Elektron komponentlar

Elektron komponentlar

Elektron komponentlar (radio komponentlar) elektron sxemalarning tarkibiy qismlaridir.

Elektron komponentlar nomi - " radio komponentlar " XX-asr boshlarida keng tarqala boshladi. Shu bilan birga mutaxassis bo'lmagan kishilar uchun radio komponentlar («радиодетали») so'zi ko'p ishlatiladi. Dastlab, " radio komponentlar " atamasi radio qabul qiluvchilarni (радиоприёмник) ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan elektron komponentlarni anglatardi. Keyin bu umumiy nom boshqa radioelektron komponentlar va radio bilan bevosita aloqasi bo'lmagan qurilmalarga nisbatan qo'llanila boshladi. Radio komponentlari - raqamli va analog elektronika qurilmalarini (qurilmalarini) ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan elektron komponentlarning so'zlashuv nomi.

Elektron komponentlar - turli elektr xossalarga ega moddalardan tayyorlangan bo'lib, bazilari o'z xususiyati bo'yicha bazilari esa tashqi ta'sir natijasida elektr xossalarini o'zgartirib elektr zanjiri parametrlariin boshqarish imkonini beradi. Masalan kondensator sig'imiga bog'liq ravishda o'zida zaryad to'playdi. Tranzistor esa boshqaruvchi elektrodga berilgan kuchlanish qiymatiga bog'liq ravishda o'z qarshiligini o'zgartiradi.

Elektron komponentlar

Tasniflash

VAX (volt-amper xarakteristikasi) bo'yicha

Volt-amper xarakteristikasi (VAX) ga ko'ra (yoki elektr zanjiriga ta'sir qilish usuliga ko'ra) elektron komponentlar (EK) ikki guruhga ajratiladi:

Passiv yoki chiziqli EK - VAX (volt-amper xarakteristikasi) chiziqli;

Aktiv yoki nochiziqli EK - VAX (volt-amper xarakteristikasi) chiziqli bo'lmagan.

Passiv elektron komponentlar quyidagilar:

• Radioelektron qurilmalarning deyarli barcha elektron sxemalarida mavjud bo'lgan asosiy EKlar (REA):
  • rezistor - uning elektr qarshiligidan foydalanish uchun mo'ljallangan elektr zanjir elementi;
  • kondensator - uning elektr sig'imidan foydalanish uchun mo'ljallangan elektr zanjir elementi;
  • induktorlar (induktiv rulonlar) - indüktans foydalanish uchun mo'ljallangan elektr zanjir elementi .
• Elektromagnit induksiya hodisasidan foydalanadigan EKlar:
  • transformatorlar ;
• Elektromagnitlar asosida qurilgan EK:
  • solenoidlar ;
  • rele ;
• piezoelektrik EK:
  • kvarts rezonatori ;
• radioelektronikada qo'llaniladigan kechiktirish liniyasi;
• barcha turdagi ulagichlar va o'chirgichlar - elektr zanjirlarini yaratish uchun ishlatiladigan kalitlar;
• elektr zanjirini haddan tashqari kuchlanish va qisqa tutashuvlardan himoya qilish uchun ishlatiladigan saqlagichlar ;
• yorug'lik signallarini yaratish uchun ishlatiladigan indikatorlar ;
• ovoz signallarini yaratish uchun ishlatiladigan dinamiklar (aniqrog'i, dinamik dinamik kallaklar);
• signal yaratish uchun mikrofon va videokamera ;
• radio to'lqinlarini nurlantirish yoki qabul qilish uchun ishlatiladigan antennalar ;
• elektr toki tarmog'isiz qurilmalarning ishlashini ta'minlash uchun ishlatiladigan batareyalar .

Aktiv elektron komponentlar duyidagilar:

• vakuum asboblar (elektronika rivojlanishi bilan paydo bo'lgan):
  • elektron lampalar :
    • Elektrovakuumli diod, triod, tetrod, pentod, geksod, geptod, oktod, nonod ;
    • kombinatsiyalangan lampalar ;
  • va boshqalar;
• yarimo'tkazgichli qurilmalar (kelajakda tarqatilishi mumkin):
  • diod, zener diyot, stabilitron ;
  • varikap ;
  • varistor ;
  • tranzistor : maydon effektli, bipolyar, izolyatsiyalangan yopgichli bipolyar tranzistor ( IGBT ), statik induksion bipolyar tranzistor ;
  • tiristor, simistor ;
  • va ularga asoslangan murakkabroq komplekslar-raqamli va analog integral mikrosxemalar (mikrosxemalar) ;
  • fotoelektrik EK:
    • fotorezistor ;
    • fotodiod ;
    • fototransistor ;
    • optron (optojuft);
    • quyosh batareyasi .

O'rnatish usuliga ko'ra

Texnologik jihatdan, o'rnatish usuliga ko'ra, elektron komponentlarni quyidagilarga bo'lish mumkin:

• kavsharlash usuli orqali osma montaj uchun mo'ljallangan;
• bosma platalarda kavsharlash usuli orqali sirtga o'rnatish uchun mo'ljallangan;
• panelga o'rnatish uchun asosga(цоколь) ega ( radio lampalar va boshqalar).

