Yoon Suk-yeol

Yoon Suk-yeol
	윤석열, 尹錫悅
20-Koreya Respublikasining prezidenti
	Mansab davri; 10-may 2022-yil – bugungacha
Oʻtmishdoshi	Moon Jae-in
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	18-dekabr 1960-yil (63 yosh); Seul, Koreya Respublikasi
Siyosiy partiyasi	Gungminuihim (People Power Party)
Dini	Katolitsizm (xristian ismi – Ambrose)

Yoon Suk-yeol, Kontsevichning transkripsiya tizimiga koʻra - Yun Sogyeol (koreyscha: 윤석열; 18-dekabr 1960-yil, Seul) - koreyalik siyosatchi va prokuror, 2019-yildan 2021-yilgacha Koreya Respublikasi Bosh prokurori, 2022-yildan Koreya Respublikasi prezidenti.

Yoon 2022-yilgi prezidentlik saylovlarida gʻalaba qozongan "Xalq kuchi" asosiy muxolifatdagi oʻng qanot konservativ partiyasi nomzodi boʻlgan^[1].

Ilk yillar

Yoon 1960-yilda Seulning Yonxui-dong, Seodaemun-gu shahrida tugʻilgan^[2]. Uning otasi Yun Ki Jung, nafaqadagi oʻqituvchi, Yonsey universiteti va Xitotsubashi universitetini tamomlagan, keyinchalik Koreya statistika jamiyatiga asos solgan va hozirda Koreya Respublikasi Milliy Fanlar akademiyasining haqiqiy a’zosi sanaladi^[3]. Onasi Gangneung shahrida tugʻilgan va turmush qurganidan keyin bu lavozimni tark etishdan oldin Evha ayollar universitetida dars bergan.

Yoon Chungam oʻrta maktabida tahsil olgan^[4] va Seul milliy universitetida huquqshunoslik fakultetida tahsil olgan. Kvanju qoʻzgʻolonidan koʻp oʻtmay, Yoon va uning hamkasblari taqlidiy sud jarayonini uyushtiradilar, ushbu jarayonda u Respublika Prezidenti Chung Du Xvanga oʻlim jazosini talab qilib, ayblovchi sifatida harakat qiladi. Sahnalashtirilgan suddan soʻng Yoon Gangvon viloyatiga qochib ketadi^[5].

1982-yilda Yoon anizometropiya tufayli harbiy xizmatdan ozod etildi. Keyinchalik Yoon ushbu holat tufayli haydovchilik guvohnomasini ololmaganini xotirlaydi^[6].

Yoon universitetning 4-kursida advokatlik imtihonining birinchi qismini topshirdi, ammo ikkinchi urinishda buning uddasidan chiqa olmaydi. Keyingi toʻqqiz yil davomida u ushbu jabhada muvaffaqiyatga erisha olmadi. Uning muvaffaqiyatsiz urinishlari sabablari aniq emas, lekin bosh sabab sifatida uning prezidentga qarshi oʻtkazgan sahnalashtirilgan sud jarayoni koʻrsatiladi. Oxir-oqibat u 1991-yilda advokatlik sertifikatini toʻliq qoʻlga kiritadi^[7].

Prokurorlik faoliyati

Ishning boshlanishi

Yoon oʻz faoliyatini 1994-yilda Tegu prokuraturasida boshlagan. U korrupsiya bilan bogʻliq ishlarni tekshiradigan Maxsus boshqarma va Markaziy tergov boshqarmasiga rahbarlik qilgan. 1999-yilda u Kim Dae-Jung hukumati byurokratlarining keskin e'tirozlariga qaramay, korrupsiya bilan shugʻullangan komissar yordamchisi Pak Xi Vonni hibsga oldi^[8].

