Kontent qismiga oʻtish

Birmingem aeroporti

Koordinatalari: 52°27′14″N 001°44′53″W / 52.45389°N 1.74806°W / 52.45389; -1.74806
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Birmingem aeroporti
Birmingham Airport
IATA kodi: BHX – ICAO kodi: EGBB
Qisqacha bayon
Aeroport turi Fuqarolik
Egasi Gʻarbiy Midlands grafligining yettita metropolitan tumani (49%), Ontario oʻqituvchilarning pensiya rejasi (48.25%) hamda ishchilar (2.75%)[1]
Operator Birmingham Airport Ltd
Xizmat doirasi Gʻarbiy Midlands shahar aglomeratsiyasi, Koventri shahri, Shropshir, Uorikshir va Vustershir
Joylashuvi Bikenhill, Angliya
Markazi
    • easyJet
    • Jet2.com
    • Ryanair
    • TUI Airways
Dengiz sathidan balandligi 341 ft / 104 m
Koordinatalari 52°27′14″N 001°44′53″W / 52.45389°N 1.74806°W / 52.45389; -1.74806
Vebsayti https://www.birminghamairport.co.uk/
Xarita
EGBB (Birlashgan Qirollik)
EGBB
Aeroportning Birlashgan Qirollik xaritasidagi joylashuvi
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari
Uzunligi Yuzasi
m ft
15/33 3,052 10,013 Asfalt
Maʻlumotlar (2022)
Yoʻlovchilar soni 9,597,485[2]
Yoʻlovchilar sonining oʻzgarishi 21-22 287%[2]
Manba: Milliy havo trafigi xizmatlaridagi Aeronavtika axborot nashri BQ[3]
BQ Fuqaro aviatsiyasi boshqarmasi statistikasi[4]
Aeroport joyi, xuddi 1921-yilda boʻlgani kabi.
British Airways va British Caledonian samolyotlari 1978-yilda eski terminalda
1984-yildan 1995-yilgacha ishlagan Maglev tezkor transport tizimi dunyodagi birinchi tijorat maglev tizimi edi.

Birmingem aeroporti (IATA: BHX, ICAO: EGBB) (inglizcha: Birmingham Airport), ilgari Birmingem xalqaro aeroporti[5], Birmingem shahar markazidan 7 nautical mile (13 km; 8.1 mi) sharq-janubi sharqda, Koventrining shimolroqdagi Bikenhill qishlogʻidan 9.5 nautical mile (17.6 km; 10.9 mi) gʻarb-shimoli-gʻarbda, Angliyaning Solihal metropolitan tumanida joylashgan xalqaro aeroport[6].

1939-yil 8-iyulda rasman Elmdon aeroporti sifatida ochilgan aeroport Ikkinchi jahon urushi paytida Havo vazirligi tomonidan rekvizitsiya qilingan va Qirollik havo kuchlari (RAF) va Qirollik dengiz floti tomonidan RAF Elmdon sifatida foydalanilgan. Asosan parvozlarni tayyorlash va urush davrida ishlab chiqarish maqsadlarida ishlatilgan. 1946-yil 8-iyulda aerodrom fuqarolik operatsiyalari uchun qayta ochildi.

Birmingem aeroporti hozirda CAA jamoat foydalanish aerodrom litsenziyasiga (P451 raqami) ega boʻlib, u yoʻlovchilarning jamoat transporti yoki uchish boʻyicha koʻrsatmalar uchun parvozlarni amalga oshirish imkonini beradi. 2017-yilda yoʻlovchi tashish hajmi 12,9 milliondan oshdi, bu Birmingemni Buyuk Britaniyadagi yettinchi eng gavjum aeroportga aylantirdi[7]. Aeroport Yevropa, Yaqin Sharq va Hindiston yarimorolidagi yoʻnalishlarga xalqaro reyslarni taklif etadi. Birmingem aeroporti easyJet[8], Jet2.com, Ryanair va TUI Airways uchun operatsion baza hisoblanadi.

Joylashuvi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birmingem aeroporti Birmingem shahri markazidan 7 NM (13 km; 8.1 mi) sharq-janubi-sharqda, Solihal metropolitan tumanida joylashgan. Sharqda Milliy koʻrgazma markazi, shimolda Marston Grin, gʻarbda Sheldon, janubda Bikenhill va janubi-gʻarbda Elmdon qishloqlari bilan chegaradosh.

Aeroportga asosan A45 magistral yoʻli orqali xizmat koʻrsatiladi va M42 avtomagistralining 6-chi chorraha yaqinida joylashgan. Gʻarbiy Sohil magistral liniyasida Birmingem xalqaro temir yoʻl vokzali bilan baland havo-temir yoʻl orqali bogʻlangan.

Aeroportning shaharning janubi-sharqida joylashgani, shuningdek, yagona ishlaydigan uchish-qoʻnish yoʻlagi shimoli-gʻarbiy-janubi-sharqiy (15/33) boʻlib, shamol yoʻnalishiga qarab samolyot qoʻnishi yoki toʻgʻridan-toʻgʻri Birmingem ustidan uchishini bildiradi. Eski shimoli-sharqiy-janubi-gʻarbiy uchish-qoʻnish yoʻlagi (06/24) samolyotlar 15/33 uchish-qoʻnish yoʻlagiga kirish uchun taksi yoʻliga kiritilgan.

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qurilishi va faoliyat boshlashi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1928-yilda Birmingem shahar kengashi shaharda munitsipal aeroport boʻlishi kerak degan qarorga keldi va koʻp oʻtmay, bunday obyektni yaratish ustida ish olib borish uchun qoʻmita tashkil etildi. 1931-yilga kelib, Shirli, Elmdon va Oldrijni oʻz ichiga olgan bir nechta joylar ehtimoliy hududlar sifatida koʻrib chiqildi. Elmdon aeroport uchun taʼsirchan va mos joy deb hisoblangan boʻlsa-da, Buyuk Depressiya natijasida boshlangan xarajatlarni qisqartirish tufayli keyingi rivojlanish kechiktirildi[9]. 1933-yilga kelib, loyiha qayta tiklandi va keyingi yil davomida aeroportning tashkil etilishini nazorat qilish uchun yangi aeroport qoʻmitasi tuzildi. Har qanday yirik qurilish qarorlari qabul qilinishidan oldin, qoʻmita aʼzolari 1935-yilda Yevropaning turli muvaffaqiyatli aeroportlariga, jumladan Amsterdam, Berlin, Lion, Parij, Bryussel va Londonga tashrif buyurishdi[9].

1935-yil yanvar oyida aeroport qoʻmitasi Britaniya arxitektura va muhandislik amaliyoti Norman va Daubarnga murojaat qildi, ularni ishtirok etishga taklif qildi va aeroport qurilishi boʻyicha ekspert maslahatchilari sifatida ishtirok etishni soʻradi, keyinchalik amaliyot loyiha meʼmori etib tayinlandi. 1933-yilda Birmingem shahar kengashi aeroport tomonidan foydalanish uchun 300 akr yerni majburiy sotib olishga ruxsat berdi, keyingi yil davomida yana 214 gektar maydon ham xuddi shunday sotib olindi. 1936-yil davomida Birmingem korporatsiyasi tomonidan taqdim etilgan xususiy qonun loyihasi parlamentdan oʻtkazildi, u aeroportning rivojlanishiga ruxsat berish uchun qoʻshimcha yerlarni sotib olish, shuningdek, turli yoʻllar va piyodalar yoʻllarini burish imkonini berdi. Qonun loyihasi qabul qilinganidan koʻp oʻtmay, turli idoralar, jumladan, shahar muhandisi va geodezik, jamoat ishlari boʻlimi va aviatsiya boʻyicha maslahatchilar firmasi, jumladan Norman va Daubarn, zamin tayyorlash, terminal va angar binolarini loyihalash va rejalashtirish hamda aeroportning batafsil rejasi boʻyicha ishlarni boshladi[9].

