Kontent qismiga oʻtish

Indira Gandi xalqaro aeroporti

Koordinatalari: 28°34′07″N 077°06′44″E / 28.56861°N 77.11222°E / 28.56861; 77.11222
Vikipediya, erkin ensiklopediya
Indira Gandi xalqaro aeroporti
IGI Airport logo
Aeroportning yuqoridan koʻrinishi
IATA kodi: DELICAO kodi: VIDP
Qisqacha bayon
Aeroport turi Fuqarolik
Egasi Hindiston aeroportlar boshqarmasi[1]
Operator Delhi International Airport Limited (DIAL)
Xizmat doirasi Nyu-Dehli Milliy poytaxt mintaqasi (NCR)
Joylashuvi Palam, Dehli, Hindiston
Ochilgan 1962-yil
Havo yoʻli tuguni
  • Air India
  • Alliance Air
  • FedEx Express
  • Quikjet Airlines
Dengiz sathidan balandligi 237 m / 777 ft
Koordinatalari 28°34′07″N 077°06′44″E / 28.56861°N 77.11222°E / 28.56861; 77.11222
Vebsayti newdelhiairport.in
Xarita
DEL/VIDP (Hindiston)
DEL/VIDP
Aeroportning Hindiston xaritasidagi joylashuvi
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari
Uzunligi Yuzasi
m ft
09/27 2 816 9,239 Asfalt
10/28 3,813 12,510 Asfalt
11R/29L 4,430 14,534 Asfalt
11L/29R 4,400 14,436 Asfalt
Maʻlumotlar (2023-yil aprel – 2024-yil mart)
Yoʻlovchilar soni 73,673,708 ( 12,8%)
Xalqaro yoʻlovchilar 19,470,161 ( 24,4%)
Parvozlar soni 442,488 ( 2,9%)
Yuk tonnaji 1,003,306 ( 12%)
Manba: Hindiston aeroportlar boshqarmasi[2][3][4]

Indira Gandi xalqaro aeroporti (inglizcha: Indira Gandhi International Airport) (IATA: DELICAO: VIDP) – Hindiston poytaxti Nyu-Dehli shahri hamda Milliy poytaxt mintaqasiga (inglizcha: National Capital Region (NCR)) xizmat koʻrsatuvchi asosiy xalqaro aeroport. 5,106 akr (2,066 ga) maydonni[5] egallagan aeroport Dehlining Palam hududida, Nyu-Dehli temir yoʻl vokzalidan 15 km (9.3 mi) janubi-gʻarbda, Nyu-Dehli shahar markazidan 16 km (9.9 mi) masofada joylashgan[6][7].

Hindistonning sobiq Bosh vaziri Indira Gandi (1917–1984) sharafiga nomlangan aeroport 2009-yildan beri yoʻlovchilar oqimi boʻyicha Hindistonning eng gavjum aeroporti hisoblanadi[8]. Yuk tashish hajmi boʻyicha ham mamlakatning eng yirik aeroportidir. 2023—2024-moliya yilida aeroport 7,36 kror (73,6 million) yoʻlovchiga xizmat koʻrsatgan va bu aeroport tarixidagi rekord koʻrsatkichdir[2][9]. Buyuk Britaniyaning OAG aviakonsalting kompaniyasi maʼlumotlariga koʻra, 2024-yil holatida aeroport dunyoning 10-eng gavjum aeroportidir[10][11]. 36 lakh (3,6 million) oʻrindiqqa ega aeroport oʻrindiqlar sigʻimi boʻyicha dunyoning ikkinchi yirik aeroportidir[12][13][14] va 2023-yilda 6,55 kror (65,5 million) yoʻlovchi tashigan holda Osiyoning eng gavjum aeroportiga aylandi[13][14]. Xalqaro aeroportlar kengashi reytinglarida muntazam dunyoning eng gavjum aeroportlari qatorida tilga olinadi[15].

Aeroport boshqaruvi Hindiston aeroportlar boshqarmasiga oʻtishidan oldin Hindiston Harbiy-havo kuchlari tomonidan amalga oshirilgan[16]. 2006-yil mayda aeroport boshqaruvi GMR Group yetakchiligidagi Delhi International Airport Limited (DIAL) konsorsiumiga topshirildi[17]. 2008-yil sentyabrda aeroportning 4,430 m (14,530 ft) lik uchish-qoʻnish yoʻlagi ochildi. 2010-yil 3-terminalning ish boshlashi bilan aeroport Hindiston va Janubiy Osiyoning eng yirik aviahabiga aylandi. 3-terminal binosi yiliga 3,4 kror (34 million) yoʻlovchiga xizmat koʻrsatish quvvatiga ega va qurib bitkazilgandan keyin dunyoning sakkizinchi eng yirik terminaliga aylandi[7]. 2023-yil iyulda aeroportning 4,400 m (14,400 ft) lik uchish-qoʻnish yoʻlagi va ikkita parallel taksi yoʻlagi boʻlgan 2.1 kilometr (1.3 mi) lik Sharqiy kesishuv taksi yoʻlagi (inglizcha: Eastern Cross Taxiways (ECT)) ochildi[18]. Aeroportda uchish va qoʻnishlarni oʻz vaqtida va oldindan prognoz qilish mumkin boʻlishiga yordam berish uchun Airport Collaborative Decision Maing (A-CDM) deb nomlangan ilgʻor tizimdan foydalaniladi[19].

Milliy poytaxt mintaqasiga xizmat koʻrsatuvchi yana bir aeroporti Hindon aeroporti boʻlib, u nisbatan kichikroq va asosan UDAN sxemasi boʻyicha shahar tashqarisidagi mintaqaviy reyslarga xizmat koʻrsatadi[20]. Hozirda foydalanilmayotgan Safdarjung aeroporti esa uchish-qoʻnish yoʻlagining qisqaligi tufayli VVIP vertolyotlari va kichik charter vertolyotlariga xizmat koʻrsatadi. Ortib borayotgan transport oqimi talablarini qondirish uchun hozirda yangi Noida xalqaro aeroporti qurilmoqda[21].

Palam RAF stansiyasidagi 194-RAF eskadronining Lockheed Hudson Mark VI samolyoti

Palam aeroportining soatlik maksimal oʻtkazish qobilyati 1 300 yoʻlovchini tashkil qilgan[5]. 1979—1980-yilda Palam aeroporti orqali 30 lakh (3 million) mahalliy va xalqaro yoʻlovchilar uchgan[22]. 1970—1980-yillarda aviaqatnovning ortishi tufayli hududi Palamning eski terminalidan deyarli toʻrt barobar katta boʻlgan qoʻshimcha terminal qurildi. 1986-yil 2-mayda ushbu yangi xalqaro terminal – 2-terminal ochilishi bilan aeroport Indira Gandi xalqaro aeroporti deb qayta nomlandi[5].

Eski mahalliy aeroport (Palam) 1-terminal sifatida tanilgan va 1A, 1B va 1C deb atalgan alohida binolarga boʻlingan. Ilgari 1A va 1B bloklar xalqaro parvozlar, 1C blok esa mahalliy parvozlarga xizmat koʻrsatgan. 1A va 1B bloklar keyinchalik mahalliy aviakompaniyalar uchun maxsus terminalga aylantirilgan va hozirda yopilgan. Yangi terminallar qurilgach, ular buzilishi rejalashtirilgan. 1C bloki ham mahalliy qoʻnish terminaliga aylantirilgan va qayta qurilib, 2022-yil 24-fevralda ochilgan. Yangi qurilgan mahalliy uchib ketish bloki (1D) hozirda barcha mahalliy lou-kosterlarga (IndiGo va SpiceJet) xizmat koʻrsatadi. VIP yoʻlovchilar uchun alohida texnik hudud ham bor. Mahalliy qoʻnish 1C terminali buzib tashlandi va yangi mahalliy qoʻnish terminali sifatida qayta qurildi. Ushbu kengaytirish ishlari uchun GoAir va IndiGoning tanlangan reyslari 2-terminalga, SpiceJet va IndiGoning tanlangan reyslari 3-terminalga koʻchirildi.

2001-yil oktyabrda Canada 3000 aviakompaniyasi Torontoga parvozni yoʻlga qoʻydi[23]. Bu Hindiston va Shimoliy Amerika oʻrtasidagi birinchi toʻxtovsiz reys edi[24]. Sovuq urushdan keyin Rossiyaning havo hududini ochish haqidagi qarori aviakompaniyaga Arktika ustidan toʻgʻridan-toʻgʻri parvoz qilish orqali vaqtni tejash imkonini berdi[25]. Garchi 11-sentyabr hujumlari havo qatnovining global pasayishiga olib kelgan boʻlsa ham, Canada 3000 ushbu reys oʻzining moliyaviy ahvolini yaxshilashga yordam beradi deb umid qilgan[23][26]. Shunga qaramay, aviakompaniya bir oydan keyin yopildi[27].

Hindiston aviatsiya sanoatining sezilarli oʻsishi yoʻlovchi tashish hajmining koʻpayishiga olib keldi. 1-terminalning sigʻimi yiliga 71,5 lakh (7,15 million) yoʻlovchini tashkil etadi. 2005—2006-yilda real yoʻlovchi oʻtkazish sigʻimi 1,04 krorga (10,4 million) yetdi. Oʻsha paytda yopilgan xalqaro terminalni (2-terminal) hisobga olgan holda, aeroportning umumiy sigʻimi yiliga 1,25 krorni (12,5 million) tashkil etgan boʻlsa-da, 2006/07-yilda 1,65 kror (16,5 million) yoʻlovchiga xizmat koʻrsatgan[28]. 2008-yil aeroportdagi yoʻlovchilarning umumiy soni 2,4 krorga (23,97 million) yetdi. Mavjud terminallardagi gavjumlikni yumshatish va 2010-yilgi Hamdoʻstlik oʻyinlariga tayyorgarlik koʻrish maqsadida[29] yirikroq 3-terminal qurildi va 2010-yil 3-iyulda foydalanishga topshirildi[30]. Yangi terminal 37 oyda qurildi va aeroportning umumiy yoʻlovchi sigʻimini 34 millionga yetkazdi[30].

