Fotiha surasi

Baqara ←   1–sura  → oʻzi birinchi sura

Fotiha surasi — سورة الفاتحة
Suraning arabcha matni
Nomining maʼnosi	Ochuvchi
Boshqa nomlari	Ummul Qurʼon
Tasnifi	Makkiy sura
Statistika
Sahifasi	1
Juz	1
Sura raqami	1
Oyatlar soni	7
Sajda oyati	yoʻq
Rukuʼlar soni	1
Muqattaot harflari	yoʻq
Soʻzlar soni	29
Harflar soni	139
Nozil boʻlish tartibi	5
Arabcha matni	ar.wikisource.orgda tanzil.netda
Tarjimalari	QuranAcademy.org quran.uzda
Tilovat tartibi Baqara surasi   1   oʻzi birinchi sura Nozil boʻlish tartibi Masad surasi    5   Muddassir surasi

Fotiha surasi (arabcha: سورة الفاتحة, nomining maʼnosi — Ochuvchi) — Qurʼonning 1-surasi. Makkiy suralardan biri, 7 oyatdan iborat. Bu sura Qurʼonning 1-sahifasida va 1-juzida joylashgan. 5-boʻlib nozil boʻlgan. Qurʼon nusxalarida Makkada nozil qilingan deb kelinayotgan boʻlsa-da, tafsir va hadislarda u Madinada ham takroran nozil qilingan, deyiladi. Shuning uchun ham bu suraning nomlaridan biri — „Sabʼul-masoniy“, yaʼni „ikki bor nozil qilingan yetti oyat“ demakdir.

Suraning 10 ga yaqin nomlari boʻlib, ulardan eng mashhuri „Fotiha“, yaʼni, „ochuvchi“ — suralarning joylashishi boʻyicha avvalida qoʻyilgani uchun unga shu nom berilgan. „Al-Hamdu“ soʻzi bilan boshlangani uchun bu nom bilan ham ataladi. Islom dini mafkurasi va ahkomlarini muxtasar shaklda oʻzida mujassam etgani uchun „Ummul-Qurʼon“, yaʼni „Qurʼonning onasi“ nomi berilgan. Mazkur 7 oyatni sharhlab baʼzi mufassirlar bir necha jildlik asar yozib qoldirganlar.

„Bismillohir Rahmonir Rahim“ oyati „Fotiha“ surasining tarkibiga kiradimi yoki u keyin qoʻshib qoʻyilganmi degan masalada mujtahidlarning baʼzilari uni shu suradan deb sanaganlar. Boshqalar esa Qurʼondagi 113 ta sura boshlanishidagi hamma „Bismilloh“lar ham suralarining tarkibiy qismidan emas, balki ularni bir-biridan ajratib turuvchi — fosila sifatida joylashtirilgan, deganlar. „Bismilloh“ oyati faqat bir joyda — Naml surasining 30-oyatida kelgan, deb taʼkidlaydilar.

Abu Hanifa (Imom Aʼzam) ham shu fikrda boʻlganlar. Shuning uchun hanafiy mazhabiga mansub xattot va noshirlar tomonidan koʻchirilgan va chop etilgan Qurʼon nusxalarida, xususan Turkiya va Pokistonda nashr etilgan nusxalarda „Fotiha“ surasining boshida kelgan „Bismilloh“ga raqam qoʻyilmaydi. Arab dunyosida chiqadigan Qurʼonlarda esa unga birinchi raqam, „Fotiha“ surasining birinchi oyatiga esa 2 raqamini qoʻyadilar.

Fotiha surasining nomlari

• Fotihatul kitob — Qurʼonni ochuvchi.
• Ummul Qurʼon — Qurʼonning onasi.
• Sabʼul Masoniy — yetti takrorlanuvchi oyat yoki yetti oyatdan iborat ikki marta nozil qilingan sura.
• Suratul solat — Namoz surasi.
• Suratul hamd — hamd surasi.
• Al-Qurʼonul aziym — Ulugʻ Qurʼon
• Shifo
• Ruqya — dam olish
• Asos — Asl manba
• Kanz — xazina

Havolalar

• Fotiha surasining nomlari
• Fotiha surasi
• Fotiha surasi haqida

Keyingisi: Baqara surasi

1-sura — arabcha matni

Oldingisi: oʻzi birinchi sura