Brussel Poytaxt Regioni
- Bu maqola Brussel Poytaxt Regioni haqida. Bu region ichidagi munitsipalitet haqida ma'lumot olish uchun qarang: Brussel shahri.
Brussel Poytaxt Regioni (fra. Région de Bruxelles-Capitale, niderlandcha: Brussels Hoofdstedelijk Gewest) — Belgiyaning uch regionidan biri. Brussel Regioniga 19 munitsipalitet kiradi. Bular orasida mamlakatning rasmiy poytaxti Brussel shahri ham bor. Brussel Yevropa Ittifoqining poytaxi deb qaraladi. Brussel Senna daryosi boʻyida joylashgan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Brussel 11-asr yilnomalarida ilk bor tilga olinadi. Luven graflari qarorgohi boʻlgan. 12-asrdan Brabant tarixiy viloyatining asosiy iqtisodiy markazi, keyinchalik Flandriya va Burgundiyaning markazi. 15-asrda Niderlandiya tarkibida Gabsburglar hukmronligiga oʻtgan. 1585-yil martda shaharni ispanlar istilo qilgan. 1714-yil Brussel Belgiyaning barcha hududi bilan Avstriyaga qoʻshib olindi. 1815-1830-yillarda Niderlandiya qirolligi tarkibida boʻlgan. 1830-yidan Brussel — Belgiya poytaxti. 1914-1918 va 1940-1944-yillarda Brusselni Germaniya qoʻshinlari okkupatsiya qilgan. 1944-yil sentyabrda Amerika-Angliya qoʻshinlari Brusselni ozod qildi. 1967-yildan Brusselda Yevropa Iqtisodiy Kengashi va Beniluks markaziy organi, NATO kengashi va uning Yevropadagi birlashgan qurolli kuchlari oliy bosh qoʻmondonligining bosh shtab kvartirasi joylashgan.
Iqtisodi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Brussel — mamlakatning eng katta shahri, asosiy sanoat va moliya markazi, muhim transport yoʻllari tuguni. Shaharga 10 dan ortiq temir yoʻl tarmogʻi kirgan. Xalqaro aeroport bor. Brussel kanallar orqali mamlakatning yirik dengiz porti — Antverpen va sanoat markazi — Sharlerua bilan bogʻlangan. Brusselda mashinasozlik (transport mashinasozligi, elektrotexnika va ayniqsa aniq priborlar ishlab chiqarish), kimyo, farmatsevtika, oziq-ovqat, poligrafiya, mebel sanoati, hunarmandchilik (gilam toʻqish, zargarlik buyumlari ishlab chiqarish va boshqalar) rivojlangan. Sanoat korxonalari asosan Senna daryosi boʻyida joylashgan.
Taʼlim
[tahrir | manbasini tahrirlash]Brusselda bir necha universitet bor. Eng katta universitetlar Université Libre de Bruxelles va Vrije Universiteit Brussel universitetlaridir. Shaharda yana geografiya instituti va boshqa oliy oʻquv yurtlari, ilm-texnika institutlari mavjud.
Madaniyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Brussel Belgiyaning muhim madaniy markazidir. Shaharda botanika bogʻi, sanʼat akademiyasi, qirollyk kutubxonasi (1837), muzeylar, teatrlar bor. Shaharda butunjahon sanoat koʻrgazmalari oʻtkaziladi. Shahar markazida Gudula sobori (1220—1500), shahar boshqarmasi binosi, Qirol maydoni va boshqa meʼmoriy yodgorliklar saqlangan.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Brussel Poytaxt Regioni portali (nid.) (ingl.) (frans.)
- Brussel Poytaxt Regioni suratlari (Wayback Machine saytida 2013-08-11 sanasida arxivlangan)
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |