Kontent qismiga oʻtish

Mohamed Salah

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Mohamed Salah
Salah 2018-yilda
Shaxsiy maʼlumot
Toʻliq ismi Mohamed Salah Hamed Mahrous Ghaly[1]
Tavallud sanasi 15-iyun 1992-yil (1992-06-15) (32 yosh)[2]
Tavallud joyi Nagrig, Basyoun, Misr[3]
Boʻyi 1.75 m[4]
Ampluasi Oʻng qanot himoyachisi, hujumchi
Klub maʼlumoti
Joriy klub
Liverpool
Raqami 11
Professional faoliyati*
Yillar Jamoa Isht. (Gol.)
2010–2012 Al Mokawloon Al Arab 37 (11)
2012–2014 Basel 47 (9)
2014–2016 Chelsea 13 (2)
2015Fiorentina (ijarada) 16 (6)
2015–2016Roma (ijarada) 34 (14)
2016–2017 Roma 31 (15)
2017– Liverpool 250 (155)
Milliy terma jamoa
2010–2011 Misr U20 11 (3)
2011–2012 Misr U23 11 (4)
2011– Misr 98 (56)
*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat)
(19-may 2024-yil uchun)
‡ Milliy terma jamoadagi gollari (18-yanvar 2024-yil uchun)

Mohamed Salah Hamed Mahrous Ghaly (arabcha: محمد صلاح حامد محروس غالي, Misrcha arabcha talaffuz: mæˈħam.mæd sˤɑˈlɑːħ ˈɣæːli[5],15-iyun 1992-yilda tugʻilgan) – Muhammad Saloh yoki Mo Salah nomi bilan tanilgan, misrlik professional futbolchi, Premyer-liganing Liverpool klubida oʻng qanot himoyachisi yoki hujumchi sifatida oʻynaydi va Misr milliy futbol terma jamoasi sardori hisoblanadi. Oʻz avlodining eng yaxshi oʻyinchilaridan biri va barcha davrlarning eng zoʻr afrikalik oʻyinchilaridan biri sifatida eʼtirof etilgan Muhammad Saloh oʻzining klinik koʻrinishi, driblingi va tezligi bilan mashhurdir[6][7][8].

Saloh oʻzining professional futbol faoliyatini 2010-yilda Al Mokawloon Al Arab klubida boshlagan, 2012-yilda Baselga oʻtgan va u yerda ikki marta Shveysariya Superligasi chempionligini qoʻlga kiritgan. 2014-yilda Salah 11 million funt sterling evaziga Chelsi safiga qoʻshildi, ammo cheklangan oʻyin vaqti avval Fiorentina], soʻngra, Roma klublarida ijara asosida oʻynadi, keyinchalik Roma klubi uni 15 million yevro evaziga oʻz jamoasiga qoʻshib oldi. 2016—2017-yilgi mavsumda Salah Romaning muvaffaqiyatsiz chempionlik daʼvosida muhim rol oʻynadi va gollar va golli uzatmalar boʻyicha ikki baravar koʻpaydi. 2017-yilda Salah Liverpoolga 36,9 million funt sterling evaziga transfer qilindi. Oʻzining birinchi mavsumida u 38 oʻyinlik mavsumda Premer-ligada eng koʻp gol urish boʻyicha rekord oʻrnatdi (32) va „Liverpul“ga 2018-yilgi UEFA Chempionlar Ligasi finaliga qadar yordam berdi. Philippe Coutinho ketganidan soʻng Roberto Firmino va Sadio Mane bilan kuchli hujum triosini shakllantirgan Salah keyingi ikki mavsumda klubning Chempionlar ligasi va Premer-liga chempionliklarida ajralmas futbolchi boʻldi va shu vaqtdan beri Angliya kubogi, EFL kubogi va FA Community Shieldni ham qoʻlga kiritdi. Salah koʻplab individual mukofotlarga erishdi, jumladan, PFA tomonidan ikki marta yilning eng yaxshi oʻyinchisi, uchta Premer-liganing „Oltin butsalari“, Premer-ligada mavsumning eng yaxshi oʻyinchisi, Premer-liganing mavsumning eng yaxshi pleymeykeri, FIFA 2018-yilning eng yaxshi erkaklar oʻyinchisi uchun uchinchi oʻrin va 2021 va 2019 va 2022 FIFA Oltin toʻpida beshinchi oʻrinni egalladi. Salah 2017–2018-yilgi mavsumdagi birinchi Mersisayd derbisidagi gʻalabali zarbasi uchun 2018-yilgi FIFA Pushkash mukofotini oldi. 2023-yilda Salah Liverpulning Premer-ligadagi eng yaxshi toʻpurariga aylandi va klub uchun 200 ta gol urgan beshinchi oʻyinchiga aylandi.

