Kontent qismiga oʻtish

Sovet Ittifoqi milliy futbol terma jamoasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Bu maqola erkaklar terma jamoasi haqida haqidadir. Ayollar jamoasi uchun Sovet Ittifoqi ayollar milliy futbol terma jamoasi sahifasiga qarang.
Sovet Ittifoqi
1924–1991
Shirt badge/Association crest
Tahallusi Qizil armiya
Assotsiatsiya Sovet Ittifoqi futbol federatsiyasi
Eng koʻp oʻynagan futbolchi Oleg Bloxin (112)
Eng yaxshi toʻpurar Oleg Bloxin (42)
Uy stadioni Markaziy Lenin stadioni
FIFA kodi URS
forma
Birinchi forma
forma
Ikkinchi forma
FIFA Reytingi
Eng yuqori 1 (1960-yil iyul)
Birinchi xalqaro oʻyin
 Sovet Ittifoqi 3–0 Turkiya 
(Moscow, Soviet Union; 16 November 1924)
Oxirgi xalqaro oʻyin
 Kipr Respublikasi 0–3 Sovet Ittifoqi 
(Larnaca, Cyprus; 13 November 1991)
Eng yirik gʻalaba
 Sovet Ittifoqi 11–1 Hindiston 
(Moscow, Soviet Union; 16 September 1955)
 Finlandiya 0–10 Sovet Ittifoqi 
(Helsinki, Finland; 15 August 1957)
Eng yirik magʻlubiyat
 Angliya 5–0 Sovet Ittifoqi 
(London, England; 22 October 1958)
Jahon chempionati
Ishtiroki 7 (Ilk marta 1958-yili)
Eng yaxshi natijasi Fourth place, 1966
European Championship
Ishtiroki 6 (Ilk marta 1960-yili)
Eng yaxshi natijasi Champions, 1960

Sovet Ittifoqi milliy futbol jamoasi (ruscha: сбо́рная СССР по футбо́лу) – Sovet Ittifoqining futbol boʻyicha milliy terma jamoasi.

Ittifoq parchalanganidan keyin jamoa MDH milliy futbol jamoasiga aylantirildi. FIFA futbol boʻyicha MDH milliy terma jamoasini (va oxir-oqibat, Rossiya milliy terma jamoasini) Sovet vorisi jamoasi deb hisoblagan va ularga Sovet Ittifoqining natijalariga egalik qilish huquqini bergan (FIFA XOQ siyosati bilan birlashtirilmaganligi sababli, Olimpiyada oʻyinlaridagi natijalar bundan mustasno). Shunga qaramay, jamoaning sobiq oʻyinchilarining katta qismi Rossiya SFSR tashqarisidan, asosan Ukraina SSRdan kelgan va Sovet Ittifoqi parchalanganidan keyin sobiq Ukraina SSRdan Andrey Kanchelskis kabi futbolchilar yangi Rossiya milliy futbol terma jamoasida oʻynashda davom etishgan[1].

Sovet Ittifoqi faoliyat yutirtgan davrida atigi ikki marta, 1974 va 1978-yillarda jahon chempionatiga chiqa olmagan va jami yettita final turnirida qatnashgan. Ularning eng yaxshi natijasi 1966-yilda toʻrtinchi oʻrinni egallagan. Angliya oʻtgan turnirda jamoa yarim finalda Gʻarbiy Germaniyaga 2:1 hisobida yutqazgan. Sovet Ittifoqi 1960-yilda ilk bor oʻtkazilgan Yevropa chempionati finalida Yugoslaviyani 2-1 hisobida magʻlub etgan va musoboqada gʻolib chiqqan dastlabki davlatga aylangan. Sovet terma jamoasi jami beshta Yevropa chempionatida ishtirok etgan. Yevropa chempionatida uch marta ikkinchi (1964, 1972, 1988) va bir marta toʻrtinchi (1968) olgan. Sovet Ittifoqi terma jamoasi, shuningdek, 1956 va 1988-yillarda Olimpiada oʻyinlarining futbol turniri oltin medalini qoʻlga kiritgan. 1958-yilda FIFA tomonidan Olimpiada oʻyinlariga milliy terma jamoaning har qanday oʻyinchisini ishtirok etishi taqiqlanganiga qaramay, Sovet jamoasi oʻz milliy terma jamoasi oʻyinchilarini Olimpiya turnirlariga jalb qilishda davom etgan[2][3].

