Xorvatiya milliy futbol terma jamoasi
Tahallusi |
Vatreni ('Bleyzerlar') Kockasti ('Kataklilar') | ||
---|---|---|---|
Assotsiatsiya | Xorvatiya futbol federatsiyasi (HNS) | ||
Konfederatsiya | UEFA (Yevropa) | ||
Bosh murabbiy | Zlatko Dalić | ||
Sardor | Luka Modrić | ||
Eng koʻp oʻynagan futbolchi | Luka Modrić (166) | ||
Eng yaxshi toʻpurar | Davor Šuker (45) | ||
Uy stadioni | Maksimir stadioni | ||
FIFA kodi | CRO | ||
| |||
FIFA Reytingi | |||
Hozirgi | 6 ▬ 20-iyul 2023,[1] | ||
Eng yuqori | 3 (Yanvar 1999) | ||
Eng past | 125 (Mart 1994) | ||
Birinchi xalqaro oʻyin | |||
Xorvatiya 4-0 Shveysariya (Zagreb, Yugoslaviya; 2-aprel 1940) FIFA aʼzosi Slovakiya 1-1 Xorvatiya (Bratislava, Slovakiya; 8-sentyabr 1941)----Zamonaviy Xorvatiya Xorvatiya 2-1 AQSh (Zagreb, Yugoslaviya; 17-oktyabr 1990) FIFA aʼzosi Avstraliya 1-0 Xorvatiya (Melburn, Avstraliya; 5-iyul 1992) | |||
Eng yirik gʻalaba | |||
Xorvatiya 10-0 San Marino (Riyeka, Xorvatiya; 4-iyul 2016) | |||
Eng yirik magʻlubiyat | |||
Ispaniya 6-0 Xorvatiya (Elche, Ispaniya; 11-sentyabr 2018) | |||
Jahon chempionati | |||
Ishtiroki | 6 (Ilk marta 1998-yili) | ||
Eng yaxshi natijasi | Ikkinchi oʻrin (2018) | ||
Yevropa chempionati | |||
Ishtiroki | 6 (Ilk marta 1996-yili) | ||
Eng yaxshi natijasi | Chorak final (1996, 2008) | ||
Millatlar Ligasi | |||
Ishtiroki | 1 (Ilk marta 2023-yili) | ||
Eng yaxshi natijasi | Ikkinchi oʻrin (2023) | ||
Vebsayt | www.hns-cff.hr |
Xorvatiya milliy futbol terma jamoasi (xorvatcha: Hrvatska nogometna reprezentacija) xalqaro futbol oʻyinlarida Xorvatiya sharafini himoya qiladi. Milliy terma jamoa mamlakatda futbol boʻyicha boshqaruv organi boʻlgan Xorvatiya Futbol Federatsiyasi (HNS) tomonidan boshqariladi. Shuningdek, terma jamoa Yevropa miqyosida UEFA hamda dunyo miqyosida FIFA aʼzosi sanaladi. Terma jamoa liboslaridagi rang quyidagi ikki milliy ramzga ishora qiladi: Xorvatiya shaxmat taxtasi deb ataluvchi milliy gerbi va milliy bayroqdan kelib chiquvchi uch xil rang. Xorvatiya terma jamoasi Vatreni ('Bleyzerlar') va Kockasti ('Kataklilar') laqablari orqali ham tanilgan.
Bleyzerlar 1994-yildan beri 2000-yilgi Yevropa chempionati hamda 2010-yilgi jahon chempionatidan tashqari barcha yirik musobaqalarda ishtirok etgan. FIFA Jahon chempionatida doirasida terma jamoa bir marta ikkinchi oʻrin (2018) va ikki marta uchinchi oʻrinni (1998, 2022) egallagan. 1998-yilda Davor Šuker Oltin butsa hamda Kumush toʻp, shuningdek Luka Modrić 2018-yilda Oltin toʻp hamda 2022-yilda Kumush toʻp sohibiga aylanishgan. Jamoa ikki marta UEFA Yevropa chempionatining chorak finaliga (1996, 2008) chiqqan. 2023-yilda UEFA Millatlar Ligasi musobaqasida ikkinchi oʻrinni egallagan. 2023-yil iyun oyida terma jamoa oʻz tarixidagi eng yuqori ELO reytingi 2,012 koʻrsatkichini qayd etdi[2].
Xorvatiya milliy terma jamoasi 1994-yilda 125-milliy terma jamoa sifatida FIFAga aʼzo boʻldi. FIFA Jahon chempionati doirasidagi ilk debyuti hisoblangan 1998-yilgi Jahon chempionatida uchinchi oʻrinni egallagan. Bu koʻrsatkich orqali terma jamoa FIFA reyting tizmiga Top 10talikka kirgan FIFA tarixidagi eng tezkor, eng yosh jamoa boʻldi. Xorvatiya milliy terma jamoasi Jahon chempionati finaliga chiqqan terma jamoalar orasida aholisi boʻyicha Urugvaydan keyin va hududi boʻyicha Niderlandiyadan keyin ikkinchi jamoa hisoblanadi. Terma jamoa ikki marta (1994, 1998) FIFAning FIFA Best Mover of the Year mukofotini qoʻlga kiritgan. Xorvatiya boshqa davlatlar qatorida Italiya va Serbiya bilan futboldagi raqobatni saqlab kelmoqda.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Dastlabki davr
[tahrir | manbasini tahrirlash]Xorvatiya futbolining dastlabki tarixi haqida turli xil talqinlari mavjud, chunki Xorvatiya XX asr oxiriga qadar mustaqil davlat emas edi[3][4]. Ulardan birinchisi, jamoa bilan xalqaro doirada 1918—1919-yillarda bir nechta oʻyinlar oʻtkazgan Hugo Kinert davri edi[5]. 1940-yilda Jozo Jakopić Yugoslaviya tarkibidagi Xorvatiya Banovinasini Shveysariya va Vengriyaga qarshi toʻrtta oʻrtoqlik uchrashuvlari doirasida boshqargan[6]. 1941-yilda AXIS kuchlarining (Ikkinchi Jahon urushi davrida Germaniya, Italiya va Yaponiya Ittifoqi) Yugoslaviyaga bosqini davrida Germaniya va Italiya Xorvatiyani oʻz nazorati ostiga olib, Rudolf Hitrecni norasmiy rahbar sifatida tayinlagan[7]. Shu orqali jamoa 1941-yilda FIFAga qayta aʼzo boʻlgan. Ikkinchi Jahon urushi yakuniga qadar 15 ta oʻrtoqlik uchrashuvi oʻtkazgan[8][9]. 1945-yilda Xorvatiya Yugoslaviyaga qayta qoʻshilgach, Xorvatiya Respublikasi jamoasi sifatida 1956-yilgacha faoliyat koʻrsatdi[10]. 1945-yilda Yugoslaviya hukumati tomonidan Ikkinchi Jahon urushi yakunlanganligini xotirlash maqsadida Yugoslaviya futbol turniri tashkil etildi. Unda xorvatlar Yugoslav xalq qoʻshini va Serbiya jamoalaridan soʻng uchinchi oʻrinni olgan. Xorvatiyaning yangi taʼsis etilgan Respublika sifatidagi birinchi va soʻnggi oʻyini 1952-yilda Indoneziyaga qarshi oʻtkazilgan. Oʻyin 5:2 hisobida yakunlangan. Mustaqillikdan oldingi davrda xorvat futbolchilari Yugoslaviya terma jamoasi tarkibida 1956-yilgi Yozgi Olimpiada o'yinlarida, shuningdek, 1990-yilga qadar Jahon chempionatlari hamda UEFA Yevropa chempionatlarida ishtirok etishdi[11][12][13].