Xalqaro miqyosda Salah 2011-yilda katta debyutini oʻtkazishdan oldin Misr yoshlar terma jamoasida oʻynagan. 2012-yilgi Yozgi Olimpiya oʻyinlaridagi chiqishlaridan soʻng u CAF tomonidan yilning eng istiqbolli afrikalik isteʼdodi deb topildi. Oʻshandan beri u 2017 va 2021 Afrika Millatlar Kubogida ikkinchi oʻrinni egallagan va Misr 2018 FIFA Jahon Kubogiga yoʻllanma olgani sababli CAF saralash davrida eng yaxshi toʻpurar boʻlgan. Saloh CAF Afrikada yilning eng yaxshi futbolchisi, BBC tomonidan yilning eng yaxshi afrikalik futbolchisi deb topildi va 2017 Afrika Millatlar Kubogi 2021 Afrika Millatlar Kubogi turniri jamoasi va bir necha marta CAF Yilning eng yaxshi jamoasi sifatida tanlandi. Salah oʻz yutuqlari uchun Misrda milliy gʻurur timsoli sifatida qabul qilinadi[9][10] va Time jurnalining 2019-yilda eng nufuzli 100 kishi roʻyxatiga kiritilgan[11]. Salah misrliklar orasida Liverpulning obroʻsini oshirgani uchun ham xizmat qilgan[12][13]. Misrliklar uchun Salah „Toʻrtinchi piramida“ nomi bilan mashhur[14][15]. Arab dunyosi boʻylab mashhur boʻlgan Salah koʻpincha „arablarning faxri“ nomi bilan mashhur[16][17].

Klublardagi faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Al Mokawloon Al Arab

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Salah mahalliy Ittihad Basyoun va Othmason Tanta jamoalarining yoshlar tarkibida oʻynay boshladi[18]. Salah Ronaldo, Zinedine Zidane va Francesco Tottini bolalikdagi kumirlari deb ataydi[19]. 2006-yilda Al Mokawloon Al Arab yoshlar jamoasiga qoʻshildi[20][21]. Saloh mashgʻulotlarga uch soatlik yoʻlni bosib oʻtish uchun tez-tez maktabni oʻtkazib yuborishga toʻgʻri keldi[19]. Salah 15 yoshida uni oʻsha paytdagi asosiy jamoa menejeri Muhammad Radvan payqab qolgan va u darhol uni asosiy jamoaga oʻtkazgan. Yoshligi tufayli mushaklari toʻliq shakllanmagani uchun Salahga maxsus parhez va mashgʻulotlar dasturi berilishiga toʻgʻri keldi[22].

Saloh 2010-yilning 3-mayida Misr Premer-ligasida El Mansouraga qarshi safarda 1:1 hisobidagi durang oʻyinda zaxiradan maydonga tushib, asosiy tarkibdagi debyutini oʻtkazdi. 2010—2011-yilgi mavsumda Saloh maydonda daqiqa ishlashni davom ettirdi va oxir-oqibat jamoaning doimiy futbolchisiga aylandi[20]. Garchi u muntazam oʻyin vaqtini olayotgan boʻlsa ham, Salah gol urishga qiynaldi. Oʻyinlardan soʻng kiyinish xonasida u baʼzida shu sababli yigʻlab yuborardi va Radwanning aytishicha, bu uni faqat yaxshi boʻlishga undagan[21]. Salah jamoadagi birinchi golini 2010-yilning 25-dekabrida Al Ahlyga qarshi safarda 1:1 hisobidagi durang oʻyinda kiritgan[23]. 2011—2012-yilgi mavsumning har bir oʻyinida maydonga tushib, Al Mokawloonning asosiy tarkib oʻyinchisiga aylandi[24][25]. 2012-yilning 1-fevralida Port Said stadionida yuz bergan tartibsizliklardan soʻng Misr Premer-ligasi toʻxtatildi va 10-mart kuni Misr futbol assotsiatsiyasi mavsumning qolgan qismini bekor qilish toʻgʻrisida qaror qabul qildi[26].

