Slovakiyada korrupsiya
Slovakiyadagi korrupsiya jiddiy va davom etayotgan muammodir.
Miqdori
[tahrir | manbasini tahrirlash]Transparency Internationalning 2013-yilgi Global korrupsiya barometri (Wayback Machine saytida 2020-03-12 sanasida arxivlangan) korrupsiya Slovakiyada jiddiy muammo boʻlib qolayotganini koʻrsatadi. Mamlakatni shov-shuvli korrupsiya ishlari, jumladan 2011-yil oxirida paydo boʻlgan „Gorilla“ ishi ham qamrab oldi. Bu holatda, 2005- va 2006-yillar oralig‘idagi maxfiy tinglash yozuvlari internetga tarqalib, xususiy sarmoyador firma Slovakiya hukumati amaldorlariga xususiylashtirish va xaridlar bo‘yicha bitimlar evaziga millionlab yevro pora bergani maʼlum bo‘ldi[1].
Global korrupsiya barometri 2013 (Wayback Machine saytida 2020-03-12 sanasida arxivlangan) maʼlumotlariga koʻra, siyosiy partiyalar Slovakiyada sud tizimi va davlat xizmatchilaridan keyin uchinchi eng korrupsiyaga uchragan institut boʻlib, soʻrovda qatnashgan uy xoʻjaliklarining 56 foizi soʻnggi ikki yilda mamlakatda korrupsiya darajasi „juda oʻsgan“ deb hisoblaydi. Mamlakatda korrupsiyaga qarshi kurashish uchun Slovakiya soʻnggi yillarda bir nechta korrupsiya islohotlarini boshladi, jumladan, markaziy shartnomalar reestrini yaratish va barcha davlat shartnomalarini onlayn nashr qilishni yo‘lga qo‘ydi[2].
Transparency International tashkilotining 2021-yilgi Korrupsiyani idrok etish indeksida Slovakiya 0 dan („juda korrupsiyalashgan“) 100 („juda toza“) gacha boʻlgan shkala boʻyicha 52 ball toʻpladi. Slovakiya reytingda 180 davlat orasida 56-oʻrinni egalladi. Indeksda birinchi oʻrinni egallagan davlat eng halol davlat sektoriga ega deb hisoblanadi[3]. Taqqoslash uchun, eng yaxshi ball 88 ball (1-o‘rin), eng yomon ball esa 11 ball (180-o‘rin) bo‘ldi[4].
2019-yil avgust oyida Yevropa Kengashining Korrupsiyaga qarshi davlatlar guruhi (GRECO) Slovakiyani yuqori lavozimli xodimlar va politsiya kuchlari o‘rtasida korrupsiyani to‘xtatish bo‘yicha qonunchilik bazasi va siyosati samaradorligini oshirishda ko‘proq muvaffaqiyatga erishishga chaqirdi[5].
Hududlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Biznes
[tahrir | manbasini tahrirlash]Jahon iqtisodiy forumi[6] maʼlumotlariga koʻra, korrupsiya Slovakiyada biznes yuritish uchun samarasiz davlat byurokratiyasidan keyin ikkinchi eng muammoli omil hisoblanadi. So‘rovda qatnashgan biznes rahbarlarining maʼlum qilishicha, davlat mablag‘lari ko‘pincha korrupsiya tufayli kompaniyalar, shaxslar yoki guruhlarga yo‘naltiriladi va kompaniyalarning davlat amaldorlari, siyosatchilar va boshqa kompaniyalar bilan o‘zaro munosabatlarida axloqiy xulq-atvorning yo‘qligi mamlakat uchun biznesning jiddiy kamchiligi hisoblanadi[7].
Kompaniyalar import va eksport, kommunal xizmatlar, yillik soliq toʻlovlari, davlat shartnomalari va litsenziyalar berish yoki sud tomonidan ijobiy qarorlar qabul qilish bilan bogʻliq ravishda tartibsiz toʻlovlar va poralarning paydo boʻlishini juda keng tarqalgan deb hisoblaydi[8].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Slovakia Corruption Profile-Political Climate“. Business Anti-Corruption Portal. Qaraldi: 2013-yil 17-dekabr.
- ↑ „Slovakia Corruption Profile-Political Climate“. Business Anti-Corruption Portal. Qaraldi: 2013-yil 17-dekabr.
- ↑ „The ABCs of the CPI: How the Corruption Perceptions Index is calculated“ (en). Transparency.org. Qaraldi: 2022-yil 24-noyabr.
- ↑ „Corruption Perceptions Index 2021: Slovakia“ (en). Transparency.org. Qaraldi: 2022-yil 30-noyabr.
- ↑ Patricolo. „GRECO urges Slovakia to strengthen fight against corruption“. Emerging Europe | News, Intelligence, Community (2019-yil 22-avgust). Qaraldi: 2019-yil 27-avgust.
- ↑ „The World Economic Forum“ (en). World Economic Forum. 2000-yil 2-martda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Slovakia Corruption Profile-Business and Corruption“. Business Anti-Corruption Portal. Qaraldi: 2013-yil 17-dekabr.
- ↑ „Slovakia Corruption Profile-Business and Corruption“. Business Anti-Corruption Portal. Qaraldi: 2013-yil 17-dekabr.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Korrupsiyaga qarshi biznes portalidan Slovakiya korrupsiya profili