Kontent qismiga oʻtish

Steven Gerrard

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Steven Gerrard
Shaxsiy maʼlumot
Toʻliq ismi Steven George Gerrard[1]
Tavallud sanasi 30-may 1980-yil (1980-05-30) (44 yosh)[2]
Tavallud joyi Whiston, Merseyside, Angilya
Boʻyi 1.85 m
Ampluasi Yarim himoyachi
Klub maʼlumoti
Joriy klub
Aston Villa (murabiysi)
Yoshligida aʼzo boʻlgan klublar
1989—1998 Liverpool
Professional faoliyati*
Yillar Jamoa Isht. (Gol.)
1998—2015 Liverpool 504 (120)
2015—2016 LA Galaxy 34 (5)
Milliy terma jamoa
1999—2000 Angilya U21 4 (1)
2000—2014 Angilya 114 (21)
Boshqargan klublari
2017—2018 Liverpool U18 va U19
2018—2021 Rangers
2021 Aston Villa
*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat)

Steven Gerrard (talaffuzi: Stiven Jorj Jerrard) (1980-yil 30-mayda tugʻilgan) — angliyalik professional futbol murabiysi va sobiq futbolchi, Premyer-ligada Aston Villani boshqargan. Mutaxassislar va hamkasblar tomonidan oʻz avlodining eng zoʻr oʻyinchilaridan biri sifatida taʼriflangan. Gerrard oʻz futbolchilik faoliyatining koʻp qismini "Liverpool" va Angliya terma jamoasining markaziy yarim himoyachisi va sardor sifatida oʻtkazgan.

Mersisaydda tugʻilgan Gerrard 1998-yildan 2015-yilgacha „Liverpool“da oʻynagan va toʻqqizta sovrin, jumladan UEFA Chempionlar Ligasi, ikkita Angliya Kubogi va uchta Liga Kubogini qoʻlga kiritgan. U 2005-yilgi UEFA Chempionlar Ligasi finalida „Liverpool"Milan" ni penaltilar seriyasida magʻlub etib, 3:0 hisobida magʻlub etgan va 2006-yilgi Angliya kubogi finalida „Eng yaxshi futbolchi“ boʻlgan. Kubok musobaqalarida muvaffaqiyat qozonganiga qaramay, u hech qachon Premer-ligada gʻolib boʻlib chiqa olmagan. Gerrard 2000-yildan 2014-yilgacha Angliya termasida 114 marta gʻalaba qozongan, jamoada 38 marta sardorlik qilgan va 21 gol urgan.

Gerrard murabbiylik faoliyatini Liverpool Yoshlar Akademiyasining 18 yoshgacha boʻlganlar jamoasini boshqarishdan boshlagan. Uning katta murabiylik faoliyati 2018-yilda Shotlandiya Premer-ligasining „Reynjers“ klubida boshlangan. Oʻzining uchinchi toʻliq mavsumida Gerrard shogirdlari ligada magʻlubiyatga uchramadi va Reynjersning 10 yildagi birinchi liga chempionligini qoʻlga kiritdi.

Oʻyinchi sifatida uning shaxsiy mukofotlari orasida 2005-yilda UEFA klubining eng yaxshi futbolchisi, 2006-yilda PFA oʻyinchilarining eng yaxshi futbolchisi, 2009-yilda FWA yilning eng yaxshi futbolchisi, 2007-yilda Britaniya imperiyasi ordeni aʼzosi etib tayinlangan va 2021-yilda Premer-liga Shon-sharaf zaliga kirgan. U sakkiz marta PFA Premer-ligasida yilning eng yaxshi jamoasi aʼzosi deb topilgan.

Gerrard Mersisaydning Uiston shahrida Pol va Juli Enn Gerrardning ikkinchi oʻgʻli boʻlib tugʻilgan[3][4][5]. U oʻzining tugʻilgan shahri „Whiston Juniors“ jamoasida oʻynay boshladi, u yerda "Liverpool" skautlari unga eʼtibor qaratishdi; u toʻqqiz yoshida Liverpool akademiyasiga qoʻshildi[6]. Uning bolalikdagi futbol qahramonlari „Liverpool“da Jon Barns va Ian Rush, Angliyada esa Pol Gaskoyn boʻlgan[7][8][9].

Garchi katolik boʻlmagan boʻlsa ham, Gerrard oʻzining boshlangʻich maktab oʻqituvchisining tavsiyasiga koʻra Kardinal Xinan katolik oʻrta maktabida oʻqidi, uning eri u yerda jismoniy tarbiya oʻqituvchisi edi[10][11]. Gerrard oʻn toʻrt yoshida turli klublarda sinovlarni oʻtkazdi, lekin uning muvaffaqiyati darhol boʻlmadi; Gerrard hech qachon Angliya oʻquvchilari jamoasiga kira olmadi. Uning "Manchester Yunayted" bilan boʻlgan sinovlari 2006-yildagi avtobiografiyasida „Liverpoolni menga Yoshlar tayyorlash sxemasi boʻyicha shartnoma berishga majbur qilishgan“ deb aytgan edi[12].

Jamoalardagi faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1999—2004-yillar: kubok trebllari va klub sardorligi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gerrard 1998-yilning 29-noyabrida „Liverpool“da „ Blekbern Rovers“ ga qarshi kechgan Premer-liga o‘yinida asosiy tarkibda debyut qilgan[13]. U oʻzining debyut mavsumida markaziy yarim himoyada jarohatlangan sardor Jeymi Rednapp oʻrniga oʻn uchta oʻyin oʻtkazdi[6]. U vaqti-vaqti bilan oʻng qanotda oʻynadi, ammo qisqa oʻyinda oʻz hissasini qoʻshdi, buni asablari bilan izohladi[14]. Gerrard 2008-yilda The Guardian gazetasiga bergan intervyusida shunday deb esladi: "Men oʻz pozitsiyamdan va chuqurligimdan tashqarida edim. Shunga qaramay, „Liverpool“ murabbiylar shtabi uning yaxshilanishiga ishonchi komil edi"[14].

Pol Ingsning oʻrniga Gerrard muntazam ravishda 1999—2000-yilgi mavsumda yarim himoyada Rednapp bilan hamkorlik qildi[15]. Mersisayd derbisini zaxira oʻrindigʻida boshlaganidan soʻng, u ikkinchi boʻlimda Robbi Fauler oʻrnini egalladi va „Everton“ning yuqori oʻyinchisi Kevin Kempbellga qarshi oʻynagani uchun faoliyatidagi birinchi qizil kartochkasini oldi[16]. Oʻsha mavsum oxirida u oʻzining birinchi golini „Sheffild Uensdey“ ustidan 4:1 hisobida gʻalaba qozondi[17]. Biroq, u doimiy bel muammolaridan azob cheka boshladi, sport maslahatchisi Hans-Vilgelm Myuller-Vollfahrt keyinchalik oʻsmirlik yillarida oʻsishning tezlashishi va ortiqcha oʻyinlar natijasida deb tashxis qoʻydi. 2000—2001-yilgi mavsumda Gerrard barcha musobaqalarda ellikta oʻyin oʻtkazib, oʻnta gol urdi. Oʻsha mavsumda u „Liverpool“ bilan oʻzining birinchi yirik sovrinlarini qoʻlga kiritdi — Angliya kubogi, Futbol Ligasi kubogi va UEFA kubogi — soʻnggi musobaqaning finalida gol urdi[18]. U tengdoshlari tomonidan PFA tomonidan yilning eng yaxshi yosh futbolchisi deb topildi. Keyingi mavsumda u FA Charity Shield va UEFA Superkubogini qoʻlga kiritdi[19]. 2003-yil mart oyida Gerrard Kardiffdagi „Millenium“ stadionida boʻlib oʻtgan Futbol Ligasi kubogi finalida „Manchester Yunayted“ ustidan 2:0 hisobida gʻalaba qozongan klubning birinchi golini kiritdi[20]. Vitse-sardor sifatida bir yil oʻtgach, Gerrard 2003-yil oktyabr oyida Sami Hypiani oʻrniga „Liverpool“ sardori lavozimini egalladi[21]. 2005-yilning iyun oyida Gerrard klub bilan shartnomasini uzaytirdi va 4 yillik shartnoma imzoladi[22]. Ullier 2003—2004-yilgi mavsumda sovrinsiz oʻtgan mavsumdan soʻng „Liverpool“ bosh murabbiyligidan isteʼfoga chiqdi va Gerrard mavsum oraligʻida "Chelsea"ga oʻtishi bilan bogʻliq fikrlar bor edi. Gerrard „Liverpool“ erishgan yutuqlardan mamnun emasligini va „faoliyatini boshqa jamoada davom etirish imkoniyati haqida oʻylaganini“ tan oldi[23]. Oxir-oqibat, u 20 funt sterlingdan voz kechdi[24].

2004—2007-yillar: Chempionlar ligasi va Angliya kubogidagi muvaffaqiyat

[tahrir | manbasini tahrirlash]
A dark grey plinth with white and red writing on it
„ Enfild“ tashqarisidagi Jerrard plintiga 86 daqiqa (uning „Olimpiakos“ga qarshi zarbasi vaqti) va „Oh, goʻzallik! ! Qanday zarba boʻldi oʻgʻlim! Qanday zarba!“

Liverpool“ 2004—2005-yilgi mavsum boshida juda koʻp jarohat oldi va sentyabr oyida „Manchester Yunayted“ga qarshi liga oʻyinida oyogʻining sinishi tufayli Gerrard noyabr oyining oxirigacha safdan chiqdi[25]. 8-dekabr kuni Gerrard „Liverpool“ning „Olimpiakos“ ga qarshi CHempionlar ligasi guruh bosqichining soʻnggi oʻyinining 86-daqiqasida 25 metrlik hal qiluvchi zarbani aniq amalga oshirib, klubni pley-off bosqichiga olib chiqdi[26]. Sky Sports sharhlovchisi Endi Grey shunday deb hayqirdi: „Oh, goʻzallik! Qanday zarba boʻldi oʻgʻlim! Qanday zarba!“, Gerrardning taʼkidlashicha, bu uning „Liverpool“ safidagi eng muhim goli boʻlmasa ham esda qolarli zarba boʻlgan[27][28][29].

Gerrard smiling as he jogs along the side of a pitch
Gerrard 2007-yilda Premer-ligada "Liverpool" da oʻynagan.