Ko'rsatgichlariga ko'ra

Axborotni ko'rsatish qurilmalari:

• elektron indikator ;
• bayroq ko'rsatkichi yoki miltillovchi (eskirgan) );
• katod nurlari trubkasi ;
• gaz razryadli indikator ;
• LED indikatori (SDI);
• suyuq kristall indikator (LCD);
• cho'g'lanma indikator  ;
• yetti segmentli ko'rsatkich .

Akustik qurilmalar va sensorlar:

• mikrofon ;
• karnay, dinamik ;
• tenzorezistor ;
• piezokeramik nurlantirgich ;
• elektrostatik nurlantirgich ;
• elektromagnit tovush yechgich

Termoelektrik qurilmalar:

• termistor ;
• termojuft ;
• Peltier elementi ;
• termo nurlatgich .

Antenna qurilmalari:

• antenna ;
• fider .

Birlashtiruvchi elementlar:

• Bosma plata ;
• elektr ulagichi ;
• o'tkazgich (sim), kabel.

Elektr va magnit kattaliklarni o'lchash asboblari:

• ampermetr yoki galvanometr - tok kuchini o'lchash asbobi ;
• voltmetr - kuchlanishni o'lchash asbobi;
• ommetr yoki o'lchash ko'prigi - qarshilikni o'lchash asbobi;
• LC metr - induktivlik va sig'imni uchun o'lchash asbobi;
• multimetr - kuchlanish, tok kuchi va qarshilik (standart, eng keng tarqalgan funktsiyalar to'plami bilan), shuningdek sig'im (kam hollarda), iinduktivlik (kam hollarda), tranzistorning kuchaytirish koeffisentini va haroratni o'lchash asbobi;
• Elektrolitik kondensatorlarni ichki qarshiligini o'lchash asbobi;
• Ossillograf - elektr signalining amplitudasi va vaqt parametrlarini o'rganish uchun mo'ljallangan qurilma;
• skopometer - Ossillograf va multimetrning funktsiyalarini birlashtirgan qurilma;
• chastota o'lchagich - kuchlanish chastotasini o'lchash moslamasi;
• mantiqiy analizator - raqamli sxemalarni
• sinash uchun mo'ljallangan qurilma;
• spektr analizatori - signallar spektri taqsimlanishini o'lchash asbobi;
• vektor spektr analizatori - spektr analizatoriga o'xshash, lekin raqamli demodulyatsiya funktsiyalari qo'shilgan qurilma;
• elektrometr - elektr maydon kuchlanganligini o'lchash moslamasi.

Yana qarang

• Elektronika
• Elektron qurilmalar
  • Maishiy elektronika
  • Avtomobil elektronikasi
• Bosma plata
• Maket platasi
• Radiokonstruktor
• Radiohavaskorlik
• O'zing yasa
• "Radio" jurnali

Adabiyotlar

• 1. Электротехника и электроника: иллюстрированное учебное пособие / Под ред. Бутырина П.А.. - М.: Academia, 2018. - 892 c.
• 2. Электротехника и электроника / Под ред. Петленко Б.И.. - М.: Academia, 2017. - 31 c.
• 3. Плакаты: Электротехника и электроника. Иллюстрированное учеб. пособие. / Под ред. Бутырина П.А.. - М.: Academia, 2017. - 352 c.
• 4. Белоус, А.И. СВЧ - электроника в системах радиолокации и связи. Техническая энциклопедия. В 2 кн. Кн. 1 / А.И. Белоус, М.К. Мерданов, С.В. Шведов. - М.: Техносфера, 2016. - 688 c.
• 5. Белоус, А.И. Космическая электроника. В 2 т. Т. 1 / А.И. Белоус, В.А. Солодуха, С.В. Шведов. - М.: Техносфера, 2015. - 696 c.
• 6. Белоус, А.И. СВЧ - электроника в системах радиолокации и связи. Техническая энциклопедия. В 2 кн. Кн. 2 / А.И. Белоус, М.К. Мерданов, С.В. Шведов. - М.: Техносфера, 2016. - 728 c.
• 7. Белоус, А.И. Космическая электроника. В 2 т. Т. 2 / А.И. Белоус, В.А. Солодуха, С.В. Шведов. - М.: Техносфера, 2015. - 488 c.
• 8. Белоус, А.И. СВЧ-электроника в системах радиолокации и связи. Техническая энциклопедия. В 2-х книгах. Книга 2 / А.И. Белоус. - М.: Техносфера, 2018. - 702 c.
• 9. Белоус, А.И. Космическая электроника.Том 1 / А.И. Белоус, В.А. Солодуха, С.В. Шведов. - М.: Техносфера, 2015. - 696 c.
• 10. Белоус, А.И. СВЧ-электроника в системах радиолокации и связи. Техническая энциклопедия. В 2-х книгах. Книга 1 / А.И. Белоус. - М.: Техносфера, 2018. - 818 c.

Havolalar

Музей отечественных радиодеталей. Радиодетали XX века.