2012–2013: Rivojlanish va yutuq

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Salah 2013-yil Basel klubi safida

Shveysariya Superligasining Basel klubi bir muncha vaqt Salohni kuzatgan edi[27], shuning uchun Misr Premer-ligasi toʻxtatilgandan soʻng, klub Misrning 23 yoshgacha boʻlgan milliy terma jamoasi bilan oʻrtoqlik uchrashuvi tashkil qildi[28]. Keyinroq Basel Salohni bir haftalik mashgʻulot oʻtkazish uchun shaharda qolishga taklif qildi. 2012-yilning 10-aprelida Saloh 2012-yilning 15-iyunidan boshlab Basel bilan toʻrt yillik shartnoma imzolagani maʼlum boʻldi[29][30][31]. U dastlab mahalliy tilda gapira olmagani va Xherdan Shaqirining oʻrniga shartnoma imzolagani uchun oʻzaro kelishuvga erisha olmadi[32]. Saloh oʻzining norasmiy debyutida 2012-yil 23-iyunda FCSBga qarshi oʻrtoqlik oʻyinida 4:2 hisobida magʻlubiyatga uchragandi[33].Salah 8-avgust kuni Norvegiyaning Molde klubiga qarshi UEFA Chempionlar Ligasi saralash bosqichi doirasidagi Baseldagi rasmiy debyutini 74-daqiqada zaxiradan maydonga tushirgandi[34]. U ligadagi debyutini 12 avgust kuni Thunga qarshi oʻtkazdi va toʻliq oʻyinda maydonga tushdi[35].

2013—2014: Yakuniy mavsum va liga chempionligi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2013—2014-yilgi Shveysariya Superligasi mavsumi oldidan Saloh 2013-yilgi Uhrencupini qoʻlga kiritgan Bazel jamoasi aʼzosi edi[36].