2005-yilgi Chempionlar Ligasi finalining ikkinchi yarmida "Milan"ga qarshi kechgan olti daqiqalik o‘yinda „Liverpool“ uch gol farqi bilan qaytdi va qo‘shimcha bo‘limlardan so‘ng 3:3 hisobida durang o‘ynadi, Gerrard gollardan birini urdi. Jon Arne Riisening uzatmasidan bosh bilan gol urgan[30]. „Liverpool“ning uchinchi goli „Liverpool“ darvozasiga qoʻyilgan qoidabuzarlikdan penalti sifatida kiritildi. Jennaro Gattuzo Milanning jarima maydonchasida Gerrardni yiqitgan deb topildi. Xabi Alonsoning penaltidan tepgan toʻpini Dida qaytardi, ammo toʻp kiritildi. Gerrard penaltilar seriyasida ishtirok etmadi (u belgilangan beshinchi penalti tepuvchi edi), soʻngra Liverpool 3:2 hisobida gʻalaba qozondi, ular yigirma yil ichida birinchi Chempionlar Ligasi kubogini qoʻlga kiritdi[31]. Gerrard oʻyinning eng yaxshi futbolchisi deb topildi va keyinchalik UEFA yilning eng yaxshi klub futbolchisi sovrinini oldi[32]. „Liverpool“ bilan shartnoma borasidagi muammolarga kelsak, Gerrard finaldan keyin matbuotga „Bunday kechadan keyin qanday qilib ketishim mumkin?“ deb takitladi[33], ammo muzokaralar tez orada toʻxtab qoldi va 2005-yilning 5-iyulida Liverpool „Chelsi“ning yana bir foydali taklifini rad etganidan soʻng, Gerrardning agenti Struan Marshall „Liverpool“ bosh direktori Rik Parriga Gerrard klub rekordi boʻlgan haftasiga 100 000 funt sterlinglik taklifni rad etayotgani haqida xabar berdi. Parri klub Gerrardni yo‘qotganini tan oldi va „Endi biz davom etishimiz kerak. Biz qoʻlimizdan kelganini qildik, lekin u borishni istayotganini aniq aytdi va menimcha, bu juda yakuniy koʻrinadi“[34][35][36]. Gerrard 2005—2006-yilgi mavsumda 53 oʻyinda 23 ta gol urdi va aprel oyida 1988-yilda Jon Barnsdan keyin PFA tomonidan yilning eng yaxshi oʻyinchisi deb topilgan birinchi „Liverpool“ futbolchisiga aylandi.[37] U 2006-yilda Angliya kubogi finalida „West Ham Yunayted“ ga qarshi o‘yinda ikki marta gol urdi, shu jumladan, 35 metrlik tenglik zarbasi o‘yinni qo‘shimcha bo‘limga olib keldi va „Liverpool“ penaltilar seriyasida ketma-ket ikkinchi yirik sovrinni qo‘lga kiritdi[38][39]. "Gerrard Finali " deb nomlangan oʻyin, gollar uni Angliya kubogi, liga kubogi, UEFA kubogi va Chempionlar ligasi finallarida gol urgan yagona futbolchiga aylantirdi[40][41][42][43].

2007—2012-yillar: Davomli muvaffaqiyat va yulduzlik

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gerrard 2007-yil avgustida Chempionlar ligasi saralashida „Tuluza“ga qarshi o‘yinda oyoq barmog‘i singan edi[44], ammo to‘rt kundan so‘ng „Chelsi“ga qarshi 1:1 hisobidagi durang o‘yinini to‘liq o‘ynash uchun qaytib keldi[45]. 2007-yil 28-oktyabrda Gerrard „Liverpool“ safidagi 400-oʻyinini "Arsenal" ga qarshi liga oʻyinida oʻtkazdi va u gol urdi[46][47]. U noyabr oyida „Liverpool“ning ichki va Yevropa oʻyinlarining biridan tashqari barchasida gol urdi barcha musobaqalarda ketma-ket yettita oʻyin oʻtkazdi[48]. 2007-yil dekabr oyida Gerrard FIFA talqini boʻyicha 2007-yilning eng yaxshi oʻyinchisi uchun oltinchi (Kaka, Lionel Messi, Krishtianu Ronaldu, Dide Drogba va Ronaldinodan keyin) oʻrinda edi[49][50]. Gerrard 2008-yil 13-aprelda „Blekbern Rovers“ga qarshi oʻyinda oʻzining Premer-ligadagi 300-uchrashuvini oʻtkazdi va „Liverpool“ 3:0[51][52] hisobida gʻalaba qozongan oʻyinda ochilgan golni urdi va mavsumni barcha musobaqalarda yigirma bir gol bilan yakunladi. Gerrard PFA tomonidan yilning eng yaxshi jamoasiga kirdi[53][54]. Gerrard 2008—2009-yilgi mavsum boshida jagʻida jarrohlik amaliyotini oʻtkazishi kerak edi, ammo muammo jiddiy emas edi va u tezda mashgʻulotlarga qaytdi[55]. U 20-sentabr kuni " Stok city " darvozasiga „Liverpool“dagi faoliyatidagi yuzinchi golini urdi, ammo Dirk Kuyt ofsayd deb topilgach, gol bekor qilindi[56][57]. U 2009-yilning 10-martida „Liverpool“ safida Yevropa klublari musobaqasidagi 100-uchrashuvida „Real“ ga qarshi o‘yinda maydonga tushdi va 4:0 hisobidagi g‘alabada ikkita gol urdi[58]. „Real“ ustidan qozonilgan gʻalabadan toʻrt kun oʻtgach, Gerrard "Old Trafford "da birinchi marta penaltidan gol urdi va „Liverpool“ni „Manchester Yunayted“ ustidan 4:1 hisobida gʻalaba qozonish yoʻlida oldinga olib chiqdi[59]. Ushbu natijalardan soʻng, FIFA talqini boʻyicha uch karra yilning eng yaxshi oʻyinchisi boʻlgan Zayniddin Zidan Gerrardni, ehtimol, dunyoning eng yaxshi futbolchisi, deya olqishladi[60]. 2009-yil 13-mayda Gerrard 2009-yil Futbol Yozuvchilari Assotsiatsiyasining eng yaxshi futbolchisi deb topildi va Rayan Giggzni atigi 10 ovoz bilan ortda qoldirdi va oʻn toʻqqiz yil ichida ushbu sovrinni qoʻlga kiritgan birinchi „Liverpool“ futbolchisiga aylandi. Gerrard sovrinni qoʻlga kiritganidan hursand boʻldi va „bir oz hayron boʻldi“[61]. 2009-yil 5-dekabrda Gerrard „Liverpool“ safida „Blekbern“da oʻzining 500-uchrashuvini oʻtkazdi[62]. 2009—2010-yilgi mavsumdan soʻng Rafael Benites olti yildan soʻng „Liverpool“ni tark etdi va uning oʻrniga Roy Hojson bosh murabbiy boʻldi va u tezda muxlislarni Gerrard sotilmasligiga ishontirdi[63]. Klubdagi kelajagi bilan bogʻliq har qanday mish-mishlarga barham berish uchun Gerrard „Liverpool“ bilan kelgusi mavsumdagi hayajonini taʼkidlab, Jo Koul bilan shartnoma imzolaganini maqtagan holda bayonot berdi[64][65].

Gerrard 2010—2011-yilgi mavsumdagi ilk golini 2010-yil 5-avgustda Makedoniyaning "Rabotnichki " jamoasiga qarshi Yevropa ligasi saralashida penaltidan kiritdi[66]. Uning navbatdagi ikkita goli 19-sentabr kuni „Old Trafford“da „Manchester Yunayted“ga qarshi o‘yinda; 64-daqiqada penaltidan va olti daqiqa oʻtib jarima zarbasidan gol urib, oʻyinni tenglashtirdi — 2:2[67]. U buni bir hafta oʻtgach, "Sanderlend " bilan oʻz uyida 2:2 hisobida durang oʻynagan ikkinchi tenglashtiruvchi gol bilan davom ettirdi[68][69].

Gerrard 2011—2012-yilgi mavsumning boshlanishini jaroxati tufayli oʻtkazib yubordi, bu esa uni oʻtgan mavsumning katta qismlarida maydonga tusha olmagan sababi edi[70]. Keyinchalik Gerrard „Liverpool“ni Chempionlar ligasiga qaytarish uchun yozda "Bavariya"ga oʻtish imkoniyatidan voz kechganini aytdi va „Liverpool“ kabi anʼanaviy klub hali ham oʻz qadriga ega, oson boʻladigan klubga oʻtishdan koʻra, bir nechta sovrinlarni qoʻlga kiritish va qiyinroq narsaga erishish muhimroqdir" deb takitladi[71]. 29-oktabr kuni Gerrard oʻng toʻpigʻidagi infektsiyani tozalash uchun muolajadan oʻtdi. U oʻsha kuni „Liverpool“ning „Vest Bromvich“ ga qarshi liga oʻyinini oʻtkazib yuborishga majbur boʻldi va hech boʻlmaganda keyingi haftada „Suonsi city“ga qarshi oʻyinda va undan keyingi haftada Angliyaning Shvetsiya va Ispaniyaga qarshi oʻrtoqlik oʻyinlarida qatnasha olishiga umid qilindi, ammo u qatnasha olmadi[72][73].

Gerrard „Liverpool“ga 6 yil ichida birinchi kubok finaliga chiqishga yordam berdi va 18 yil ichida „Uembli“ stadionida birinchi marta, „Liverpool“ yarim finalda „Manchester city“ni umumiy hisobda 3:2 hisobida magʻlub etdi. Gerrard ikkala oʻyinda ham penaltini aniq amalga oshirib, „Liverpool“ni 2012-yil 26-fevral kuni „Kardiff city“ga qarshi Futbol Ligasi kubogi finaliga olib chiqdi, „Liverpool“ penaltilar seriyasida gʻalaba qozondi.

2012—2015-yillar: Liverpool bilan yakuniy mavsumlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2012-yil 18-avgustda u „Liverpool“ sardori sifatidagi 250-uchrashuvini oʻtkazdi. U 23-sentabr kuni „Manchester Yunayted“ga qarshi o‘yinda Premer-ligadagi mavsumdagi ilk golini kiritdi.

Garrard in an all-red kit with white boots
Gerrard 2013-yil avgust oyida koʻrsatuvi paytida

2013-yilning 15-iyulida Gerrard „Liverpool“ bilan shartnomani uzaytirdi[74]. 2013-yilning 3-avgustida „Liverpool“ „Olimpiakos“ bilan o‘ynadi, unga qarshi Gerrard o‘zining eng mashhur golini urdi. Jeymi Karrager va Robbi Fauler kabi sobiq oʻyinchilar maydonga tushgan oʻyinda „Liverpool“ 2:0 hisobida gʻalaba qozondi[75]. 5-oktyabr kuni Gerrard „Kristal Pelas“ ustidan 3:1 hisobida gʻalaba qozondi va „Liverpool“ tarixida ketma-ket 15 ligada gol urgan birinchi futbolchiga aylandi va 1959-yilda Billi Liddell tomonidan oʻrnatilgan rekordni ortda qoldirdi. Shuningdek, 2013-yil oktabr oyida u Jerar Ullier tomonidan oʻrnatilgan rekorddan keyin 10 yil o‘tib, 1899-yildan 1909-yilgacha „Liverpool“ sardori bo‘lgan Aleks Reysbekga tegishli bo‘lgan avvalgi rekordni yangilagan holda „Liverpool“da eng uzoq vaqt o‘ynagan sardorga aylandi[76].