1991-yil 16-may kuni yaʼni Xorvatiya mustaqillik referendumi oʻtkazilishidan uch kun oldin Yugoslaviya terma jamoasi tarkibidagi xorvatlar soʻnggi oʻyinini Farer orollariga qarshi oʻtkazdi[14]. Hozirgi Xorvatiya oʻzining xalqaro maydondagi ilk norasmiy debyutini 1990-yil 17-oktyabrda Amerika Qoʻshma Shtatlariga qarshi oʻtkazdi. Oʻyin 2:1 hisobida Xorvatiya foydasiga yakunlandi hamda unda xorvatlar oʻzining zamonaviy katakli formasida toʻp soʻrishdi[15][16]. Dražan Jerković Xorvatiyaning 1992-yil 3-iyuldagi (FIFAga qayta aʼzo boʻlgandan soʻng) oʻyinlariga de facto murabbiy sifatida boshchilik qildi[17]. Murabbiy qoʻl ostida terma jamoa Ruminiya va Sloveniyaga qarshi ikki oʻrtoqlik uchrashuvi oʻtkazdi va gʻalaba qozondi[18][19]. 1993-yil aprelda Stanko Poklepović jamoa boshqaruvini qoʻlga olib, Avstraliyaga qarshi oʻyiniga boshchilik qildi[20]. Keyinchalik Vlatko Marković bosh murabbiy boʻldi. Jamoa 1993-yil iyun oyida UEFAga qabul qilindi[21]. Saralashdan uch oy oʻtib 1994-yilgi Jahon chempionati start oldi. Unda jamoa saralash bahslaridan oʻtolmadi[22].
Blažević davri (1992—1994)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yugoslaviyadan ajralib chiqqandan soʻng, yangi formatda tashkil etilgan Xorvatiya terma jamoasi 1994-yil mart oyida FIFA Jahon reytingiga 125-oʻrinda qabul qilindi[23][24]. 1994-yil 4-sentabrda Blažević 1996-yilgi UEFA Yevropa chempionati saralash bahslarida jamoa bosh murabbiyi boʻldi. Xorvatiya milliy jamoasi ilk oʻyinda Estoniya terma jamoasi ustidan 2:0 hisobida gʻalaba qozondi. 1995-yil 1-iyunda Ukraina bilan kechgan bahsda 1:0 hisobida magʻlubiyatga uchradi. Saralash bahslarini birinchi oʻrinda yakunlagach, jamoa oʻzining Jahon reytingidagi oʻrnini yaxshilab oldi va 62-oʻringa koʻtarildi. 1994-yilda FIFA tomonidan Best Mover of the Year nominatsiyasi gʻolibi deb topilgan[25][26]. 1996-yilgi Yevropa chempionati guruh bosqichida jamoa D guruhidan joy oldi. Goran Vlaović jamoaning musoboqadagi birinchi goliga mualliflik qildi. Ilk oʻyinda terma jamoa Turkiya ustidan 1:0 hisobida gʻalaba qozondi[27][28]. Keyingi oʻyinda Xorvatiya amaldagi chempionlar hisoblanuvchi Daniyani 3:0 hisobida magʻlub etdi. Guruhning soʻnggi oʻyinida Portugaliyaga 2:0 hisobida magʻlub boʻldi[29]. Chorak final bahsida Xorvatiya Germaniyaga qarshi 2:1 hisobidagi magʻlubiyatga uchradi va musobaqani tark etdi[30]. Jamoaning 1998—1999-yillardagi 2000-yilgi Yevropa chempionati uchun saralash oʻyinlari muvaffaqiyatsiz yakunlandi va jamoa mazkur turnirning final bosqichiga yoʻllanma ololmadi. Terma jamoa guruhda Yugoslaviya va Irlandiyadan keyin uchinchi oʻrinni egalladi[31][32].
Xorvatiya 1998-yilgi Jahon chempionati saralash oʻyinlarini Ukrainaga qarshi ikki oʻyindan iborat umumiy gʻalaba bilan boshladi[33]. 1998-yilgi Jahon chempionatida Xorvatiya Yamayka, Yaponiya, Argentina bir guruhdan joy oldi. Dastlabki oʻyinlarda Yamayka va Yaponiyani magʻlubiyatga uchratgan Xorvatiya keying oʻyinda Argentinaga magʻlub boʻldi. Nimchorak finalda Ruminiya ustidan 1:0 hisobidagi gʻalabasi xorvatlarni chorak finalga olib chiqqan[34]. Germaniyani 3:0 hisobida Robert Jarni, Goran Vlaović va Davor Šuker tomonidan kiritilgan gollar evaziga magʻlub etishgan[35]. Yarim finalda ular mezbon jamoa Fransiyaga qarshi tushishdi. Oʻyin yakuni 2:1 hisobida Xorvatiya magʻlubiyati bilan tugadi[36]. Uchinchi oʻrin uchun kurashda Xorvatiya Niderlandiyaga qarshi 2:1 hisobida gʻalaba qozonib, oʻzining Jahon chempionati tarixidagi birinchi bronza medalini qoʻlga kiritdi. Davor Šuker Jahon chempionatidagi eng yaxshi toʻpurar boʻldi (7 oʻyinda 7 gol)[37]. U chempionatning Oltin butsasi sohibiga aylandi. Xorvatlarning 1990-yillarning oxiridagi faoliyati ularni 1999-yil yanvar oyida FIFA jahon reytingida uchinchi oʻringa olib chiqdi[24][38]. 1990-yillar jamoasi Xorvatiyaning xalqaro futbolga qoʻshgan hissasi uchun oʻz davrida oltin avlod deb nomlangan[36][39][40].
Jozić, Barić va Kranjčar davri (2000—2006)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Xorvatiya 2002-yilgi Jahon chempionati uchun saralash oʻyinlarini Belgiya va Shotlandiyaga qarshi durang bilan boshladi[41]. Dastlab qayd etilgan natijalar sababli 2000-yil oktyabr oyida Blaževićning bosh murabbiy sifatida isteʼfoga chiqishiga sabab boʻlgan. Undan keyin terma jamoaga bosh murabbiy boʻlgan Mirko Jozić jamoani saralash turlaridan magʻlubiyatsiz olib chiqdi. 2002-yilgi Jahon chempionati final oʻyinlari guruh bosqichida Xorvatiya, Meksika, Germaniya va Ekvador bir guruhdan joy oldi. Ilk oʻyinda Meksikaga kichik hisobda yutqazdi. Germaniyani 2:1 hisobida magʻlub etdi hamda Ekvadorga 1:0 hisobida magʻlub boʻldi[42][43]. Jamoaning bir ochko farq bilan guruhdan chiqa olmaganligi Jozićning isteʼfosiga olib keldi[44]. 2002-yil iyul oyida jamoaga ilk maotaba Sharqiy Yevropa tashqarisidan murabbiy jalb qilindi. Avstriyalik Otto Barić jamoaga murabbiylik qila boshlagan[45][46]. Barićning faoliyati davomida „oltin avlod“ tarkibidagi qolgan futbolchilarning aksariyati 2004-yilgi Yevropa chempionati saralashi davomida asta-sekin yosh futbolchilar bilan almashtirilgan[47]. Barić 2004-yil iyun oyida ikki yillik shartnomasi tugaganidan keyin jamoani tark ketgan[48][49][50].
2006-yilgi Jahon chempionati saralashi boshlanishidan oldin Barićning oʻrnini 2004-yil iyul oyida Zlatko Kranjčar egallagan[51]. Xorvatiya saralash bahslarida magʻlubiyatsiz ishtirok etdi. Shvetsiya va Bolgariyani magʻlubiyatga uchratib guruh bosqichidan chiqdi[52][53]. Zlatko Kranjčar oʻz oʻgʻli Nikoni milliy tarkibga qoʻshganligi sababli ommaviy axborot vositalari uni nepotizm (qarindosh-urugʻchilik)da ayblagan[54]. 2006-yilgi Jahon chempionati guruh bosqichining ochilish oʻyinida Xorvatiya Braziliyaga yutqazdi[55][56]. Ikkinchi oʻyinda Yaponiyaga qarshi kechgan bahsda Darijo Srna birinchi boʻlimda penaltida unumli foydalana olmaganligi sababli durang natija qayd etildi. Avstraliyaga qarshi bahsda xorvatlarning uch futbolchisi oʻyindan chetlashtirildi[57]. Oʻyin 2:2 hisobidagi durang bilan yakunlandi. Oʻyinda hakam Graham Poll xorvat himoyachisi Josip Šimunićga uchta sariq kartochka koʻrsatdi[58].