2002-yil yanvar oyida Yoon qisqa muddat Bae, Kim va Lee uchun advokat boʻlib faoliyat yuritdi, u ushbu lavozimga toʻgʻri kelmasligini his etib, ish joyini tark etadi. Prokurorlikka qaytgach, prezident Ro Mu Xyonning An Xi-jong va Kan Geum-von kabi tarafdorlarini jinoiy javobgarlikka tortdi. 2006-yilda u Jung Mong-guni Hyundai Motor Company bilan bogʻliq poraxoʻrlik ishida ishtirok etgani uchun hibsga oldi. 2008-yilda u prezident Li Myon Bak ishtirokida BBK aksiyalari narxini manipulyatsiya qilish ishida tergov jarayonini olib borgan mustaqil yuriskonsultlar guruhida ishlagan.

2013-yilda Yoon Milliy razvedka agentligining (NIA) 2012-yilda jamoatchilik fikrini manipulyatsiya qilish mojarosiga aloqadorligini tekshirgan maxsus tergov guruhini boshqardi. Yun NIAning sobiq rahbari Von Sei Xunni davlat amaldorlari saylovi toʻgʻrisidagi qonunni buzgani uchun sudga tortishga erishdi. U adliya vaziri Xvan Kyo Anni tergovga ta'sir koʻrsatganlikda aybladi. Natijada, uning lavozimi pasaytirilib, Seul prokuraturasidan Tegu va Tejon prokuraturasiga oʻtkazib yuborildi^[9].

Keyinchalik Yoon maxsus prokuror Pak Yon Su jamoasi ustidan tergov guruhiga boshchilik qildi, jarayon 2016-yilda sodir boʻlgan Choy Sun Sil mojarosiga aloqador ayblovlarni tekshirdi. Bu mojaroda Samsung vitse-prezidenti Lee Jae Yon va Koreyaning oʻsha paytdagi prezidenti Pak Kin Xe ham ishtirok etgan. Kelajakda ushbu hodisa 2016-yil dekabr oyida mamlakat prezidentiga impichment e'lon qilinishiga yetakladi^[10].

2017-yil 19-may kuni yangi saylangan prezident Mun Chje In Yoonni Seul markaziy okrugi prokuraturasi boshligʻi etib tayinladi. Ikki sobiq prezident Li Myon Bak va Pak Kin Xe, shuningdek, NIAning uchta sobiq rahbari, sobiq bosh sudya Yang Song Te va uning davridagi boshqa 100dan ortiq sobiq amaldorlar va biznes rahbarlariga qarshi ayblovlar qoʻyildi. Yoon, shuningdek, Samsung^[11] kompaniyasidagi buxgalteriya hisobida firibgarlik boʻyicha ham tergov olib bordi.

Bosh prokuror

2019-yil 17-iyun kuni Yoon Mun Mu Il oʻrniga Bosh prokuror etib tayinlandi. Uning nomzodini hukmron "Demokratik partiya" va "Demokratiya va Tinchlik partiyasi" olqishladi, biroq bunga "Ozod Koreya" va "Barunmirey" qarshi chiqdi. "Adolat partiyasi" bu tayinlanishda betaraf qoldi^[12]. 16-iyul kuni u rasman yangi Bosh prokuror etib tayinlandi va uning vakolati 9 kundan soʻng boshlandi^[13]. Prezident Mun unga betaraflikni saqlashni buyurdi va har qanday korrupsiya hukumatga aloqador boʻlsa ham, qattiq tekshirilishi kerakligini tayinladi^[14].

Yoon turli mojarolarga aloqador Adliya vaziri Cho Kukga^[15] nisbatan tergov ishini olib bordi. Uning jinoiy javobgarlikka tortish haqidagi qarori muxolifat tomonidan yaxshi kutib olingan, ammo "Demokratik partiya" va uning tarafdorlari tomonidan qoralangan^[16]^[17].

Chu Mi Ae yangi adliya vaziri etib tayinlanganidan soʻng, u Yoonga yaqin boʻlgan bir qancha prokurorlarni sudga berdi^[18]^[19]. Chu oʻz qarorini Yoon oʻz boʻlimini qayta tashkil etish rejasini taqdim etmagani bilan izohladi. Biroq ayni vaziyat Moviy uy tomonidan Yoonning Cho Kukni ta'qib qilgani uchun qasos sifatida koʻrildi^[20].