1- va 2-terminallar tomonidan xizmat koʻrsatiladigan uchta mahalliy lou-koster aviakompaniyadan tashqari boshqa barcha aviakompaniyalar parvozlarni 3-terminaldan amalga oshiradi. 2022-yil iyunda Dehli xalqaro aeroporti Hindistonda toʻliq gidroenergetika va quyosh energiyasidan foydalanadigan birinchi aeroportga aylandi[31].

2006-yil 31-yanvarda aviatsiya vaziri Praful Patel vakolatli Vazirlar guruhi Dehli aeroportining boshqaruv huquqlarini DIAL konsorsiumiga va Mumbay aeroportini GVK guruhiga sotishga kelishib olganligini eʼlon qildi[32]. 2006-yil 2-mayda Dehli va Mumbay aeroportlari boshqaruvi xususiy konsorsiumlarga topshirildi[33]. Delhi International Airport Limited (DIAL) GMR Group (54% (hozirda 64%)), Fraport (10%) va Malaysia Airports (10% (hozirda ulush yoʻq)) kompaniyalari konsorsiumidir[34], Hindiston aeroportlar boshqarmasi 26% ulushini saqlab qolgan[35].

Toʻqqiz yildan keyin, 2015-yil may oyida Malaysia Airports DIAL konsorsiumidan chiqdi va oʻzidagi 10% ulushni asosiy aksiyador GMR Infraga $79 millionga sotdi. Shundan keyin GMR Groupning DIALdagi ulushi 64% ga yetdi[36]. Avvalroq GMR Fraportdagi 10% ulushni sotib olishga qiziqish bildirgan[37].

Infratuzilmasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uchish-qoʻnish yoʻlaklari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mahalliy uchib ketish terminalining ichki qismi
Uchish-qoʻnish yoʻlaklari
Uchish-qoʻnish yoʻlagi raqami Uzunligi Kengligi Yaqinlashish chiroqlari /ILS[7][18]
11R/29L 4,430 m (14,530 ft) 60 m (200 ft) CAT III-B / CAT II
11L/29R 4,400 m (14,400 ft) 45 m (148 ft) CAT III-B / CAT II
10/28 3,813 m (12,510 ft) 46 m (151 ft) CAT I / CAT III-B
09/27 2,816 m (9,239 ft) 45 m (148 ft) CAT I / CAT I

Dehli aeroportining toʻrtta deyarli parallel uchish-qoʻnish yoʻlagi bor: 11R/29L uchish-qoʻnish yoʻlagi, 4,430 m × 60 m (14,530 ft × 200 ft), 11L/29R uchish-qoʻnish yoʻlagi, 4,400 m × 60 m (14,440 ft × 200 ft), 10/28 uchish-qoʻnish yoʻlagi, 3,813 m × 60 m (12,510 ft × 197 ft) va 09/27 uchish-qoʻnish yoʻlagi, 2,816 m × 60 m (9,239 ft × 197 ft). 09/27 uchish-qoʻnish yoʻlagi aeroportning birinchi uchish-qoʻnish yoʻlagi hisoblanadi, britaniyaliklar uzunligi 2 816 metr, kengligi 60 metr boʻlgan uchish-qoʻnish yoʻlagini mustaqillikdan oldingi davrda qurgan va 2-jahon urushida foydalangan[38]. 2017-yil holatiga koʻra, Lakhnaudagi Chaudhari Charan Singh xalqaro aeroporti va Jaypurdagi Jaypur aeroportidan tashqari Dehli aeroporti Hindistondagi CAT III-B ILS tizimi bilan jihozlangan oz sonli aeroportlardan biridir[39]. 2005-yil qishida tuman/smog tufayli Dehli aeroportida rekord darajadagi uzilishlar kuzatildi. Oʻshandan beri baʼzi mahalliy aviakompaniyalar oʻz uchuvchilarini kamida 350 m (1,150 ft) koʻrish masofasida CAT-II sharoitida ishlashga trening qildirdi. 2006-yil 31-martda IGI 28-uchish-qoʻnish yoʻlagiga qoʻngan SpiceJet samolyoti va bir vaqtning oʻzida 27-uchish-qoʻnish yoʻlagidan havoga koʻtarilgan Jet Airways samolyoti ishtirokidagi sinovdan soʻng bir vaqtning oʻzida ikkita uchish-qoʻnish yoʻlagini boshqargan birinchi Hindiston aeroporti boʻldi.

1D terminali
Indira Gandi xalqaro aeroportidagi 3-terminalning ichki koʻrinishi

IGI aeroporti Air India, Alliance Air, IndiGo va SpiceJet kabi bir qator hind aviatashuvchilari uchun yirik aviahab yoki ikkilamchi havo yoʻli tuguni boʻlib xizmat qiladi. Taxminan 80 ta aviakompaniya ushbu aeroportdan uchadi. Hozirda uchta faol yoʻlovchi terminali va yuk terminali mavjud.

2021-yil DIAL aeroportning barcha uchta terminalida yoʻlovchilar uchun elektron oʻtish yoʻlagini joriy qildi, uning yordamida barcha bort darvozalarida bortga chiqish kartasi skanerlari oʻrnatilgan kontanktsiz elektron shlyuzlar paydo boʻldi[40] . 3-terminal xalqaro va mahalliy reyslar uchun foydalaniladigan integratsiyalashgan terminaldir. Bu terminaldan Air India, IndiGo va SpiceJet kabi mahalliy aviakompaniyalar xalqaro qatnovlarni amalga oshiradi. 3-terminalning mahalliy qatnovlar qismi Air India, Air India Express va SpiceJet hamda IndiGoning tanlangan parvozlarida foydalaniladi. IndiGoning bir qator mahalliy reyslari 2-terminaldan uchadi.

Hozirda faoliyat yuritayotgan terminallar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1-terminal SpiceJet va IndiGo kabi mahalliy lou-kosterlar tomonidan qoʻllaniladi. 2022-yilda 1D terminali uchib kelish zali bilan toʻliq kengaytirildi, uning maqsadi yillik yoʻlovchilarga xizmat koʻrsatish hajmini avvalgi 1,8 krordan (18 million) 4 krorga (40 million) oshirish hisoblandi[41][42].

2-terminal 1986-yil 1-mayda ochildi. Uning qurilishiga 95 kror mablagʻ sarflandi[5] va 2010-yil iyulgacha xalqaro parvozlar uchun foydalanildi. Shundan keyin bu terminal yiliga faqatgina 3 oy Haj mavsumida ishlatildi[43]. 2017-yil 2-terminal ₹100 kror bilan yangilangandan keyin[43] DIAL 1-terminalni kengaytirish ishlarini davom ettirish uchun GoAirning barcha reyslarini va IndiGoning tanlangan reyslarini 2-terminalga koʻchirdi[44][45].

smiling head-on pedestal
figures posed on a coil
hands extending from a wall over the immigration counters
3-terminaldagi haykallar: Hind quyosh xudosi Surya (yuqoridan chapda), Surya Namaskara asanas (yuqoridan oʻngda) va immigratsiya peshtaxtalari ustidagi devordan choʻzilgan qoʻl imo-ishoralari (pastda)
3-terminalning ichki qismi

3-terminal AQShning HOK kompaniyasi tomonidan loyihalashtirilgan va Buyuk Britaniyaning Mott MacDonald shirkati konsalting kompaniyasi sifatida yollangan[46]. Terminal ikki qavatli bino boʻlib, maydoni 54 lakh (5,4 million) kvadrat fut (taxminan 502 000 kv. m.) va dunyoning 15-eng yirik terminali hisoblanadi. Terminalning pastki qavati uchib kelish hududi, yuqori qavati esa uchib ketish hududi sanaladi. Ushbu terminalda 168 ta roʻyxatdan oʻtish punkti, 48 ta kontakt stendidagi 78 ta teletrap, 54 ta avtoturargoh, 95 ta immigratsiya punkti, 18 ta rentgen tekshiruv joyi, kutish vaqtlarini qisqartirish, boj olinmaydigan savo doʻkonlari va boshqa inshootlar bor. Xalqaro reyslar 1—26-darvozalardan (bunda 2, 4, 6-darvozalar avtobus darvozalari), mahalliy reyslar 27—62-darvozalardan (bunda 42, 44-darvozalar avtobus darvozalari) uchadi[47][48]. Ushbu yangi terminal Dehlida boʻlib oʻtgan 2010-yilgi Hamdoʻstlik oʻyinlarida yakunlanishi uchun moʻljallangan boʻlib, Dehli bilan sakkiz qatorli Dehli-Gurgaon ekspress yoʻli va Dehli metropoliteniga Aeroport ekspress yoʻnalishi (Apelsinrang yoʻl) orqali bogʻlangan. Terminal rasman 2010-yil 3-iyulda ochilgan. Barcha xalqaro aviakompaniyalar 2010-yil iyul oyining oxirida, toʻliq xizmat koʻrsatuvchi mahalliy aviakompaniyalar oʻsha yilning noyabr oyida yangi terminalga koʻchirilgan. Uchib kelish hududi 14 ta yuk karuseli bilan jihozlangan. 3-terminalda Hindistonning birinchi avtomatlashtirilgan toʻxtash joyini boshqarish va yoʻl-yoʻriq koʻrsatish tizimi mavjud boʻlib, u yetti qavatdan iborat va 4300 ta mashinani sigʻdira oladi. 3-terminal aeroportni kengaytirishning birinchi bosqichini tashkil etadi, u shartli ravishda qoʻshimcha yoʻlovchi va yuk terminallarini qurishni oʻz ichiga oladi (4-, 5- va 6-terminallar)[49].