Bilić davri (2006—2012)
[tahrir | manbasini tahrirlash]2006-yil iyul oyida 2008-yilgi Yevropa chempionati uchun tayyorgarlikdan oldin Kranjčar oʻrnini Slaven Bilić egalladi. Ushbu murabbiy jamoaga asosan yosh oʻyinchilarni jalb etgan holda saralash bosqichlarini magʻlubiyatsiz tugalladi[59][60]. Birinchi oʻyin xalqaro oʻrtoqlik uchrashuvi doirasida amaldagi Jahon chempionlari Italiyaga qarshi 2:0 hisobida Xorvatiya gʻalabasi bilan boshlangan[61][62]. Keyingi oʻyinda Xorvatiya Shimoliy Makedoniyaga yutqazdi va Angliyani ikki marta magʻlub etdi. Natijada Angliya 1984-yildan beri birinchi marta saralashdan oʻta olmadi[63][64]. Eduardo da Silva saralash davomida jamoaning eng yaxshi toʻpurari boʻldi, ammo final bahslarida Arsenal klubi oʻyinlarida jarohat olganligi sababli ishtirok etolmadi[65][66]. Final bahslarining guruh bosqichida Xorvatiya mezbon Avstriya ustidan 1-0 , Germaniya ustidan 2-1 va Polsha ustidan 1-0 hisobida gʻalaba qozondi[67]. Mazkur gʻalabalar tufayli jamoa Yevropa chempionati tarixida birinchi marta guruh bosqichida toʻplash mumkin boʻlgan maksimal ballarni toʻpladi[68][69][70]. Barcha bosqichlarda jamoa sardorlari sifatida Niko Kovač va Dario Šimić qatnashgan[71][72]. Chorak final oʻyinida Xorvatiya Turkiyaga penaltilar seriyasida magʻlub boʻldi[73]. Unda Luka Modrić, Mladen Petrić va Ivan Rakitić oʻz imkoniyatlaridan foydalana olmadi[74]. Ushbu chempionatda Xorvatiya milliy futbol terma jamoasi bir nechta rekordlarni oʻrnatdi. Jumladan, jamoa guruh bosqichida eng kam gol oʻtkazib yuborgan jamoa sifatida tarixda qoldi[75][76][77].
2008-yil aprel oyida 2010-yil Jahon chempionati saralash turlari boshlanishidan oldin Bilić jamoa bilan shartnomasini uzaytirdi[78]. Ilk oʻyinda Xorvatiya 3:0 hisobida Qozogʻiston terma jamoasini magʻlub etdi. Maksimir stadionida Angliya bilan boʻlgan oʻyinda 4:1 hisobida magʻlub boʻldi. Ushbu magʻlubiyat natijasida 14 yillik uy oʻyinlaridagi magʻlubiyatsiz rekord yakunlandi[79][80][81]. Guruh bosqichining qolgan oʻyinlarida Ukraina bilan ikki marta durang oʻynadi. Shuningdek, Andorra va Belarus jamoalari ustidan ikki marta gʻalaba qozondi. Uembli stadionida Angliyaga qarshi kechgan javob oʻyinida 5:1 hisobida magʻlub boʻldi[82]. Saralash oʻyinlarida jamoaning bir qator oʻyinchilari jarohat oldi va yakunda guruhda qolib ketdi[83].
Xorvatiya 2012-yilgi UEFA Yevropa chempionatiini Vengriya bilan birgalikda oʻtkazishga nomzod boʻlgan. Bu esa har ikki davlat uchun avtomatik ravishda final oʻyinlarida ishtirok etish imkonini beradi. 2012-yilgi Yevropa chempionati mezbonlarini saylash jarayonida UEFA Polsha va Ukrainani tanladi[84]. Xorvatiya saralash bahslarida ishtirok etadigan boʻldi. Xorvatiya 2012-yilgi UEFA Yevropa chempionati saralash oʻyinlarining F guruhidan joy oldi. Guruh bosqichida Latviya ustidan 3:0, Isroil ustidan 2:1 hisobida gʻalaba qozondi. Gretsiya bilan golsiz durang oʻynadi. Turkiyaga qarshi saralash pley-offida jamoa umumiy 3:0 hisobida gʻalaba qozondi[85]. 2012-yilgi UEFA Yevropa chempionati C guruhidan Xorvatiya, Irlandiya Respublikasi, Italiya va amaldagi chempionlar Ispaniya joy oldi. Terma jamoa guruh bosqichining ilk oʻyinida Irlandiya Respublikasi ustidan 3-1 hisobida gʻalaba qildi[86]. Xorvatiya Adriatika derbisida Italiyaga qarshi oʻyinda 1:1 hisobida durang oʻynadi. Bu oʻyinda ishqibozlar va ingliz hakami Howard Webbning bahsli holati kuzatildi[87]. Jamoa Ispaniyaga 0:1 hisobida magʻlub boʻldi. Bilić Yevro—2012 vaqti isteʼfoga chiqish rejalarini eʼlon qildi. Bilić isteʼfosidan keyin Jutarnji list (Xorvatiya tongi jurnali) uning olti yillik faoliyati haqida maqola chop etdi[88][89]. Bilich davrida xorvatlar 2007-yildan 2012-yilgacha FIFA reytingida doimiy ravishda dunyoning kuchli oʻnta jamoasi qatoridan joy oldi[90].
Štimac, Kovač va Čačić davri (2012-2017)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bilićning muvaffaqiyatidan keyin, sobiq futbolchi Igor Štimac terma jamoa murabbiyligini qabul qilgan[91][92]. Shuningdek, 2012-yilda Vlatko Markovićning vafotidan keyin Davor Šuker Xorvatiya Futbol Federatsiyasi prezidenti lavozimini egallagan. Bir yil ichida murabbiylik Štimacdan sobiq futbolchi Niko Kovačga oʻtdi[93]. Kovač boshchiligida Xorvatiya termasi 2014-yilgi Jahon chempionati saralash pley-offida Islandiya ustidan umumiy hisobda 2:0 hisobida gʻalaba qozondi[94]. Oʻyinda urilgan ikkala gol ham Zagrebdagi uy oʻyinida kiritildi. Jahon chempionati guruh bosqichida Xorvatiya oʻz yurishini Braziliyaga 3:1 hisobidagi magʻlubiyat bilan boshlagan. Uchrashuv hakami Yuichi Nishimura bir qator qarorlar uchun ommaviy axborot vositalarining eʼtiborini tortgan[95][96]. Ikkinchi oʻyinida Xorvatiya Kamerunga qarshi oʻynadi va 4:0 hisobida gʻalaba qozondi. Keyingi oʻyinda 3:1 hisobida Meksikaga yutqazdi. Guruh bosqichining yakuniy natijalariga koʻra jamoa uchinchi oʻrinni egalladi va musobaqani tark etdi[97][98][99].
2016-yilgi UEFA Yevropa chempionati saralash turlari startini jamoa muvaffaqiyatsiz boshladi[100]. Guruh bosqichida Xorvatiya Ozarbayjon, Italiya, Bolgariya, Malta bilan H guruhidan joy oldi. Xorvatiya ilk oʻyinda Ozarbayjon bilan durang oʻynagan va Norvegiyaga yutqazgan. Ushbu natijalar sababli Kovačning terma jamoadagi oʻrnini Ante Čačić egalladi[101][102]. Ante Čačić murabbiyligi ostida Xorvatiya jamoasi 2016-yil iyun oyida jamoaning oʻrtoqlik uchrashuvlarida urilgan eng koʻp gollar boʻyicha rekordini San-Marinoga qarshi oʻyinda yangiladi. Ushbu oʻyinda 10:0 hisobi qayd etilgan[103]. Terma jamoa 2016-yilgi UEFA Yevropa chempionatining guruh bosqichida birinchi oʻrinni egallab, amaldagi chempionlar Ispaniya bilan pley-off bosqichiga yoʻl oldi[104][105]. Guruh bosqichida Luka Modrićning uzoqdan kiritilgan goli evaziga Turkiya 1:0 hisobida magʻlub etilgan boʻlsa, Chexiya Respublikasi bilan 2:2 hisobida durang natija qayd etildi[106][107]. Chexiya bilan oʻyinda Xorvatiya terma jamoasi gollariga Ivan Perišić va Ivan Rakitić mualliflik qilgan. Chexiya terma jamoasi hujumchilari Milan Škoda va Tomáš Necid oxirgi daqiqada jarima zarbasidan gol kiritgan holda hisobni tenglashtirishgan[108][108][109]. Keyingi oʻyinda Xorvatiya Ispaniyani 2:1 hisobida ortda qoldirgan va ispanlarning 2004-yildan beri Yevropa chempionati final oʻyinlarida magʻlubiyatga uchratgan ilk jamoa boʻlgan. Nimchorak finalda xorvatlar Portugaliyadan magʻlub boʻlishgan boʻlsada, turnir favoritlaridan biri sifatida tan olingan[110][111][112][113]. Ushbu oʻyinda Ricardo Quaresmaning gʻalaba goli orqali oʻyin taqdiri hal etilgan[114].[115]. Darijo Srna 2016-yil avgust oyida jamoa sardori sifatida terma jamoadagi faoliyatini yakunlagan. Undan keyin terma jamoaga Modrić sardorlik qila boshladi[116][117].
