Ko‘ndalang yo‘lli bo‘ritish ilon
| Ko‘ndalang yo‘lli bo‘ritish ilon | |
|---|---|
_Photograph_By_Shantanu_Kuveskar.jpg) | |
Ilmiy tasniflash | |
| Olam: | Hayvonlar |
| Tip: | Xordalilar |
| Sinf: | Sudralib yuruvchilar |
| Oila: | Suvilonlar |
| Urugʻ: | Lycodon |
| Turlari: | Ko‘ndalang yo‘lli bo‘ritish ilon |
| Xalqaro ilmiy nomi | |
| Lycodon striatus (Shaw, 1802) | |
Ko‘ndalang yo‘lli bo‘ritish ilon ( lotincha: Lycodon striatus) — suvilonlar oilaga mansub ilonlar turi.
Tavsif
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tana uzunligi 45 sm. Boshi bo‘yniga qaraganda zaif ifodalangan. tumshug‘i biroz siqilgan va uning uchi to‘g‘ridan-to‘g‘ri yumaloqlangan. Bu ilon turi qovurg‘asiz, tanchalari silliq, terisi silliq yaltillab turadi. Tanasining yuqori qismi qora yoki to‘q jigarrang.
Tarqalishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shri-Lanka orolida, Hindiston, Nepal, Pokiston, Afg‘oniston, Sharqiy va shimoli-sharqiy Eronda, Turkmaniston janubida, O‘zbekiston va Tojikistonning g‘arbiy qismida yashaydi.
Hayot tarzi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Dengiz sathidan 1800 m balandlikda joylashgan Sariq tuproqli va toshli qir-adirlar, siyrak yarimcho‘l o‘simliklari bilan qoplangan past tog‘larda uchratish mumkin.
Juda yashirin hayot kechiradi. Oqshom va tunlari faol harakatda bo‘ladi. Issiq taftini yoqtiruvchi ilon turi, bahorda u kaltakesak va ilonlarning boshqa turlariga qaraganda kechroq qishlashdan keyin paydo bo‘ladi. Kunduzi u tuproqdagi yoriqlar, kemiruvchilarning chuqurlari va toshlar ostida yashirinadi. Mayda kaltakesaklar bilan oziqlanadi.
Bu tuxum qo‘yuvchi ilon. Juftlash may oyida sodir bo‘ladi. Urg‘ochisi iyun oyining oxirida — iyulda 9—10 x 26—31 mm o‘lchamdagi 2—5 ta cho‘zinchoq oq tuxum qo‘yadi.
Kichik turlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]3 xil kichik turda shakllandi:
- Likodon striatus striatus
- Ikki rangli lycodon striatus
- Lycodon striatus sinhaleyus
Soni
[tahrir | manbasini tahrirlash]Barcha joyda kam sonli: O‘zbekistonda sanoqli topilmalar orqali ma’lum.
Himoya choralari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Surxon, Kitob va Nurota qo‘riqxonalarida muhofaza omtiga olingan. O‘zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan.
Fotosurat
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Красная книга СССР: Редкие и находящиеся под угрозой исчезновения виды животных и растений. Том 1 / Главная ред. коллегия: А. М. Бородин, А. Г. Банников, В. Е. Соколов и др. — 2-е изд. — М.: Лесная промышленность, 1984. — С. 191. — 392 с.