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Asosiy maqola: Rossiya imperiyasi milliy futbol terma jamoasi

Birinchi oʻyinlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
1927-yilgi Sovet Ittifoqi jamoasi

Oktyabr inqilobi va keyinchalik 1917—1922-yillardagi Rossiya fuqarolar urushi bilan bogʻliq sharoitlar tufayli Sovet Rossiyasi xalqaro miqyosda diplomatik jihatdan yakkalanib qolgan va xalqaro musobaqalarda qatnasha olmagan. 1922-yilda Sovet Rossiyasi qoʻshni davlatlardagi ishgʻol maʼmuriyatlari bilan birga Sovet Ittifoqining bolsheviklar davlatini tuzdi. Fuqarolar urushidan soʻng Sovet Ittifoqi Yevropa va butun dunyodagi siyosiy jihatdan oʻxshash fraktsiyalar bilan xalqaro aloqa oʻrnatishga muvaffaq boʻldi. Sovet Ittifoqi Qizil Sport xalqaro tashkilotiga qoʻshildi va RSIdan tashqaridagi har qanday sport tadbirlarini „burjua sporti“ deb eʼlon qildi[4].

Sovet jamoasi (Rossiya SFSR sifatida) oʻynagan birinchi xalqaro oʻyin 1922-yil sentabrda, Finlandiya Ishchilar sporti federatsiyasi futbol jamoasi Rossiyaga tashrif buyurganida boʻlib oʻtdi (Sovet Ittifoqi 1922-yil dekabr oxirida tuzilgan, SSSRni tashkil etish toʻgʻrisidagi shartnoma).. Sovet Rossiyasi XI Petrogradda finlar ustidan 4:1 hisobida gʻalaba qozondi. Bu, shuningdek, 1917-yil oktabr inqilobidan keyin Sovet sporti uchun birinchi xalqaro aloqa edi. 1923-yil may oyida Sovet jamoasi Finlandiyaga tashrif buyurdi va Finlandiya jamoasini 5: 0 hisobida magʻlub etdi[5][6]. Milliy terma jamoaga qarshi birinchi oʻyin 1923-yil avgust oyida, Sovet Ittifoqi oʻrnatilgandan toʻqqiz oy oʻtgach, Rossiya SFSR jamoasi Stokgolmda Shvetsiyani 2:1 hisobida magʻlub etganida boʻlib oʻtdi[7].

Sovet Ittifoqining haqiqiy futbol jamoasi sifatida birinchi oʻyin bir yil oʻtib, Turkiya ustidan 3:0 hisobida gʻalaba qozondi. Bu va Anqaradagi javob oʻyini Sovet Ittifoqi tomonidan 1952-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlarigacha oʻtkazilgan yagona rasman tan olingan xalqaro oʻyin boʻlgan, biroq 1930-yillarda Turkiyaga qarshi bir nechta norasmiy oʻrtoqlik oʻyinlari boʻlib oʻtgan. 1952-yilgi Olimpiya oʻyinlari Sovet Ittifoqi tomonidan kiritilgan birinchi musobaqa edi. Dastlabki bosqichda Bolgariya 2:1 hisobida magʻlub boʻldi va birinchi bosqichda Yugoslaviya bilan durang oʻynadi[8]. Oʻyin oldidan Tito ham, Stalin ham oʻz terma jamoalariga telegrammalar joʻnatishdi va bu ikki davlat rahbari uchun qanchalik muhimligini koʻrsatdi. Yugoslaviya 5-1 hisobida oldinda boʻldi, ammo soʻnggi 15 daqiqada sovetlarning qaytishi 5-5 hisobida durangga olib keldi[9]. Uchrashuv qayta oʻtkazildi va Yugoslaviya 3:1 hisobida gʻalaba qozondi. Azaliy raqiblardan magʻlubiyat sovet futboliga qattiq taʼsir qildi va mavsumda atigi uchta oʻyin oʻtkazgandan soʻng, SSSR terma jamoasining asosiy qismini tashkil etgan CDKA Moskva ligani tark etishga majbur boʻldiva keyinchalik tarqalib ketdi. Bundan tashqari,SSSR va CDKAga murabbiylik qilgan Boris Arkadiev SSSRda xizmat koʻrsatgan sport ustasi unvonidan mahrum qilindi.[10][11]

Shvetsiya sinovlari va gʻalaba

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gavriil Kachalin boshchiligidagi Sovet Ittifoqi birinchi marta 1958-yilgi turnirda Polshaga qarshi saralash pley- offidan soʻng Jahon chempionatiga chiqdi. Braziliya, Angliya va Avstriya bilan bir guruhda durang, ular jami uchta ochko toʻplashdi, bitta Angliya va ikkita Avstriya. Sovet Ittifoqi va Angliya pley-off oʻyiniga yoʻl olishdi, unda Anatoli Ilyin 67-daqiqada Angliyani nokautga uchratdi. Oʻshanda Sovet Ittifoqini chorak finalda turnir mezboni Shvetsiya magʻlub etgandi[12].