Dalic davri (2017 yildan hozirgacha)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Xorvatiya JCh-2018 yoʻllanmasi uchun kechgan beshta oʻyinda birorta magʻlubiyatga uchramadi va ushbu yoʻllanmani qoʻlga kiritdi[118]. Guruh bosqichida Islandiya va Turkiya ustidan gʻalaba, shuningdek, Finlyandiyaga qarshi durang natija qayd etildi. Durang natija koʻpchilikning noroziligiga sabab boʻldi va bu jamoa bosh murabbiyi Ante Čačićni lavozimidan chetlatishga olib keldi[119]. Uning oʻrniga Zlatko Dalić bosh murabbiy etib tayinlandi. Zlatko Dalić boshchiligida jamoa Zagrebdagi birinchi oʻyin, pley-off bosqichida Ukrainaga qarshi 2-0 va Gretsiya bilan umumiy hisobda 4-1 hisobida gʻalaba qozondi[120][121][122]. 2017—2018-yilgi terma jamoa Xorvatiyaning ikkinchi „oltin avlodi“ sifatida tanilgan[123][124][125][126][127]. 2018-yilgi jahon chempionati guruh bosqichida Nigeriya ustidan 2-0,[128][129], Argentina ustidan 3-0[130][131][132], va Islandiya ustidan 2-1 hisobida gʻalaba qozonib, oʻz guruhida birinchi oʻrinni egalladi[133][134].
Pley-off bosqichida ular Daniyani penaltilar seriyasida magʻlub etishdi[135][136]. Darvozabon Danijel Subašić uchta penaltini qaytardi va penaltini eng koʻp qaytarish boʻyicha dunyo rekordiga yaqinlashdi[137]. Chorak final oʻyinida Xorvatiya mezbon Rossiya bilan asosiy vaqtda 2:2 hisobida durang oʻynadi va penaltilar seriyasida gʻalaba qozondi[138][139][140]. Ushbu natija bilan 1990-yildan beri ketma-ket ikkita penaltilar seriyasida gʻalaba qozongan birinchi jamoaga aylandi[141][142]. Yarim finalda Angliya va Xorvatiya qarama-qarshiligi oʻrtasida oʻtgan bahsda asosiy vaqt durang boʻldi[143][144]. Qoʻshimcha vaqtda Xorvatiya Angliyadan ustun keldi[145]. Qoʻshimcha vaqtda Mario Mandžukić va Ivan Perišić gol urdi, Xorvatiya 2:1 hisobida gʻalaba qozondi. Finalda ular Fransiyaga 4:2 hisobida yutqazib, ikkinchi oʻrinni egalladi[146][147]. Luka Modrich „Oltin toʻp“ni qoʻlga kiritgan birinchi xorvatiyalik boʻldi[148]. Zagrebda jamoani taxminan yarim million kishi kutib oldi[149][150].
Jamoa 2018-yilning yanvarida UEFA Millatlar ligasining A guruhida Angliya va Ispaniya bilan birgalikda bir guruhdan joy oldi[151][152]. Xorvatiya oʻzining birinchi oʻyinida Ispaniyaga mehmonda 6:0 hisobida magʻlub boʻldi[153]. Angliya bilan 0:0 hisobida durang oʻynadi[154]. UEFA sanksiyalari tufayli stadionga muxlislar kiritilmagan[155]. Jamoa Ispaniyani 3:2 hisobida ortda qoldirilgan boʻlsa va Angliyaga safarda 2:1 hisobida magʻlub boʻldi[156]. Ushbu turnirning 2020—2021-yilgi mavsumida Xorvatiya Portugaliya, Fransiya va Shvetsiya bilan A ligasida bir guruhdan joy oldi[157][158][159]. Guruh bahslarida Xorvatiya Fransiya va Portugaliyaga magʻlub boʻldi, ammo Shvetsiyaga qarshi bitta gʻalaba ularni B ligasiga tushib ketmasligini taʼminladi[160][161][162].
Jamoa Yevro-2020 saralash bosqichida oʻz guruhida birinchi oʻrinni egalladi[163][164][165]. Jumladan, Vengriyaga bir marotaba magʻlub boʻldi, Ozarbayjon va Uels bilan durang oʻynadi[166][167]. Qolgan barcha oʻyinlarda gʻalaba qozondi. 2020-yilgi final Yevropadagi COVID-19 pandemiyasi tufayli 2021-yilga qoldirildi[168]. Umuman olganda, 2020-yilda sakkiz oʻyindan atigi ikkitasida gʻalaba qozongan Xorvatiya oʻz tarixida eng yomon koʻrsatkich qayd etdi[169][170]. Zlatko Dalić boshchiligidagi jamoa 2020-yilgi Yevropa chempionati guruh bosqichida ikkinchi oʻrinni egalladi. Angliyaga 1:0 hisobida magʻlub boʻldi, Chexiya bilan 1:1 hisobida durang va Shotlandiya ustidan 3:1 hisobida gʻalaba qozondi. Ular 1/8 finalga yoʻl olishdi[171]. Pley-off bosqichida Ispaniya qarshiligiga duch keldi. Asosiy vaqtda durang natija qayd etilgan boʻlsa, qoʻshimcha boʻlimlardan soʻng Ispaniyaga 5:3 hisobida imkoniyatni boy berishdi[172]. Ispaniyaga uchralgan magʻlubiyat sababli Xorvatiya jamoatchiligi tomonidan Dalic va jamoaga qarshi keskin tanqidlar bildirildi[173][174]. Baʼzi muxlislar Dalic isteʼfosini talab qildi. Dalic 2021-yilgi Jahon chempionati saralash bosqichining qolgan qismiga yosh debyutantlarni kiritib, jamoa roʻyxatini yangiladi[175][176][177][178].
Xorvatiya bir magʻlubiyat, ikkita durang va 7 gʻalaba bilan 2022-yilgi Jahon chempionati yoʻllanmasini qoʻlga kiritdi[179][180][181][182]. Jamoa Marokash va Belgiya terma jamoalari bilan 0:0 hisobida durang, Kanada bilan 4:1 hisobida gʻalaba qozondi va guruh bosqichidan chiqdi[183][184]. Ular Yaponiyaga qarshi 1/8 finalda penaltilar seriyasida gʻalaba qozonishdi, Dominik Livaković toʻrtta penaltidan uchtasini qaytarib, Ricardo va Danijel Subašićlar rekordini takrorladi[185][186]. Xuddi shunday chorak finalda Braziliya ham penaltilar seriyasida magʻlub etildi[187][188]. Yarim final oʻyinida Xorvatiya Argentinaga qarshi toʻp surdi va 3:0 hisobida magʻlub boʻldi[189]. Ular uchinchi oʻrin uchun pley-offda Marokash ustidan 2-1 hisobida ustun keldi va jahon chempionatidagi ikkinchi bronza medalini qoʻlga kiritdi[190].
Jamoa 2023-yilgi UEFA Millatlar ligasining A guruhida birinchi oʻrinni egalladi va amaldagi chempion Fransiyani 1:0 hisobida magʻlub etib pley-off yoʻllanmasini qoʻlga kiritdi. Xorvatiya yarim finalda Niderlandiyani 4-2 hisobida magʻlub etib Millatlar Ligasi finaliga yoʻl oldi. Final bahsida Ispaniyaga qarshi oʻyinning asosiy va qoʻshimcha vaqtida durang qayd etildi[191][192]. Jamoa penaltilar seriyasida 4:5 hisobida magʻlub boʻldi va musobaqani ikkinchi oʻrinda yakunladi[193].