1937-yil yanvariga kelib Norman va Daubarnga dizayn chizmalarini yakunlash huquqi berildi. Ushbu ishlar 1937-yil iyunida tugallandi. Oʻsha yilning oktyabr oyida aeroport binolarining turli elementlarini, jumladan, uning mukammal terminalini qurish uchun turli pudratchilar tayinlandi. Xabar qilinishicha, loyihaning umumiy xarajatlari taxminan 360 000 funt sterlingni tashkil qildi[9]. Qurilish ishlari jadal sur’atlar bilan davom etdi; 1939-yil 1-mayda aeroport shu darajada qurib bitkazildiki, u transportni qabul qilishga tayyor edi[9].

1939-yil 8-iyulda Kent gersoginyasi, Gretsiya va Daniya malikasi Marina Bosh vazir Nevill Chemberlen hamrohligida Elmdon aeroportining ochilish marosimida qatnashdi[10]. Aeroportning havo harakatini boshqarish minorasini oʻz ichiga olgan terminali Norman va Daubarn tomonidan Art Deco uslubida ishlab chiqilgan; bu obyekt 1984-yilgacha terminal sifatida va keyinchalik xodimlar ofislari va shaxsiy parvozlar uchun foydalanishda davom etadi; 2018-yil holatiga koʻra hali ham buzilmagan[11] . Aeroport Birmingem shahar kengashiga tegishli edi va boshqariladi. Dastlabki xizmatlar Kroydon, Glazgo, Liverpul, Rayd, Shoreham, Manchester va Sautgemptonga uchib ketgan. Tez orada qoʻshimcha xizmatlar qoʻshildi, biroq uning fuqarolik aeroporti sifatida foydalanish tez orada Ikkinchi jahon urushi boshlanishi bilan toʻxtatiladi[9].

Ikkinchi jahon urushi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ikkinchi jahon urushi paytida Elmdon aeroporti Havo vazirligi tomonidan rekvizitsiya qilindi va Qirollik havo kuchlari (RAF) va Qirollik dengiz floti tomonidan RAF Elmdon sifatida ishlatildi. Asosan boshlangʻich uchish maktabi va Fleet Air Arm uchun baza sifatida ishlagan. Aynan shu davrda dastlab maysali uchish-qoʻnish yoʻlagi ikkita qattiq qoplamali uchish-qoʻnish yoʻlagi bilan almashtirildi: 06/24 2,469 fut (753 m) va 15/33 da 4,170 fut (1,271 m)[12]. Koʻp sonli Avro Lancaster va Stirling bombardimonchi samolyotlari Ostin Aero kompaniyasining Cofton Hackettdagi soya zavodida ishlab chiqarilgan, ammo Longbridgedagi qisqa uchish-qoʻnish yoʻlaklaridan uchib keta olmadi; Shunday qilib, ular RAF Elmdonga yoʻl orqali olib ketilgan, qanotlari oldindan olib tashlangan va kelgandan keyin qayta biriktirilgan. Ular aerodromdan sinovdan oʻtkazilgan va parvozga yaroqli deb eʼlon qilingandan soʻng, oʻzlarining operatsion boʻlinmalariga joʻnatilgan. 1946-yil 8-iyulda aerodrom hukumat nazorati ostida qolgan boʻlsa-da, fuqarolik operatsiyalari uchun qayta ochildi[9] [12].

1950—1980-yillar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Urushdan keyingi yillarda bu yerda havo yarmarkalari, havo poygalari kabi qator ommaviy tadbirlar oʻtkazildi. 1949-yilda muntazam qatnovlar British European Airways (BEA) Parijga yoʻnalishlarni yoʻlga qoʻyishi bilan boshlandi; Yillar davomida qitʼaga parvozlar soni barqaror ravishda oʻsib bordi, shu jumladan Syurix, Dusseldorf, Palma, Amsterdam va Barselonaga qatnovlar 1955—1960-yillarda boshlangan. 1960-yil davomida Birmingem shahri aeroportning ishlashi uchun mas’uliyatni qayta tikladi va markaziy hukumat nazoratini tugatdi[12].

1961-yilda oʻsib borayotgan xalqaro transportni boshqarish uchun qoʻshimcha terminal binosi ochildi, u mos ravishda „Xalqaro bino“ deb nomlandi[12]. Bundan tashqari, aeroportning asosiy uchish-qoʻnish yoʻlagini 7400 fut (1,4 milya)gacha kengaytirish ustida ish olib borilmoqda. 1967—1970-yillarda amalga oshirildi, bu turbovintli va reaktiv samolyotlar yordamida yangi xizmatlarni ishga tushirishga imkon berdi. Shunga koʻra, 1967-yilda VC-10 layneridan foydalangan holda Nyu-Yorkka yangi qatnov yoʻlga qoʻyildi[12]. 1970-yillarning boshlariga kelib, Birmingem aeroporti nisbatan tirband yoʻlovchi terminali orqali boʻlsa ham, yiliga bir million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatdi. 1974-yilda yangi tashkil etilgan Gʻarbiy Midlands metropolitan tuman kengashi aeroportni boshqarishni oʻz zimmasiga oldi[12].

1980-yil 16-sentyabrda tovushdan tez uchuvchi Concorde samolyoti Birmingem aeroportiga birinchi tashrifini amalga oshirdi[13]. 2003-yil 20-oktyabrda Konkord xayrlashuv safari doirasida aeroportga soʻnggi tashrifini amalga oshirdi[14].

1981—2000-yillar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birmingem aeroportida bir vaqtlar terminal va yaqin atrofdagi Birmingem xalqaro temir yoʻl vokzali oʻrtasidagi 620 metrlik chiziq boʻylab harakatlanadigan past tezlikda harakatlanuvchi maglev transporti koʻrinishidagi dunyodagi birinchi tijorat maglev tizimi joylashgan edi[15]. Bir yillik sinov foydalanishdan soʻng, Birmingem aeroporti Maglevi 1984-yil aprel oyida katta shov-shuv bilan ochildi[16]. Biroq, 1995-yil davomida Maglev temir yoʻl aloqasi 11 yildan keyin toʻxtatildi; yopilishi tizimning ishonchsizligi, tez-tez buzilishlardan aziyat chekayotgani bilan izohlanadi. Asl yoʻl yoʻlakchasi harakatsiz qoldi, lekin bir muncha vaqt saqlanib qoldi, shu bilan birga uni qayta tiklash yoki boshqa maqsadlarda foydalanish uchun moslashtirish boʻyicha takliflar koʻrib chiqildi[17]. 2003-yilda kabel orqali tashish tizimi, Air-Rail Link Cable Liner odamlarni koʻchirish tizimi ochildi, u yoʻl va mavjud infratuzilmaning koʻp qismidan qayta foydalandi[18] [19].

1993-yil davomida hukumat cheklangan davlat sektoridan qarz olish kuchga kirdi va cheklov Birmingem aeroportida qoʻllandi. Bu oʻzgarish aeroport faqat xususiy sektor moliyasi yordamida kengayishi mumkinligini anglatardi. Aeroportni xususiy sektor kompaniyasiga aylantirish uchun mahalliy kengash aksiyalarining 51 foizi sotildi; bu tashabbus 1997-yilda 260 million funt sterlinglik qayta qurish dasturining boshlanishiga olib keldi[manba kerak]. 

2000-yillar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2007-yil noyabr oyida Birmingem aeroporti „2030-yilgacha: Midlandsdagi havo transportining barqaror kelajagini rejalashtirish“ deb nomlangan 2030-yilgacha rivojlanishning bosh rejasini eʼlon qildi[20]. Bu terminallar, aerodrom tartibi va saytdan tashqari infratuzilmadagi oʻzgarishlar tafsilotlarini belgilaydi. Barcha keng koʻlamli rejalarda boʻlgani kabi, takliflar ham munozarali boʻlib, ekologlar va mahalliy aholining qarshiligi bilan chiqdi. Xususan, prognoz qilingan talab asosida ikkinchi parallel uchish-qoʻnish yoʻlagi talabi muxoliflar tomonidan bahsli edi. M42ning narigi tomonida ikkinchi uchish-qoʻnish yoʻlagi (zarur boʻlganda uchinchisi) va yangi terminal majmuasi va biznes parki uchun rejalar eʼlon qilindi va ular 250 000 ga yaqin ish oʻrinlarini yaratishga yordam berishi mumkin. Hisob-kitoblarga koʻra, agar bu rejalar amalga oshsa, aeroport yiliga 70 000 000 yoʻlovchiga xizmat koʻrsatishi va 500 000 ga yaqin samolyotlarning harakatlanishiga xizmat qilishi mumkin[21].

2008-yil yanvar oyida qisqaroq uchish-qoʻnish yoʻlagi (06/24) foydalanishdan chiqarildi. Qisqa uzunligi, shovqin taʼsiri va asosiy uchish-qoʻnish yoʻlagini kesib oʻtishdagi noqulay joylashuvi tufayli u kamroq foydalanilgan, bu esa ishlashni davom ettirishni tejamkor boʻlgan. Yopilish, shuningdek, asosiy uchish-qoʻnish yoʻlagining har ikki tomonida apronni kengaytirishga imkon berdi. Biroq, 06/24 uchish-qoʻnish yoʻlagi taksi yoʻli va vertolyot uchish yoʻlagi sifatida ochiq qolmoqda[22]. Xuddi shu oyda aeroportning uchish-qoʻnish yoʻlagini kengaytirish va yangi havo harakatini boshqarish minorasini qurish rejalari Solihall metropolitan tuman kengashiga taqdim etildi.

2008-yil iyun oyida yangi uch qavatli Xalqaro pier qurish ishlari boshlandi va 2009-yil 9-sentyabrda rasmiy ravishda ochildi. Aeroportning 70 yillik yubileyi doirasida aeroport Airbus A380ni pierdan birinchi foydalanuvchi sifatida kutib oldi. Maxsus xizmat London Hitrou aeroporti tashqarisida Buyuk Britaniyada birinchi tijorat A380 reysi boʻldi. Yangi pierning uzunligi 240 metr va kengligi 24 metr. Joʻnab ketayotgan yoʻlovchilar eng yuqori qavatda, oʻrta qavatda kelayotgan yoʻlovchilar va birinchi qavatda aviakompaniya va xizmat koʻrsatuvchi agentlar uchun ofis turar joylari joylashgan. Yangi obyekt yettita keng fyuzelyajli samolyotlar uchun havo koʻprikli samolyotlar toʻxtash joyini va 13 ta kichikroq samolyotlar uchun yetarli joyni taʼminlaydi. U Airbus A340-600, Airbus A380, Boeing 747-8 va Boeing 777X kabi „keyingi avlod“ ekologik jihatdan samarali keng fyuzelyajli samolyotlarni qabul qila oladi. Yangi pier Emirates biznes-klassi yoʻlovchilari uchun yangi zalga ega[23]. 2009-yil mart oyida uchish-qoʻnish yoʻlagini kengaytirish rejalari tasdiqlandi[24].

2010-yillar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
1-terminaldagi asosiy roʻyxatga olish zali
Uchish zali maydoni

2010-yil sentyabrida 1 va 2-terminallar yagona obyektga birlashtirilgandan soʻng 2011-yilda aeroport „Xalqaro“ni rasmiy nomidan olib tashlab, „Birmingem aeroporti“ga aylanishi eʼlon qilindi[25]. Midlandsda joylashgan marketing agentligi „Birmingem aeroportining bozordagi hozirgi mavqeini, shuningdek, uning kelajakdagi salohiyatini aks ettiruvchi yangi korporativ identifikatsiyani yaratish“ uchun ishga qabul qilindi. Birmingem aeroporti maʼlumotlari shuni koʻrsatadiki, aeroportdan bir soatlik masofada 8 million odam yashaydi, ammo ularning 40% dan kamrogʻi undan foydalanadi. Rebrend aeroportni „bozorda koʻproq koʻrinadigan“ qilishiga umid qilinmoqda[26]. 2010-yil noyabr oyida yangi nom qoʻllanila boshlandi[27]. Yangi logotip, koʻk rangdagi aylanalar va „Salom dunyo“ (inglizcha: Hello World) shiori aeroportning global sayohat markazi sifatidagi yangi joylashuvini aks ettirish uchun yaratilgan[28].

2011-yil yanvar oyida „Aviatsiya tajribasi va sovgʻalar doʻkoni“ koʻrish galereyasi nomaʼlum muddatga yopildi[29]. Xuddi shu oyda aeroport ikkita terminalini bitta terminal binosiga birlashtirdi, bu esa ikkita qoʻshimcha qavatni qurishni oʻz ichiga oldi. Yangi pastki qavatda yangi kelganlar va tanishish hamda salomlashish zonalari joylashgan, 3-qavat esa Millennium Link va ikkita terminalda yangi markazlashtirilgan xavfsizlik qidiruvi zonasini joylashtirish uchun qurilgan. 2011-yil iyul oyida yangi boshqaruv minorasi qurilishi boshlandi[30]. Yangi boshqaruv minorasi 2012-yil mart oyida qurib bitkazildi; u aeroportning 1939-yilda ochilganidan beri foydalanilgan dastlabki minorasini almashtirdi.

2011-yil 23-fevralda Birmingem aeroporti High Speed 2 (Yuqori tezlik 2) temir yoʻli Londondagi uchish-qoʻnish yoʻlagi sigʻimidagi muammolarga yechim boʻlishi mumkinligini eʼlon qildi. Boshqaruv maʼlumotlariga koʻra, London shahriga Stansted aeroportidan koʻra Birmingemdan tezroq yetib borish mumkin va aeroport yana toʻqqiz million yoʻlovchini qabul qila oladi[31].

Aeroportning uchish-qoʻnish yoʻlagini kengaytirish va yangi havo harakatini boshqarish minorasini qurish rejalari 2008-yil yanvar oyida Solihal metropolitan tuman kengashiga taqdim etilgan va 2009-yil mart oyida tasdiqlangan[24]. Dastlab, yakunlash maqsadi 2012-yilgi London Olimpiadasi va Paralimpiya oʻyinlari uchun belgilangan edi. 2012-yil 23-aprel kuni aeroportda Olimpiya oʻyinlari boʻyicha tantanali marosim boʻlib oʻtdi. Minorada Olimpiya halqalari ochildi va ularni A45 yoʻlidan va asosiy terminal binosidan koʻrish mumkin edi. Bu London 2012 Olimpiada oʻyinlariga tayyorgarlikni nishonlash uchun edi. Ushbu halqalar Olimpiya oʻyinlari rasman yopilgach, 2012-yilgi yozgi Paralimpiya oʻyinlari boshlanishidan oldin olib tashlangan. Yangi uchish-qoʻnish yoʻlagi ustidagi ishlar oxir-oqibat 2012-yilning kuzida boshlandi[32] [33]. Uchish-qoʻnish yoʻlagining janubiy qismiga choʻzilishi dastlab A45 Koventri yoʻlini kengaytirilgan qism ostidagi tunnelga yoʻnaltirishni talab qilgan, biroq xarajatlarni kamaytirish uchun u uchish-qoʻnish yoʻlagidan janubga yoʻnaltirildi[34]. 2013-yil yozida havo harakatini boshqarishning yangi minorasi toʻliq ishga tushdi[30]. 2014-yil may oyida 400 metrlik uchish-qoʻnish yoʻlagining kengaytmasi rasman ochildi[32]; toʻliq uzunlik birinchi marta 2014-yil 22-iyulda, China Southern Airlines Birmingem va Pekin oʻrtasidagi birinchi charterini ishga tushirganida foydalanildi[32].

Kanadalik institutsional investor boʻlgan Ontario oʻqituvchilarining pensiya rejasi (inglizcha: Ontario Teachers' Pension Plan) 2015-yil boshida aeroportdagi ulushini 48,25% ga oshirdi. Shuningdek, u Bristol aeroportining 100% ga egalik qiladi[35]. Birmingem 2016-yilda 11,6 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatgan, bu aeroport uchun rekord koʻrsatkich boʻlib, u Buyuk Britaniyadagi yettinchi eng gavjum aeroportga aylandi.

2016-yil 28-sentyabrda 100 million funt sterling sarmoya yangi bagajni qayta ishlash tizimi va ikkita yangi avtoturargohga, shu jumladan qoʻyib yuboriladigan avtoturargohga ajratildi[36].

2020-yildan beri

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Britaniyaning Flybe mintaqaviy aviakompaniyasi 2020-yil 4-martda maʼmuriyatga kirgunga qadar Birmingemdan Buyuk Britaniya va materik Yevropadagi yoʻnalishlarga keng yoʻnalishlar tarmogʻini boshqargan va shundan soʻng aeroportdan oʻzining shtab-kvartirasi va asosiy ekspluatatsiya bazasi sifatida foydalanishni davom ettirgan[37] [38]. 2020-yilda, COVID-19 pandemiyasi davrida aeroportdagi angarda 12 000 jasadga moʻljallangan vaqtinchalik oʻlikxona tashkil etildi[39] [40].

2023-yil 13-yanvarda Emirates 2023-yilning 1-iyulidan boshlab Birmingem aeroportiga kunlik reyslarida mashhur Airbus A380 samolyotida parvoz qilishini eʼlon qildi[41]. Ilgari, Emirates 2016-yildan beri Birmingemga parvozlarida Airbus A380 samolyotidan foydalangan, ammo talab kamligi sababli COVID-19 pandemiyasi davrida Boeing 777dan foydalanilgan.

2023-yil yanvar oyida Birmingemda asosiy bazasini saqlab qolgan yuqorida tilga olingan xuddi shu nomdagi aviakompaniyaning vorisi Flybe mintaqaviy aviakompaniyasi maʼmuriyatga kirdi va barcha faoliyatini toʻxtatdi[42].

Obyektlar va infratuzilmasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birmingem aeroportining hozirgi terminal majmuasi ikkita eski terminalni Millennium Link orqali bitta katta terminalga birlashtiradi, eski 2-terminalda 1-20 eshiklar va eski 1-terminalda qolgan barcha eshiklar mavjud.

1-terminal 1984-yil 3-aprelda, dastlabki Elmdon terminalida tirbandlikni yengillashtirish uchun yangi terminal qurish rejalaridan oʻn yetti yil oʻtib ochildi (II darajali 2018-yil avgustidan beri roʻyxatga olingan va xususiy va rasmiy reyslar uchun foydalanilgan)[43] . Oʻshandan beri T1 yoʻlovchilar soni va samolyotlar harakatining koʻpayishini hisobga olish uchun bir necha bor uzaytirildi.

Barcha roʻyxatga olish stollari va kirishlar birinchi qavatda joylashgan. Birinchi qavatda markaziy xavfsizlik zonasi, havo tomonidagi doʻkonlar va restoranlar joylashgan.

Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yoʻlovchi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quyidagi aviakompaniyalar Birmingemga va undan muntazam va charter xizmatlarini amalga oshirmoqdalar[44]:

Aviakompaniya Manzillar
Aegean Airlines Afina
Aer Lingus, Irlandiya bayrogʻi Irlandiya Shimoliy IrlandiyaBelfast-City, Republic of IrelandDublin
Air France Parij-Sharl de Goll
Air India Amritsar, Dehli
Aurigny, Buyuk Britaniya bayrogʻi Birlashgan Qirollik Birlashgan QirollikGernsi
Blue Islands, Buyuk Britaniya bayrogʻi Birlashgan Qirollik Birlashgan QirollikJersi
Brussels Airlines BelgiyaBrussel
Corendon Airlines, Turkiya bayrogʻi Turkiya Mavsumiy: Antaliya, TurkiyaDalaman
easyJet, Buyuk Britaniya bayrogʻi Birlashgan Qirollik Amsterdam, Shimoliy IrlandiyaBelfast-Xalqaro, ShotlandiyaEdinburg, Glazgo, ShveysariyaJeneva, FransiyaLion[45], PortugaliyaLissabon, Milan-Malpensa[46], Parij-Sharl de Goll[47]
Mavsumiy: IspaniyaAlikante[48], Antaliya[49], IspaniyaBarselona[50], GermaniyaBerlin[51], TurkiyaDalaman[52], TunisEnfida[53], PortugaliyaFaro, IspaniyaFuerteventura[54], GretsiyaIraklion[55], Birlashgan QirollikJersi[56], GretsiyaKorfu[57], GretsiyaKos[58], Larnaka[59], IspaniyaMalaga[60], FransiyaNant, ItaliyaNeapol, IspaniyaPalma de Mallorka, GretsiyaRodos[61], Sharm ash-Shayx[62], IspaniyaTenerife-Janub[63]
Emirates Dubay-Xalqaro
Eurowings, Olmoniya bayrogʻi Olmoniya GermaniyaDusseldorf, ChexiyaPraga
Jet2.com, Buyuk Britaniya bayrogʻi Birlashgan Qirollik IspaniyaAlikante, Antaliya, IspaniyaBarselona, VengriyaBudapesht, PortugaliyaFaro, IspaniyaFuerteventura, PortugaliyaFunchal, IspaniyaGran Kanariya, PolshaKrakov, IspaniyaLanzarote, IspaniyaMalaga, GretsiyaPafos, IspaniyaPalma de Mallorka, ChexiyaPraga, Rim-Fiumichino, IspaniyaTenerife-Janub, ItaliyaVenetsiya
Mavsumiy: Afina, IspaniyaAlmeriya, NorvegiyaBergen[64], FransiyaBerjeraj, TurkiyaBodrum, Burgas, TurkiyaDalaman, Dubrovnik (Xorvatiya bayrogʻi Xorvatiya ), FransiyaGrenobl, IspaniyaIbiza, AvstriyaInsbruk, GretsiyaIraklion, Izmir, ShveysariyaJeneva, IspaniyaJirona, GretsiyaKalamata, ItaliyaKataniya, GretsiyaKefaloniya, GretsiyaKorfu, GretsiyaKos, GermaniyaKyoln/Bonn[65], Larnaka, MaltaMalta, Menorka, GretsiyaMitilene[66], ItaliyaNeapol, FransiyaNitsa, ItaliyaOlbiya, ItaliyaPiza, GretsiyaPreveza/Lefkada, IspaniyaReus, IslandiyaReykyavik-Keflavík, GretsiyaRodos, GretsiyaSaloniki, GretsiyaSantorini, GretsiyaSkiatos, Split (Xorvatiya bayrogʻi Xorvatiya ), ChernogoriyaTivat[67], ItaliyaTurin, ItaliyaVerona, AvstriyaVena, Xanya, GretsiyaZakintos, AvstriyaZalsburg, FransiyaShamberi
KLM, Niderlandlar bayrogʻi Niderlandiya Amsterdam
Loganair, Buyuk Britaniya bayrogʻi Birlashgan Qirollik ShotlandiyaAberdin, ShotlandiyaInverness, Birlashgan QirollikMen oroli
Lufthansa Frankfurt, Myunxen
Qatar Airways Doha[68]
Ryanair IspaniyaAlikante, IspaniyaBarselona, ItaliyaBergamo, PolshaBidgoshch, DaniyaBillund, FransiyaBordo, RuminiyaBuxarest-Otopeni, Republic of IrelandDublin, PortugaliyaFaro, IspaniyaFuerteventura, IspaniyaGran Kanariya, IspaniyaJirona, Republic of IrelandKork, PolshaKrakov, IspaniyaLanzarote, PortugaliyaLissabon, Madrid, IspaniyaMalaga, MaltaMalta, IspaniyaMursiya, Republic of IrelandNok, ItaliyaPiza, PortugaliyaPortu, PolshaPoznan, IspaniyaSantander, IspaniyaSevilya[69], BolgariyaSofiya, ShvetsiyaStokgolm-Arlanda, IspaniyaTenerife-Janub, FransiyaTuluza, IspaniyaValensiya[70], PolshaVarshava-Modlin, ItaliyaVenetsiya, ItaliyaVerona, Republic of IrelandShannon
Mavsumiy: FransiyaGrenobl, IspaniyaIbiza, GretsiyaKorfu, IspaniyaPalma de Mallorka, FransiyaPerpinyan, IspaniyaReus, GretsiyaRodos, ItaliyaTurin, Zadar (Xorvatiya bayrogʻi Xorvatiya )
Saudia Jidda[71]
Scandinavian Airlines DaniyaKopengagen
Southwind Airlines, Turkiya bayrogʻi Turkiya Mavsumiy charter: Antaliya[72]
SunExpress, Turkiya bayrogʻi Turkiya Antaliya
Mavsumiy: TurkiyaDalaman, Izmir[73]
Swiss International Air Lines ShveysariyaSyurix
TUI Airways, Buyuk Britaniya bayrogʻi Birlashgan Qirollik MarokashAgadir, Boa Vista (Kabo Verde), TunisEnfida, IspaniyaFuerteventura, PortugaliyaFunchal, IspaniyaGran Kanariya, Hurgada, MeksikaKankun, IspaniyaLanzarote, IspaniyaMalaga, Marokash, YamaykaMontego Bay, Sal (Kabo Verde), IspaniyaTenerife-Janub, Sharm ash-Shayx
Mavsumiy: IspaniyaAlikante, IspaniyaAlmeriya, Antaliya, Barbados bayrogʻi Barbados , TurkiyaBodrum, Burgas, TurkiyaDalaman, Dubrovnik (Xorvatiya bayrogʻi Xorvatiya ), PortugaliyaFaro, IspaniyaIbiza, AvstriyaInsbruk, GretsiyaIraklion, Izmir, IspaniyaJirona, GretsiyaKavala, GretsiyaKefaloniya, FinlandiyaKittila, GretsiyaKorfu, GretsiyaKos, FinlandiyaKuusamo[74], Larnaka, Qoʻshma ShtatlarMelburn/Orlando, Menorka, ItaliyaNeapol, GretsiyaPafos, IspaniyaPalma de Mallorka, Pula (Xorvatiya bayrogʻi Xorvatiya ), Dominikan RespublikasiPunta Kana, IspaniyaReus, GretsiyaRodos, FinlandiyaRovaniemi, GretsiyaSaloniki, GretsiyaSantorini, GretsiyaSkiatos, BolgariyaSofiya, FransiyaTuluza, ItaliyaTurin, ItaliyaVerona, Xanya, GretsiyaZakintos, AvstriyaZalsburg, FransiyaShamberi
Mavsumiy charter: Singapur[75]
Turkish Airlines Istanbul
Vueling, Ispaniya bayrogʻi Ispaniya IspaniyaBarselona, FransiyaParij-Orli
Wizz Air VengriyaBudapesht, RuminiyaBuxarest-Otopeni, RuminiyaKrayova

Yuk

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aviakompaniya Manzillar
Lufthansa Cargo, Olmoniya bayrogʻi Olmoniya Republic of IrelandDublin, Frankfurt[76]

Statistika

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yillik statistikasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yoʻlovchilar[77] Parvozlar[78]
1997 6 025 485 79 880
1998 6 709 086 88 332
1999 7 013 913 98 749
2000 7 596 893 108 972
2001 7 808 562 111 008
2002 8 027 730 112 284
2003 9 079 172 116 040
2004 8 862 388 109,202
2005 9 381 425 112 963
2006 9 147 384 108 658
2007 9 226 340 114 679
2008 9 627 589 112 227
2009 9 102 899 101 221
2010 8 572 398 95 454
2011 8 616 296 93,145
Manba: Buyuk Britaniya fuqaro aviatsiyasi boshqarmasi
Yoʻlovchilar[77] Parvozlar[78]
2012 8 922 539 92 632
2013 9 120 201 95 713
2014 9 705 955 97 346
2015 10,187,122 98 015
2016 11 645 334 113,184
2017 12 983 436 122 067
2018 12 457 051 104 492
2019 12 650 607 109 357
2020 2 869 582 35 647
2021 2 476 584 35 411
2022 9 597 485 71,152
Manba: Buyuk Britaniya fuqaro aviatsiyasi boshqarmasi