1960-yilda boʻlib oʻtgan ilk Yevropa chempionati Sovet futboli yutuqlarining choʻqqisini koʻrsatdi. Chorak finalga osonlik bilan oʻtgan jamoa Ispaniya bilan toʻqnash kelishi kerak edi, ammo Sovuq Urush davridagi keskinliklar tufayli Ispaniya Sovet Ittifoqiga borishdan bosh tortdi, natijada piyoda yoʻl oldi. Yarim finalda Sovet jamoasi Chexoslovakiyani 3:0 hisobida magʻlub etib, finalga chiqdi va u yerda Yugoslaviya bilan toʻqnash keldi[13][14].

Finalda Yugoslaviya birinchi boʻlib gol urdi, ammo afsonaviy darvozabon Lev Yashin boshchiligidagi Sovet Ittifoqi 49-daqiqada hisobni tenglashtirdi. 90-daqiqadan soʻng hisob 1:1 boʻldi va qoʻshimcha vaqt tugashiga yetti daqiqa qolganida Viktor Ponedelnik gol urib, sovetlarga ilk Yevropa chempionatini taqdim etdi[15].

Kachalinning orzular jamoasining yakuni

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Lev Yashin 1961-yilda Buenos-Ayresda boʻlib oʻtgan oʻyinda argentinalik hujumchi Xose Sanfilipponing zarbasini qaytarmoqchi boʻlgan vaziyat. Sovet Ittifoqi oʻyin yakunida 2:1 hisobida gʻalaba qozongan.

1962-yilgi jahon chempionatida SSSR terma jamoasi Yugoslaviya, Kolumbiya va Urugvay bilan 1-guruhdan joy oldi. Sovet Ittifoqi va Kolumbiya oʻrtasidagi oʻyin 4-4 hisobida yakunlandi; Kolumbiya bir qator gollar kiritdi (68', 72', 86')[16]. Yulduzli darvozabon Lev Yashin Kolumbiya va Chili bilan oʻyinda ham yomon formada edi. Uning formasi Sovet Ittifoqi terma jamoasi turnirda koʻproq muvaffaqiyat qozona olmaganining asosiy sabablaridan biri hisoblangan[17].

1964-yilda Sovet Ittifoqi oʻzining Yevropa chempionligi unvonini himoya qilishga urinib koʻrdi, 16-turda Italiyani magʻlub etdi (2-0, 1-1) va chorak finalga chiqdi. Shvetsiyaga qarshi ikkita oʻyindan soʻng sovet tomoni umumiy hisobda gʻalaba qozondi (1:1, 3:1)[18]. Sovet Ittifoqi terma jamoasi final oʻyinlari boʻlib oʻtgan Ispaniyaga yoʻl oldi. Yarim finalda Sovet Ittifoqi Daniyani Barselonada 3:0 hisobida magʻlub etdi, ammo finalda mezbon Ispaniya 2:1 hisobida gʻalaba qozongan gol urib, yana chempionlikni qoʻlga kiritish orzulari puchga chiqdi[19][20].

1960-yillarning oxiri: Jahon kubogi va Yevropa chempionatlarida yarim final

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1966-yilgi FIFA Jahon chempionati Sovet Ittifoqi terma jamoasi toʻrtinchi oʻrinni egallab, eng yaxshi natijaga erishgan turnir edi. Sovet Ittifoqi Shimoliy Koreya, Italiya va Chili bilan 4-guruhda edi[21][22][23]. Har uchala oʻyinda ham Sovet Ittifoqi terma jamoasi raqiblarini magʻlub etishga muvaffaq boʻldi. Sovet jamoasi oʻz yulduzi Lev Yashinning samarali oʻyini evaziga chorak finalda Vengriyani magʻlub etdi, ammo muvaffaqiyati 25 va 28-iyul kunlari yarim finalda Gʻarbiy Germaniyaga, uchinchi oʻyinda Portugaliyaga qarshi ikkita magʻlubiyat bilan yakunlandi. mos ravishda pley-off oʻyinini oʻtkazing. 1966-yilgi jamoa 10 ta gol bilan jahon chempionati tarixidagi ikkinchi eng yaxshi gol urgan sovet jamoasi edi[24][25][26].

Evro-1968 uchun saralash bahslari ikki bosqichda oʻtkazildi; guruh bosqichi (1966-yildan 1968-yilgacha boʻlgan) va chorak final (1968-yilda oʻynagan). Italiyada boʻlib oʻtgan finalga yana toʻrtta jamoa yetib bora oldi. Sovet Ittifoqi va Italiya oʻrtasidagi yarim final uchrashuvi 0:0 hisobida yakunlandi[27]. Takroriy oʻyin oʻynashdan koʻra, kim finalga chiqqanini koʻrish uchun tanga tashlashga qaror qilindi. Italiya gʻalaba qozondi va Yevropa chempioni boʻldi. 1968-yil 8-iyunda Sovetlar uchinchi oʻrin uchun oʻyinda Angliyaga magʻlub boʻlishdi[28].