Jamoa Yevro-2024 saralash oʻyinlarini 2023-yilning sentyabr oyida boshladi. Ilk oʻyinda Latviyani oʻz maydonida 5:0 hisobida magʻlub etdi.
Jamoa imiji
[tahrir | manbasini tahrirlash]Forma
[tahrir | manbasini tahrirlash]Xorvatiyaning zamonaviy jamoa formasi 1990-yilda Miroslav Shutej tomonidan yaratilgan boʻlib, u milliy bayroq, gerb va birinchi valyutani ham yaratgan. Qizil-oq motiv Xorvatiya shaxmat taxtasiga (shahovnica) asoslangan[194][195][196]. Odatdagi toʻplamda Xorvatiya trikoloriga (Trobojnica) mos keladigan qizil-oq katakli koʻylaklar, oq shortilar va koʻk paypoqlar mavjud. Ilk taqdim etilgan formada toʻplam ishlab chiqaruvchilari tomonidan oʻzgartirishlar kiritlgan. Jersi dizayni koʻp yillar davomida foydalanildi. Ushbu dizayndan boshqa Xorvatiya milliy sport jamoalari va tashkilotlari ham foydalangan.
Jamoa tomonidan qoʻllangan mehmon liboslari bir muddat koʻk rangda boʻlib, qizil-oq kataklarni bezak sifatida oʻz ichiga olgan. Xorvatiya 2018-yilgi Jahon chempionati saralash hamda final bosqichlarida koʻzga koʻringan quyuq toʻq-qora katak dizayni kabi toʻq rangli toʻplamlardan foydalanishga oʻtdi. Jamoa oʻz uyida oʻynaganda ham toʻq rangli mehmon liboslaridan foydalangan.
Toʻplam ishlab chiqaruvchi | Davr |
---|---|
Uhlsport | 1990–1991 |
Lotto | 1992–1994 |
Kappa | 1994 |
Lotto | 1994–2000 |
Nike | 2000–hozirga qadar |
Muxlislar
[tahrir | manbasini tahrirlash]1990-yilda terma jamoa norasmiy ravishda tashkil topganidan beri oʻz muxlislar bazasini shakllantira boshladi. 1998-yilgi Jahon chempionatidagi debyut oʻyinlaridan soʻng, jamoaga ichki va global eʼtibor kuchaydi. Siyosatshunos Alex J.Bellamy 2003-yilda milliy terma jamoa Xorvatiya madaniyatini eksport qilishda muhim oʻrin egallaganli va Xorvatiya mustaqillikka erishganidan keyin futbol davlatchilik ramziga aylanganini taʼkidlagan[197]. Hukumatning jamoa ishlariga taʼsiri 1999-yilda prezident Franjo Tudjman vafotidan soʻng sezilarli darajada pasaydi[198]. Barcha oʻyinlar butun mamlakat boʻylab televideniyeda koʻrsatilgan. 2022-yil noyabr oyida Fan va taʼlim vazirligi maktab oʻquvchilariga oʻquv kuni davomida oʻyin koʻrishga ruxsat berish boʻyicha koʻrsatma chiqardi[199]. 2018-yilgi Jahon chempionatidan soʻng Xorvatiya Vazirlar Mahkamasi vazirlar yigʻilishlarida jamoa liboslarida qatnashdi va 2022-yilgi Jahon chempionati paytida Bosh vazir Andrey Plenkovich 37 soniyalik maxsus nutq soʻzlagan[200][201].
Jamoani qoʻllab-quvvatlovchilarning asosiy qismi Xorvatiya oliy futbol ligasi hisoblangan Hrvatska nogometna ligasining (HNL) ikkita eng yirik klubi – Dinamo Zagreb va Xayduk Split muxlislaridan iborat[202]. Ikkala klub muxlislar Zagreblik Bad Blue Boys va Splitlik Torcida oʻzlarining ultra-uslubdagi qoʻllab-quvvatlashlari hamda bezoriliklari bilan mashhur[203][204]. Shuningdek, muxlislarning boshqa guruhlari bor. Jumladan, Armada Rijeka, Kohorta Osijek, Ultras Vinkovci, Tornado Zadar, Funcuti Šibenik va Demoni Pula. Bugungi kunda jamoani Bosniya va Gersegovina xorvatlari, xususan Zrinjski Mostar va Shiroki Briyeg muxlislari ham qoʻllab-quvvatlamoqda[205]. Avstraliya, Shimoliy Amerika va Janubiy Amerikada jamoaga muxlislik qiluvchi guruhlar ham bor[206][207]. Jamoa muxlislari oʻyinlarda va bayram paytida pirotexnika vositalari, feyerverklardan foydalanishlari bilan mashhur[208][209].
Qoʻllab-quvvatlovchilar orasida Xorvatiya bayrogʻiga ularning qayerdan kelganligini koʻrsatish uchun oʻz shahrining yozuvini kiritish odat tusiga kiradi. Muxlislar, shuningdek, oʻyin davomida oʻzlarining ovozli qoʻllab-quvvatlashlarini muvofiqlashtiradilar va qoʻshiqlar ijro etadilar. Bir boʻlim „U boj, u boj“ („Jangga, jangga“) deb baqirishi mumkin, ikkinchisida esa "Za narod svoj " („Xalqimiz uchun“) deb baqirishi mumkin[210]. Jamoa gʻalaba qozonganida, tarafdorlar xorvatiyalik muxlislarning borligini madh etuvchi qoʻshiq boʻlgan „Bježite ljudi, bježite iz grada“ni kuylashi mumkin. Xorvatiya futbol federatsiyasi jamoa uchun Uvijek Vjerni („Har doim sodiq“) nomi bilan tanilgan rasmiy fan-klubni roʻyxatdan oʻtkazgan[211]. Qoʻshiqlardan tashqari, jamoa turli xil mahalliy musiqachilardan yordam oladi va ular guruhlarga bagʻishlangan qoʻshiqlarni chiqaradilar. Sobiq menejer Slaven Bilich va uning rok guruhi „Vatreno ludilo“ (Fiery Madness) singlini chiqargan[212][213]. Baruni, Connect, Dino Dvornik, Gibonni, Prljavo kazalište, Colonia, Stoka, Nered va Tompson kabi boshqa xorvatiyalik sanʼatkorlar ham jamoa uchun qoʻshiqlarni yozib bergan. Qoʻllab-quvvatlovchilar orasida „Moja domovina“ (Mening Vatanim), „Srce vatreno“ (Olovli yurak), „Hrvatska je prvak svijeta“ (Xorvatiya jahon chempioni) va „Malo nas je, al' nas ima“ kabilar mashhur. Zaprešichdagi Bad Blue Boys tarafdorlari oʻzlarining Zaprešić Boys guruhini yaratdilar va har bir turnir uchun „Samo je jedno“ (Faqat bitta narsa), „U pobjedi i porazu“ (Gʻalaba va magʻlubiyatda), „Neopisivo“ kabi qoʻshiqlarni yaratdilar. „Igraj moja Hrvatska“ (Oʻyna, Mening Xorvatiyam) 2018-yilgi Jahon chempionati paytida norasmiy madhiya boʻlgan.
Muxlislarning oʻyinlar vaqtidagi xatti-harakatlari, bezoriliklari va oʻta tartibsizliklari mamlakat ichida ham, xalqaro miqyosda ham sanksiyalarga sabab boʻldi. Futbol federatsiyasi va Xorvatiya hukumati tomonidan Xorvatiya terma jamoasining obroʻyiga putur yetkazmaslik, istalmagan hodisalarning oldini olishga harakat qilishdi[214]. Federatsiya oʻz muxlislarini maʼlum oʻyinlarga kirishini taqiqladi[215]. Muxlislarning xatti-harakati FIFA va UEFA tomonidan milliy terma jamoa uchun jazo va jarimaga olib keldi[216][217]. Muayyan bezori xatti-harakatlar, Yugoslaviyaning parchalanishidan keyin kelib chiqqan etno-millatchi irqchilik muxlislar orasida rivojlandi. Xorvatiya futbol federatsiyasi muxlislardan birini 2010-yilda ingliz hujumchisi Emile Heskeyni irqchilikka asoslangan soʻz bilan masxara qilgani uchun 14 920 funt sterling[218][219], 2012-yilda italiyalik hujumchi Mario Balotelliga banan uloqtirgan muxlis uchun 80 000 yevro jarima soldi[220][221][222][223].