2020-yil aprel oyida “Demokratik partiya” deputatlari yana Yoon ustidan shikoyat qilishdi va uni iste’foga chiqishga chaqirishdi, chunki ham hukmron, ham muxolifatdagi siyosatchilar ishtirokida Saylov qonunchiligining buzilishi, shuningdek, 2018-yilda Ulsan shahri meri saylov natijalarini soxtalashtirishdagi gumonlar yuzasidan tergov ishlari boshlangan edi^[21]^[22]^[23].

2020-yil 24-noyabr kuni Adliya vaziri Chu Mi Ae Yoonni axloqiy qoidabuzarliklar, mansab vakolatlarini suiisteʼmol qilish va uning sheriklari va oila aʼzolariga nisbatan tergovga aralashishda ayblab, lavozimidan chetlatdi^[24]. Yoon 1-dekabr kuni Seul ma'muriy sudi tomonidan ma'qullangan vazirning faoliyatini toʻxtatib turish toʻgʻrisidagi buyrugʻiga qarshi koʻrsatma berdi, bu uning lavozimdan chetlashtirilishini vaqtincha toʻxtatib qoʻydi^[25]^[26]. 16-dekabr kuni Adliya departamenti oltita asosiy intizomiy ayblovdan toʻrttasini qabul qilib, Yoonni ikki oyga lavozimidan chetlatdi. Keyinchalik, bu qaror Prezident Mun tomonidan tasdiqlandi^[27]. Biroq, 24-dekabr kuni Seul ma'muriy sudiga topshirilgan qarordan soʻng, sud Yoonning uni toʻxtatib turish jarayoni adolatsiz ekanligi haqidagi da'vosini qabul qildi va uni bekor qildi^[28].

2021-yil 4-mart kuni Yoon Seok-Yeol iste'foga chiqishi haqida ariza yoʻlladi, prezident Moon^[29] uning iste'fosini qabul qildi.

Siyosiy faoliyat

2022-yilgi prezidentlik kampaniyasi

"Yoon 2022-yilgi saylovlarda Cho Kuk mojarosidan keyin (Yoon oʻrgangan ilmiy yutuqlarni soxtalashtirish ishi) potentsial prezidentlikka nomzod sifatida koʻrib chiqildi va kamida 2020-yil yanvaridan buyon ijtimoiy soʻrovlarda muhim nomzod sifatida koʻrsatib kelindi^[30]^[31]. 2021-yil yanvar oyida oʻtkazilgan, prezidentlikka ehtimoliy barcha nomzodlarni oʻz ichiga olgan soʻrovda Yoon 30,4% ovoz bilan peshqadam boʻldi, bu hukmron "Demokratik partiya"^[32] vakillari Li Chje Myon va Li Nak Yonga qaraganda koʻproq ovozni anglatar edi^[33].

2021-yil 29-iyun kuni Yoon 2022-yilgi prezidentlik saylovida oʻz nomzodini qoʻyishini rasman e’lon qildi^[1]. 12-iyul kuni esa u Milliy saylov komissiyasida mustaqil nomzod sifatida roʻyxatga olindi^[34].

30-iyul kuni u "Xalq kuchi" konservativ partiyasi safiga rasman qoʻshildi. Garchi u asosan konservativ qarashlarga ega xalq tomonidan qoʻllab-quvvatlab kelingan boʻlsa-da, ushbu sanagacha Yoon siyosiy jihatdan mustaqil faoliyat yuritib kelgan^[35].

2021-yil 5-noyabrda Yoon 2022-yilgi prezidentlik saylovida "Xalq kuchi" partiyasidan nomzod sifatida ishtirok etishini rasman e’lon qildi^[36]^[37]. Yoon praymerizning soʻnggi haftalarida raqib nomzod Xon Chjon Pyoni qoʻllab-quvvatlovchilar ta'sirini keskin bostirganidan soʻng gʻalabaga erisha oldi. Partiya a'zolari va keng jamoatchilikning toʻrt kunlik ovoz berishi natijasida hal qiluvchi natijalar aniq boʻldi. Yoon Suk Yeol 47,85% ovoz, Xong Jun Pyo 41,50% ovoz, Yu Seung Min 7,47% ovoz va Von Xi Ryong esa 3,17% ovoz oldi^[38].