Kachalinning ikkinchi urinishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1970-yilgi jahon chempionati Meksika va Sovet Ittifoqi oʻrtasidagi oʻyin bilan boshlandi[29]. Sovet terma jamoasi ushbu oʻyinda jahon chempionati tarixida oʻzgarishni amalga oshirgan birinchi jamoa boʻldi[30]. Ularning guruhidagi boshqa raqiblar Belgiya va Salvador edi. Sovet jamoasi osonlik bilan chorak finalga yoʻl oldi, u yerda qoʻshimcha boʻlimlarda Urugvayga magʻlub boʻldi. Bu Sovet Ittifoqining oxirgi marta chorak finalga chiqishi edi. Ular FIFA tomonidan 1986-yilda chiqarilgan reytingda 5-oʻrinni egallashga muvaffaq boʻlishdi[31].

1972-yilgi Yevropa chempionatining final turniri 1972-yil 14 va 18-iyun kunlari boʻlib oʻtdi. Yana toʻrtta jamoa finalda ishtirok etdi. Sovetlar Vengriyani 1:0 hisobida magʻlub etishdi, ikkinchi boʻlimda gol urdi[32]. Final Gʻarbiy Germaniya va Sovet Ittifoqi oʻrtasida boʻldi. Uchrashuv Gerd Myullerning samarali oʻyini evaziga nemis jamoasining gʻalabasi bilan yakunlandi. Ushbu turnir Sovet Ittifoqi ikkinchi oʻrinni egallagan ikkita turnirdan biri edi[33].

1970-yillarda malakaga erisha olmaganlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sovet Ittifoqi Argentina bilan Estadio Monumentalda oʻynagan, 1976-yil noyabr

Evro-1972da ikkinchi oʻrinni egallaganidan soʻng, 1970-yillarning qolgan qismi 1973-yilda Chilidagi davlat toʻntarishidan soʻng Chili bilan oʻynashdan bosh tortgani uchun 1974-yilgi Jahon chempionatidan diskvalifikatsiya qilingan Sovetlar uchun dahshatli edi. 1978-yilgi jahon chempionati yoki 1976 va 1980-yilgi Yevropa chempionatlarida qatnashish huquqiga ega[34].

Beskov jamoani tikladi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
1986-yilgi jahon chempionatida Sovet Ittifoqi va Belgiya

1982-yilgi Jahon kubogi Sovet Ittifoqining soʻnggi oʻn yillikdagi birinchi yirik turniri edi. Sovet Ittifoqi Braziliya, Shotlandiya va Yangi Zelandiya bilan 6-guruhda edi. Sokrat va Ederning gollari sovet jamoasining birinchi guruh oʻyinida Braziliyaga qarshi magʻlubiyatini belgilab qoʻydi (garchi bu braziliyaliklar uchun juda ogʻir oʻyin boʻlsa ham) va ular oxir-oqibat ikkinchi bosqichda guruhni ikkinchi oʻrinda yakunlab, guruhdan chiqib ketishdi. ular Belgiyani atigi 1:0 hisobida magʻlub etishdi va Polsha bilan 0:0 hisobida durang oʻynashdi[35][36][37]. 1984-yilda Sovetlar yana Yevropa chempionatiga chiqa olmadilar, ammo 1986-yilgi Jahon chempionatiga yoʻllanma oldilar. Sovet Ittifoqi Vengriya, Fransiya va Kanada bilan C guruhida edi. Sovetlar Irapuato, Guanajuatodan foydalanganlarJahon chempionatida ularning mashgʻulot maydoni sifatida[38].

Sovet jamoasi toʻqqizta gol urib, guruhni birinchi oʻrinda yakunlagan holda guruh bosqichini muvaffaqiyatli oʻtkazdi. Ammo yakunda 1/8 finalda Belgiyaga qoʻshimcha boʻlimlardan soʻng 3:4 hisobida magʻlub boʻldi. Kubokdagi yomon oʻyiniga qaramay, bu jamoa 12 ta gol bilan jahon chempionati tarixidagi eng yaxshi gol urgan sovet jamoasi boʻldi[39].

Lobanovskiy davri va Sovet Ittifoqining parchalanishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ketma-ket uch marta Yevropa kubogida (1976, 1980, 1984) qatnasha olmaganidan soʻng, sovetlar 1988-yilgi musobaqada qatnashishga muvaffaq boʻlishdi, soʻnggi marta Sovet Ittifoqi milliy futbol jamoasi Yevropa futbol chempionatida ishtirok etdi. Final oʻyinlari Gʻarbiy Germaniyada boʻlib oʻtdi, unda sakkizta jamoa ishtirok etdi. Sovet Ittifoqi B guruhini Gollandiyadan yuqorida peshqadam sifatida yakunladi va yarim finalda Italiyani 2:0 hisobida magʻlub etdi[40]. Finalda „B“ guruhining yana bir jamoasi Gollandiya guruh bosqichidagi magʻlubiyati uchun qasos oldi va 2:0 hisobida gʻalaba qozonib, Yevropa chempioni boʻldi[41].