Mahalliy toʻliq xizmat koʻrsatuvchi aviakompaniya – Air India 3-terminaldan ishlaydi[50]. Air India Express, garchi lou-koster aviakompaniya boʻlsa ham, mahalliy reyslarni ushbu terminaldan amalga oshiradi. SpiceJet va IndiGo aviakompaniyalarining baʼzi reyslari 1-terminalni kengaytirish uchun vaqtincha 3-terminalga koʻchirilgan.

2024-yil 16-dekabrda Thai AirAsia X Dehli va Bangkokning Don Mueang aeroporti oʻrtasida toʻgʻridan-toʻgʻri reysni ishga tushirdi va bu orqali Indira Gandi aeroporti 150 ta aeroport yoki yoʻnalishga toʻgʻridan-toʻgʻri bogʻlangan Hindistonning birinchi aeroportiga aylandi[51].

Umumiy aviatsiya terminali

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hindistonning birinchi umumiy aviatsiya terminali ushbu aeroportda 2020-yil sentyabrida foydalanishga topshirildi. Terminal aeroportdan charter reyslari yoki xususiy samolyotlar orqali uchayotgan yoʻlovchilarning harakatlanishi va xizmat koʻrsatilishini qoʻllab-quvvatlashga xizmat qiladi[52][53].

Aviakargo majmuasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aviakargo majmuasi 3-terminaldan 1 km (0.62 mi) uzoqlikda joylashgan. Majmua alohida jigarrang va yashil yuk terminallaridan iborat[54]. Jigarrang terminalni Celebi Delhi Cargo Management India Pvt. Ltd. Kompaniyasi boshqaradi. Bu kompaniya Delhi International Airport Private Ltd (DIAL) va Turkiyaning Celebi Ground Handling (CGH) shirkati oʻrtasidagi qoʻshma korxonadir[55]. CGH 2009-yilning noyabr oyida DIAL tomonidan mavjud yuk terminalini ishlab chiqish, modernizatsiya qilish va moliyalashtirish hamda terminalni yigirma besh yil muddatga ishlatish boʻyicha shartnoma bilan taqdirlandi[56]. CGH oʻz faoliyatini 2010-yil iyun oyida boshlagan[56]. Mavjud terminalga qoʻshimcha ravishda, DIAL va Cargo Service Center (CSC) oʻrtasidagi qoʻshma korxona Dehli Cargo Service Center (DCSC) tomonidan bosqichma-bosqich yangi yashil maydon qurilmoqda[56]. Yashil yuk terminali loyihasi mos ravishda 48 000 kvadrat metr va 28 500 kvadrat metr maydonda qurilgan ikkita terminaldan iborat. Loyihaning 1A bosqichi yakunlandi va toʻliq ishga tushirildi[54]. Butun loyiha tugallangach, bu ikkita yangi terminal yiliga 12,5 lakh (1,25 million) tonna yuk tashish quvvatiga ega boʻladi[56]. Aeroportning yuk operatsiyalari 2007-yilda „e-Asia 2007“ mukofotiga „Aviayuk tashish sektorida elektron tijorat/elektron maʼlumotlar almashinuvini tatbiq etish“ uchun sazovor boʻlgan[57].

Eski terminali

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1A terminali 1982-yilda Dehlida boʻlib oʻtgan Hamdoʻstlik hukumat rahbarlarining 1983-yilda boʻlib oʻtgan yigʻilishiga kelgan xalqaro VIP yoʻlovchilar uchun vaqtinchalik tuzilma sifatida qurilgan. Ushbu voqeadan keyin 1988-yilda Indian Airlines A320 samolyoti bilan faoliyatini boshlagunga qadar bino foydalanilmay qoldi. 1996-yil oktyabr oyida yongʻin natijasida ichki qism yonib ketgandan keyin taʼmir talab ahvolga keldi[58] va DIAL terminalni sezilarli darajada yangiladi. 2010-yil 11-noyabrda Air India oʻz faoliyatini yangi 3-terminalga oʻtkazgach, 1 A terminal yopildi[59]. DIAL avvalroq terminaldan Haj operatsiyalari hamda charter samolyotlari uchun foydalanishni rejalashtirgan edi, ammo bu reja amalga oshmadi. Terminal 2018-yilgacha, DIAL uni buzishga qaror qilgangacha foydalanilmay qolgan[60].

1B terminali 1980-yillarning oxirida qurilgan va mahalliy uchib ketish zali sifatida foydalanilgan. 2009-yilda mahalliy uchib ketish uchun yangi 1D terminali qurilgach, 1B terminali yopilgan va yangi terminallar qurib boʻlingandan keyin buzib tashlanishi kutilmoqda.

1D terminalining ichki qismi

1C terminali ham 1980-yillarning oxirida qurilgan va mahalliy uchib kelish zali sifatida foydalanilgan. Terminal yangi kengaytirilgan kutib olish zonasi va sakkizta belbogʻli kattaroq yuklarni qaytarib olish maydoni bilan takomillashtirildi. 1C terminali yopildi va 2022-yil 24-fevralda yangi ichki kirish zaliga aylantirildi.

1D terminali DIAL tomonidan ishlab chiqilgan va 2009-yil 27-fevralda[61] umumiy maydoni 53,000 m2 (570,000 kv ft) va yiliga 1,5 kror (15 million) yoʻlovchiga xizmat koʻrsatish quvvatiga ega boʻlgan mahalliy uchib ketish terminali sifatida ochilgan[62]. Terminal 2009-yil 19-aprelda ish boshladi[63]. Unda 72 ta Common Use Terminal Equipment (CUTE) yoqilgan roʻyxatga olish taymerlari, 16 ta oʻz-oʻzini roʻyxatga olish punkti va 16 ta xavfsizlik kanallari mavjud[63].

Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aviakompaniya Manzillar
Aeroflot Moskva–Sheremetyevo[64]
Aero Nomad Airlines Bishkek[65]
Air Arabia Sharja[66]
AirAsia X, Malayziya bayrogʻi Malayziya Kuala Lumpur–Xalqaro[67]
Air Astana Olmaota
Air Canada KanadaMontréal–Trudeau, KanadaToronto–Pearson
Mavsumiy: KanadaKalgari, London–Hitrou[68]
Air France Parij–Sharl de Goll[69]
Air India Ahmadobod, HindistonAmritsar, Amsterdam[70], Ar-Riyod, HindistonAvrangobod, Bangalor, Bangkok–Suvarnabhumi, Bhopal, Birmingem, HindistonBxubaneshvar, Dakka[71], Dammom, HindistonDehradun, Denpasar[72], HindistonDibrugarh, Doha, Dubay–Xalqaro, Frankfurt, HindistonGoa–Dabolim, Goa–Mopa[73], HindistonGuvahati, HindistonHaydarobod, Hong Kong[74], HindistonImphal, HindistonIndur, HindistonJammu, Jidda, HindistonJodhpur, HindistonKalkutta, NepalKatmandu, HindistonKoimbatur, Kolombo–Bandaranaike, DaniyaKopengagen[75], HindistonKochi, Kuala Lumpur–Xalqaro[76], HindistonLakhnau, HindistonLeh, London–Hitrou, Malé, AvstraliyaMelburn, Milan–Malpensa[77], Mumbay, Maskat, HindistonNagpur, KeniyaNayrobi–Jomo Kenyatta[78], Qoʻshma ShtatlarNyuark, Nyu-York–JFK, Parij–Sharl de Goll, HindistonPatna, Phuket[79], HindistonPort Blair, HindistonPuna, HindistonRajkot[80], HindistonRanchi, HindistonRaypur, Qoʻshma ShtatlarSan Fransisko, Seul–Inchxon, Sidney, HindistonSiliguri, Singapur, HindistonSrinagar, ShveysariyaSyurix[81], HindistonTiruvanantapuram, HindistonTirupati, Tokio–Narita, KanadaToronto–Pearson, HindistonUdaypur, HindistonVadodara, KanadaVankuver, HindistonVaranasi, Qoʻshma ShtatlarVashington–Dulles, Vena, HindistonVijayavada, HindistonVisakhapatnam, VietnamXoshimin[82], MyanmaYangon, HindistonChandigarh, HindistonChennay, Qoʻshma ShtatlarChikago–OʻHare
Air India Express HindistonAyodhya[83], Bahrayn[84], Bangalor, HindistonBxubaneshvar, Dammom[85], HindistonGoa–Dabolim, HindistonGuvahati, HindistonGvaliyor[83], HindistonImphal, HindistonIndur, HindistonJaypur, HindistonKochi, HindistonLakhnau[86], HindistonMangalor[87], Mumbay, HindistonPuna, HindistonRanchi, HindistonSiliguri, HindistonSrinagar, HindistonSurat[88], Sharja
Air Mauritius MavrikiyMavritsiya[89]
Akasa Air[90], Hindiston bayrogʻi Hindiston Ahmadobod, HindistonAyodhya, Bangalor, Goa–Mopa, HindistonGorakhpur, HindistonHaydarobod, Mumbay, HindistonPrayagraj, HindistonPuna
Alliance Air[91], Hindiston bayrogʻi Hindiston HindistonAmritsar[92], HindistonBareilly, HindistonBathinda[93], HindistonBikaner[94], HindistonBilaspur[95], HindistonDehradun, HindistonDharamshala, HindistonGorakhpur, HindistonIndur[96], HindistonJabalpur, HindistonJagdalpur[97], HindistonJammu, HindistonJaypur, HindistonKullu, HindistonPrayagraj, HindistonUdaypur, HindistonShimla[98], HindistonChandigarh
Mavsumiy: HindistonJaysalmer
All Nippon Airways Tokio–Haneda[99]
American Airlines Nyu-York–JFK[100]
Ariana Afghan Airlines Kobul[101]
Armenia Airways Yerevan[102]
Armenian Airlines Yerevan[103][104]
Azerbaijan Airlines Boku
Batik Air Malaysia Kuala Lumpur–Xalqaro
Belavia Minsk[105]
Bhutan Airlines[106] NepalKatmandu, ButanParo[107]
Biman Bangladesh Airlines Dakka[108]
British Airways London–Hitrou[109]
Cambodia Angkor Air KambodjaPnompen[110]
Cathay Pacific Hong Kong[111]
Drukair[112], Butan bayrogʻi Butan ButanParo
Egyptair Qohira[113]
Emirates Dubay–Xalqaro[114]
Ethiopian Airlines Addis-Abeba (Efiopiya bayrogʻi Efiopiya)[109]
Etihad Airways Abu-Dabi
Finnair FinlandiyaHelsinki[115]
flydubai Dubay–Xalqaro[116]
Flynas Ar-Riyod[117]
Gulf Air Bahrayn[118]
IndiGo[119][120] Abu-Dabi, HindistonAgartala, Ahmadobod, HindistonAmritsar, Ar-Riyod, HindistonAvrangobod, HindistonAyodhya[121], HindistonAyzaul, Bangalor, Bangkok–Suvarnabhumi[122], HindistonBelgaum[123], Bhopal, HindistonBikaner[124], Bishkek[125], Boku[126], HindistonBxubaneshvar, Dakka, Dammom, HindistonDarbhanga[127], HindistonDehradun, HindistonDeoghar[128], HindistonDharamshala[129], HindistonDibrugarh, HindistonDimapur, Doha, Dubay–Xalqaro, HindistonDurgapur, HindistonGaya, HindistonGoa–Dabolim, Goa–Mopa[130], HindistonGorakhpur, HindistonGuvahati, Hong Kong[131], HindistonHaydarobod, HindistonHubli[132], HindistonImphal, HindistonIndur, Istanbul, HindistonItanagar[133], HindistonJabalpur, HindistonJammu, HindistonJaypur, HindistonJaysalmer[134], HindistonJharsuguda[135], Jidda, HindistonJodhpur, HindistonJorhat, HindistonKalkutta, HindistonKannur[136], HindistonKanpur[137], NepalKatmandu, HindistonKhajuraho[138], HindistonKoimbatur, Kolombo–Bandaranaike, HindistonKochi, HindistonKojikode, Kuvayt, HindistonLakhnau, HindistonLeh, HindistonMaduray, Malé[139], Manchester (2025-yil 1-iyuldan boshlanadi)[140], HindistonMangalor, Mumbay, HindistonNagpur, HindistonNashik[141], Olmaota[142], HindistonPantnagar[143], HindistonPatna, Phuket, HindistonPort Blair, HindistonPrayagraj, HindistonPuna, HindistonRajahmundri, HindistonRajkot[80], HindistonRanchi, HindistonRaypur, HindistonSilchar, HindistonSiliguri, Singapur[144], HindistonSrinagar, HindistonSurat, Tbilisi[145], HindistonTiruvanantapuram, HindistonTirupati, Toshkent[142], HindistonUdaypur, HindistonVadodara, HindistonVaranasi, HindistonVijayavada[146], HindistonVisakhapatnam, Sharja, HindistonChandigarh, HindistonChennay
Iraqi Airways[147] Basra, Bagʻdod
ITA Airways Rim–Fiumichino[148]
Japan Airlines Tokio–Haneda[109]
Jazeera Airways Kuvayt[149]
Kam Air Kobul[150]
KLM Amsterdam[109]
Korean Air Seul–Inchxon[151]
Kuwait Airways Kuvayt[109]
LOT Polish Airlines Varshava–Shopen[152]
Lufthansa[153] Frankfurt[154], Myunxen
Mahan Air, Eron bayrogʻi Eron Tehron–Imom Xumayniy[155]
Malaysia Airlines Kuala Lumpur–Xalqaro[156]
Myanmar Airways International MyanmaYangon[157]
Nepal Airlines NepalKatmandu[158]
Oman Air Maskat[159]
Qantas AvstraliyaMelburn[160]
Qatar Airways Doha[161]
Royal Jordanian IordaniyaAmman–Qirolicha Aliya (2025-yil 16-sentyabrdan qayta tiklanadi)[162]
SalamAir Maskat[163]
Saudia Ar-Riyod, Jidda
Singapore Airlines Singapur[164]
Somon Air Dushanbe
SpiceJet[165], Hindiston bayrogʻi Hindiston Ahmadobod, HindistonAmritsar, HindistonAyodhya[166], Bangalor, Bangkok–Suvarnabhumi, HindistonDarbhanga, HindistonDharamshala, Dubay–Xalqaro, Goa–Mopa, HindistonGuvahati, HindistonHaydarobod, HindistonJabalpur, HindistonJaysalmer[165], HindistonJammu, Jidda, HindistonKalkutta, HindistonKandla, HindistonKhajuraho, HindistonLeh, Mumbay, HindistonPatna, HindistonPuna, HindistonSiliguri, HindistonSrinagar, HindistonVaranasi, HindistonShillong[167], HindistonShirdi, HindistonChennay
Mavsumiy: HindistonJodhpur, HindistonPrayagraj[168]
SriLankan Airlines Kolombo–Bandaranaike
Swiss International Air Lines ShveysariyaSyurix
Thai AirAsia X TailandBangkok–Don Mueang[169]
Thai Airways International Bangkok–Suvarnabhumi[170]
Turkish Airlines Istanbul[171]
Turkmenistan Airlines Ashxobod[172]
United Airlines Qoʻshma ShtatlarNyuark
Uzbekistan Airways Toshkent[173]
VietJet Air VietnamXanoy[174], VietnamXoshimin
Vietnam Airlines VietnamXanoy, VietnamXoshimin[175]
Virgin Atlantic, Buyuk Britaniya bayrogʻi Birlashgan Qirollik London–Hitrou[176]
Zooom Air, Hindiston bayrogʻi Hindiston HindistonAyodhya[177][178]
Aviakompaniya Manzillar Manbalar
AeroLogic, Olmoniya bayrogʻi Olmoniya Leypsig/Halle
Aerotranscargo, Moldova bayrogʻi Moldova AvstraliyaBrisben, Hong Kong, AvstraliyaMelburn, VietnamXanoy, VietnamXoshimin [179]
Amazon Air, AQSH bayrogʻi AQSh Bangalor, HindistonHaydarobod, Mumbay [180]
Astral Aviation, Keniya bayrogʻi Keniya Hong Kong, KeniyaNayrobi–Jomo Kenyatta, Sharja [181]
Atlas Air, AQSH bayrogʻi AQSh Ar-Riyod, Bangkok–Suvarnabhumi, Boku, Dubay–Al-Maktum, Hong Kong, IspaniyaSaragosa, Seul–Inchxon, VietnamXanoy, MyanmaYangon [182]
Blue Dart Aviation, Hindiston bayrogʻi Hindiston Ahmadobod, Bangalor, HindistonKalkutta, Mumbay, HindistonChennay [183]
Cathay Cargo Bangalor, HindistonHaydarobod, Hong Kong, London–Hitrou, Milan–Malpensa, Parij–Sharl de Goll [184][185]
China Airlines Cargo LyuksemburgLuksemburg, Taypey–Taoyuan [186][187]
DHL Aviation, Olmoniya bayrogʻi Olmoniya Hong Kong, Leypsig/Halle [188]
Ethiopian Cargo Addis-Abeba (Efiopiya bayrogʻi Efiopiya), Chunsin [189]
FedEx Express, AQSH bayrogʻi AQSh Dubay–Xalqaro, Guanchjou, Qoʻshma ShtatlarMemfis, XitoyChendu–Shuangliu [190]
IndiGo CarGo Bangalor[191], HindistonKalkutta, Mumbay, Sharja [192]
Korean Air Cargo Seul–Inchxon, Vena, VietnamXanoy [193]
Lufthansa Cargo Dakka, Frankfurt, Guanchjou, Jakarta–Sukarno–Hatta, Krasnoyarsk [194]
MASkargo, Malayziya bayrogʻi Malayziya Kuala Lumpur–Xalqaro, HindistonChennay [195][196]
Qatar Cargo Doha [197]
SF Airlines, Xitoy bayrogʻi Xitoy XitoyEchjou, XitoyUxan, XitoyShenjen, XitoyChendu–Shuangliu [198][199]
Sichuan Airlines Cargo, Xitoy bayrogʻi Xitoy Chendu–Tianfu [200]
Silk Way West Airlines Boku
Singapore Airlines Cargo Singapur
SpiceXpress, Hindiston bayrogʻi Hindiston HindistonKalkutta, HindistonLeh[201], Mumbay, VietnamXanoy [202]
Turkish Cargo Istanbul, VietnamXanoy [203]
UPS Airlines, AQSH bayrogʻi AQSh Bangkok–Suvarnabhumi, Dubay–Xalqaro, GermaniyaKyoln/Bonn [204]
YTO Cargo Airlines, Xitoy bayrogʻi Xitoy Guanchjou, XitoyNannin [205]

IGI majmuasida toʻrtta yoʻlovchi terminali, bitta yuk terminali va tijoriy Aerocity bor. Mahalliy parvozlarga xizmat koʻrsatuvchi 1-terminal shimoli-sharqiy burchakda, Aerocity tijoriy habi janubi-sharqiy burchakda, 2-terminal (mahalliy byudjet aviakompaniyalar uchun) va 3-terminal (xalqaro parvozlar uchun) janubi-gʻarbiy burchakda, yuk terminali esa 3-terminal va Aerocity orasida joylashgan.