Eng gavjum yoʻnalishlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Birmingemga va undan eng gavjum yoʻnalishlar (2022)
Oʻrni Aeroport Tashilgan yoʻlovchilar Oʻzgarishi %
2021/22
1 Dublin 673 042 266,2%
2 Dubay 481,136 343,0%
3 Amsterdam 431 304 246,2%
4 Palma de Mallorka 357 627 348,2%
5 Tenerife—Janub 348 888 273,6%
6 Alikante 330 423 257,4%
7 Belfast – Xalqaro 313 843 54,0%
8 Malaga 293 957 255,8%
9 Faro 254,281 265,8%
10 Antaliya 249,111 1266,5%
11 Lanzarote 224 840 270,9%
12 Parij – Sharl de Goll 201 989 267,6%
13 Barselona 201 371 332,3%
14 Frankfurt 196 805 1,5%
15 Glazgo 183 489 209,6%
16 Edinburg 171 501 108,6%
17 Gran Kanariya 157 237 264,0%
18 Dalaman 154,129 1044,0%
19 Istanbul 148,189 351,8%
20 Buxarest 146 024 351,8%

Baxtsiz hodisalar va falokatlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • 19 January 1973 (1973-01-19): A Vickers Viscount passenger aircraft G-AZLR inbound from Leeds Bradford Airport suffered a severe port undercarriage failure upon landing.[83]
  • 29 November 1975 (1975-11-29): A Beechcraft Baron G-AZUJ was landing in heavy fog at crashed while overshooting on its third attempt to land. All four on board died in the crash.[84]
  • 23 February 2006 (2006-02-23): Mahan Air Airbus A310 operating a flight from Tehran, Iran, was involved in a serious incident while on approach to Birmingham International Airport. The aircraft descended to the published minimum descent altitude of 740 ft despite still being 11 nm from the runway threshold. At a point 6 nm from the runway the aircraft had descended to an altitude of 660 ft, which was 164 ft above ground level. Having noticed the descent profile, Birmingham air traffic control issued an immediate climb instruction to the aircraft, however, the crew had already commenced a missed approach, having received a GPWS alert. The aircraft was radar vectored for a second approach during which the flight crew again initiated an early descent. On this occasion, the radar controller instructed the crew to maintain their altitude and the crew successfully completed the approach to a safe landing. The accident investigation determined that the primary cause was use of the incorrect DME for the approach, combined with a substantial breakdown in the Crew Resource Management. Three safety recommendations were made.[85]
  • 15 June 2006 (2006-06-15): A TNT Airways cargo 737-300 made an emergency landing at Birmingham with damaged landing gear.[86] The aircraft, registration OO-TND, had been flying from Liège in Belgium to London-Stansted. Due to poor visibility at Stansted the flight diverted to East Midlands Airport. As the weather at East Midlands was also poor, the aircraft performed a full autopilot approach. During this approach the autopilot momentarily disengaged causing it to deviate from the course. The aircraft hit the grass to the side of the runway, which caused the right main gear to detach. The crew initiated a go-around, declared an emergency and diverted to Birmingham. After it landed on Birmingham’s main runway, the airport was closed for a number of hours. The pilots were unharmed.[87] However, the company ascribed the incident to human error and both pilots were dismissed.[88] The official report into the accident highlighted a number of factors contributing to the accident – poor weather forecast information; a message passed from the Air Traffic Control to the aircraft at an „inappropriate“ time; the pilot accidentally disconnecting the autopilot when attempting to respond to the message; the pilot losing „situational awareness“ and failing to abort the landing.[89] Follow this link for a more detailed report and Official reports from the AAIB.[79]
  • 19 November 2010 (2010-11-19): A Cessna Citation aircraft, registration G-VUEM, crashed at Birmingham Airport during final approach in thick fog. Reports from West Midlands Police were that there were two casualties, one critical. The aircraft was bringing a human liver from Belfast Airport, for a transplant operation which was subsequently completed successfully.[91] The airport reopened at around midday the following day. Follow this link for a more detailed report and Official reports from the AAIB.[80]
  • 16 June 2018: A Norwegian Air International Boeing 737-800 was travelling from Keflavik Airport to Madrid Airport when a hydraulic failure was reported.[81] A hydraulic leak was seen from the left gear so the crew decided to divert the aircraft to Birmingham Airport.[81] Tyre debris was seen exploding around during the landing along with small flames.[82] The aircraft stopped on the runway and everyone on board was safely taken off. Flights from Birmingham Airport were cancelled for 4 hours due to this incident.[83]

Xavfsizlik hodisalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • 2007-yil 6-iyun: Tonight with Trevor McDonald teledasturi olti oy davomida Birmingem aeroportida jiddiy xavfsizlik kamchiliklarini fosh qildi. Xavfsizlik pudratchisi „ICTS UK Ltd“da ishlaydigan 15 nafar xodim qoʻpol xatti-harakatlari uchun ishdan olindi va keyinchalik ishdan boʻshatildi[84]. Xavfsizlik xodimlari navbatchilik paytida uxlab yotgan holda, rentgen skanerlarini ishlatganda jurnal oʻqiyotgani, samolyotni qoʻriqlanmagan holda qoldirgani va qoʻshimcha xavfsizlik tekshiruvi uchun yuborilgan sumkalarga eʼtibor bermagani, shuningdek, xodimlarning kamligi tasvirlangan. Xavfsizlikning buzilishi shunchalik jiddiy hisoblanganki, AQSh Kongressi ichki xavfsizlik qoʻmitasi raisi Benni Tompson bu haqda Amerika Qoʻshma Shtatlari Kongressida izoh berdi va Birmingem aeroportiga va undan barcha parvozlarni toʻxtatishni tavsiya qildi[85]. ICTS dasturda koʻrsatilgan xodimlarni oʻz xatti-harakatlari uchun ishdan boʻshatdi, lekin baribir bu kadrlar muammolarni „boʻrttirib koʻrsatish va shov-shuv koʻrsatish uchun uydirilgan“ deb daʼvo qildi[86].
  • 2009-yil 8-iyun: Gʻarbiy Midlands politsiya vertolyoti (G-WMAO) oʻt qoʻyuvchilar tomonidan yoʻq qilindi[87] va keyinchalik hisobdan chiqarildi[88]. Bir yil oʻtgach, G-WMAO ga oʻxshash yangi Eurocopter EC135 Farnboro havo koʻrgazmasida Gʻarbiy Midlands politsiyasiga topshirildi. Keyinchalik politsiya vertolyoti atrofidagi xavfsizlikni yaxshilash uchun minglab funt sarflandi[89].
  • 2014-yil 17-iyul: Jamoatchilik aʼzosi bagaj karuselining teshigi orqali emaklab oʻtib, aeroportning asfalt perroniga chiqib, terminalning cheklangan hududi orqali aerodromga chiqdi va keyin Lufthansa Embraer 195 samolyoti bortiga chiqdi. Keyinchalik u jarimaga tortildi[90][91].