Sovet terma jamoasining soʻnggi yirik chempionati 1990-yilgi futbol boʻyicha Jahon chempionati boʻlib, u yerda Argentina, Ruminiya va Kamerun bilan B guruhidan joy olgandi. Sovetlarning yagona muvaffaqiyati ular guruh yetakchilari Kamerunni 4:0 hisobida magʻlub etishganida boʻldi[42]. Sovetlar boshqa oʻyinlarda magʻlub boʻlishdi va guruhdan chiqa olmadilar. Sovet Ittifoqi Yevro-1992ga yoʻllanma oldi, ammo Sovet Ittifoqining parchalanishi ularning oʻrniga yangi mustaqil Sovet respublikalaridan tashkil topgan MDH milliy futbol jamoasiga ega boʻlishini anglatardi. Musobaqadan soʻng sobiq Sovet respublikalari alohida mustaqil davlatlar sifatida raqobatlashdi, FIFA Sovet terma jamoasining rekordini Rossiyaga ajratdi[43].

Forma evolutsiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Wikimedia Commonsda Soviet Union national football team kits mavzusiga oid fayllar bor.
The Soviet team in 1925

Sovet Ittifoqi anʼanaviy ravishda qizil futbolka, oq shorti va qizil paypoqli formalarda oʻynashgan[44].

Terma jamoaning uy stadionlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Since Sovietʼs first fixture (16 November 1924 vs. Turkey) they have played their home games at various stadiums.

Stadion Shahar Yillar Oʻyin Gʻalaba Durang Magʻlubiyat UG OʻG Oʻrtacha ochko jamgʻarish
Markaziy Lenin stadioni Moskva 1956–1992 78 50 18 10 151 50 2.15
Markaziy stadion Kiyev 1969–1990 12 10 1 1 27 6 2.58
Lenin Dinamo stadioni Tbilisi 1967–1987 10 6 1 3 19 9 1.9
Dinamo stadioni Moskva 1954–1971 9 7 2 0 41 8 2.56
Lokomotiv stadioni Simferopol 1979–1989 4 4 0 0 11 1 3
Kirov stadioni Leningrad 1967–1984 3 3 0 0 8 1 3
Hrazdan stadioni Yerevan 1978 2 2 0 0 12 2 3
Lokomotiv markaziy stadioni Moskva 1979–1988 2 2 0 0 5 1 3
Markaziy stadion Volgograd 1977 1 1 0 0 4 1 3
Paxtakor markaziy stadioni Toshkent 1975 1 1 0 0 2 1 3
Vorovskiy stadioni Moskva 1924 1 1 0 0 3 0 0
Qora dengiz yuk stadioni Odessa 1974 1 0 0 1 0 1 0
Jami 1924–1992 123 86 22 15 281 80 2.28
Statistikaga faqat FIFA tomonidan tan olingan rasmiy oʻyinlar kiradi.

Eslatma:

  • Sovet Ittifoqi milliy futbol jamoasi va Sovet Ittifoqi Olimpiya futbol jamoasi tomonidan hech qachon foydalanilmagan boʻlsa-da, Minskdagi Dinamo stadioni 1980-yilgi yozgi Olimpiya oʻyinlari uchun rasmiy stadion sifatida belgilangan.

Murabbuylar natijalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eslatmalar:

  • 1973-yil 21-noyabrda Chili terma jamoasi va etishmayotgan tomon oʻrtasida boʻlib oʻtgan oʻyin Yevgeniy Goryanskiyning rekordini oʻtkazmadi.
  • 1980-yilgi SSSR Olimpiya oʻyinlari roʻyxati (murabbiy – Beskov) 1979—1981-yillarda saralash turnirlarida qatnashgan kattalar jamoasi bilan bir xil edi.
  • 1985—1989-yillarda milliy terma jamoa Neru kubogida (Hindiston) ishtirok etdi.
  • Birinchi murabbiylar shtabi Valeriy Lobanovskiy (yetakchi), Yuriy Morozov va Sergey Mosyagindan iborat edi.
  • 2-murabbiylar shtabida Anatoliy Bishovets (yetakchi), Vladimir Salkov va Gaji Gadjiyevlar bor edi.