IGIning asosiy bogʻlanish tuguni Dehli metropolitenining Sariq yoʻli (faoliyat koʻrsatayotgan) va Tillarang yoʻlidagi (2026-yil martda qurib bitkazilishi kutilmoqda)[206] Dehli Aerocity metro bekati, NH48 avtomagistrali va Dvarka ekspress yoʻlidir. Uning yonida quyidagilar qurilishi rejalashtirilgan: Aerocity shaharlararo avtobus vokzali (Aerocity metro bekati gʻarbida)[207], Dehli-Alvar mintaqaviy tezkor tranzit tizimidagi yer ostidagi Dehli Aerocity MTTT bekati (Aerocity metro bekati sharqida)[208], taqiqlangan hudud ichida terminallar oʻrtasida yoʻlovchilar harakatini amalga oshiruvchi Avtomatlashtirilgan odamlarni koʻchirish tizimi (inglizcha: Automatic People Mover)[209] hamda avtoriksha, mototsikl va mashinalar uchun Aerocity yoʻlovchi tashish markazi[209]. Yangilangan Bijvasan temir yoʻl stansiyasi Apelsinrang va koʻk yoʻllarning kesishmasi boʻlgan Dwarka Sector 21 metro bekati yonida joylashgan va janubdagi Patli temir yoʻl stansiyasi orqali Haryana orbital temir yoʻl koridoriga ulanadi (2025-yil martida yakunlanishi kutilmoqda).

2024-yil sentyabrda DIAL 2027-yil oxirigacha qurib bitkazilishi kerak boʻlgan yuqori darajadagi avtomatlashtirilgan odamlarni koʻchirish (APM) tizimi uchun tenderlar eʼlon qildi. 7,7 km liniyada toʻrtta bekat – T2/3, T1, Aerocity va cargo city boʻladi. Bu liniya Hindiston aeroportidagi birinchi APM boʻladi va loyihalash, qurish, moliyalashtirish, foydalanish va egalikni oʻtkazish (DBFOT) modelida amalga oshirilishi taklif etiladi[210].

Yaqinidagi muqobil aeroportlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Milliy poytaxt mintaqasi transport rejasi doirasida quyidagi aeroportlar IGIga muqobil aeroport sifatida ishlab chiqilmoqda[211][212]:

  • Hisar aeroporti, IGIdan 190 km gʻarbda[211]. 2023-yil aprelda Haryana Bosh vaziri Manohar Lal Khattar Hisar xalqaro aeroporti—IGI aeroporti yoʻnalishini (HIAIGI Line) tasdiqladi. Temir yoʻl Bijvasan-Gurgaon-Garhi Harsaru-Sultonpur-Farruhnagar-Jhajjar, Rohtak-Hansi-Hisar yoʻnalishi orqali bogʻlanadi[213].
  • Noida xalqaro aeroporti, 100 km janubi-sharqda[212].

2010-yil IGIA Xalqaro aeroportlar kengashi (XAK) tomonidan 15-25 million toifasida dunyodagi toʻrtinchi eng yaxshi aeroport va Hind-Tinch ummoni mintaqasida Eng yaxshilangan aeroport deb topilgan[214]. XAK 2015-yil aeroportni 25-40 million yoʻlovchi toifasida Dunyodagi eng yaxshi aeroport deb topdi[215][216]. Skytrax World Airport Awards 2015 da Markaziy Osiyodagi eng yaxshi aeroport va Markaziy Osiyodagi eng yaxshi aeroport xodimlari nominatsiyalari bilan taqdirlangan[217]. Xalqaro aeroportlar kengashi tomonidan oʻtkazilgan 2015-yilgi aeroport xizmati sifati (ASQ) mukofotlari boʻyicha yangi reytingda ham birinchi oʻrinni egalladi[218].

Aeroport Mumbay aeroporti bilan bir qatorda 2017-yilgi Airport Service Quality Awards tanlovida har yili 40 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatadigan eng yuqori toifadagi aeroportlar qatorida „Dunyoning eng yaxshi aeroporti“ deb topildi[219]. XAK 2020-yilda yiliga 40 million yoʻlovchi toifasida Osiyo-Tinch okeani mintaqasidagi „eng yaxshi aeroport“ deb topdi[220]. 2023-yilda aeroport Osiyo-Tinch okeani mintaqasidagi eng toza aeroport sifatida taqdirlandi va yiliga 40 milliondan ortiq yoʻlovchilar toifasida 2022-yilda aeroport xizmati sifati (ASQ) mukofotlari reytingida yana birinchi oʻrinni egalladi[221].

Kelajakdagi kengayishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yangiroq mahalliy uchish kelish va ketish 1C va 1D terminallari ulandi va hozirgi kunda 1-terminal deb nomlanuvchi, yiliga 40 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatishga qodir boʻlgan yagona mahalliy terminalga aylantirildi.

4-, 5- va 6-terminallar keyingi bosqichlar quriladi, bu esa yoʻlovchilar oqimining oʻsishi bilan bogʻliq. Tugallangach, barcha xalqaro reyslar ushbu uchta yangi terminalga oʻtadi. Keyin 3-terminal faqat mahalliy aviaqatnovga xizmat koʻrsatish uchun foydalaniladi. Yangi yuk tashish binosi ham qurilishi rejalashtirilgan. Delhi International Airport Limited (DIAL) maʼlumotlariga koʻra, bu yangi terminallar aeroportning yillik yoʻlovchi tashish hajmini 10 krorgacha (100 million) oshiradi[49].

DIAL 2016-yilda oʻsha paytdagi aviatsiya kotibi R. N. Choubeyga aeroportni yangi toʻrtinchi uchish-qoʻnish yoʻlagi va 4-terminal bilan bosqichma-bosqich kengaytirish boʻyicha rejani taqdim etdi[41]. 2016-yilda aeroportning bosh rejasi Hindiston aeroportlar boshqarmasi bilan maslahatlashgan holda DIAL tomonidan koʻrib chiqildi va yangilandi[222]. Rejaga koʻra, terminal qurilishi toʻrtinchi uchish-qoʻnish yoʻlagi qurib bitkazilgan va 1-terminal kengaytirilgandan soʻng boshlanishi kerak edi[41]. Biroq, 2-terminalni toʻliq xalqaro terminalga aylantirish va kengaytirish toʻxtatildi va keyinga qoldirildi[223].