2013-yil 19-oktabrda Gerrard o‘zining Premer-ligadagi 100-golini „Nyukasl Yunayted“ga qarshi o‘yinda (2:2) penaltidan kiritdi. 2014-yilning 16-martida Gerrard „Old Trafford“da „Liverpool“ning „Manchester Yunayted“ ustidan 3:0 hisobidagi g‘alabasi bilan o‘yinda ikkita penaltini aniq amalga oshirdi va yana bitta penaltini o‘tkazib yubordi[77]. Faoliyati davomida azaliy raqibi „Manchester Yunayted“ darvozasiga to‘qqizta gol urib, u „Liverpool“ning o‘yindagi eng ko‘p gol urgan futbolchisi hisoblanadi[78]. 6-aprel kuni u yana ikkita penaltini aniq amalga oshirdi, „Liverpool“ „Vest Xem Yunayted“ni mag‘lub etib, yakuniga beshta o‘yin qolganida APL turnir jadvalida peshqadamga aylandi[79].

27-aprelda Gerrard 2013—2014-yilgi Premer-liga mavsumining hal qiluvchi lahzasi deb atalgan voqeada ishtirok etdi. Oʻsha mavsumda Liverpool ikkinchi oʻrinni egallaydi[80][81][82]. „Liverpool“ mavsumdagi uchinchi soʻnggi oʻyinida „Chelsi“ bilan toʻqnash kelganida ligada birinchi oʻrinni egallagan edi. Demba Baga „Chelsi“ darvozasini ishgʻol qilishga imkon bergan uzatmani qabul qilish paytida Gerrard sirpanib ketdi; „Chelsi“ 2:0 hisobida g‘alaba qozondi, bu esa „Liverpool“ning chempionlik umidlari endi o‘z qo‘lida emasligini anglatardi[83][84][85]. Gerrard oʻsha yili PFA oʻyinchilari tomonidan yilning eng yaxshi oʻyinchisi mukofotiga nomzod boʻlgan[86], 2014-yilda Liverpool Echo Sports Personality Award mukofotini qoʻlga kiritgan[87][88][89].

Garrard with his hands on his hips looking concerned
Gerrard 2014-yil avgustida. 2014-15-yilgi mavsum uning „Liverpool“dagi soʻnggisi boʻldi.

2014-yil oktabr oyida Gerrard 2014—2015-yilgi mavsum oxirida faoliyatini yakunlamasligini va „Liverpool“da yangi shartnoma taklif qilinmasa, boshqa jamoaga o‘tishi mumkinligini aytdi[90]. 2015-yilning 1-yanvarida Gerrard mavsum oxirida „Liverpool“ni tark etishini eʼlon qildi[91]. Gerrard mavsum oraligʻida taklif qilinganida yangi shartnoma imzolagan boʻlishini aytdi, ammo klub noyabrgacha taklif bilan chiqmaganini aytdi. Oʻsha paytga kelib Brendan Rojers u bilan oʻyin vaqtini boshqarish haqida gapirgan va u Chempionlar ligasida „Real“ga qarshi asosiy tarkibda qolmagan va „Liverpool“ni tark etish qaroriga hissa qoʻshgan[92]. Uning Chempionlar Ligasi guruh bosqichining so‘nggi o‘yinida „Bazel“ darvozasiga urgan goli Gerrardning musobaqadagi 30-goli bo‘ldi, 2021-yilda Muhammad Salohdan o‘zib ketgunga qadar klub rekordi boʻldi[93]. 2015-yil 5-yanvarda Gerrard OFK Uimbldonda 2:1 hisobida gʻalaba qozongan Angliya kubogi 3-raundida ketishini eʼlon qilganidan keyin oʻzining birinchi oʻyinida ikkita gol urdi[94][95]. 2015-yilning 4-fevralida u „Liverpool“ safida „Bolton“ga qarshi Angliya kubogi bahsida 700-uchrashuvini o‘tkazdi[96]. 22-mart kuni Gerrard „Manchester Yunayted“ga qarshi oʻyinda yarimta oʻyinda maydonga tushganidan 38 soniya oʻtib, Ander Erreraga zarba bergani uchun maydondan chetlatilgan edi.[97] Gerrard 25-aprel kuni „Vest Bromvich“ga qarshi oʻyinda „Liverpool“ safidagi 500-uchrashuvini oʻtkazdi; u Rayan Giggz va sobiq jamoadoshi Jeymi Karragerdan keyin bir klub uchun Premer-ligada 500 yoki undan ortiq oʻyin oʻtkazgan uchinchi futbolchiga aylandi[98]. Uning „Liverpool“ safidagi soʻnggi uchrashuvi „Enfild“da 16-may kuni „Kristal Pelas“ga qarshi oʻyinda (3:1) boʻlgandi[99][100][101][102].

Garrard walking across a pitch in a dark blue kit with yellow trimming
Gerrard 2015-yilda Los- Anjeles Gelaksi uchun oʻynagan.

2015— 2016-yillar: Yakuniy yillar va isteʼfo

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2015-yilning 7-yanvarida LA Galaxy of Major League Soccer (MLS) Gerrard bilan 18 oylik belgilangan oʻyinchi shartnomasini imzolaganini eʼlon qildi. U 2014-15-yilgi Premer-liga mavsumi yakunlanganidan soʻng, iyul oyida jamoaga qoʻshildi[103]. 11-iyul kuni Gerrard Los-Anjelesdagi debyutini oʻtkazdi va AQSh Ochiq Kubogi chorak finalida „Real Solt Leyk“da magʻlub boʻlgan Ignasio Maganto uchun tanaffusda maydonga tushdi[104]. U MLSdagi debyutini 17-iyul kuni o‘tkazdi va bir marta „Liverpool“dagi sobiq jamoadoshi Robbi Kinning bitta goliga assistentlik qildi, keyinchalik kaliforniyalik „San-Xose Yerkvayks“ jamoasini StubHub markazida mag‘lub etdi[105][106][107].

Galaxy Sietl Saunders FC tomonidan 2015-yil MLS kubogi pley-offidan chiqarib yuborilganidan soʻng, Gerrard 2016-yilda faoliyatini yakunlashi mumkinligini eʼlon qildi va u AQShdagi safar oʻyinlariga uzoq safarlarida kutilmagan qiyinchiliklarga shuningdek, turli balandlik va ob-havoga duch kelganini aytdi[108].

Gerrard oʻzining Galaxy uchun soʻnggi oʻyinini 2016-yil 6-noyabrda MLS kubogi pley-offida Kolorado Rapidsga penaltilar seriyasida yutqazdi. Gerrard Los-Anjelesning birinchi zarbasini amalga oshirdi va gol urdi, biroq Jovani dos Santos va Eshli Koul gol oʻtkaza olmaganidan soʻng, klub gol oʻtkazib yubordi[109][110]. U 24-noyabr kuni 36 yoshida professional futboldagi faoliyatini yakunlaganini eʼlon qildi[111][112].

Xalqaro faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2000—2004-yillar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gerrard xalqaro maydondagi debyutini 2000-yil 31-may kuni Ukrainaga qarshi o‘tkazdi[113]. Oʻsha yozda u UEFA Yevro-2000 ga chaqirildi va Angliya guruh bosqichidan chiqib ketgunga qadar Germaniya ustidan 1:0 hisobida gʻalaba qozongan oʻyinda faqat bir marta maydonga tushdi[114][115]. U oʻzining birinchi xalqaro golini 2001-yil sentabr oyida 2002-yilgi Jahon chempionati saralashida Germaniya ustidan mashhur 5:1 hisobidagi gʻalabada kiritdi va Angliya saralash bosqichidan oʻtganida, Gerrard „Liverpool“da oʻynaganidan soʻng, belidagi muammolar tufayli jamoani tark etishga majbur boʻldi[116].

2004—2006-yillar: Birinchi FIFA Jahon chempionati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yevrodan oldin Gerrard oʻz faoliyatidagi terma jamoa bilan yagona sovrinni qoʻlga kiritdi — 2004-yilgi FA yozgi oʻrtoqlik turnirida[117]. Gerrard terma jamoadagi ikkinchi golini Yevro-2004 saralashida 2002-yil 16-oktabrda Makedoniyaga qarshi o‘yinda, 2-2 hisobida durang o‘yinda kiritgan bo‘lsa, uchinchi goli 2003-yil 3-iyunda Serbiya va Chernogoriya ustidan 2:1 hisobida g‘alaba qozongan uchrashuvda birinchi gol bo‘ldi[118][119]. U Yevro-2004 da muntazam boshlangʻich oʻyinchi boʻlib, turnirning ikkinchi guruh oʻyinida Angliya Shveysariya ustidan qozonilgan gʻalabada bir marta gol urib, hisobni 3:0 ga yetkazdi[120].

Gerrard warming up in a black England shirt
Gerrard UEFA Yevro-2012da Angliya terma jamoasi uchun tayyorlanmoqda.

U 2006-yilda oʻzining birinchi Jahon chempionatida qatnashdi va guruh bosqichida Trinidad, Tobago va Shvetsiyaga qarshi ikkita gol urdi, garchi uning zarbasi darvozabon Rikardo tomonidan qaytarilgan uchta goldan biri boʻlsa ham, Angliya chorakda Portugaliyaga yana yutqazdi[121].

2006—2010-yillar: Vitse-kapitan va „Oltin avlod“

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gerrard murabbiy Stiv Maklaren tomonidan Angliya terma jamoasining vitse-sardori etib tayinlandi[122] va u Jon Terrini sardor sifatida toʻldirganda, Angliya Rossiya va Xorvatiyaga ketma-ket magʻlubiyatga uchradi va bu ularning Yevro-2008 saralash umidlarini tugatdi[123][124][125][126].

Gerrard Angliya terma jamoasiga 2010-yilgi Jahon chempionatiga chiqishga yordam berdi va Angliyaning Xorvatiya ustidan 5:1 hisobida gʻalaba qozongan oʻyinida ikkita gol urdi[127]. Jon Terri 2010-yilda sobiq futbolchining shaxsiy hayoti haqidagi gaplardan soʻng sardor sifatida Rio Ferdinand bilan almashtirildi[128] va Gerrard yana vitse-sardor boʻldi. Angliya terma jamoasi 2010-yilgi jahon chempionatiga joʻnab ketganida, Gerrard 80 oʻyin oʻtkazgan jamoadagi eng tajribali futbolchi edi[129].

Turnirdan soʻng, " Oltin avlod " nomini olgan bir guruh angliyalik futbolchilar Gerrard, Kapelloning jamoani qayta tiklashga intilishi haqidagi takliflariga qaramay, tayyor boʻlishini tasdiqladi[130].

2010—2014-yillat: Kapitanlik

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gerrard, in a red jersey and white shorts, shaking hands with Uruguayan players in 2014
Gerrard (chapdan ikkinchi) Urugvaylik Luis Suares bilan JCh-2014da qoʻl berib koʻrishmoqda, 2014-yil 19-iyun.

2010-yil avgust oyida Gerrard Vengriyaga qarshi oʻrtoqlik oʻyinida ikki marta gol urdi va Angliyaning 2:1 hisobida gʻalaba qozonishiga yordam berdi[131]. Turnir finaliga qadar yangi murabbiy Roy Xojson tomonidan doimiy sardor etib tayinlandi.

Bu birinchi marta u jarohatlangan yoki mavjud boʻlmagan kapitan oʻrniga toʻgʻridan-toʻgʻri Angliya sardori etib tayinlangan edi[132]. U uchta golli uzatmani amalga oshirdi va ikki uchrashuvning eng yaxshi futbolchisi sovrinini qoʻlga kiritdi va Angliyaga saralash bosqichida oʻz guruhida birinchi oʻrinni egallab, chorak finalga yoʻl oldi. Italiyaga penaltilar seriyasidan chiqib ketganiga qaramay, Gerrard keyinchalik UEFA turnirning eng yaxshi jamoasiga kiritilgan yagona angliyalik futbolchi boʻldi[133][134][135].