Jamgʻarma
[tahrir | manbasini tahrirlash]Jamoaning xayriya ishlarini rivojlantirish uchun menejer Slaven Bilic 2010-yilda Vatreno Srce (Olovli yurak) jamgʻarmasini tashkil qildi[224]. Jamgʻarmaning asosiy maqsadi bolalarga yordam berishdir[225]. 2012-yil holatiga koʻra, fond turli bolalar tashkilotlariga 1,200,000 HRK miqdorida xayriya qildi[226]. 2012-yil dekabr oyida fond Niko Kranjčar futbolkasi va Lionel Messining futbolkasi kimoshdi savdosida 500 000 HRK topdi. Kim oshdi savdosi Esplanade Zagreb mehmonxonasida tashkil etildi va unda Xorvatiya prezidenti Ivo Yosipovich ishtirok etdi. 2018-yilning noyabr oyida futbolchilar Zagrebdagi The Westin mehmonxonasida muxlislarning telefon qoʻngʻiroqlariga javob berish uchun yigʻilishdi, undan tushgan mablagʻ Vatreno Srce fondiga oʻtkazildi. 2018-yilda jamgʻarma Zagreb bolalar kasalxonasi va „Korak u Život“ (Hayotga bir qadam) xayriya tashkilotini moliyalashtirdi, u mehribonlik uylarida tarbiyalangan yosh bolalarga oliy taʼlimda oʻqishda yordam beradi[227]. 2019-yil noyabr oyida yana bir katta tadbirida 500 000 dan ortiq HRK yigʻildi va keyinchalik Kantrida bolalar kasalxonasiga yoʻnaltirildi[228]. 2020-yil mart oyida futbolchilar birgalikda COVID-19 pandemiyasiga qarshi kurash va 2020-yildagi Zagreb zilzilasi oqibatida yetkazilgan zararni qoplash uchun 4.200.000 HRK xayriya qilishdi[229]. Milliy terma jamoa aʼzolari ham alohida ehtiyojli bolalar va ularning taʼlim muassasalariga tashrif buyurib, ularga yordam berishadi[230].
Stadionlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Terma jamoa 1990-yilda oʻtkazilgan birinchi oʻyinidan mamlakat boʻylab oʻn uchta stadiondan foydalandi. Xorvatiyaning uy oʻyinlarining aksariyati Zagrebdagi Maksimir stadionida boʻlib oʻtadi. Bu stadion Zagrebning „Dinamo“ futbol klubining uy maydoni hisoblanadi[231]. Ushbu stadion Belgraddagi Red Star stadioni bilan Yugoslaviya tomonidan mezbonlik qilingan Yevro-1976 uchun foydalanilgan. Xorvatiya futbol federatsiyasi avvalroq hukumat bilan stadionni rekonstruksiya qilish va uning qirq ming oʻrindiq sigʻimini oshirish boʻyicha keng koʻlamli rejalar boʻyicha kelishib olgan edi, yakunda bu taklif Zagreb meri Milan Bandic tomonidan 2008-yilda qurilish xarajatlari tufayli rad etilgan edi[232][233].
Baʼzi uy uchrashuvlari vaqti-vaqti bilan mamlakat boʻylab boshqa, kichikroq joylarda oʻtkaziladi. Splitdagi „Poljud“ stadionida 1995-yildan beri bir qancha saralash oʻyinlari oʻtkazilibb kelinadi. 1995-yildan 2011-yilgacha boʻlgan davrda Xorvatiya Poljudda biror oʻyinda gʻalaba qozona olmagan, mahalliy OAV uni Poljudsko prokletsvo („Poljud laʼnati“) deb atagan[234]. Shuningdek, bir nechta saralash oʻyinlari Riyekadagi Kantrida Stadionida hamda Osijekdagi Stadion Gradski Vrt va Varazdindagi Varteks Stadionida boʻlib oʻtkazilgan[235] .
Stadion | Shahar | Oʻyn | Gʻ | D | M | Gʻalaba % | Oxirgi mezbonlik oʻyini | Qabul qiluvchi shaharlar xaritasi |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Maksimir stadioni | Zagreb | 68 | 47 | 15 | 6 | 69 | 2022 | |
Poljud stadioni | Split | 18 | 4 | 9 | 5 | 22 | 2023 | |
Gradski Vrt Stadium | Osiyek | 14 | 10 | 3 | 1 | 71 | 2022 | |
Kantrida stadioni | Riyeka | 11 | 10 | 1 | 0 | 91 | 2011 | |
Rujevica stadioni | 8 | 6 | 2 | 0 | 80 | 2023 | ||
Varteks stadioni | Varaždin | 8 | 5 | 2 | 1 | 63 | 2019 | |
Aldo Drosina stadioni | Pula | 5 | 4 | 0 | 1 | 80 | 2019 | |
Koprivnicha stadioni | Koprivnica | 1 | 1 | 0 | 0 | 100 | 2016 | |
Chibaliya stadioni | Vinkovci | 1 | 1 | 0 | 0 | 100 | 2009 | |
Kranjchevicheva stadioni | Zagreb | 1 | 1 | 0 | 0 | 100 | 1996 | |
Subichevach stadioni | Shibenik | 1 | 0 | 1 | 0 | 0,0 | 2003 | |
Radnik stadioni | Velika Goricha | 1 | 0 | 1 | 0 | 0,0 | 2021 | |
Opus Arena | Osiyek | 1 | 0 | 0 | 1 | 0,0 | 2023 | |
Jami | 138 | 89 | 34 | 15 | 64.5% | 2023 |
Oxirgi yangilangani: Xorvatiya – Turkiya, 2023-yil 12-oktyabr
Statistikaga faqat HNS tomonidan tan olingan rasmiy oʻyinlar kiradi[236]
Raqobat
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Xorvatiya va Serbiya: Serbiya bilan oʻyinlar Xorvatiya mustaqillik urushidan keyin rasmiy raqobatga aylandi. Ikki tomon ishtirokidagi futbol oʻyinlari siyosiy sabablarga ega. 1990-yilda Zagrebdagi „Dinamo“ va „Red Star“ oʻrtasidagi oʻyinda muxlislarning tartibsizliklari katta muammoga aylangan[237][238]. Oʻzining tarixi va milliy oʻziga xoslik bilan bogʻliqligi tufayli u CNN tomonidan „dunyodagi eng shiddatli raqobatlardan biri“ sifatida tavsiflangan[239][240][241]. Serbiyaga qarshi oʻyinlar vaqtida kengaytirilgan xavfsizlik protokollari va sayohat cheklovlari oʻrnatiladi[242][240][243].
- Xorvatiya va Fransiya: Fransiya bilan oʻyinlar 1990-yillarda ancha mashhur boʻlgan[244][245]. 1998-yilgi Jahon chempionatida Fransiya yarim finalda Xorvatiyani magʻlub etib, yakunda turnirda gʻolib chiqdi, Xorvatiya esa uchinchi oʻrinni egalladi[246][247]. Ikki tomon 2018-yilgi Jahon chempionatida finalida bahslashdi, unda Fransiya yana gʻalaba qozondi va Xorvatiya ikkinchi oʻrinni egalladi. Fransiya Xorvatiyaga qarshi 2022-yilga qadar magʻlub boʻlmagan, ammo xorvatlar ularni 2023-yilgi Millatlar Ligasi guruh bahslarida magʻlubiyatga uchratgan[248][249].
- Xorvatiya va Angliya: Angliya bilan oʻyinlar 2007-yilda xorvatlar inglizlarni Yevro-2008 musoboqasidan chiqarib yuborgandan keyin rivojlandi[250][251][252]. Angliya Xorvatiyani 2010-yilgi jahon chempionatidan chiqarib yuborgan[253][254]. Xorvatiya 2018-yilgi Jahon chempionati yarim finalida Angliyani chiqarib yubordi[255].
Natijalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Quyida soʻnggi 12 oydagi oʻyin natijalari, shuningdek, rejalashtirilgan boʻlajak oʻyinlar roʻyxati keltirilgan.