  1. „List of Indian Airports“.
  2. 2,0 2,1 „Annexure III – Passenger Data“. aai.aero. Qaraldi: 2024-yil 20-aprel.
  3. „Annexure II – Aircraft Movement Data“. aai.aero. Qaraldi: 2024-yil 20-aprel.
  4. „Annexure IV – Freight Movement Data“. aai.aero. Qaraldi: 2024-yil 20-aprel.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 About IGI Airport from the Wayback Machine
  6. eAIP India, OF Airports Authority of India, 1 April 2012, 31 March 2014da asl nusxadan arxivlandi
  7. 7,0 7,1 7,2 „Fact Sheet“. Newdelhiairport.in. Qaraldi: 2014-yil 5-may.
  8. „Delhi Airport busier than Mumbai by 40 flights a day“ (2009-yil 16-avgust). Qaraldi: 2014-yil 5-may.
  9. „Leading airports across India in financial year 2020, by number of passengers handled (in millions)“. Statista. Qaraldi: 2024-yil 20-aprel.
  10. Saurabh Sinha. „Up three spots, Delhi's IGI Airport is now world's 7th busiest airport | Delhi News – Times of India“ (en). The Times of India (2022-yil 21-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 21-dekabr.
  11. „Delhi's IGI airport is the 10th busiest airport in the world: Report“ (en). The Indian Express (2024-yil 18-aprel). Qaraldi: 2024-yil 20-aprel.
  12. „IGI airport world's second busiest in seat capacity, flight frequency“ (en). The Times of India (2022-yil 3-may). Qaraldi: 2022-yil 4-may.
  13. 13,0 13,1 „Delhi's IGI airport is now world's second busiest airport“ (en). India Today (2022-yil 2-may). Qaraldi: 2022-yil 3-may.
  14. 14,0 14,1 „Busiest Airports in the World 2023“ (en-gb). OAG Aviation. Qaraldi: 2024-yil 20-aprel.
  15. Josephs, Leslie „World's busiest airports show surge in international travel. Here are the rankings“ (en). CNBC (2024-yil 15-aprel). Qaraldi: 2024-yil 15-aprel.
  16. „Why they should stay with the Air Force“. Business Line (2011-yil 9-aprel). 2020-yil 12-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-may.
  17. „Mumbai, Delhi airport management to be handed over to pvt cos“. Outlook. 2 May 2006. 14 May 2006da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 5 May 2014.
  18. 18,0 18,1 „Photos: Delhi airport first in country to have four runways, elevated taxiways“ (en). The Times of India (2023-yil 14-iyul). Qaraldi: 2023-yil 15-iyul.
  19. Press Information Bureau, Government of India, Ministry of Civil Aviation (2013-yil 12-dekabr). „Advance System at IGIA“. Press-reliz.
  20. „Delhi's second airport to operate first flight from tomorrow“ (2019-yil 10-oktyabr).
  21. „Jewar international airport: Inauguration of Jewar airport by end of December: Nandi | Allahabad News – Times of India“. The Times of India (2018-yil 31-oktyabr). Qaraldi: 2019-yil 18-dekabr.
  22. „Travellers can breathe freely with brand new and improved terminal at Sahar in Bombay“ (1980-yil 31-dekabr). Qaraldi: 2019-yil 14-avgust.
  23. 23,0 23,1 McArthur, Douglas.. „Canada 3000 launches N.A.'s only non-stop India route“. The Globe and Mail (2001-yil 10-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 7-noyabr.
  24. „Canada 3000 flight lands in India“. The Tribune (2001-yil 10-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 23-aprel.
  25. McArthur, Keith.. „Canada 3000 plans polar passage to India“. The Globe and Mail (2001-yil 22-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 7-noyabr.
  26. Fitzpatrick, Peter.. „Canada 3000 looks east for relief“. National Post (2001-yil 9-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 7-noyabr.
  27. „Canada 3000 grounds fleet without warning“. CBC (2001-yil 10-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 6-noyabr.
  28. „IGI Airport tops world in growth“. The Times of India (2008-yil 19-yanvar). 2011-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 5-may.
  29. Burke, Jason; Jethra, Aashish. „£2bn Delhi airport terminal signals a new India, says PM“. The Guardian (2010-yil 4-iyul). Qaraldi: 2024-yil 4-mart.
  30. 30,0 30,1 „Brand New Beginning – New Integrated Passenger Terminal 3 Inaugurated at IGIA“. GMR Group (2010-yil 3-iyul). 2017-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 27-yanvar.
  31. „Delhi airport international becomes India's 1st to run entirely on hydro and solar energy - The AeroNation“. The AeroNation (2022-yil 22-iyun). Qaraldi: 2022-yil 26-iyun.
  32. „Delhi, Mumbai airport modernisation – Efforts to ensure a smoother journey“. 2012-yil 4-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 16-iyul.
  33. „Mumbai, Delhi airport management to be handed over to pvt cos“. news.outlookindia.com. 2011-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 16-iyul.
  34. „Malaysia Airports Holdings Berhad“. Malaysiaairports.com.my (2006-yil 4-aprel). Qaraldi: 2010-yil 16-iyul.
  35. Sandeep Sharma. „Equipment India – India's first infrastructure equipment magazine“. Constructionupdate.com (2010-yil 31-mart). 2010-yil 28-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 16-iyul.
  36. „GMR Infrastructure acquires 10% additional share in Delhi airport overall stake rises to 64%“. The Times of India (2015-yil 25-may). Qaraldi: 2015-yil 18-avgust.
  37. „Malaysia Airports sells Delhi International Airport stake to GMR“ (2015-yil 24-mart). Qaraldi: 2015-yil 18-avgust.
  38. ANI. „End of British-era: Delhi's IGI Airport refurbishes runway“. Business Standard India (2022-yil 5-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 11-yanvar.
  39. „AAI commits more airports for CAT III ILS compliance“. ANI (2017-yil 4-fevral). Qaraldi: 2018-yil 4-may.
  40. „DIAL introduces e-boarding facility at all three terminals of Delhi airport“. The Economic Times. Qaraldi: 2021-yil 31-dekabr.
  41. 41,0 41,1 41,2 „DIAL plans 4th runway at IGI by 2020, new terminal too“. The Times of India. Qaraldi: 2017-yil 29-may.
  42. „Delhi: T1 expansion delayed by a year as Covid-19 hits air traffic badly“. The Times of India. Qaraldi: 2021-yil 15-yanvar.
  43. 43,0 43,1 Express Web Desk.. „IGI T2: GoAir shifts to new terminal 2 from October 29, but IndiGo, SpiceJet reluctant“ (2017-yil 17-oktyabr). Qaraldi: 2018-yil 8-may.
  44. Arindam Majumder.. „Delhi airport T1 upgrade: GoAir shifts to T2; no nod from IndiGo, Spicejet“ (2017-yil 28-oktyabr). Qaraldi: 2018-yil 7-mart.
  45. „Delhi airport: GoAir to shift operations to T2 from October 29“. Press Trust of India (2017-yil 13-oktyabr). Qaraldi: 2018-yil 7-mart.
  46. „IGI Airport in India to unveil world's third-largest terminal“. World Interior Design Network. 2010-yil 6-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 16-iyul.
  47. „Delhi International Airport (P) Limited“. Gmrgroup.co.in (GMR). 2010-yil 10-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 5-may.
  48. „DIAL to invest Rs 30,000 cr, build 4 new terminals in Delhi“ (2008-yil 16-aprel). Qaraldi: 2014-yil 5-may.
  49. 49,0 49,1 Urvashi Sarkar.. „New terminal to take off at Delhi airport“ (2010-yil 23-iyun). Qaraldi: 2017-yil 20-yanvar. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "TH" defined multiple times with different content
  50. „Decks cleared for shift of operations to T3“ (2010-yil 11-noyabr). 2012-yil 3-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2001-yil 18-noyabr.
  51. https://www.hindustantimes.com/cities/delhi-news/delhis-igi-airport-connects-capital-to-150-destinations-first-to-do-so-in-india-101734337843192.html
  52. „India's first General Aviation Terminal for private jets opens at Delhi Airport – Exclusive landing“. The Economic Times. Qaraldi: 2022-yil 18-fevral.
  53. „Indias first General Aviation terminal facility for Private Jets launched at Delhi Airport“. Ggmrairports.com. Qaraldi: 2022-yil 18-fevral.
  54. 54,0 54,1 „DIAL invites Expression of Interest (IEoI) for Cargo Village Project at IGI Airport“. Official Website of Delhi Airport (2013-yil 10-fevral). Qaraldi: 2018-yil 8-may.
  55. „Corporate: Celebi Delhi Cargo Terminal Management India Pvt Ltd“. Celebi Cargo India. 2018-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 8-may.
  56. 56,0 56,1 56,2 56,3 „Air cargo terminals Striving for PPP boost“. Indian Transport and Logistics News (2014-yil 13-may). Qaraldi: 2018-yil 8-may.
  57. „Dial Cargo gets international 'e Asia 2007 Award' I.G.I. Airport becomes the First Indian Airport to get this award“ (2007-yil 22-sentyabr). 2017-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 26-yanvar.
  58. „Devastating fire leaves Terminal 1A of Indira Gandhi International Airport in rubble“. India Today (1996-yil 30-noyabr). Qaraldi: 2024-yil 27-sentyabr.
  59. „End of an era at Terminal 1 A“. Hindustan Times (2010-yil 10-noyabr). Qaraldi: 2017-yil 3-may.
  60. „Delhi IGI airport's Terminal T1A set to be demolished; here's why“. The Financial Express (India) (2018-yil 5-iyun). Qaraldi: 2024-yil 27-sentyabr.
  61. „New terminal inaugurated at airport“. The Indian Express (2009-yil 27-fevral). Qaraldi: 2024-yil 27-sentyabr.
  62. „Terminal 1D expansion work to begin by year end“. The Hindu (2016-yil 16-avgust). Qaraldi: 2017-yil 3-may.
  63. 63,0 63,1 „Delhi Airport's new Terminal 1D to open on April 19“. Netindian.in (2009-yil 14-aprel). Qaraldi: 2017-yil 3-may.
  64. „Schedule“. Aeroflot. Qaraldi: 2024-yil 13-yanvar.
  65. „Home“. Aero Nomad Airlines.
  66. „Air Arabia“. Airarabia.com. Qaraldi: 2022-yil 21-may.
  67. Karp, Aaron „AirAsia X Rebuilding Network After Two-Year Grounding“. Routesonline. Qaraldi: 2022-yil 6-aprel.
  68. Air Canada. „"Ab India Door Nahin!" Air Canada Significantly Expands Service to India for Winter 2024-25, Leveraging its Global Network Strength“. News Wire (2024-yil 3-iyun). Qaraldi: 2024-yil 5-iyun.
  69. „Air France NW24 India Aircraft Changes – 06AUG24“. AeroRoutes.
  70. „AIR INDIA RESUMES AMSTERDAM SERVICE FROM MID-DEC 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 23-noyabr.