Gerrard 2014-yilgi FIFA Jahon Kubogi uchun Angliya terma jamoasini 1958-yildan beri birinchi guruh bosqichidan chiqish va Italiya va Urugvayga qarshi ikkita ketma-ket 1:2 hisobida magʻlubiyatga uchragan ikkita oʻyindan soʻng birinchi oʻyinda sardorlik qildi[136]. Gerrard klubdoshi Luis Suaresning Urugvayga qarshi oʻtkazib yuborilgan har ikkala golida ham ishtirok etgan[137][138].

2014-yilning 21-iyulida Gerrard terma jamoadagi faoliyatini yakunlaganini eʼlon qildi[139]. U Angliya terma jamoasini 114 marta himoya qilgan (hozirda eng koʻp oʻyin oʻtkazgan toʻrtinchi oʻyinchi)[140]. Jordan Henderson Gerrardni „ehtimol, bu mamlakat koʻrgan eng yaxshi futbolchi — nafaqat futbolchi, balki yetakchi va sardor sifatida ham“ deb taʼriflagan[141].

Oʻyin uslubi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gerrard wearing an all-red kit and kicking a yellow ball in a match
Gerrard toʻpga zarba berishi

Bir qancha ekspertlar va futbol arboblari tomonidan oʻz avlodining eng buyuk oʻyinchilaridan biri[142] 2009-yilda Zinedin Zidan va Pele Gerrardni dunyodagi eng yaxshi futbolchi deb bilishgan[143][144]. Oʻzining serqirraligi va keng koʻlamli mahorati bilan tanilgan u koʻp pozisiyalarda oʻynashga qodir edi[145][146]. Ajoyib chidamlilikka ega mehnatkash oʻyinchi, Gerrard odatda markaziy yarim himoyachi sifatida qoʻllangan, lekin u ikkinchi hujumchi, yarim himoyachi, hujumkor yarim himoyachi, oʻng qanot himoyachisi va oʻng qanot himoyachisi sifatida ham ishlatilgan[147][148]. Gerrard oʻzining professional faoliyatini oʻng qanotda keng yarim himoyachi sifatida boshlagan, garchi u yoshligida ehtiyotsizlik bilan qoidabuzarliklarni sodir etishga moyil boʻlgani sababli, bu pozitsiyada ustun boʻlmagan[149]. Shunga qaramay, „Liverpool“ yosh yigitga boʻlgan ishonchini saqlab qoldi va u keyinchalik kamolotga erishgach, yarim himoyachi pozitsiyasiga oʻtdi[150].

A red Liverpool shirt with the number eight and Gerrard’s name on the back
Gerrard faoliyati davomida sakkizinchi raqamni kiyib olgan.

U taktik jihatdan rivojlanishda davom etdi, oʻziga xos markaziy yarim himoya rolida maydonga tushdi, bu unga hujumda ham, himoyada ham samarali boʻlish imkonini berdi[150], haqiqatan ham oʻzining eng yuqori choʻqqisida u jarima maydonchasiga orqadan kech yugurish qobiliyati bilan tanilgan edi[151]. Benites qoʻl ostida u qoʻllab-quvvatlovchi va ijodiy rolda, hujumchilar orqasida hujumkor yarim himoyachi yoki hatto yarimhimoyachi pleymeyker sifatida ham foydalanilgan[150][152][153].

Tabiiyki oʻng oyoqli Gerrard toʻpga zarba berish qobiliyati tufayli masofadan gol urishga muvaffaq boʻldi — u butun faoliyati davomida uzoq masofadan koʻplab asosiy gollarni kiritdi, jumladan uchta kubok finalida[154][155][156].

Xususan, uning taktik aql-zakovati va o‘yinni o‘qish qobiliyati raqibning hujumkor o‘yinlarini sindirish imkonini berdi[157]. Gerrard oʻzining futbolchilik fazilatlaridan tashqari, butun faoliyati davomida oʻzining yetakchiligi, qatʼiyatliligi va maydondagi taʼsiri uchun yuqori baholangan[158][159]. U faoliyati davomida baʼzi ekspertlar tomonidan oʻzini maqtashda ayblangan[160][161].

Murabiylik faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2016-yilning noyabrida, futbolchilik faoliyatini yakunlashdan bir necha kun oldin Gerrard Birinchi Liga klubi Milton Keyns Donsda boʻsh turgan boshqaruv lavozimiga intervyu berdi[162].

2017-yilning yanvar oyida u fevral oyidan boshlab kuchga kirgan „Liverpool“ga yoshlar murabbiyi etib tayinlandi[163][164][165]. 11-aprel kuni Gerrard Yurgen Klopp va Aleks Ingletorpni ish odob-axloqi, bilimi va akademiya murabbiyligiga boʻlgan munosabati bilan hayratga solganidan soʻng, 2017-18-yilgi mavsum oldidan „Liverpool“ning 18 yoshgacha boʻlgan jamoasini boshqarishi haqida xabar berilgandi[166]. Biroq, murabbiylik maʼlumotlarini olish yoʻlida keyingi qadamni qoʻyishdan oldin, Gerrard ushbu Premer-liga kampaniyasi yakunida Avstraliyaning „Sidney“ klubiga qarshi oʻrtoqlik uchrashuvida oxirgi marta „Liverpool“ libosini kiyib oldi[167][168].

Gerrard shouting while wearing a black coat
Gerrard 2018-yilda „Reynjers“ni boshqargan

2018-yil aprel oyining oxirida Gerrard Shotlandiya Premer -ligasining „Reynjers“ klubining yangi bosh murabbiyi boʻlish uchun muzokaralarga kirishdi[169]. 1-may kuni amaldagi murabiy Grem Murti ishdan boʻshatildi[170], klub uch kundan soʻng u 2018-19-yilgi mavsum oldidan 1-iyundan uning oʻrnini egallashini tasdiqladi va toʻrt yillik shartnoma imzoladi[171]. U 12-iyul kuni „Reynjers“ni UEFA Yevropa ligasi doirasida Makedoniyaning „Shkupi“ jamoasi ustidan 2:0 hisobida g‘alaba qozonganida katta murabiylik debyutini o‘tkazdi[172]. Gerrardning ichki ligadagi birinchi oʻyini mehmonda „Aberdin“ bilan 1:1 hisobida durang oʻynadi[173][174]. 29-dekabr kuni teskari oʻyinda Gerrard „Reynjers“ni 2012-yildan beri „Seltik“ ustidan 1:0 hisobi bilan yakunlangan birinchi gʻalabasiga olib keldi[175].

2019—2020-yilgi mavsum oldidan Gerrard „Nyukasl Yunayted“da boshqaruv lavozimi boʻshab qolgach, Premer-ligaga qaytishi mumkin edi[176]. Bu uning shartnomasi yakunlanganidan soʻng klubni tark etgan „Liverpool“ning sobiq bosh murabbiyi Rafael Benitesning oʻrnini egallashiga sabab boʻlardi[177][178].

2020—2021-yilgi mavsumda Gerrard „Reynjers“ni rekord darajadagi mavsumda boshqardi, derbida raqib „Seltik“ ustidan ketma-ket g‘alaba qozondi va Yevropa Ligasi guruhida birinchi o‘rinni egalladi[179][180]. 2021-yil 7-mart kuni „Reynjers“ Shotlandiya Premer-ligasida birorta ham o‘yinda mag‘lub bo‘lmay, so‘nggi 10 yil ichida birinchi liga chempionligini qo‘lga kiritdi[181].

2021-yilning 11-noyabrida Gerrard to‘rt kun avval ishdan bo‘shatilgan Din Smitning o‘rniga Premer-liganing „Aston Villa“ klubiga uch yarim yillik shartnoma asosida bosh murabbiy etib tayinlandi[182]. Villa Reynjersga 4 funt atrofida uni shartnomadan ozod qilish uchun tovon toʻlagan[183][184].

Futboldan tashqari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shaxsiy hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gerrard in a white adidas shirt signing autographs
Gerrard 2006-yilda

Gerrardning amakivachchasi Entoni Gerrard professional markaziy himoyachiga aylandi. U „Everton“da oʻynadi, u yerda u asosiy tarkibga tushmadi va faoliyatining koʻp qismini Futbol Ligasida oʻtkazdi[185]. Ikkalasi birinchi marta professional oʻyinda oʻzaro 2012-yilgi Futbol Ligasi kubogi finalida toʻqnash kelishgan[186]. Gerrard va uning rafiqasi Aleks Kurran 2007-yilning 16-iyunida, Angliya terma jamoasidagi jamoadoshlari Gari Nevill va Maykl Kerrikning to‘ylari bilan bir kunda turmush qurishdi[187]. Ularning toʻrt farzandi bor[188].

Nousli maslahatchilari 2007-yil 13-dekabrda Gerrardni Boroning Freemaniga aylantirish uchun ovoz berishdi[189] va ikki hafta oʻtgach, u 2007-yilda sportga xizmatlari uchun Yangi yil mukofotida Britaniya Imperiyasi ordeni (MBE) aʼzosi etib saylandi[190]. U 2008-yil 26-iyulda sportga qoʻshgan hissasi uchun LiverpoolJon Mures universitetining faxriy stipendiyasini oldi[191]. 2018-yilda Amazon Gerrardning yosh bolaligidan to „Liverpool“ yoshlar murabbiyi lavozimiga tayinlanganigacha bo‘lgan hayotini tasvirlaydigan „Bizni orzu qil“ nomli hujjatli filmni suratga oldi[192].

Avtobiografiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2006-yil sentabr oyida Gerrard jurnalist Genri Vinter tomonidan yozilgan oʻzining birinchi avtobiografiyasini nashr etdi, " Gerrard: Mening avtobiografiyam " Britaniya kitob mukofotlari marosimida „Yil sport kitobi“ mukofotini qoʻlga kiritdi[193]. Gerrardning Donald Makrey bilan birga yozilgan avtobiografiyasining ikkinchi jildi „ Mening hikoyam“ 2015-yil sentabr oyida chop etilgan[194][195]. Avtobiografiya „Men Jon-Paul uchun oʻynayman“ bilan tugaydi. Gerrardning amakivachchasi Jon-Pol Gilxuli 1989-yilda Xillsboro falokatida, Gerrard sakkiz yoshida halok boʻlgan. Oʻlganida 10 yoshda boʻlgan Jon-Pol fojia qurbonlari boʻlgan 97 kishining eng kichigi edi[196][197].

Gerrard 2012-yilda „Stiven Gerrard: Mening Liverpooldagi hikoyam“ nomli ikkinchi kitobini chiqardi[198].

Oʻzining uchinchi va soʻnggi tarjimai holi, 2015-yilgi „Mening hikoyam“ asarida u „Liverpool“dagi sobiq jamoadoshlari Xabi Alonso, Fernando Torres va Luis Suares hamda Angliya terma jamoasi safdoshi Ueyn Runi bilan birga oʻynagan toʻrtta eng yaxshi oʻyinchi haqida fikr bildirdi[199].