Futbolchilar natijalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oleg Blokhin is Soviet Unionʼs top goalscorer and their most capped player.
Eng koʻp oʻyin oʻtkazganlar[45]
№ Futbolchi Oʻyin Gol Faoliyat
1 Oleg Bloxin 112 42 1972–1988
2 Rinat Dasayev 91 0 1979–1990
3 Albert Shesternev 90 0 1961–1971
4 Anatoliy Demyanenko 80 6 1981–1990
5 Volodymyr Bezsonov 79 4 1977–1990
6 Lev Yashin 78 0 1954–1967
7 Sergei Aleinikov[lower-alpha 1] 77 6 1984–1991
8 Murtaz Khurtsilava 69 6 1965–1973
9 Oleg Protasov[lower-alpha 2] 68 28 1984–1991
10 Valeriy Voronin 66 5 1960–1968
Eng yaxshi toʻpurarlar[45]
№ Futbolchi Gol Oʻyin Oʻrtacha Faoliyat
1 Oleg Bloxin 42 112 0.38 1972–1988
2 Oleg Protasov[lower-alpha 2] 29 68 0.43 1984–1991
3 Valentin Ivanov 26 59 0.44 1956–1965
4 Eduard Streltsov 25 38 0.66 1955–1968
5 Viktor Kolotov 22 55 0.4 1970–1978
6 Viktor Ponedelnik 20 29 0.69 1960–1966
Igor Chislenko 20 53 0.38 1959–1968
8 Anatoliy Banishevskiy 19 50 0.38 1965–1972
9 Anatoliy Ilyin 16 31 0.52 1952–1959
10 Anatoliy Bishovets 15 39 0.38 1966–1972
  1. ↑ Sergei Aleinikov also made four appearances for Belarus.
  2. ↑ 2,0 2,1 Oleg Protasov also made one appearance for Ukraine.

Musoboqalardagi natijalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

FIFA Jahon chempionatidagi natijalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Asosiy maqola: Soviet Union at the FIFA World Cup

     Chempion       Ikkinchi oʻrin       Uchinchi oʻrin       Toʻrtinchi oʻrin  

FIFA Jahon chempionati natijalari Saralash bosqichi natijalari
Yil Bosqich Oʻrin Oʻ Gʻ D M UG OʻG Tarkib Oʻ Gʻ D M UG OʻG
Urugvay 1930 FIFA aʼzosi emas FIFA aʼzosi emas
Italiya 1934
Fransiya 1938
Braziliya 1950 Ishtirok etamgan Ishtirok etamgan
Shveysariya 1954
Shvetsiya 1958 Chorak final 7th 5 2 1 2 5 6 Tarkib 5 4 0 1 18 3
Chili 1962 Chorak final 6th 4 2 1 1 9 7 Tarkib 4 4 0 0 11 3
Angliya 1966 Toʻrtinchi oʻrin 4th 6 4 0 2 10 6 Tarkib 6 5 0 1 19 6
Meksika 1970 Chorak final 5th 4 2 1 1 6 2 Tarkib 4 3 1 0 8 1
Gʻarbiy Germaniya 1974 Saralashdan oʻta olmagan 6 3 1 2 5 4
Argentina 1978 Saralashdan oʻta olmagan 4 2 0 2 5 3
Ispaniya 1982 Ikkinchi guruh bosqichi 7th 5 2 2 1 7 4 Tarkib 8 6 2 0 20 2
Meksika 1986 1/8 final bosqichi 10th 4 2 1 1 12 5 Tarkib 8 4 2 2 13 8
Italiya 1990 Guruh bosqichi 17th 3 1 0 2 4 4 Tarkib 8 4 3 1 11 4
Total Toʻrtinchi oʻrin 7/14 31 15 6 10 53 34 – 53 35 9 9 110 34

UEFA Yevropa chempionatidagi natijalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

     Chempion       Ikkinchi oʻrin       Uchinchi oʻrin       Toʻrtinchi oʻrin  

UEFA Yevropa chempionati rekordi Saralash bosqichi natijalari
Yil Bosqich Oʻrin Oʻ Gʻ D M UG OʻG Tarkib Oʻ Gʻ D M UG OʻG
Fransiya 1960 Chempion 1st 2 2 0 0 5 1 Tarkib 2 2 0 0 4 1
Ispaniya 1964 Ikkinchi oʻrin 2nd 2 1 0 1 4 2 Tarkib 4 2 2 0 7 3
Italiya 1968 Toʻrtinchi oʻrin 4th 2 0 1 1 0 2 Tarkib 8 6 0 2 19 8
Belgiya 1972 Ikkinchi oʻrin 2nd 2 1 0 1 1 3 Tarkib 8 5 3 0 16 4
Yugoslaviya 1976 Saralashdan oʻta olmagan 8 4 1 3 12 10
Italiya 1980 6 1 3 2 7 8
Fransiya 1984 6 4 1 1 11 2
Gʻarbiy Germaniya 1988 Ikkinchi oʻrin 2nd 5 3 1 1 7 4 Tarkib 8 5 3 0 14 3
Shvetsiya 1992 Terma jamoa tugatilgan va oʻrniga MDH milliy futbol jamoasi tashkil etilgan va musoboqada ishtirok etgan 8 5 3 0 13 2
Jami 1 ta sovrin 5/8 13 7 2 4 17 12 − 58 34 16 8 103 41