Gʻalaba Durang Magʻlubiyat Natijasi qayd etilmagan
2022
[tahrir | manbasini tahrirlash]16-noyabr Oʻrtoqlik uchrashuvi | Saudiya Arabistoni | 0–1 | Xorvatiya | Riyadh, Saudiya Arabistoni |
13:00 | Report |
|
Stadion: Prince Faisal bin Fahd Stadium Tomoshabin: 8,287[256] Hakam: Adham Makhadmeh (Jordan) Yordamchi hakam: Ahmad Alroalle (Iordaniya ) Mohammad Alkalaf (Iordaniya ) Toʻrtinchi hakam: Khalid Alturais (Saudiya Arabistoni) |
23-noyabr 2022 FIFA Jahon chempionati F guruhi | Marokash | 0–0 | Xorvatiya | Al Xor, Qatar |
11:00 | Report | Stadion: Al Bayt Stadium Tomoshabin: 59,407 Hakam: Fernando Andrés Rapallini (Argentina) Yordamchi hakam: Juan Pablo Belatti (Argentina) Diego Yamil Bonfá (Argentina) Toʻrtinchi hakam: Kevin Ortega (Peru) Oʻyinning eng yaxshi futbolchisi: Luka Modrić (Xorvatiya) |
27-noyabr 2022 FIFA Jahon chempionati F guruhi | Xorvatiya | 4–1 | Kanada | Al Rayyan, Qatar |
17:00 | Report |
|
Stadion: Khalifa International Stadium Tomoshabin: 44,374 Hakam: Andrés Matonte (Urugvay) Yordamchi hakam: Nicolás Taran (Urugvay) Martin Soppi (Urugvay) Toʻrtinchi hakam: Kevin Ortega (Peru) Oʻyinning eng yaxshi futbolchisi: Andrej Kramarić (Xorvatiya) |
1-dekabr 2022 FIFA Jahon chempionati F guruhi | Xorvatiya | 0–0 | Belgiya | Al Rayyan, Qatar |
16:00 | Report | Stadion: Ahmad bin Ali Stadium Tomoshabin: 43,984 Hakam: Anthony Taylor (Angliya) Yordamchi hakam: Gary Beswick (Angliya) Adam Nunn (Angliya) Toʻrtinchi hakam: István Kovács (Ruminiya) Oʻyinning eng yaxshi futbolchisi: Luka Modrić (Xorvatiya) |
5-dekabr FIFA Jahon Chempionati 2022 | Yaponiya | 1–1 (a.e.t.) (1–3 p) | Xorvatiya | Al Vaqra, Qatar |
16:00 |
|
Report |
|
Stadion: Al Janoub Stadium Tomoshabin: 42,523 Hakam: Ismail Elfath (Amerika Qoʻshma Shtatlari) Yordamchi hakam: Corey Parker (Amerika Qoʻshma Shtatlari) Kyle Atkins (Amerika Qoʻshma Shtatlari) Toʻrtinchi hakam: Mustapha Ghorbal (Jazoir) Oʻyinning eng yaxshi futbolchisi: Dominik Livaković (Xorvatiya) |
Penaltilar seriyasi | ||||
9-dekabr FIFA Jahon Chempionati 2022 | Xorvatiya | 1–1 (a.e.t.) (4–2 p) | Braziliya | Al Rayyan, Qatar |
16:00 |
|
Report |
|
Stadion: Education City Stadium Tomoshabin: 43,893 Hakam: Michael Oliver (Angliya) Yordamchi hakam: Stuart Burt (Angliya) Gary Beswick (Angliya) Toʻrtinchi hakam: Mustapha Ghorbal (Jazoir) Oʻyinning eng yaxshi futbolchisi: Dominik Livaković (Croatia) |
Penaltilar seriyasi | ||||
Eslatma: Xorvatiya penaltidan keyin oldinga chiqib oldi |
13-dekabr FIFA Jahon Chempionati 2022 | Argentina | 3–0 | Xorvatiya | Lusail, Qatar |
20:00 | Report | Stadion: Lusail Iconic Stadium Tomoshabin: 88,966 Hakam: Daniele Orsato (Italiya) Yordamchi hakam: Ciro Carbone (Italiya) Alessandro Giallatini (Italiya) Toʻrtinchi hakam: Muhammad Abdulla Hassan Muhammad (Birlashgan Arab Amirliklari) Oʻyinning eng yaxshi futbolchisi: Lionel Messi (Argentina) |
17-dekabr FIFA Jahon Chempionati 2022 | Xorvatiya | 2–1 | Marokash | Al Rayyan, Qatar |
16:00 | Report |
|
Stadion: Khalifa International Stadium Tomoshabin: 44,137 Hakam: Abdulrahman Al-Jassim (Qatar) Yordamchi hakam: Taleb Al-Marri (Qatar) Saud Al-Maqaleh (Qatar) Toʻrtinchi hakam: Raphael Claus (Braziliya) Oʻyinning eng yaxshi futbolchisi: Joško Gvardiol (Xorvatiya) |
2023
[tahrir | manbasini tahrirlash]25-mart UEFA Yevro-2024 saralashi D guruhi | Xorvatiya | 1–1 | Uels | Split, Xorvatiya |
20:45 CET |
|
Report |
|
Stadion: Stadion Poljud Tomoshabin: 33,474 Hakam: João Pinheiro (Portugaliya) Yordamchi hakam: Bruno Jesus (Portugaliya) Luciano Maia (Portugaliya) Toʻrtinchi hakam: Vitor Ferreira (Portugaliya) |
28-mart UEFA Yevro-2024 saralashi D guruhi | Turkiya | 0–2 | Xorvatiya | Bursa, Turkiya |
20:45 | Report |
|
Stadion: Bursa Metropolitan Stadium Tomoshabin: 37,750 Hakam: Andreas Ekberg (Shvetsiya) Yordamchi hakam: Fredrik Klyver (Shvetsiya) Niklas Nyberg (Shvetsiya) Toʻrtinchi hakam: Granit Maqedonci (Shvetsiya) |
14-iyun 2023-yilgi UEFA Millatlar ligasi | Niderlandiya | 2–4 (a.e.t.) | Xorvatiya | Rotterdam, Niderlandiya |
20:45 | Report | Stadion: De Kuip Tomoshabin: 39,359 Hakam: István Kovács (Ruminiya) Yordamchi hakam: Vasile Florin Marinescu (Ruminiya) Ovidiu Artene (Ruminiya) Toʻrtinchi hakam: Halil Umut Meler (Turkiya) Oʻyinning eng yaxshi futbolchisi: Luka Modrić (Xorvatiya) |
18-iyun 2023-yilgi UEFA Millatlar ligasi | Xorvatiya | 0–0 (a.e.t.) (4–5 p) | Ispaniya | Rotterdam, Niderlandiya |
20:45 CEST | Report | Stadion: De Kuip Tomoshabin: 41,110 Hakam: Felix Zwayer (Germaniya) Yordamchi hakam: Stefan Lupp (Germaniya) Marco Achmüller (Germaniya) Toʻrtinchi hakam: Ivan Kružliak (Slovakiya) Oʻyinning eng yaxshi futbolchisi: Marcelo Brozović (Xorvatiya) | ||
Penaltilar seriyasi | ||||
8-sentyabr UEFA Yevro-2024 saralashi D guruhi | Xorvatiya | 5–0 | Latviya | Riyeka, Xorvatiya |
20:45 CEST | Report | Stadion: Stadion Rujevica Tomoshabin: 8,152 Hakam: Philip Farrugia (Malta) Yordamchi hakam: Alan Camilleri (Malta) Luke Portelli (Malta) Toʻrtinchi hakam: Trustin Farrugia Cann (Malta) |
11 September UEFA Yevro-2024 saralashi D guruhi | Armaniston | 0–1 | Xorvatiya | Yerevan, Armaniston |
18:00 CEST (20:00 AMT) |
Report |
|
Stadion: Vazgen Sargsyan Republican Stadium Tomoshabin: 14,233 Hakam: Clément Turpin (Fransiya) Yordamchi hakam: Nicolas Danos (Fransiya) Cyril Mugnier (Fransiya) Toʻrtinchi hakam: Ruddy Buquet ([Fransiya futbol federatsiyasi |
12-oktyabr UEFA Yevro-2024 saralashi D guruhi | Xorvatiya | 0–1 | Turkiya | Osijek, Xorvatiya |
20:45 CEST | Report |
|
Stadion: Opus Arena Tomoshabin: 12,812 Hakam: Anthony Taylor (Angliya) Yordamchi hakam: Gary Beswick (Angliya) Adam Nunn (Angliya) Toʻrtinchi hakam: Michael Salisbury (Angliya) |