  71. „AIR INDIA RESUMES DELHI – DHAKA SERVICE FROM SEP 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 31-iyul.
  72. „Air India / Vistara NW24 Selected Mixed Aircraft International Service“. Aeroroutes. Qaraldi: 2024-yil 11-noyabr.
  73. „Air India to launch Delhi to Goa–Mopa flights from January 2024“. AviationAll. Qaraldi: 2023-yil 18-dekabr.
  74. Team, Editorial. „Air India To Operate Additional Flights Between Delhi And Hong Kong Starting Jan 02“. Travelobiz (2021-yil 21-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.
  75. „Air India returns to Copenhagen, Milan and Vienna“ (en). Business Traveller (2023-yil 1-mart). Qaraldi: 2023-yil 2-mart.
  76. „AIR INDIA RESUMES DELHI – KUALA LUMPUR FROM MID-SEP 2024“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 8-iyul.
  77. „Air India resumes direct flight services between Milan and New Delhi“ (en). The Economic Times (2023-yil 2-fevral). Qaraldi: 2023-yil 2-fevral.
  78. „AIR INDIA NS23 KENYA OPERATION CHANGES“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 7-mart.
  79. „AIR INDIA ADDS DELHI – PHUKET FROM MID-DEC 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 24-noyabr.
  80. 80,0 80,1 Mondal, Anish. „Gujarat: Rajkot International Airport starts functioning, IndiGo to operate all its services from here – Details inside“ (en). The Financial Express (2023-yil 10-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 10-sentyabr.
  81. „AIR INDIA RESUMES ZURICH SERVICE FROM JUNE 2024“. Aeroroutes. Qaraldi: 2024-yil 3-may.
  82. „Air India to start Delhi-Ho Chi Minh City flights from June 1“ (en). The Indian Express (2024-yil 10-aprel). Qaraldi: 2024-yil 10-aprel.
  83. 83,0 83,1 „Air India Express to launch flights to Ayodhya from January 16“. JetArena. Qaraldi: 2023-yil 19-dekabr.
  84. „Air India Express 2Q24 Middle East Network Additions“. AeroRoutes (2024-yil 15-aprel). Qaraldi: 2024-yil 15-aprel.
  85. „AIR INDIA EXPANDS AIR INDIA EXPRESS INTERNATIONAL CODESHARE FROM JULY 2024“. AeroRoutes. Qaraldi: 2024-yil 8-iyul.
  86. „AirAsia India to Lucknow“. Qaraldi: 2022-yil 16-iyun.
  87. „Mangaluru to have its first non-West Asia international flight to Singapore from January“ (en).
  88. „Air Asia India Returns to Surat“. Qaraldi: 2023-yil 12-yanvar.
  89. „AIR MAURITIUS RESUMES DELHI SERVICE FROM MAY 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 4-yanvar.
  90. „Akasa Air Flight Network“. Akasa Air. Qaraldi: 2024-yil 29-may.
  91. „Alliance Air Flight Network and Schedule“. Alliance Air. Qaraldi: 2024-yil 24-aprel.
  92. „Alliance Air to commence Delhi-Amritsar service in Mar-2023“. CAPA. Qaraldi: 2023-yil 9-mart.
  93. „Alliance Air to resume Delhi-Bathinda service from Oct-2023“. CAPA. Qaraldi: 2023-yil 25-sentyabr.
  94. „Alliance Air to resume Delhi-Bikaner service from Oct-2023“. CAPA. Qaraldi: 2023-yil 25-sentyabr.
  95. „Alliance Air commences Delhi-Bilaspur service“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 1-noyabr.
  96. „Alliance Air Summer Schedule Expansion“. JetArena. Qaraldi: 2023-yil 22-mart.
  97. „DGCA issues license for Ambikapur airport to begin flight operations“ (en). Business Standard (2024-yil 16-mart). Qaraldi: 2024-yil 16-mart. „The chief minister inaugurated flight services from Bilaspur to Delhi and Kolkata on March 12, while the flight service Delhi-Jabalpur- Jagdalpur-Jabalpur-Delhi was also launched on the same day, the official said.“.
  98. Bisht, Gaurav.. „Delhi-Shimla daily flight resumes after two years“ (en). Hindustan Times (2022-yil 26-sentyabr). Qaraldi: 2022-yil 27-sentyabr.
  99. „Japan's ANA launches direct flight between Chennai and Tokyo“. ANI (2019-yil 20-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 3-may.
  100. „American Airlines flight booking“. American Airlines. 2022-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 22-oktyabr.
  101. „Flight Schedule“. Ariana Afghan Airlines. Qaraldi: 2023-yil 19-may.
  102. Ameya.. „Armenia airways to connect Delhi with Yerevan from July 15“ (en). Network Thoughts (2024-yil 6-iyun). Qaraldi: 2024-yil 7-iyun.
  103. Liu, Jim. „Armenian Airlines Revises Network Expansion in NW24“ (en-CA). AeroRoutes (2024-yil 25-oktyabr). Qaraldi: 2024-yil 25-oktyabr.
  104. „Armenian Airlines Moves Delhi Launch To Jan 2025“. AeroRoutes (2024-yil 20-noyabr). Qaraldi: 2024-yil 24-noyabr.
  105. „Belavia NS24 India Service Changes“ (en-CA). AeroRoutes (2024-yil 15-fevral). Qaraldi: 2024-yil 15-fevral.
  106. „Flight Schedule from 1st Dec 2023 to 14th Feb 2024“. Bhutan Airlines. Qaraldi: 2023-yil 4-dekabr.
  107. „Bhutan Airlines Tentatively Resumes Scheduled Service in Mid-Sep 2022“. Aeroroutes. Qaraldi: 2022-yil 14-avgust.
  108. „Your Home In The Sky“. Biman Bangladesh Airlines. Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.
  109. 109,0 109,1 109,2 109,3 109,4 Staff writers.. „India reopens gates to tourists from 99 countries as COVID-19 cases decline“. New Delhi: Living Media (2021-yil 15-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 15-noyabr.
  110. „CAMBODIA ANGKOR AIR MOVES INDIA LAUNCH TO JUNE 2024“. Aeroroutes. Qaraldi: 2024-yil 1-mart.
  111. „Flight timetable“. Cathay Pacific. Qaraldi: 2024-yil 13-yanvar.
  112. „SCHEDULE FOR PERIOD DECEMBER 2023“. Drukair. Qaraldi: 2023-yil 4-dekabr.
  113. „EGYPTAIR MOVES DELHI LAUNCH TO AUGUST 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 15-iyun.
  114. „Our current network and services | COVID-19 information hub | Emirates India“. Emirates. Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.
  115. „Fly to over 100 destinations with Finnair“. Finnair (2021-yil 19-noyabr).
  116. „Flydubai Resumption of Flights“. Flydubai.com.
  117. „Flight Schedule“. flynas. Qaraldi: 2023-yil 8-fevral.
  118. „Hold Up“. Gulfair.com. Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.
  119. „Flight Schedule for Domestic & International Flights“. IndiGo.in. Qaraldi: 2018-yil 25-dekabr.
  120. „International Destinations“. Goindigo.in. Qaraldi: 2021-yil 20-noyabr.
  121. (2024-yil 6-yanvar). „IndiGo commences operations from Ayodhya, its 86th domestic destination“ (en). Press-reliz.
  122. Karp, Aaron „IndiGo Restoring India-Thailand Links“. Routesonline. Qaraldi: 2022-yil 15-mart.
  123. „IndiGo flight from Belagavi to Delhi from October 5“. The Indian Express (2023-yil 27-avgust). Qaraldi: 2023-yil 28-avgust.
  124. „IndiGo announces flights between Delhi and Bikaner“. Times of India. Qaraldi: 2025-yil 2-yanvar.
  125. Khan, Yaruqhullah. „IndiGo gears up for flight services to Bishkek, Langkawi, Penang in next few months“ (en). Moneycontrol (2024-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2024-yil 29-oktyabr.
  126. „INDIGO SCHEDULES BAKU LAUNCH IN AUGUST 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 5-iyul.
  127. „IndiGo's direct flights from Darbhanga to Delhi and Mumbai to begin on THIS date“ (en). The Financial Express (2024-yil 27-oktyabr). Qaraldi: 2024-yil 29-oktyabr.
  128. Pandey, Sunil. „Deoghar Airport: दिल्ली से अब सीधे देवघर, आज से फ्लाइट सर्विस शुरू, पहली 'VIP' लैडिंग, जानें शेड्यूल“ (hi). Navbharat Times (2022-yil 30-iyul). Qaraldi: 2022-yil 30-iyul.
  129. „INDIGO 1H23 DOMESTIC ROUTES ADDITION SUMMARY – 05MAR23“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 7-mart.
  130. „Goa's 2nd international airport starts operations, first flight lands from Hyderabad“ (en). The New Indian Express (2023-yil 5-yanvar). Qaraldi: 2023-yil 5-yanvar.
  131. „INDIGO ADDS DELHI – HONG KONG SERVICE FROM OCT 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 25-avgust.
  132. „IndiGo starts direct flights between Delhi and Karnataka's Hubballi“ (en). Moneycontrol (2022-yil 14-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 14-noyabr.
  133. „IndiGo to commence Delhi-Donyi service in Oct-2023“. CAPA. Qaraldi: 2023-yil 4-sentyabr.
  134. Sengupta, Joy. „IndiGo announces connectivity to Jaisalmer“ (en). The Times of India (2023-yil 21-avgust). Qaraldi: 2023-yil 22-avgust.
  135. „IndiGo announces daily direct flight from Jharsuguda to New Delhi from May 15“. Odisha Bytes (2024-yil 15-aprel). Qaraldi: 2024-yil 15-aprel.
  136. „IndiGo to resume Kannur-Delhi daily flights from December 12“ (en). The Hindu (2024-yil 24-noyabr). Qaraldi: 2024-yil 6-dekabr.
  137. „Flight Schedule“. IndiGo. Qaraldi: 2023-yil 16-iyun.
  138. Velani, Bhavya. „IndiGo Launches the New and 80th Destination as Khajuraho“ (en). Aviation A2Z (2023-yil 22-avgust). Qaraldi: 2023-yil 22-avgust.
  139. „Delhi-Male Direct Flight by Indigo Restarts Operations From Nov 1, Details Here“ (en). News18 (2023-yil 9-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 10-sentyabr.
  140. „IndiGo Plans New Non-Stop Flights to Manchester from July 2025“. Aviation A2Z (2025-yil 10-yanvar).
  141. „IndiGo Announces New Flights Between Delhi and Nashik“ (en). Deccan Chronicle (2024-yil 6-aprel). Qaraldi: 2024-yil 6-aprel.
  142. 142,0 142,1 „INDIGO EXPANDS CENTRAL ASIA NETWORK FROM LATE-SEP 2023“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 17-avgust.
  143. „IndiGo strengthens domestic network with the launch of Pantnagar as 72nd destination in 6E network“. IndiGo. Qaraldi: 2022-yil 23-fevral.
  144. „IndiGo strengthens connectivity to Southeast Asia, adds flights connecting Singapore, Bangkok“. Zee Business. Qaraldi: 2023-yil 3-may.
  145. „INDIGO PLANS TBILISI AUGUST 2023 LAUNCH“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 4-iyul.
  146. „Vijayawada Airport: Good news for Vijayawada residents..IndiGo to operate daily flight services to Delhi from now on“ (telugu). Zee Telugu News (2024-yil 15-avgust). Qaraldi: 2024-yil 17-avgust.