Yer usti transporti

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Birmingem xalqaro temir yoʻl vokzali
Havo-temir yoʻl aloqasi temir yoʻl vokzallarini aeroportga qoʻshib, yoʻl va shkiv tizimi bilan boshqariladi
Taklif etilayotgan „Birmingem almashinuvi“

Jamoat transporti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Temir yoʻl

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birmingem aeroportiga Birmingem xalqaro temir yoʻl vokzali xizmat koʻrsatadi. Vokzal Birmingem va London oʻrtasidagi Gʻarbiy Sohil magistral liniyasida joylashgan va poezdlar West Midlands Trains, Avanti West Coast, Transport For Wales va CrossCountry tomonidan boshqariladi. Temir yoʻl vokzali va aeroport terminali oʻrtasidagi kirish bepul Air-Rail Link orqali amalga oshiriladi[92].

Tavsiya etilgan High Speen 2

[tahrir | manbasini tahrirlash]

High Speed 2 temir yoʻl liniyasining 1-bosqichi doirasida aeroport va Milliy koʻrgazma markaziga xizmat koʻrsatish uchun Birmingem almashinuvi deb nomlangan yangi temir yoʻl bekati quriladi. Bekat M42 avtomagistralining narigi tomonida quriladi va aeroportga „tezkor tranzit odamlarni koʻchirish“ yordamida ulanadi. Hozirda High Speed 2 ni 2029-yilgacha yakunlash rejalashtirilgan[93].

West Midlands metrosi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gʻarbiy Midlands metrosining Edgbastondan Birmingem aeroportiga yangi 3-qatorni amalga oshirish rejalashtirilmoqda, bu Birmingem almashinuvi, Birmingem xalqaro va Birmingem aeroportini A45 boʻylab 30 daqiqada Birmingem shahar markaziga bogʻlaydi[94].

Avtobus

[tahrir | manbasini tahrirlash]

National Express West Midlands Birmingem aeroportiga, X1 Birmingem shahri markaziga va Koventriga va X12 Chelmsley Vud va Solihalga boradigan asosiy avtobus yoʻnalishlarini boshqaradi[95]. Boshqa kichik operatorlar ham aeroportga qatnaydi. Avtobus bekatlari Birinchi terminal tashqarisida joylashgan[96]. Aksariyat avtobuslar National Express West Midlands tomonidan boshqariladi[97].

National Express Coaches Birmingem aeroportiga yoki Birmingem avtovokzaliga boradigan yoʻlda turli xil shaharlararo avtobuslarni boshqaradi.

Taksi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qora taksilar terminalning kelish zonasidan tashqaridagi taksi toʻxtash joyida oʻz xizmatlarini taklif qiladi[98].

Avtomobil

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birmingem aeroportiga shimoldan va janubdan M42 avtomagistralining Oltinchi chorrahasi orqali kirish mumkin. Birmingem shahar markazidan A45 toʻgʻridan-toʻgʻri aeroportga boradi. Baʼzi hududlarda toʻxtash uchun toʻlovlar juda qisqa vaqtga ham qoʻllanadi, aeroportdan uzoqroqda joylashgan joylar aeroport yaqinidagilarga qaraganda arzonroq.