  1. „FIFA Club World Cup Qatar 2019: List of Players: Liverpool FC“. FIFA (2019-yil 5-dekabr). 2019-yil 5-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 4-may.
  2. Andoza:Hugman
  3. Rabie, Hossam. „Egyptian soccer star's village has mixed feelings about native son“. Al-Monitor (2018-yil 6-iyun). 2020-yil 26-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 20-mart.
  4. „Mohamed Salah: Overview“. Premier League. Qaraldi: 2024-yil 1-yanvar.
  5. „الأسطورة محمد صلاح في لقاء تاريخي مع الإعلامية إسعاد يونس | الجزء الأول“ [The legend, Mohamed Salah, in a historic meeting with the media, Esaad Younes | part One] (Egyptian Arabic). DMC (2022-yil 4-mart). 2023-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 3-avgust.
  6. Cummings, Owen. „Liverpool Publicly Hit Back As Mohamed Salah Agent Speaks Out On Social Media Once Again“. Sports Illustrated. 17 October 2022da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19 October 2022.
  7. „Who is Ramy Abbas Issa? Clients, relationship with Mohamed Salah“. 90min (2022-yil 8-aprel). 2022-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-oktyabr.
  8. „Salah is the best player in the world at this moment in time“. BBC Sport (2021-yil 2-dekabr). 2023-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 2-aprel.
  9. „More than a footballer: Mohamed Salah's profound impact in Egypt“. This is Anfield. 2023-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-aprel.
  10. „How Mohamed Salah managed the impossible: to unite Egypt“. The Guardian. 2023-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-aprel.
  11. „Egypt and Liverpool star Mohamed Salah included in Time's 2019 influential people list“. Arab News. 2023-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-aprel.
  12. „Liverpool growing in Egypt thanks to Salah“. Be Soccer. 2023-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-aprel.
  13. „The view from Egypt: 'When Salah plays for LFC, the country stops to watch'“. Liverpool F.C. (2019-yil 29-iyun). 2023-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-aprel.
  14. „Mohamed Salah, The 'Fourth Pyramid of Egypt'.“. Scorum. 2023-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 16-iyun.
  15. „Egypt's 'fourth pyramid' Mohamed Salah: 'He is one of us'“. Middle East Eye. 2023-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 16-iyun.
  16. „Pride of the Arabs: Mo, morality, and memes“. Mada Masr. 2023-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 16-iyun.
  17. „Mo Salah and Aboutrika Spark a Debate About Religion“. New Lines Magazine. 2023-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-sentyabr.
  18. Faraj, Abdel Fattah; Al-Awsat, Asharq. „The inspiring story of Egypt and Liverpool superstar Mohamed Salah“ (2018-yil 4-mart). 2019-yil 24-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 29-avgust.
  19. 19,0 19,1 Carroll, James „Mohamed Salah: In the beginning…“. Liverpool F.C. (2017-yil 18-dekabr). 2020-yil 21-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 18-yanvar.
  20. 20,0 20,1 Ayyagari, Saketh. „Mohamed Salah: How a boy from Egypt is now the King of Liverpool“. Sportskeeda.com (2018-yil 23-aprel). 2020-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-sentyabr.
  21. 21,0 21,1 Aarons, Ed „How Mohamed Salah became the pride of Egypt and Liverpool's golden star“. The Independent (2020-yil 31-may). 2021-yil 22-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 18-yanvar.
  22. Abdelrahman, Mahmoud „Inside Salah's first club: A debut at 15, half-time tears & three-hour journeys to training“. Goal.com (2019-yil 3-yanvar). 2021-yil 22-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 18-yanvar.
  23. „Al Ahly 1–1 Al Mokawloon Al Arab – Premier League 2010/2011 Live“. WhoScored.com. 2020-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-sentyabr.
  24. „Mohamed Salah: Club matches: Premiership“. worldfootball.net. HEIM:SPIEL. 2021-yil 11-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 3-yanvar.
  25. „Egypt: Premiership 2011/2012: 19. Round“. worldfootball.net. HEIM:SPIEL. 2023-yil 15-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 3-yanvar.
  26. „Egypt's Premier League cancelled“. BBC Sport (2012-yil 10-mart). 2014-yil 31-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 11-mart.
  27. Pearce, James „Former Basel sporting director Georg Heitz planning Mo Salah reunion“. Liverpool Echo (2017-yil 27-dekabr). 2021-yil 16-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 3-yanvar.
  28. Rogers, Paul „11 Things You Need to Know About Mohamed Salah“. AS Roma (2015-yil 6-avgust). 2020-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-sentyabr.
  29. Küng, Georges. „FC Basel commit to young Egyptian star Mohamed Salah (Translation)“ (de) (2012-yil 10-aprel). 2020-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 17-sentyabr.
  30. El Rasoul, Ahmed Abd. „Egypt rising star Salah officially joins FC Basel“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 10-aprel.
  31. Amr, Abdelrahman „Former Basel President recalls watching Salah live for first time“. KingFut (2018-yil 13-fevral). 2018-yil 9-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-sentyabr.
  32. Pearce, James. „Former Basel sporting director Georg Heitz planning Mo Salah reunion“ (2017-yil 27-dekabr). 2021-yil 16-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 18-yanvar.
  33. „Steaua Bucharest 4–2 Basel – result and match statistics“. live-result.com (2012-yil 23-iyun). 2018-yil 9-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-sentyabr.
  34. „Basel 1 – 1 Molde Team line-ups“. Goal.com (2012-yil 8-avgust). 2020-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-sentyabr.
  35. „Mohamed Salah involved in all three Basel goals on league debut“. KingFut (2012-yil 12-avgust). 2020-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-sentyabr.
  36. Marti, Caspar „FCB wins the 2013 Uhrencup with a victory against Red Star Belgrade (Translation)“ (de). FC Basel 1893 (2013-yil 8-iyul). 2015-yil 11-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 8-iyul.
  • Profile at the Liverpool F. C. website