  147. „Route Map Iraqi Airways“. Iraqi Airways. Qaraldi: 2023-yil 19-may.
  148. „Ita Airways, inaugurato il volo Roma Fiumicino-Nuova Delhi“ (it). Tiscali Notizia (2022-yil 3-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 4-dekabr.
  149. „Jazeera Airways“. Booking.jazeeraairways.com. Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.
  150. „Route Map“. Kam Air. 2023-yil 16-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 19-may.
  151. „Where We Fly - Routemap“. Korean Air. Qaraldi: 2023-yil 19-may.
  152. „Lot Booking“. Lot.com. Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.
  153. „Flight Search“. Mobile.lufthansa.com. Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.[sayt ishlamaydi]
  154. „Flight from Frankfurt to Delhi“. Lufthansa.com. Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.
  155. „International Destinations“. Mahan Air. Qaraldi: 2023-yil 19-may.
  156. „Malaysia likely to reopen to international travellers from January 1“. Qaraldi: 2021-yil 17-noyabr.
  157. „Schedule to Delhi“. Myanmar Airways International. Qaraldi: 2023-yil 19-may.
  158. „International || Nepal Airlines Corporation“. Nepalairlines.com.np. Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.
  159. Air, Oman „Oman Air | The New Wings of Oman“. Omanair.com. Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.
  160. „Qantas and Jetstar gear up for accelerated border opening“. Qantas (2021-yil 22-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 22-oktyabr.
  161. „Flight timetable“. Booking.qatarairways.com. Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.
  162. „Royal Jordanian Resumes India Service in NS25“. AeroRoutes. Qaraldi: 2025-yil 9-yanvar.
  163. „SALAMAIR NS24 NETWORK ADDITIONS“. Aeroroutes. Qaraldi: 2024-yil 11-mart.
  164. „Singapore Airlines to start India Flights“. The Times of India. Qaraldi: 2021-yil 23-noyabr.
  165. 165,0 165,1 „SpiceJet Flight Schedule“. Official Website of SpiceJet. Qaraldi: 2024-yil 3-dekabr.
  166. „SpiceJet expands Ayodhya flights from February“. JetArena. Qaraldi: 2024-yil 17-yanvar.
  167. „SpiceJet connects Shillong to national capital“ (en). The Shillong Times (2023-yil 25-fevral). Qaraldi: 2023-yil 25-fevral.
  168. „SpiceJet Adds Prayagraj Service in 1Q25“. Aeroroutes (2025-yil 2-yanvar).
  169. „Thai AirAsia X opens new direct route between Thailand and India“. traveldailymedia. Qaraldi: 2024-yil 15-noyabr.
  170. „Thai Airways to resume international services to 36 destinations including Denmark and Sweden“ (2021-yil 15-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 15-oktyabr.
  171. „Turkish Airlines Booking Availability“ (2021-yil 22-noyabr). 2021-yil 22-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 22-may.
  172. „TURKMENISTAN AIRLINES RESUMES DELHI SERVICE IN NS23“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 3-aprel.
  173. „Ticket Search“. Book.uzairways.com. Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.
  174. „VietJet Air Plans 3Q22 India Network Expansion“. Aeroroutes. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.
  175. „Vietnam Airlines launches direct route to India“ (en). Vietnam+ (2022-yil 15-iyun). Qaraldi: 2022-yil 15-iyun.
  176. „Flights to London (LON) from Delhi (DEL) 2022/2023| Virgin Atlantic“. flights.virginatlantic.com. Qaraldi: 2022-yil 22-may.
  177. Velani, Bhavya. „Zooom Airlines Return After More than 5 Years with New Flights to Ayodhya“ (en). Aviation A2Z (2024-yil 31-yanvar). Qaraldi: 2024-yil 5-yanvar.
  178. „Explore Ayodhya–Find your next destination with us“. Zooom Air. Qaraldi: 2024-yil 5-fevral.
  179. „Home“. Aerotranscargo.
  180. Staff writers.. „Amazon Air takes off in India“ (en-US). Amazon (2023-yil 23-yanvar). Qaraldi: 2023-yil 18-fevral.
  181. (2021-yil 4-fevral). „ASTRAL AVIATION AND SPICEXPRESS ENTER INTO A PIONEERING INTERLINE AGREEMENT FOR SEAMLESS CARGO CONNECTIONS ACROSS INDIA, AFRICA AND THE MIDDLE EAST“ (en). Press-reliz.
  182. „Atlas Air Schedule“. Atlas Air. Qaraldi: 2024-yil 10-aprel.
  183. „Destinations, Blue dart Aviation“. Official Website of Blue Dart Aviation. 2020-yil 28-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 10-sentyabr.
  184. „Check Flight Schedule: Cathay Pacific Cargo“. Qaraldi: 2018-yil 2-may.
  185. „Network“. Cathay Pacific Cargo. Qaraldi: 2018-yil 2-may.
  186. „China Airlines Cargo resumes freighter operations to India after four years | Air Cargo News“. Stattimes.com. 2017-yil 31-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 2-dekabr.
  187. „China Airlines to resume cargo services to India | FOCUS TAIWAN – CNA ENGLISH NEWS“. Focustaiwan.tw (2016-yil 25-avgust). Qaraldi: 2016-yil 2-dekabr.
  188. „DHL Aviation – Flight Schedule“. Globe Air Cargo. 2023-yil 4-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 2-may.
  189. „Cargo Network“. Ethiopian Airlines. 2014-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  190. „FedEx – Express Delivery, Courier & Shipping Services – India“. FedEx. Qaraldi: 2023-yil 21-iyun.
  191. „x.com“.Andoza:Primary source inline
  192. „IndiGo CarGo starts operations with first freighter Delhi-Mumbai flight“ (en). The Economic Times (2022-yil 15-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 28-noyabr.
  193. „Korean Air launches cargo flights to Delhi, India“. Eturbonews (2018-yil 10-iyul). Qaraldi: 2018-yil 2-avgust.
  194. „Flight Schedule“. Lufthansa Cargo. Qaraldi: 2023-yil 18-fevral.
  195. „Fleet & Network“. Official Website of MASkargo. Qaraldi: 2018-yil 4-may.
  196. „MASKargo adds new intra-Asia routing in S18“. Routesonline. Qaraldi: 2018-yil 8-iyul.
  197. „Summer 18 Freighter Schedule Issue 3: 1st May to 27th Oct 2018“. Official Website of Qatar Airways Cargo. Qaraldi: 2018-yil 5-may.
  198. „SF Airlines commences Shenzhen-Delhi service“. CAPA. Qaraldi: 2019-yil 21-oktyabr.
  199. „SF Standard Express (International Services)“. SF International. Qaraldi: 2023-yil 21-iyun.
  200. „China Sichuan Airlines - Flight Status–3U9016 (DEL-TFU)“. Sichuan Airlines. Qaraldi: 2023-yil 29-iyun.
  201. „SpiceJet launches dedicated freighter services to Leh in Ladakh“. Business Standard. Qaraldi: 2020-yil 10-dekabr.
  202. „Press Release News Page“. Spicejet.com. Qaraldi: 2019-yil 18-dekabr.
  203. „Winter 2016 Cargo Schedule (16–22 Jan 2017)“. Turkish Airlines Cargo. 2017-yil 23-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 27-fevral.
  204. „With UPS using Delhi airport as hub for freighter, North-based firms may benefit - the Hindu BusinessLine“. 2019-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 29-oktyabr.
  205. „Global Cargo Offices“. YTO Cargo Airlines. Qaraldi: 2023-yil 12-avgust.
  206. „Delhi's Airport Metro set for silver line extension to terminal 1“ (en). Construction World (2024-yil 12-yanvar). Qaraldi: 2024-yil 14-yanvar.
  207. सोनी, प्रशांत; श्रीवास्तव, अनुज. „IGI एयरपोर्ट के पास बनेगा नया बस अड्डा, यूपी -पंजाब के यात्रियों को होगा सीधा फायदा“ (hi). Navbharat Times (2023-yil 15-dekabr). Qaraldi: 2023-yil 16-dekabr.
  208. Tender floated for construction of Rapid Rail, Daily Pioneer, 25 December 2018.
  209. 209,0 209,1 ISBT, Metro, RRTS, passenger mover in Aerocity hub vision, Hindustan Times, 21 December 2023.
  210. „Delhi airport to get India's first air train, will connect Terminal 1 with T2 and T3“. The Economic Times (2024-yil 24-sentyabr). Qaraldi: 2024-yil 27-sentyabr.
  211. 211,0 211,1 „International airport at Hisar, Haryana to give breather to IGI airport in Delhi? See what CM said“. Zee Business. IANS (2019-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 16-dekabr.
  212. 212,0 212,1 „New Greenfield Noida International Airport at Jewar picking momentum- Progress Report“. Press Information Bureau (2018-yil 3-aprel). Qaraldi: 2018-yil 11-may.
  213. „Haryana CM Khattar greenlights rail link between IGI & Hisar airport“. Hindustan Times (2023-yil 12-aprel). Qaraldi: 2023-yil 16-dekabr.
  214. ACI Airport Service Quality Awards 2009, Asia Pacific airports sweep top places in worldwide awards from the Wayback Machine
  215. „Delhi's IGI is world's 2nd best airport for service quality again-Delhi News, Firstpost“ (en). Firstpost (2014-yil 5-iyun). Qaraldi: 2022-yil 23-fevral.
  216. „Delhi Airport Ranked First for Service Quality“. Business Standard (2015-yil 17-fevral).
  217. „Delhi's Indira Gandhi International Airport bags two international awards in Paris“ (2015-yil 17-mart). Qaraldi: 2015-yil 17-mart.
  218. „Indira Gandhi International Airport is world's best airport for second time in a row“. India Today (2016-yil 2-mart). Qaraldi: 2016-yil 2-mart.
  219. Devanjana Nag. „Delhi's IGI, Mumbai's Chhatrapati Shivaji airports beat Singapore Changi, Seoul Incheon to become world's best“. The Financial Express (2018-yil 7-mart). Qaraldi: 2018-yil 2-may.
  220. „2020 – Best Airport by Size and Region“. ACI World. 2021-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 3-mart.
  221. „Delhi airport cleanest in Asia Pacific: Airports Council International“ (en). The Times of India (2023-yil 6-mart). Qaraldi: 2023-yil 7-mart.
  222. „Master Plan for Expansion of IGI Airport“. Press Information Bureau (2017-yil 15-mart). Qaraldi: 2017-yil 29-may.
  223. „Delhi Airport's plan to convert Terminal 2 to international terminal delayed to early next year“. The Economic Times (2024-yil 15-aprel). Qaraldi: 2024-yil 2-oktyabr.
  • Jefford, C.G.. RAF Squadrons. A comprehensive record of the movement and equipment of all RAF squadrons and their antecedents since 1912. Shrewsbury: Airlife, 1988. ISBN 1-85310-053-6. 
  • Lake, A. Flying units of the RAF. Shrewsbury: Airlife, 1999. ISBN 1-84037-086-6. 

Vikiomborda Indira Gandhi International Airport mavzusiga oid fayllar bor