Velosiped

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mavjud yagona velosiped yoʻli janubga, Solihal tomon harakatlanadigan A45 ustidan boradi. Biroq, Birmingem aeroporti velosipedchilar uchun „tavsiya etilgan marshrutlarni“ eʼlon qildi[99]. Terminal yaqinida bepul qisqa muddatli velosiped toʻxtash joyi mavjud. Uzoqroq qolish uchun velosipedlar haq evaziga chap bagajda saqlanishi kerak[100].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Birmingham Airport“. Airport Watch. 2014-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 20-noyabr.
  2. ↑ 2,0 2,1 „Annual airport data 2022“. www.caa.co.uk. 2017-yil 13-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 23-mart.
  3. ↑ „NATS – AIS – Home“. Qaraldi: 2015-yil 4-iyun.[sayt ishlamaydi]
  4. ↑ „Aircraft and passenger traffic data from UK airports“. UK Civil Aviation Authority (2022-yil 21-mart). 2021-yil 18-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 23-mart.
  5. ↑ „We're Saying 'Hello World' As We Relaunch Our Brand“. Birmingham Airport. 2010-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  6. ↑ „LeisureParksEvents_Cycling_and_Walking_foldout_map.pdf“. Metropolitan Borough of Solihull. 2022-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 21-may.
  7. ↑ „Datasets – UK Civil Aviation Authority“. www.caa.co.uk. 2017-yil 11-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 5-aprel.
  8. ↑ Caswell. „EasyJet to open Birmingham base“. Business Traveller (2023-yil 20-may). 2023-yil 20-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 20-may.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 Andoza:NHLE
  10. ↑ „BIRMINGHAM“. British Pathe. 2013-yil 18-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 11-noyabr.
  11. ↑ „How historic Elmdon Terminal at Birmingham Airport has been saved“. Birmingham Mail (2018-yil 22-avgust). 2019-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-oktyabr.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 „The History of Birmingham International Airport“. Birmingham International Airport. 2010-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 29-aprel.
  13. ↑ „First Concorde visit to BHX 16/09/1980“. Birmingham Airport Video Blog (2013-yil 16-sentyabr). 2019-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-oktyabr.
  14. ↑ „Birmingham Airport bids farewell to Concorde“. BBC News (2003-yil 20-oktyabr). 2019-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-oktyabr.
  15. ↑ „The magnetic attraction of trains“. BBC News (1999-yil 9-noyabr). 2007-yil 6-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-oktyabr.
  16. ↑ "World’s first maglev operation moves into the test phase."
  17. ↑ „New plan aims to bring the Maglev back“. Birmingham Mail. 2011-yil 22-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 1-sentyabr.
  18. ↑ „AirRail Shuttle Birmingham International Airport“. DCC Doppelmayr. 2011-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 16-iyul.
  19. ↑ „Birmingham International Airport People Mover“. Arup. 2007-yil 29-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 11-iyul.
  20. ↑ „Birmingham Airport Master Plan“. Birmingham Airport. 2010-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  21. ↑ „Birmingham Airport reveals vision of new runway“. Birmingham Post (2013-yil 13-iyun). 2016-yil 17-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-aprel.
  22. ↑ „Airport closes its oldest runway“. BBC News (2007-yil 28-dekabr). 2014-yil 4-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  23. ↑ „Emirates opens £1,3 million lounge for passengers at Birmingham“. Birmingham Mail. 2010-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-mart.
  24. ↑ 24,0 24,1 „Runway Planning Notice“. birminghamairport.co.uk (2011-yil 24-iyul). 2011-yil 24-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 23-avgust.. birminghamairport.co.uk. 24 July 2011.
  25. ↑ „Birmingham Airport changes name“. Birmingham Mail. 2010-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 23-sentyabr.
  26. ↑ „New Agency to Manage Rebrand Announced“. birminghamairport.com. 2010-yil 22-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  27. ↑ „Birmingham Airport (home page)“. 2010-yil 5-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-noyabr.
  28. ↑ „Communicate Magazine“. 2011-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-noyabr.
  29. ↑ „Plane spotting at Birmingham Airport“. TMC Ltd. 2006-yil 6-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  30. ↑ 30,0 30,1 „New Air Traffic Control Facility“. Birmingham Airport. 2016-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  31. ↑ „HS2 'will bring Birmingham Airport closer to London'“. BBC News (2011-yil 23-fevral). 2018-yil 24-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 20-iyun.
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 Smith, Graham. „Birmingham Airport runway extension ready next week“. 2014-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  33. ↑ „Runway extension at Birmingham International Airport could be completed by 2012 Olympic Games“ (2008-yil 16-dekabr). 2016-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-aprel.
  34. ↑ Cartledge. „Birmingham Airport runway scheme back on track“ (2010-yil 17-sentyabr). 2016-yil 4-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  35. ↑ „Pension fund raises stake in UK's Birmingham Airport“ (2015-yil 2-yanvar). 2016-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 3-mart.
  36. ↑ „Birmingham Airport reveals plan for £100m investment“. BBC News (2016-yil 28-sentyabr). 2018-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  37. ↑ „Flybe collapses as coronavirus outbreak takes toll“. The Independent (2020-yil 4-mart). 2020-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 4-mart.
  38. ↑ „New Flybe launches with inaugural Birmingham to Belfast City service“ (en-GB). anna.aero (2022-yil 13-aprel). 2022-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-may.
  39. ↑ Parveen, Nazia; Walker, Amy. „Temporary mortuary being built at Birmingham airport“. The Guardian (2020-yil 27-mart). 2020-yil 5-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 5-aprel.
  40. ↑ „Unfinished morgue already in use for virus deaths“. BBC News (2020-yil 7-aprel). 2020-yil 10-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  41. ↑ „Emirates expands its A380 network with the resumption of services to Birmingham, Glasgow and Nice“ (en-us). Emirates expands its A380 network with the resumption of services to Birmingham, Glasgow and Nice. 2023-yil 27-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 27-yanvar.
  42. ↑ „Flybe: Regional carrier ceases trading and cancels all flights“. BBC News (2023-yil 28-yanvar). 2023-yil 17-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 28-yanvar.
  43. ↑ Haines, Gavin. „England reaches 400,000 listed buildings milestone – here are eight of the most curious“. Daily Telegraph (2018-yil 22-avgust). 2018-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 22-avgust.
  44. ↑ „Birmingham Airport Destinations and more“. 2018-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 1-dekabr.
  45. ↑ „News for Airlines, Airports and the Aviation Industry | CAPA“. 2023-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 25-may.
  46. ↑ „EASYJET NS23 NETWORK ADDITIONS – 11DEC22“. Aeroroutes (2022-yil 12-dekabr). 2022-yil 7-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 12-dekabr.
  47. ↑ „News for Airlines, Airports and the Aviation Industry | CAPA“. 2023-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 25-may.
  48. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  49. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  50. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  51. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  52. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  53. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  54. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  55. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  56. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  57. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  58. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  59. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  60. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  61. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  62. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  63. ↑ „Agents gain early access to packages as EasyJet adds 15 Birmingham routes“.
  64. ↑ „Flight Timetable“. jet2.com. 2019-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 30-sentyabr.
  65. ↑ „Jet2.com - Flights from Cologne“. 2023-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-aprel.
  66. ↑ „Jet2: Summer 2024 Program Includes Flights to Lesvos from UK“ (2023-yil 31-iyul).
  67. ↑ https://seenews.com/news/jet2-to-launch-birmingham-tivat-flights-in-2024-report-829290
  68. ↑ „Qatar Airways Resumes Services to Birmingham, England, Ahead of Formula 1® British Grand Prix 2023“. Qatar Airways. 2023-yil 1-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-iyun.
  69. ↑ „New Birmingham Airport Ryanair routes announced - full list“ (2023-yil 24-iyun).
  70. ↑ „New Birmingham Airport Ryanair routes announced - full list“ (2023-yil 24-iyun).
  71. ↑ „SAUDIA to launch flights to Birmingham“. Business Traveller. 2023-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-mart.
  72. ↑ [1] 20 July 2023
  73. ↑ „SUNEXPRESS NS23 ROUTES ADDITION SUMMARY – 22NOV22“ (2022-yil 22-noyabr). 2022-yil 23-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-dekabr.
  74. ↑ „TUI AIRWAYS RESUMES BIRMINGHAM – KUUSAMO SERVICE FROM DEC 2023“. aeroroutes.com (2023-yil 3-may). 2023-yil 3-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 3-may.
  75. ↑ „TUI Airways Adds Singapore Charters in NW23“. AeroRoutes (2023-yil 10-aprel). 2023-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 13-aprel.
  76. ↑ „Lufthansa Cargo Adds Birmingham Freighter Service in Oct 2022“. 2022-yil 30-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 31-avgust.
  77. ↑ 77,0 77,1 Number of Passengers including domestic, international and transit.
  78. ↑ 78,0 78,1 Number of Movements represents total takeoffs and landings during that year.
  79. ↑ „Accident description“. 2012-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 24-iyun.
  80. ↑ „Cessna 501 Citation, G-VUEM, 19 November 2010 – GOV.UK“. www.gov.uk. 2017-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 13-iyul.
  81. ↑ 81,0 81,1 Ranter. „Incident Boeing 737-800 EI-FHD, 16 Jun 2018“. aviation-safety.net. 2022-yil 9-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-avgust.
  82. ↑ Burst tire debris exploding all over - Norwegian emergency BHX (inglizcha), 9 August 2022da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-08-09
  83. ↑ „Archived copy“ (en). Twitter. 2022-yil 4-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-avgust.
  84. ↑ „Airport at centre of security row“. Birmingham Mail (2007-yil 4-iyun). 2011-yil 23-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 12-mart.
  85. ↑ „AIRPORT SECURITY WHO WOULD RATHER READ SLEEP THAN X-RAY BAGS“. The Express. 2012-yil 11-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 12-mart.
  86. ↑ „Airport security lapses exposed“. BBC News (2007-yil 4-iyun). 2009-yil 15-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 12-mart.
  87. ↑ „Arson attack on police helicopter“. BBC News (2009-yil 8-iyun). Qaraldi: 2010-yil 22-may.
  88. ↑ „Aircraft registration“. 2011-yil 6-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 2-iyun.
  89. ↑ „west midlands police ready to take off with new chopper“. Birmingham Mail (2010-yil iyul). 2010-yil 24-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 22-iyul.
  90. ↑ „Man accused of Birmingham Airport security breach“. BBC News (2014-yil 25-iyul). 2019-yil 28-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 20-iyun.
  91. ↑ „Drunk stowaway said he was co-pilot“. BBC News (2014-yil 20-avgust). 2018-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 20-noyabr.
  92. ↑ „Birmingham International Station“. Birmingham Airport. 2010-yil 29-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  93. ↑ „High Speed Rail Command Paper“. DfT.
  94. ↑ „East Birmingham to Solihull Metro Extension – Midland Metro Alliance“. 2019-yil 29-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 21-sentyabr.
  95. ↑ „Network West Midlands“. Route 97. 2013-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 10-mart.
  96. ↑ „Coach or Bus“. Birmingham Airport. 2010-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  97. ↑ One Black Bear. „Cash Fares – Single Journeys“. 2015-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-iyun.
  98. ↑ „Private Hire and Taxi to Birmingham Airport - Birmingham Airport Website“. www.birminghamairport.co.uk. 2022-yil 7-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 6-avgust.
  99. ↑ „recommended cycle routes“. Birmingham Airport. 2010-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  100. ↑ „By Bike“. Birmingham Airport. 2010-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Birmingem_aeroporti&oldid=5192932" dan olindi