2008-yil 29-dekabrda Gerrard Sautportdagi Lounge Inn tashqarisida 20-boʻlimga hujum qilganlikda gumonlanib hibsga olingan[200]. Keyinchalik u va yana ikki kishiga haqiqiy tan jarohati yetkazish va janjal qilish, barmenning tishi singan va peshonasini kesib tashlagan voqeaga aloqadorlikda ayblangan[201]. Uchala politsiyaga sud garovi berildi va 2009-yil 23-yanvarda Shimoliy Sefton magistratura sudiga kelishlari talab qilindi, u yerda ularning barchasi aybsizligini tan oldi[202]. Hujum ayblovi olib tashlangandan keyin ish 20-martgacha qoldirildi[203].

Faoliyat statistikasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Klub Mavsum Liga Angliya kubik Liga kubigi Yevropa Boshqa Jami
Divizion Oʻyin Gol Oʻyin Gol Oʻyin Gollar Oʻyin Gol Oʻyin Gol Oʻyin Gol
Liverpool 1998—1999 Angliya Premier-ligasi 12 0 0 0 0 0 1 0 13 0
1999—2000 Angliya Premier-ligasi 29 1 2 0 0 0 31 1
2000—2001 Angliya Premier-ligasi 33 7 4 1 4 0 9 2 50 10
2001—2002 Angliya Premier-ligasi 28 3 2 0 0 0 14 1 1 0 45 4
2002—2003 Angliya Premier-ligasi 34 5 2 0 6 2 11 0 1 0 54 7
2003—2004 Angliya Premier-ligasi 34 4 3 0 2 0 8 2 47 6
2004—2005 Angliya Premier-ligasi 30 7 0 0 3 2 10 4 43 13
2005—2006 Angliya Premier-ligasi 32 10 6 4 1 1 12 7 2 1 53 23
2006—2007 Angliya Premier-ligasi 36 7 1 0 1 1 12 3 1 0 51 11
2007—2008 Angliya Premier-ligasi 34 11 3 3 2 1 13 6 52 21
2008—2009 Angliya Premier-ligasi 31 16 3 1 0 0 10 7 44 24
2009—2010 Angliya Premier-ligasi 33 9 2 1 1 0 13 2 49 12
2010—2011 Angliya Premier-ligasi 21 4 1 0 0 0 2 4 24 8
2011—2012 Angliya Premier-ligasi 18 5 6 1 4 2 28 8
2012—2013 Angliya Premier-ligasi 36 9 1 0 1 0 8 1 46 10
2013—2014 Angliya Premier-ligasi 34 13 3 1 2 0 39 14
2014—2015 Angliya Premier-ligasi 29 9 3 2 3 0 6 2 41 13
Jami 504 120 42 14 30 9 129 41 5 1 710 185
LA Galaxy 2015[204] Major Liga Soccer 13 2 1 0 0 0 1 0 15 2
2016[204] Major Liga Soccer 21 3 0 0 2 0 1 0 24 3
Jami 34 5 1 0 2 0 2 0 39 5
Karyerada jami 538 125 43 14 30 9 131 41 7 1 749 190
Milliy terma jamoa Yil Oʻyin Gol
Angliya 2000-yil 2 0
2001-yil 6 1
2002-yil 5 1
2003-yil 8 1
2004-yil 10 2
2005-yil 8 1
2006-yil 13 4
2007-yil 11 2
2008-yil 7 2
2009-yil 7 2
2010-yil 12 3
2012-yil 11 0
2013-yil 8 2
2014-yil 6 0
Jami 114
Steven Gerrard ishtirok etgan xalqaro oʻyinlar
No. Oʻyin vaqti Stadionlar Poʻchta kodi Davlatlar hisob natija Musobaqa Mnb.
1 2001-yil Olympiastadion, Munich, Germaniya 6  Germaniya 2-1 5-1 2002 FIFA World Cup qualification [205]
2 2002-yil St Mary’s Stadium, Southampton, Angilya 13  Makedoniya 2-2 2-2 UEFA Euro 2004 qualifying [206]
3 2003-yil 3-iyun Walkers Stadium, Leicester, Angilya 17  Serbiya va Chernogoriya 1-0 2-1 Friendly [207]
4 2004-yil 17-iyun Estádio Cidade de Coimbra, Coimbra, Portugaliya 26   Shveysariya 3-0 3-0 UEFA Euro 2004 [208]
5 2004-yil 4-sentyabr Ernst-Happel-Stadion, Vienna, Austriya 30  Avstriya 2-0 2-2 2006 FIFA World Cup qualification [209]
6 2005-yil 30-mart St James' Park, Newcastle upon Tyne, England 34  Ozarbayjon 1-0 2-0 2006 FIFA World Cup qualification [210]
7 2006-yil 30-may Old Trafford, Manchester, Angilya 41  Vengriya 1-0 3-1 Friendly [211]
8 2006-yil 16-iyun Frankenstadion, Nuremberg, Germaniya 44  Trinidad va Tobago 2-0 2-0 2006 FIFA World Cup [212]
9 2006-yil RheinEnergieStadion, Cologne, Germaniya 45  Shvetsiya 2-1 2-2 2006 FIFA World Cup [213]
10 2006-yil Old Trafford, Manchester, Angilya 49  Andorra 2-0 5-0 UEFA Euro 2008 qualifying [214]
11 2007-yil 28-mart Estadi Olímpic Lluís Companys, Barcelona, Ispaniya 55  Andorra 1-0 3-0 UEFA Euro 2008 qualifying [215]
12 2-0
13 2008-yil Wembley Stadium, London, Angilya 66  AQSh 2-0 2-0 Friendly [216]
14 2008-yil 15-oktyabr Dinamo Stadium, Minsk, Belarusiya 70  Belarus 1-0 3-1 2010 FIFA World Cup qualification [217]
15 2009-yil Wembley Stadium, London, Angilya 76  Xorvatiya 2-0 5-1 2010 FIFA World Cup qualification [218]
16 4-0
17 2010-yil Royal Bafokeng Stadium, Rustenburg, Shimoliy Afrika 81  AQSh 1-0 1-1 2010 FIFA World Cup [219]
18 2010-yil Wembley Stadium, London, Angilya 85  Vengriya 1-1 2-1 Friendly [220]
19 2-1
20 2013-yil Wembley Stadium, London, Angilya 104  Moldova 1-0 4-0 2014 FIFA World Cup qualification [221]
21 2013-yil Wembley Stadium, London, Angilya 107  Polsha 2-0 2-0 2014 FIFA World Cup qualification [222]

Liverpool[223]

Shaxsiy yutuqlari

  • UEFA yilning eng yaxshi klubi futbolchisi: 2005-yillar[229]
  • PFA oʻyinchilarining yilning eng yaxshi oʻyinchisi: 2005—2006
  • PFA Yilning eng yaxshi yosh futbolchisi: 2000—2001
  • PFA Premer-ligasida yilning eng yaxshi jamoasi: 2000—2001[230], 2003—2004[231], 2004—2005[232], 2005—2006[233], 2006—2007[234], 2007—2008[235], 2008—2009[236], 2013—2014[237]
  • PFA muxlislari tomonidan yilning eng yaxshi futbolchisi: 2000—2001, 2008—2009[238]
  • PFA Merit mukofoti: 2015-yil[239]
  • FWA yilning eng yaxshi futbolchisi: 2008—2009[240]
  • Onze d’Argent: 2005-yil[241]
  • FA Angliyaning eng yaxshi futbolchisi mukofoti: 2007, 2012-yillar
  • Liverpool“ning eng yaxshi oʻyinchisi: 2004[242], 2006[243], 2007[243], 2009-yillar[244]
  • Liverpool“ muxlislari onlayn mavsumning eng yaxshi futbolchisi: 2005[245], 2007-yillar[246]
  • FIFA FIFPro World XI: 2007[247] 2008[248] 2009-yillar[249]
  • Yilning UEFA jamoasi: 2005[250] 2006[251] 2007-yillar[252]
  • UEFA yilning eng yaxshi jamoasi[253]
  • UEFA Yevropa chempionatining eng yaxshi jamoasi: 2012-yil[254]
  • Yilning ESM jamoasi: 2008—2009[255]
  • Premer-ligada oyning eng yaxshi futbolchisi: 2001-yil mart, 2003-yil mart, 2004-yil dekabr, 2006-yil aprel, 2009-yil mart, 2014-yil mart
  • Premer-ligadagi eng koʻp golli uzatma: 2013-14-yillar[256]
  • Premer-liganing 20 fasli mukofotlari (1992-93 — 2011-12), Fantasy Team (ommaviy tanlov)[257]
  • Angliya futboli shon-sharaf zali: 2017-yil[258]
  • FIFA Klublar oʻrtasidagi jahon chempionatining kumush toʻpi: 2005-yil[259]
  • Premer-liga Shon-sharaf zali: 2021-yil[260]

Reynjers klubi

  • Shotlandiya Premer-ligasi: 2020—2021[261]
  • Shotlandiya Liga kubogi sohibi: 2019—2020