Olimpiada oʻyinlaridagi natijalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

     Chempion       Ikkinchi oʻrin       Uchinchi oʻrin       Toʻrtinchi oʻrin  

Olimpiada natijalari
Yil Bosqich Oʻrin Oʻ Gʻ D M UG OʻG Tarkib
1896–1912 Preceded with Russian Empire
1920–1948 Ishtirok etamgan
Finlandiya 1952 Round 1 14th 3 1 1 1 8 9 Tarkib
Avstraliya 1956 Oltin medal 1st 5 4 1 0 9 2 Tarkib
Italiya 1960 Saralashdan oʻta olmagan
Yaponiya 1964
Meksika 1968
Gʻarbiy Germaniya 1972 Bronza medal 3rd 7 5 2 0 17 6 Tarkib
Kanada 1976 Bronza medal 3rd 5 4 0 1 10 4 Tarkib
1976-yildan beri Succeeded with Olympic team
Jami Oltin medal 4/20 20 14 4 2 44 21 —

Yutuqlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bu Sovet Ittifoqining futbol boʻyicha katta terma jamoasi uchun mukofotlar roʻyxati
  • FIFA Jahon chempionati
    • Toʻrtinchi oʻrin (1): 1966-yil
  • UEFA Yevropa chempionati
    • Gʻoliblar (1): 1960
    • Ikkinchi oʻrin (3): 1964, 1972, 1988
    • Toʻrtinchi oʻrin (1): 1968-yil
  • Olimpiya futbol turniri
    • Oltin medal (2): 1956, 1988
    • Bronza medali (3): 1972, 1976, 1980
  • Neru kubogi
    • Gʻoliblar (1): 1985[46]

Yana qarang

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Rossiya milliy futbol terma jamoasi
  • MDH milliy futbol terma jamoasi
  • Sovet Ittifoqining 21 yoshgacha boʻlgan futbol terma jamoasi
  • Sovet Ittifoqining 18 yoshgacha boʻlgan futbol terma jamoasi
  • Sovet Ittifoqining 16 yoshgacha boʻlgan futbol terma jamoasi
  • Sovet Ittifoqi ayollar milliy futbol jamoasi
  • Sovet Ittifoqi milliy terma jamoasining barcha vaqtlardagi natijalari

Eslatmalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Playing for the enemy: The Ukrainian footballers who sign for Russian clubs“ (2020-yil 12-yanvar). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  2. ↑ "How the Russians break the Olympic rules". Christian Science Monitor. https://www.csmonitor.com/1980/0415/041531.html. Qaraldi: 30 March 2024. Sovet Ittifoqi milliy futbol terma jamoasi]]
  3. ↑ Washburn, J. N.. „Soviet Amateur Athlete: A Real Pro“. The New York Times (1974-yil 21-iyul). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  4. ↑ „The Soviet Union and the Olympics“. Qaraldi: 2023-yil 4-yanvar.
  5. ↑ Hentilä, Seppo. Suomen työläisurheilun historia I. Työväen Urheiluliitto 1919–1944. Hämeenlinna: Karisto, 1982 — 146–148-bet. ISBN 951-23216-0-2. 
  6. ↑ Hentilä, Seppo. Bewegung, Kultur und Alltag im Arbeitersport (de). Helsinki: The Finnish Society for Labour History, 2014 — 48-bet. ISBN 978-952-59762-6-7. Qaraldi: 2017-yil 10-iyun. 
  7. ↑ „Soviet Union – International Results 1911-1935“. RSSSF. 2017-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 13-yanvar.
  8. ↑ „Yugoslavia National Team List of Results 1950-1959“. RSSSF. 2011-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 13-yanvar.
  9. ↑ „USSR – Yugoslavia, the Story of Two Different Football Conceptions“. russianfootballnews.com. 2017-yil 24-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 27-noyabr.
  10. ↑ „Soviet Union – International Results 1911-1935“. RSSSF. Qaraldi: 13-yanvar 2007-yil.
  11. ↑ „USSR – Yugoslavia, the Story of Two Different Football Conceptions“. russianfootballnews.com. Qaraldi: 27-noyabr 2017-yil.
  12. ↑ „1958 – Qualifying competition“. Planet World Cup. 2007-yil 19-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 13-yanvar.
  13. ↑ „Sweden 2-0 Soviet Union“. Qaraldi: 2024-yil 28-mart.
  14. ↑ „European Championship 1960 (Details)“. Qaraldi: 2024-yil 28-mart.
  15. ↑ Cox, Michael. „How the Soviet Union won Euro 1960: A 'WM' formation, Franco's Spain withdrawal and Lev Yashin“. The Athletic. The New York Times (2023-yil 22-oktyabr). 2024-yil 14-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 28-mart.
  16. ↑ McVeigh, Niall. „Golden Goal: Marcos Coll scores from a corner for Colombia v USSR (1962)“ (2018-yil 12-iyun). Qaraldi: 2024-yil 29-mart.
  17. ↑ Caesar, Faisal „Soviet Union and the World Cup: Always promising but underachievers“. CricketSoccer (2021-yil 15-iyul). 2023-yil 11-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 11-fevral.
  18. ↑ Garin, Erik; Stokkermans, Karel; Tabeira, Martín „European Championship 1964“. RSSSF (2007-yil 31-yanvar). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  19. ↑ Courtney, Barrie „European Championship 1964 - Details Final Tournament“. RSSSF (2008-yil 8-may). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  20. ↑ „Marcelino heads Spain to EURO 1964 final win against USSR“. UEFA (2016-yil 12-fevral). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  21. ↑ „Soviet Union 3-0 North Korea (12 Jul, 1966) Final Score“. ESPN (IN). Qaraldi: 2024-yil 28-mart.
  22. ↑ „Soviet Union 1-0 Italy (Jul 16, 1966) Final Score“. ESPN. Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  23. ↑ „Soviet Union 2-1 Chile (20 Jul, 1966) Final Score“. ESPN (SG). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  24. ↑ „Soviet Union 2-1 Hungary (23 Jul, 1966) Final Score“. ESPN (UK). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  25. ↑ „Germany FR 2-1 Soviet Union (25 Jul, 1966) Final Score“. ESPN (IN). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  26. ↑ „Portugal 2-1 Soviet Union (28 Jul, 1966) Final Score“. ESPN (IN). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  27. ↑ „Coin toss takes Italy to EURO 1968 final after USSR stalemate“. UEFA (2014-yil 22-yanvar). 2023-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 29-mart.
  28. ↑ „England beat Soviet Union to win EURO 1968 third-place play-off“. UEFA (2016-yil 1-iyun). 2024-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  29. ↑ Beaumont, Chris „Mexico 70: Sunday, 31st May 1970 and the tournament gets underway with the hosts in action“. Football Bloody Hell (2023-yil 5-avgust). 2023-yil 1-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 28-mart.
  30. ↑ Wood, Robert „Football World Cup Firsts“. Topend Sports (2010-yil sentyabr). Qaraldi: 2024-yil 29-mart.
  31. ↑ „Uruguay 1-0 Soviet Union (Jun 14, 1970) Final Score“. ESPN. 2024-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  32. ↑ „USSR make it past Hungary to reach EURO 1972 final“. UEFA (2016-yil 9-mart). 2023-yil 29-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  33. ↑ „History: West Germany 3-0 USSR | UEFA EURO 1972 Final“. UEFA. Qaraldi: 2024-yil 28-mart.
  34. ↑ „Soviet Union refuses to play Chile in World Cup Soccer“. HISTORY (2009-yil 13-noyabr). Qaraldi: 2024-yil 28-mart.
  35. ↑ „Brazil 2-1 Soviet Union (Jun 14, 1982) Final Score“. ESPN. Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  36. ↑ „Soviet Union 1-0 Belgium (1 Jul, 1982) Final Score“. ESPN (IN). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  37. ↑ Jay, Charles „How Poland booted the USSR from the World Cup in 1982 and Russia in 2022“. Daily Kos (2022-yil 26-noyabr). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  38. ↑ „WORLD CUP; SOVIET UNION, ARGENTINA WIN OPENERS“. The New York Times (1986-yil 3-iyun). Qaraldi: 2024-yil 28-mart.
  39. ↑ „Belgium 4-3 Soviet Union“. Qaraldi: 2024-yil 28-mart.
  40. ↑ „Stylish USSR overcome youthful Italy in EURO 1988 semi-final“ (2003-yil 5-oktyabr). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  41. ↑ „Van Basten volley crowns Netherlands' EURO 1988 final win against USSR“ (2003-yil 5-oktyabr). Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  42. ↑ „Soviet Union 4-0 Cameroon“. Qaraldi: 2024-yil 30-mart.
  43. ↑ „History. About FUR. General information. FUR“. en.rfs.ru. 2016-yil 9-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  44. ↑ „History of the USSR national football team, pure Soviet football“. Qaraldi: 2024-yil 28-mart.
  45. ↑ 45,0 45,1 Mamrud, Roberto „Soviet Union/CIS – Record International Players“. RSSSF. 2009-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2004-yil 10-sentyabr.
  46. ↑ Roy, Abhishek „Revisiting some of the memorable moments of the Nehru Cup“. TwoCircles.net. IANS (14-avgust 2007-yil). 3-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-mart 2022-yil.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
 Vikiomborda Sovet Ittifoqi milliy futbol terma jamoasi
haqida turkum mavjud 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Sovet_Ittifoqi_milliy_futbol_terma_jamoasi&oldid=4826790" dan olindi