15-oktyabr UEFA Yevro-2024 saralashi D guruhi | Uels | 2–1 | Xorvatiya | Cardiff, Uels |
20:45 CEST (19:45 BST) |
|
Report |
|
Stadion: Cardiff City Stadium Tomoshabin: 31,240 Hakam: Davide Massa (Italiya) Yordamchi hakam: Filippo Meli (Italiya) Stefano Alassio (Italiya) Toʻrtinchi hakam: Matteo Marcenaro (Italiya) |
18-noyabr UEFA Yevro-2024 saralashi D guruhi | Latviya | v | Xorvatiya | Riga, Latviya |
18:00 CET (19:00 EET) |
Report | Stadion: Skonto Stadium |
21-noyabr UEFA Yevro-2024 saralashi D guruhi | Xorvatiya | v | Armaniston | Zagreb, Xorvatiya |
20:45 CET | Report | Stadion: Maksimir stadioni |
Murabbiylar shtabi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Lavozimi | Ismi[257] |
---|---|
Bosh murabbiy | Zlatko Dalić |
Yordamchi murabbiylar | Ivica Olić---- Vedran Ćorluka---- Mario Mandžukić |
Darvozabonlar murabbiylari | Marjan Mrmić---- Danijel Subašić |
Fitnes murabbiyi | Luka Milanović---- Marin Dadić |
Tahlilchi | Dražen Ladić |
Video tahlilchi | Marc Rochon |
Skautlar | Nikola Jerkan---- Ognjen Vukojević |
Fizioterapevtlar | Nenad Krošnjar---- Nderim Redžaj---- Goran Beloglavec---- Miroslav Jamnić---- Neven Golubar |
Shifokorlar | Saša Janković---- Eduard Rod---- Tomislav Vlahović |
Texnik direktor | Stipe Pletikosa |
Jamoa menejeri | Iva Olivari |
Xavfsizlik xodimi | Miroslav Marković |
OAV xodimi | Tomislav Pacak |
Oshpaz | Tomica Đukić |
Forma bilan shugʻullanuvchi xodim | Mladen Pilčić---- Goran Vincek---- Dennis Lukančić |
Murabbiylar tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Quyidagi jadvalda Xorvatiya terma jamoasi har bir murabbiyining FIFA Jahon chempionati va UEFA Yevropa chempionatidagi natijalarining toʻliq hisoboti keltirilgan.
Murabbiy | Davr | Oʻyn | Gʻ | D | M | Gʻalaba % | Musoboqa |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Jozo Jakopić | 1940–1941 | 4 | 2 | 1 | 1 | 100 | |
Rudolf Hitrec | 1941 | 1 | 0 | 0 | 1 | 0,00 | |
Bogdan Cuvaj | 1941–1943 | 13 | 6 | 3 | 4 | 46 | |
Bernard Hügl | 1943–1945 | 1 | 1 | 0 | 0 | 100 | |
Bogdan Cuvaj | 1956 | 1 | 1 | 0 | 0 | 100 | |
Dražan Jerković | 1990–1991 | 3 | 3 | 0 | 0 | 100 | |
Stanko Poklepović | 1992 | 4 | 1 | 1 | 2 | 0 | |
Vlatko Marković | 1993–1994 | 1 | 1 | 0 | 0 | 100 | |
Miroslav Blažević | 1994–2000 | 72 | 33 | 24 | 15 | 46 | 1996-yilgi Yevropa chempionati – Chorak final 1998-yilgi Jahon chempionati – Uchinchi oʻrin 2000-yilgi Yevropa chempionatip – Saralashdan oʻtolmadi |
Tomislav Ivić | 1994 | 1 | 1 | 0 | 0 | 100 | |
Mirko Jozić | 2000–2002 | 18 | 9 | 6 | 3 | 100 | 2002-yilgi Jahon chempionati – Guruh bosqichi |
Otto Barić | 2002–2004 | 24 | 11 | 8 | 5 | 46 | 2004-yilgi Yevropa chempionati – Guruh bosqichi |
Zlatko Kranjčar | 2004–2006 | 25 | 11 | 8 | 6 | 0 | 2006-yilgi Jahon chempionati – Guruh bosqichi |
Slaven Bilić | 2006–2012 | 65 | 42 | 15 | 8 | 65 | 2008-yilgi Yevropa chempionati – Chorak final FIFA Jahon chempionati 2010 – Sarlashdan oʻtolmadi 2012-yilgi Yevropa chempionati – Guruh bosqichi |
Igor Štimac | 2012–2013 | 15 | 8 | 2 | 5 | 53 | |
Niko Kovač | 2013–2015 | 19 | 10 | 5 | 4 | 53 | FIFA Jahon chempionati 2014 – Guruh bosqichi |
Ante Čačić | 2015–2017 | 25 | 15 | 6 | 4 | 100 | 2016-yilgi Yevropa chempionati – Round of 16 |
Zlatko Dalić | 2017–hozirga qadar | 77 | 38 | 20 | 19 | 49 | FIFA Jahon chempionati 2018 – Ikkinchi oʻrin 2020-yilgi Yevropa chempionati – Nim-chorak final FIFA Jahon Chempionati 2022 – Uchinchi oʻrin |
Jami | 369 | 193 | 99 | 77 | 52.3% | 14 dan 12 tasi |
Oxirgi yangilangan: Xorvatiya va Turkiya, 2023-yil 12-oktyabr Source: Croatian Football Federation
Futbolchilar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Joriy tarkib
[tahrir | manbasini tahrirlash]Quyida 2023-yil 15-oktyabr kuni boʻlib oʻtadigan UEFA Yevro-2024 saralashi D guruhi Uelsga qarshi oʻyin uchun tarkib:
Oxirgi chaqiruvlar[tahrir | manbasini tahrirlash]Oxirgi 12 oy ichida jamoaga quyidagi futbolchilar chaqirilgan.
Futbolchilar natijalari[tahrir | manbasini tahrirlash]Eng koʻp maydonga tushgan oʻyinchilar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Dario Simić 2008-yilda jamoadagi faoliyatini yakunlashidan oldin 100 ta oʻyin oʻtkazgan birinchi oʻyinchi boʻlib, Robert Jarnining oldingi rekordini ortda qoldirdi[260][261]. Dario Srna, Yosip Simunich va Stipe Pletiko mos ravishda keyingi oʻrinlarda turadi (2013-yil fevralida 100-oʻyin)[262][263]. Srna 2016-yildan 2021-yilgacha eng koʻp oʻyin oʻtkazgan futbolchi boʻlib, 134 ta oʻyinda maydonga tushdi[264]. U 2021-yilda Luka Modrichdan oʻzib ketdi[265]. Xorvatiya terma jamoasida oʻynagan eng yosh oʻyinchi Alen Xalilovich (16 yosh, 11 oy va 23 kunlik), eng yoshi kattasi esa Luka Modrich (38 yosh, 1 oy va 6 kun)[266][267]. Eng yaxshi toʻpurarlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Davor Suker Xorvatiya terma jamoasida eng koʻp gol urgan futbolchi boʻlib, 1991-yildan 2002-yilgacha 45 ta gol urgan. Jamoaning eng yosh toʻpurari Luka Ivanushec (18 yosh, 1 oy va 19 kunlik)[268]. Eng koʻp quruq oʻyinlar oʻtkazgan darvozabonlar rekordi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Musoboqalarda ishtiroki[tahrir | manbasini tahrirlash] Chempion FIFA Jahon chempionati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Terma jamoalarga qarshi natijalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Magʻlubiyatlar sonidan gʻalabalar soni koʻproq
Asosan durang natija
Gʻalabalar sonidan magʻlubiyatlar soni koʻproq
2023-yil 21-noyabr holatiga ko‘ra, Armanistonga qarshi o‘yindan keyin.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qoʻshimcha oʻqish uchun[tahrir | manbasini tahrirlash]
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
|