Shaxsiy yutuqlari

  • Yilning SFWA menejeri: 2020—2021[262]
  • PFA Shotlandiyaning eng yaxshi murabbiyi: 2020—2021[263][264]
  • Yilning SPFL Premer-liga menejeri: 2020—2021[265][266]
  • LMA maxsus muvaffaqiyat mukofoti: 2020—2021[267][268]
  • Shotlandiya Premer-ligasida oyning eng yaxshi menejeri: 2019-yil aprel[269], 2019-yil[270], 2019-yil[271], 2020-yil[272], 2020-yil[273], 2020-yil[274], 2021-yil[275]
  1. „2014 FIFA World Cup Brazil: List of Players: England“. FIFA (2014-yil 14-iyul). 2020-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  2. „Steven Gerrard: Overview“. Premier League. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  3. „8. Steven Gerrard“. Liverpool F.C.. 2015-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  4. Herbert. „Steven Gerrard: 'It's lows not highs that make you a better player'“ (2011-yil 23-oktyabr). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 1-yanvar.
  5. Gerrard 2006, s. 1
  6. 6,0 6,1 „1st Team squad profiles: Steven Gerrard“. Liverpool F.C.. 2008-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  7. Stanley. „Rangers news: Steven Gerrard 'gutted' by Paul Gascoigne's Scottish Football Hall of Fame snub“. Talksport (2018-yil 20-oktyabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-aprel.
  8. Gerrard 2006, s. 10
  9. Gerrard 2006, s. 14
  10. Gerrard 2006, ss. 31–32
  11. Rich, Tim. „England's rugby team inspires Steven Gerrard“. The Daily Telegraph (2007-yil 13-oktyabr). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-yanvar.
  12. Gerrard 2006, ss. 10–14
  13. Kay, Oliver. „Steven Gerrard completes decade at Liverpool“. The Times (2008-yil 28-noyabr). Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  14. 14,0 14,1 Rich, Tim. „A decade of Gerrard: from skinny lad to the hero of Anfield“. The Guardian (2008-yil 29-noyabr). 2009-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  15. Thompson, Phil. Steven Gerrard: For Club and Country. The History Press, 2006. 
  16. „Blue delight as three sent off“. BBC Sport (1999-yil 27-sentyabr). 2011-yil 5-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  17. „Youth steals the show at Anfield“. BBC Sport (1999-yil 5-dekabr). 2009-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  18. „Houllier hails brilliant Reds“. BBC Sport (2001-yil 17-may). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 21-aprel.
  19. „Super Liverpool record cup win“. Union of European Football Associations (UEFA). 2001-yil 6-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 7-yanvar.
  20. „Liverpool lift Worthington Cup“. BBC Sport (2003-yil 2-mart). 2006-yil 3-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 26-sentyabr.
  21. „Gerrard named Reds captain“. BBC Sport (2003-yil 15-oktyabr). 2010-yil 4-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  22. „Steven Gerrard profile“. Liverpool Echo (2005-yil 4-iyun). 2011-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  23. Fifield, Dominic. „Benítez boost as Gerrard stays at Liverpool“. The Guardian (2004-yil 29-iyun). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  24. Lovejoy, Joe. „Chelsea eye Steven Gerrard bid as title race heads for dramatic finish“. The Times (2008-yil 20-aprel). 2008-yil 20-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  25. „Gerrard lift for Liverpool“. UEFA. Qaraldi: 2021-yil 14-noyabr.
  26. „Liverpool 3–1 Olympiakos“. BBC Sport (2004-yil 8-dekabr). 2010-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  27. „UEFA Champions League Moment – What a Hit Son!“. Bein Sports. 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 15-dekabr.
  28. Kay, Oliver. „Gerrard opens Euro tunnel“. The Times (2004-yil 9-dekabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  29. „Liverpool 2–3 Chelsea“. BBC Sport (2005-yil 27-fevral). 2007-yil 29-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  30. „Golden goal: Steven Gerrard for Liverpool v Milan (2005 Champions League final)“. The Guardian (2015-yil 22-may). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 26-may.
  31. McCarra, Kevin. „Grit, spirit and the ultimate glory“. The Guardian (2005-yil 26-may). 2013-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 16-avgust.
  32. „Gerrard gains European acclaim“. UEFA (2005-yil 25-avgust). 2009-yil 8-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  33. „Gerrard could stay after Euro win“. BBC Sport (2006-yil 26-may). 2009-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  34. „I want to leave Anfield – Gerrard“. BBC Sport (2005-yil 5-iyul). 2007-yil 18-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  35. „Gerrard in shock Liverpool U-turn“. BBC Sport (2005-yil 6-iyul). 2009-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  36. „Gerrard & Carragher extend deals“. BBC Sport (2005-yil 8-iyul). 2012-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 21-avgust.
  37. „Gerrard named player of the year“. BBC Sport (2006-yil 23-aprel). 2013-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  38. „Liverpool-West Ham 3–3 (aet)“. BBC Sport (2006-yil 13-may). 2017-yil 4-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 7-fevral.
  39. „Gerrard: 2006 display against West Ham probably my best ever – just don't call it 'The Gerrard Final'“. Fourfourtwo.com (2017-yil 1-noyabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 7-fevral.
  40. Prentice, David. „Rafa Benitez is the man behind Steven Gerrard's 100“. Liverpool Echo (2008-yil 3-oktyabr). 2012-yil 20-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  41. Hampson, Andy. „From Stanley Matthews to Steven Gerrard, five classic FA Cup final“. Belfast Telegraph (2020-yil 15-mart). 2020-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 15-dekabr.
  42. Phillips, Owen. „Liverpool 1–0 Chelsea (Agg: 1–1)“. BBC Sport (2007-yil 1-may). 2009-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  43. McCarra, Kevin. „Brave Liverpool out of luck as Inzaghi inflicts Milan's revenge“. The Guardian (2007-yil 24-may). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  44. Taylor, Louise. „Gerrard may miss Chelsea match after foot injury“. The Guardian (2007-yil 16-avgust). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  45. „Liverpool captain Steve Gerrard to face Chelsea with hairline toe fracture, not Germany“. International Herald Tribune (2007-yil 17-avgust). 2008-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 15-iyun.
  46. Hughes, Ian. „Liverpool 1–1 Arsenal“. BBC Sport (2007-yil 28-oktyabr). 2007-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  47. Hassall. „Steven Gerrard 400up“. Liverpool F.C. (2007-yil 28-oktyabr). 2008-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  48. Rea. „Liverpool V Man U: Stat attack“. Liverpool F.C. (2007-yil 14-dekabr). 2008-yil 9-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  49. Ledsom. „Kaka named World Player of Year“. Reuters (UK) (2007-yil 17-dekabr). 2015-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 19-mart.
  50. Christenson. „Kaka pips Messi and Ronaldo to clinch world player prize“. The Guardian (2007-yil 18-dekabr). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-may.
  51. Doyle, Ian. „Liverpool 3, Blackburn 1: Post Match Analysis“. Liverpool Daily Post (2008-yil 14-aprel). 2008-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  52. Barrett, Tony. „Steven Gerrard's joy at 300 league appearances for Liverpool“. Liverpool Echo (2008-yil 14-aprel). 2011-yil 14-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 30-iyul.
  53. „Fernando Torres and Steven Gerrard shortlisted for PFA awards“. Liverpool Daily Post (2008-yil 12-aprel). 2012-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  54. Harvey, Chris. „Premier League team 07/08“. Sky Sports (2008-yil 27-aprel). 2010-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  55. Pearson, James. „Gerrard set for surgery“. Sky Sports (2008-yil 29-avgust). 2009-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  56. „Steven Gerrard "robbed" of 100th Liverpool goal“. Liverpool Daily Post (2008-yil 20-sentyabr). 2008-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  57. Neale, Richard. „Gerrard scores 100th goal for Liverpool“. The Times (2008-yil 1-oktyabr). Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  58. Kay, Oliver. „Fernando Torres sets tone for Liverpool to progress in imperious style“. The Times (2009-yil 11-mart). Qaraldi: 2009-yil 13-mart.
  59. McNulty, Phil. „Man Utd 1–4 Liverpool“. BBC Sport (2009-yil 14-mart). 2009-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-mart.
  60. McNulty, Phil. „Liverpool 5–0 Aston Villa“. BBC Sport (2009-yil 22-mart). 2009-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 23-mart.
  61. „Gerrard delight at writers' award“. BBC Sport (2009-yil 13-may). 2009-yil 17-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 13-may.
  62. Molinaro, John. „Non-reaction to Gerrard exposes English hypocrisy over diving“. CBC Sports. 2011-yil 29-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 21-yanvar.
  63. „Gerrard and Torres staying at Liverpool – Hodgson“. BBC Sport (2010-yil 16-iyul). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-avgust.
  64. Nakrani, Sachin. „Steven Gerrard all but confirms he is staying at Liverpool“. The Guardian (2010-yil 20-iyul). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 13-dekabr.
  65. „Our complete German squad“. Liverpool F.C. (2010-yil 31-iyul). 2010-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 29-aprel.
  66. Ashenden, Mark. „Liverpool 2–0 Rabotnicki Skopje (agg 4–0)“. BBC Sport (2010-yil 5-avgust). 2010-yil 5-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 5-avgust.
  67. McNulty, Phil. „Manchester United 3–2 Liverpool“. BBC Sport (2010-yil 19-sentyabr). 2016-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 21-noyabr.
  68. Sanghera, Mandeep. „Liverpool 2–2 Sunderland“. BBC Sport (2010-yil 25-sentyabr). 2012-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 21-noyabr.
  69. Sanghera, Mandeep. „Liverpool 3–1 Napoli“. BBC Sport (2010-yil 4-noyabr). 2012-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 21-noyabr.
  70. Short, Paul. „Gerrard out for six weeks with injury“. The Independent (2011-yil 31-iyul). 2012-yil 20-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 22-avgust.
  71. Bascombe, Chris. „Liverpool captain Steven Gerrard rejected Bayern Munich“. The Daily Telegraph (2013-yil 2-avgust). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 4-aprel.
  72. „Gerrard ankle placed in cast“. ESPN Soccernet (2011-yil 1-noyabr). 2012-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-avgust.
  73. „Bellamy brace sinks Magpies“. Liverpool F.C. (2011-yil 31-dekabr). 2012-yil 7-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
  74. „Gerrard signs contract extension“. Liverpool F.C. (2013-yil 15-iyul). 2013-yil 18-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 15-iyul.
  75. Whittell, Ian. „Liverpool beat Olympiakos in Gerrard testimonial“. Fox News. Agence France-Presse (2013-yil 3-avgust). 2015-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 1-sentyabr.
  76. Pearce, James. „Steven Gerrard story: LFC captain looks to the future“. Liverpool Echo (2013-yil 2-avgust). 2015-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 1-iyun.
  77. „Man Utd 0–3 Liverpool“. BBC Sport (2014-yil 16-mart). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 14-aprel.
  78. „The top PL scorers from Man Utd-Liverpool: Gerrard, Cole, Rashford…“. Planet Football. Qaraldi: 2021-yil 26-oktyabr.
  79. „West Ham 1–2 Liverpool“. BBC Sport (2014-yil 6-aprel). 2014-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 14-aprel.
  80. Lawrence, Amy. „Steven Gerrard walks alone in his thoughts as Liverpool's hopes evaporate“. The Guardian (2014-yil 11-may). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-avgust.
  81. Stanger. „Why Liverpool's collapse at Crystal Palace makes a fitting end to an extraordinary title challenge“. Sky Sports (2014-yil 6-may). 2014-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-avgust.
  82. „Gerrard slip loosens Liverpool's title grip“. Sky Sports (2014-yil 27-aprel). 2014-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-avgust.
  83. „Liverpool 0–2 Chelsea“. BBC Sport (2014-yil 27-aprel). 2014-yil 12-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 13-may.
  84. Bevan, Chris. „Liverpool v Chelsea: Jose Mourinho's tactical masterclass“. BBC Sport (2014-yil 28-aprel). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 13-may.
  85. „Steven Gerrard: The Adaptable Man – 2013/14 Stats“. EPL Index. 2014-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 25-iyun.
  86. „PFA award: Liverpool's Suarez, Gerrard & Sturridge on shortlist“. BBC Sport (2014-yil 18-aprel). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 19-aprel.
  87. Sutton, John. „Liverpool FC captain Steven Gerrard scoops ECHO sports personality of the year award“. Liverpool Echo (2014-yil 29-aprel). 2014-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 12-may.
  88. „Steven Gerrard: the past three months have been the worst of my life“. The Guardian (2014-yil 30-iyul). 2014-yil 31-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-avgust.
  89. Bascombe, Chris. „Liverpool captain Steven Gerrard admits 'this has been worst period of my life' after seeing title hopes slip away“. The Daily Telegraph (2014-yil 29-iyul). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-avgust.
  90. „Steven Gerrard interview: Mario Balotelli can still turn it around at Liverpool following stuttering start“. The Daily Telegraph (2014-yil 31-oktyabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 31-oktyabr.
  91. „Captain Gerrard to leave Liverpool at end of season“. ITV Sport (2015-yil 1-yanvar). 2015-yil 2-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 21-yanvar.
  92. „Steven Gerrard would have signed new Liverpool contract in summer“. ESPN FC (2015-yil 7-yanvar). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 8-yanvar.
  93. „Salah stars as Liverpool beat 10-man Atlético“. BBC. Qaraldi: 2021-yil 19-oktyabr.
  94. „AFC Wimbledon 1–2 Liverpool“. BBC Football. 2016-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 6-yanvar.
  95. McNulty, Phil. „Steven Gerrard shows Liverpool what they will miss“. BBC (2015-yil 6-yanvar). 2015-yil 6-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 6-yanvar.
  96. Jones, Neil. „Steven Gerrard's 700th Liverpool FC appearance: how he's reached this milestone“. Liverpool Echo (2015-yil 1-fevral). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-iyun.
  97. „Steven Gerrard: Liverpool captain sorry for 38-second red card“. BBC Sport (2015-yil 22-mart). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 22-mart.
  98. Rose, Gary. „West Brom dent Liverpool top 4 hopes“. BBC Sport (2015-yil 25-aprel). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 25-aprel.
  99. „Gerrard reflects on 17 years as a Red“. Liverpool F.C. (2015-yil 14-may). 2015-yil 16-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 15-may.
  100. „Steven Gerrard on leaving Liverpool: 'I always knew this moment was going to be the toughest'“. The Guardian (2015-yil 14-may). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 15-may.
  101. „Liverpool's Steven Gerrard given inglorious send-off by Crystal Palace“. The Guardian (2015-yil 16-may). 2015-yil 19-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 18-may.
  102. Johnston, Neil. „Stoke 6–1 Liverpool“. BBC Sport (2015-yil 24-may). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 24-may.
  103. Baxter, Kevin. „Galaxy announces Steven Gerrard's 18-month deal on Wednesday“. Los Angeles Times (2015-yil 7-yanvar). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 21-yanvar.
  104. „Despite the loss to Real Salt Lake, Steven Gerrard pleased with competitive appearance for the LA Galaxy“. LA Galaxy. Qaraldi: 2021-yil 14-noyabr.
  105. „LA Galaxy 5–2 San Jose Earthquakes: Gerrard scores and assists on MLS debut“. Goal.com (2015-yil 18-iyul). 2015-yil 21-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 18-iyul.
  106. „Sebastian Giovinco, Kei Kamara among 22 players named to 2015 AT&T MLS All-Star Game roster“. Major League Soccer (2015-yil 18-iyul). 2015-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 18-iyul.
  107. „Timeline: LA Galaxy vs FC Dallas“. Major League Soccer (2015-yil 28-sentyabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-iyun.
  108. „Steven Gerrard: LA Galaxy midfielder may retire in 2016“. BBC Sport (2015-yil 3-noyabr). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 3-noyabr.
  109. Dobson, Mark. „Steven Gerrard could be set to announce his retirement after Galaxy KO“. The Guardian (2016-yil 6-noyabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 8-noyabr.
  110. „Steven Gerrard: Ex-Liverpool captain to leave LA Galaxy“. BBC Sport (2016-yil 15-noyabr). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 11-fevral.
  111. „Steven Gerrard retires from football after 'incredible career'“. The Guardian (2016-yil 24-noyabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 21-yanvar.
  112. „Steven Gerrard: Liverpool great retires after a 19-year career“. BBC Sport (2016-yil 24-noyabr). 2016-yil 25-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 24-noyabr.
  113. „Victorious farewell for England“. BBC Sport (2000-yil 31-may). 2012-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 28-may.
  114. „Keegan names Euro 2000 squad“. BBC Sport (2000-yil 1-iyun). 2012-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 28-may.
  115. „England beat Germany – at last“. BBC Sport (2000-yil 17-iyun). 2010-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 28-may.
  116. „Gerrard ruled out of World Cup“. BBC Sport (2002-yil 14-may). 2010-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 28-may.
  117. „FA Summer Tournament (Manchester) 2004“. www.rsssf.com. 2019-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 31-yanvar.
  118. „Steven Gerrard“. The Football Association. 2013-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-avgust.
  119. „Steven Gerrard“. The Football Association. 2013-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-avgust.
  120. „Portugal break England hearts“. BBC Sport (2004-yil 24-iyun). 2018-yil 26-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 28-may.
  121. „England beaten on penalties again“. BBC Sport (2006-yil 1-iyul). 2017-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 28-may.
  122. „Terry named new England skipper“. BBC Sport (2006-yil 10-avgust). 2007-yil 6-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  123. Stevenson, Johnathon. „England 2–3 Croatia“. BBC Sport (2007-yil 21-noyabr). 2018-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  124. Hodges, Vicki. „Fabio Capello names Steven Gerrard captain“. The Daily Telegraph (2008-yil 5-fevral). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  125. „Capello names Terry as captain“. The Independent (2008-yil 19-noyabr). 2008-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  126. Pearson, James. „Terry keen to keep armband“. Sky Sports (2007-yil 13-dekabr). 2009-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-dekabr.
  127. McNulty, Phil. „England 5–1 Croatia“. BBC Sport (2009-yil 9-sentyabr). 2020-yil 11-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 31-dekabr.
  128. „Rio Ferdinand out of England World Cup squad“. BBC Sport (2010-yil 4-iyun). 2010-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 11-iyul.
  129. „Rio Ferdinand out of England World Cup squad“. BBC Sport (2010-yil 4-iyun). 2010-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 13-iyun.
  130. „Steven Gerrard eager to prolong England career“. BBC Sport (2010-yil 11-iyul). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 21-yanvar.
  131. Fletcher, Paul. „England 2–1 Hungary BBC report“. BBC Sport (2010-yil 11-avgust). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 11-avgust.
  132. „England Euro 2012 squad: Steven Gerrard named captain“. BBC Sport (2012-yil 16-may). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 11-fevral.
  133. „UEFA EURO 2012 Team of the Tournament“. UEFA (2012-yil 2-iyul). 2013-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 2-yanvar.
  134. „Sweden 4–2 England“. BBC Sport (2012-yil 14-noyabr). 2016-yil 18-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 11-fevral.
  135. „Outstanding Steven Gerrard deserving of 100-cap milestone“. BBC Sport (2012-yil 12-noyabr). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 14-aprel.
  136. „World Cup 2014: England knocked out of World Cup“. BBC Sport. 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 24-iyun.
  137. „World Cup 2014: Gerrard faces reality that England dream is over“. BBC Sport. 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 24-iyun.
  138. McNulty, Phil. „Costa Rica 0 England 0“. BBC Sport. 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 25-iyun.
  139. „Steven Gerrard announces retirement: England captain retires from international football after World Cup failure“. The Independent (2014-yil 21-iyul). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-iyun.
  140. „Steven Gerrard: England captain quits international football“. BBC Sport. 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 21-iyul.
  141. „Henderson: Stevie is England's greatest“. Liverpool F.C. (2014-yil 21-iyul). 2014-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 22-iyul.
  142. Evans. „Steven Gerrard and Paul Scholes examples of post-retirement hype“. ESPN FC (2016-yil 29-noyabr). 2020-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-may.
  143. „Pele: Gerrard's the best“. Sky sports. 2016-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-may.
  144. Benammar, Emily. „Liverpool's Steven Gerrard hailed as world's best player by Zinedine Zidane“. The Daily Telegraph (2009-yil 13-mart). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 4-aprel.
  145. „Kakà: "Sta finendo un ciclo Milan, prendi Gerrard"“ (it). La Gazzetta dello Sport (2009-yil 15-aprel). 2014-yil 5-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-dekabr.
  146. „Steven Gerrard's move from Liverpool to L.A. Galaxy confirmed“. USA Today (2015-yil 7-yanvar). 2020-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-may.
  147. „Liverpool captain Steven Gerrard's greatest games“. BBC Sport (2012-yil 14-mart). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 2-yanvar.
  148. „John Barnes: Liverpool's Steven Gerrard world-class in new role“. The Sports Review (2014-yil 18-may). Qaraldi: 2014-yil 22-avgust.
  149. „A decade of Gerrard: from skinny lad to the hero of Anfield“. 2009-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-dekabr.
  150. 150,0 150,1 150,2 „Steven Gerrard completes decade at Liverpool“. The Times. 2014-yil 18-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-dekabr.
  151. Bull, JJ. „Retro Premier League review: Why 2008/09 was Steven Gerrard's peak season“. The Telegraph (2020-yil 30-mart). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-may.
  152. „2014 World Cup – #WorldCupRank: No. 37 Steven Gerrard“. ESPN FC (2014-yil 30-may). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-may.
  153. Cox. „Steven Gerrard's 'make-or-break' 2014 culminated in Liverpool departure“. ESPN FC (2015-yil 10-iyul). 2020-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-may.
  154. „Liverpool vs. Basel 1–1“. The Guardian (2014-yil 9-dekabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-dekabr.
  155. „Who is better: Scholes or Gerrard?“. Manchester Evening News. 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-dekabr.
  156. „Gerrard, il capitano perfetto Corre, ragiona, segna. E ci crede“ (it). Il Corriere della Sera (2012-yil 23-iyun). 2016-yil 6-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-dekabr.
  157. „Eriksson, lezione di calcio alla Germania“ (it). Il Corriere della Sera (2001-yil 2-sentyabr). 2011-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-dekabr.
  158. „Steven Gerrard: The rare captain“. ESPN FC. 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-dekabr.
  159. „Steven Gerrard Slams Phil Neville For Diving (VIDEO)“. The Huffington Post (2012-yil 29-oktyabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 21-yanvar.
  160. Doyle, Paul. „Why is diving by English footballers so often overlooked?“. The Guardian (2009-yil 15-dekabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 21-yanvar.
  161. „Penalty fuels Gerrard dive debate“. BBC Sport. 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 21-yanvar.
  162. „Steven Gerrard says MK Dons managerial vacancy came too soon for him“. BBC Sport (2016-yil 23-noyabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 21-yanvar.
  163. „Steven Gerrard: Liverpool to hire former captain as youth coach“. BBC Sport (2017-yil 20-yanvar). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 21-yanvar.
  164. Dobson. „Steven Gerrard reveals the reason behind his MK Dons snub“. The Guardian (2016-yil 23-noyabr). 2017-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 11-aprel.
  165. „Steven Gerrard has officially returned to Liverpool“. The Independent (2017-yil 20-yanvar). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-sentyabr.
  166. Joyce. „Gerrard will take charge of Liverpool U18 next season“ (2017-yil 11-aprel). 2017-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 22-yanvar.
  167. Molloy, Mark. „Steven Gerrard and Jamie Carragher make surprise Liverpool return for friendly“. The Telegraph (2017-yil 22-may). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-iyun.
  168. „Gerrard to take charge of U19s in UEFA Youth League“. Liverpool F.C. (2017-yil 7-sentyabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 7-sentyabr.