Prezidentlik

2022-yil 10-may mahalliy vaqt bilan soat 11:00da u Koreya Respublikasi prezidenti lavozimiga rasman kirishdi. Shunisi e'tiborga loyiqki, Yoon oʻz prezidentligini yangi saylangan rahbarning tarixan eng past mashhurligi (41%) bilan boshlaydi^[39].

Manbalar

[автоссылка1-1] 1,0 ^1,1 Ex-Prosecutor General Yoon Seok-youl announces presidential bid

[2] 윤석열 검찰총장 후보자는? «강직한 성품 원리원칙주의자»

[3] (원희복의 인물탐구)윤석렬 대전고검 검사… 소영웅주의자인가, 검찰의 자존심인가

[4] 윤석열이 전라도라고?

[5] 검찰총장 직행 윤석열은 누구?…대학때 전두환에 사형구형

[6] 윤석열 '부동시' 군면제·아내 예금 50억, 청문회 쟁점 되나

[7] '강골 검사'의 컴백… 윤석열 서울중앙지검장

[8] 치안감 영장 '수사권 독립' 겹쳐 파문

[9] South Korea’s maverick prosecutor takes aim at heart of Samsung

[10] Pulling out a Sword Against Deep-Rooted Irregularities: Surprise Nomination of Yoon Seok-yeol

[11] Defender of justice or enforcer for power?

[12] 한국당·바른미래 «채택 거부» vs 정의당 «유보» vs 평화당 «적격»

[13] 文대통령, 윤석열 검찰총장 임명… 청문보고서 없이 16번째

[14] 文, 윤석열 검찰총장 임명…"살아있는 권력에도 엄정하게"(종합)

[15] 윤석열 검찰은 왜 조국 수사에 사활 거는가

[16] 대규모 촛불집회에 … 윤석열 총장 «검찰 개혁, 국민 뜻 받들 것»

[17] 與일각 «윤석열 사퇴하라» vs 한국당 «문 대통령 홍위병 앞세워 사법 쿠데타»

[18] 칼 빼든 추미애, '윤석열 라인' 대거 전보 조치

[19] Reshuffle dismantles prosecutor general’s team, probes of Blue House

[20] South Korea’s Moon wants to punish 'almighty' prosecutor over unapproved probes into officials

[21] Ruling party takes aim at Prosecutor General Yoon

[22] Ulsan mayor questioned in election-meddling probe

[23] Blue House and 2018 Ulsan mayoral election conspiracy

[24] Justice minister orders suspension of top prosecutor from duty amid feud over reforms, investigations

[25] Chief prosecutor seeks injunction against justice minister’s order to suspend him

[26] Conflicts with minister further pushes top prosecutor’s popularity as presidential hopeful

[27] Justice Ministry suspends Yoon Seok-youl for 2 months, recognizes 4 out of 6 charges levied

[28] Respect court’s decision

[29] Top Prosecutor Resigns to Protest Taking Away Investigative Power from Prosecution

[30] 윤석열, 차기 대통령감 반열에…PK서 홍준표와 공동 4위

[31] 윤석열, 1 %로 대권주자 반열에 올랐다… 이낙연 24 %, 황교안 9 %, 안철수 4 %

[32] Chief prosecutor tops poll of presidential hopefuls

[33] Chief prosecutor tops poll of presidential hopefuls

[34] Yoon Seok-youl signs on with opposition PPP

[35] []

[36] (LEAD) Ex-Prosecutor General Yoon wins presidential nomination of main opposition People Power Party

[37] Yoon Seok-youl picked as presidential nominee for People Power Party

[38] Former top prosecutor wins presidential nomination of main opposition party

[39] Prosecutor Who Took Down President Is Now Running South Korea

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]