  169. McLaughlin, Chris. „Steven Gerrard: Rangers confident of appointment in coming days“. BBC Sport (2018-yil 29-aprel). 2021-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 1-may.
  170. „Rangers: Graeme Murty sacked as manager“. BBC Sport (2018-yil 1-may). 2018-yil 1-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 1-may.
  171. Murray, Ewan. „Steven Gerrard appointed as new Rangers manager: 'It was a no-brainer'“. The Guardian (2018-yil 4-may). Qaraldi: 2012-yil 12-noyabr.
  172. Palmer, Bryn; Southwick, Andrew. „Europa League: Hibs hit six, Rangers win in Gerrard's first game“. BBC Sport (2018-yil 12-iyul). 2018-yil 20-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-iyul.
  173. „Aberdeen 1–1 Rangers“. BBC Sport (2018-yil 5-avgust). Qaraldi: 2021-yil 3-mart.
  174. English, Tom. „Celtic 1–0 Rangers: Steven Gerrard suffers first loss after Oliver Ntcham goal“. BBC Sport (2018-yil 2-sentyabr). 2018-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 3-sentyabr.
  175. Sherlock, Harry. „Gerrard's Rangers secure first Old Firm league victory for over six years“. Goal.com (2018-yil 29-dekabr). 2019-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-aprel.
  176. „Newcastle United manager search: Steven Gerrard a top choice?“. Coming Home Newcastle (2019-yil 4-iyul). Qaraldi: 2021-yil 3-mart.
  177. „Rafael Benitez: Newcastle United manager to leave club“. BBC Sport (2019-yil 24-iyun).
  178. „Steven Gerrard rejects the chance to replace Rafa Benitez as Newcastle United's next manager“ (2019-yil 7-iyul). Qaraldi: 2021-yil 3-mart.
  179. Campbell. „Rangers win group with 2-0 victory over Lech Poznan in Poland“. BBC Sport (2020-yil 10-dekabr). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-dekabr.
  180. Thomson. „Goldson double secures Old Firm win“. Ranger F.C. (2020-yil 17-oktyabr). 2020-yil 20-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-dekabr.
  181. „Rangers: Steven Gerrard says 'more to come' after Scottish Premiership title win“. BBC Sport (2021-yil 7-mart). Qaraldi: 2021-yil 26-iyul.
  182. „Steven Gerrard: Aston Villa name Rangers boss as new manager“. BBC Sport (2021-yil 11-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  183. Percy, John. „Steven Gerrard's £5m-a-year deal to deliver Aston Villa's 'ambitious plans'“ (en). 2022-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-noyabr.
  184. Brand. „Aston Villa 2-0 Brighton: Late goals get Steven Gerrard reign off to winning start as Villa stop the rot“. Sky Sports (2021-yil 20-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 20-noyabr.
  185. Ashdown, John. „Payback time for Steven Gerrard's little cousin Anthony at Wembley“. The Guardian (2012-yil 24-fevral). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 1-may.
  186. Bevan, Chris. „Cardiff 2–2 Liverpool“. BBC Sport (2012-yil 26-fevral). 2018-yil 17-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 1-may.
  187. „England stars' wedding hat-trick“. BBC News (2007-yil 16-iyun). 2007-yil 8-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 1-may.
  188. Corless. „"Our family is complete": Liverpool legend Steven Gerrard confirms wife Alex has given birth to their first son“. 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29 April 2017.
  189. „Gerrard honoured by home borough“. BBC Sport (14 december 2006). 1 january 2009da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 30-iyul.
  190. Woodward, Will. „Rod and Zara winners in politics-free New Year honours“. The Guardian (30 december 2006). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 30-iyul.
  191. „Footballer gets university honour“. BBC Sport (26 july 2008). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27 july 2008.
  192. Clarke, Stewart. „Amazon Nets 'Make Us Dream' Documentary About Liverpool F.C. Legend Steven Gerrard“. Variety (1 november 2018). 26 november 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26 november 2018.
  193. „British Book Awards – Winners 2007“. Galaxy British Book Awards (2007). 24 april 2008da asl nusxadan arxivlangan.
  194. Steven Gerrard. My Story. Penguin Books Limited, 24 September 2015. ISBN 978-1-4059-2442-9. Qaraldi: 4 november 2016. 
  195. „Steven Gerrard: 'I wish I was 25 again and captain, leading Liverpool out'“. The Guardian (19 september 2015). 18 october 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22 september 2015.
  196. Kelly, Jo. „Jon-Paul Gilhooley, 10 – Liverpool FC“. Liverpool Daily Post (2009-yil 15-aprel). 25 may 2013da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-avgust.
  197. „Gerrard pays Hillsborough tribute“. BBC Sport (11 april 2009). 2009-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 1-yanvar.
  198. „Steven Gerrard: My Liverpool Story by Steven Gerrard“. Good Reads. Qaraldi: 31 august 2021.
  199. „Steven Gerrard book extracts: Liverpool legend opens up on slip, Man Utd and a shocking injury“. Fox Sports (15 september 2015). 2020-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 1-may.
  200. „Gerrard arrested in assault probe“. BBC News (29 december 2008). 30 december 2008da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29 december 2008.
  201. „Charged Gerrard offered support“. BBC News (30 december 2008). 26 january 2009da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 21-yanvar.
  202. „Gerrard denies nightclub assault“. BBC News (23 january 2009). 26 january 2009da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 january 2009.
  203. „Gerrard assault charge is dropped“. BBC News (20 march 2009). 21 march 2009da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20 march 2009.
  204. 204,0 204,1 „LA Galaxy: Matches“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  205. „Germany vs. England 1–5: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  206. „England vs. North Macedonia 2–2: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  207. „England vs. Serbia 2–1: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  208. „England vs. Switzerland 3–0: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  209. „Austria vs. England 2–2: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  210. „England vs. Azerbaijan 2–0: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  211. „England vs. Hungary 3–1: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  212. „England vs. Trinidad and Tobago 2–0: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  213. „Sweden vs. England 2–2: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  214. „England vs. Andorra 5–0: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  215. „Andorra vs. England 0–3: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  216. „England vs. United States 2–0: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  217. „Belarus vs. England 1–3: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  218. „England vs. Croatia 5–1: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  219. „England vs. United States 1–1: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  220. „England vs. Hungary 2–1: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  221. „England vs. Moldova 4–0: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  222. „England vs. Poland 2–0: Summary“. Soccerway. Perform Group. Qaraldi: 2021-yil 13-noyabr.
  223. „Steven Gerrard“. thisisourhomeground.com. 2014-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12 july 2014.
  224. „Match Details: Liverpool 1 Chelsea 2“. LFCHistory.net. Qaraldi: 9 june 2022.
  225. „Liverpool 2–3 Chelsea“. BBC Sport (2005-yil 27-fevral). Qaraldi: 8 june 2022.
  226. „Slick Arsenal win Shield“. BBC Sport (11 august 2002). Qaraldi: 13 june 2022.
  227. „AC Milan 2-1 Liverpool“. BBC Sport (23 may 2007). Qaraldi: 8 june 2022.
  228. „Sao Paulo 1–0 Liverpool“. BBC Sport (18 december 2005). Qaraldi: 8 june 2022.
  229. „UEFA Club Football Awards“. UEFA (1 may 2011). 7 july 2020da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  230. „Teams of the year“. BBC Sport (29 april 2001). 29 october 2002da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 may 2018.
  231. „Henry retains PFA crown“. BBC Sport (25 april 2004). 12 january 2016da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 may 2018.
  232. „Terry claims player of year award“. BBC Sport (24 april 2005). 3 august 2017da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 may 2018.
  233. „Gerrard named player of the year“. BBC Sport (2006-yil 23-aprel). 2013-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 may 2018.
  234. „Ronaldo secures PFA awards double“. BBC Sport (22 april 2007). 2008-yil 14-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 may 2018.
  235. „Ronaldo named player of the year“. BBC Sport (2008-yil 27-aprel). 1 may 2008da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 may 2018.
  236. „Giggs earns prestigious PFA award“. BBC Sport (26 april 2009). 26 march 2012da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 may 2018.
  237. „Luis Suarez: Liverpool striker wins PFA Player of the Year award“. BBC Sport (2014-yil 28-aprel). 12 january 2016da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 may 2018.
  238. „PFA's Official Fan's Player of the Year Previous Winners“. GiveMeFootball.com. Professional Footballers' Association. 15 december 2007da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  239. „Gerrard & Lampard share PFA Merit Award“. Goal.com. 6 july 2020da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  240. „Gerrard delight at writers' award“. BBC Sport (2009-yil 13-may). 2009-yil 17-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  241. „Onze Mondial Awards“ (6 december 2018). 24 september 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30 september 2019.
  242. „Gerrard delighted with Player of the Year vote – Liverpool FC“ (12 june 2015). 12 june 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  243. 243,0 243,1 „It's Official: LFC Player of the Season – Liverpool FC“ (12 june 2015). 12 june 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  244. „LFC Player of the Season: Steven Gerrard – Liverpool FC“ (12 june 2015). 12 june 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  245. „Carra wins .tv player of the season – Liverpool FC“ (14 july 2015). 14 july 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9 july 2019.
  246. „It's Official: LFC Player of the Season – Liverpool FC“ (12 june 2015). 12 june 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9 july 2019.
  247. „FIFPRO WORLD XI 2006/2007“. 2 march 2014da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  248. „FIFPRO WORLD XI 2007/2008“. 2 march 2014da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  249. „FIFA FIFPRO WORLD XI 2009“. 2 march 2014da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  250. „team of the year 2005“. UEFA.com. 12 june 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  251. „team of the year 2006“. UEFA.com. 12 june 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  252. „team of the year 2007“. UEFA.com. 7 november 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  253. „Ultimate Team of the Year: The All-Time XI“. UEFA (22 november 2015). 7 may 2016da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25 november 2015.
  254. „UEFA Euro 2012 Team of the Tournament“. UEFA.com. Union of European Football Associations (2012-yil 2-iyul). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  255. „Her Er Europas Hold 2008–09“ (da). Tipsbladet (22 june 2009). 7 july 2020da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6 july 2020.
  256. „Premier League Player Stats - Assists“. premierleague.com. — „Select season in the "Filter by season" drop-down menu.“. Qaraldi: 1 june 2022.
  257. „Man Utd dominate 20 Seasons Fantasy Teams“. Premier League (14 may 2012). 18 may 2012da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14 may 2012.
  258. „Steven Gerrard Hall of Fame profile“. National Football Museum. 23 september 2017da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22 september 2017.
  259. „2005 FIFA Club World Championship awards“. FIFA. 4 july 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30 july 2015.
  260. „Gerrard chosen as Premier League Hall of Fame inductee“. Premier League (20 may 2021). Qaraldi: 20 may 2021.
  261. „Rangers: Steven Gerrard says 'more to come' after Scottish Premiership title win“. BBC Sport (2021-yil 7-mart). Qaraldi: 2021-yil 7-mart.
  262. „Steven Gerrard: Rangers boss wins Scottish writers' manager award“. BBC Sport. BBC (12 may 2021). Qaraldi: 12 may 2021.
  263. „Rangers: Steven Gerrard and James Tavernier win PFA Scotland awards“. BBC Sport (16 may 2021). Qaraldi: 16 may 2021.
  264. Berry. „Steven Gerrard completes Rangers Manager of the Year hat-trick after landing PFA Scotland prize“. Daily Record. Scottish Daily Record and Sunday Mail Ltd (16 may 2021). Qaraldi: 16 may 2021.
  265. „GERRARD VOTED MANAGER OF YEAR“. SPFL (14 may 2021). Qaraldi: 14 may 2021.
  266. „Steven Gerrard: Rangers boss named SPFL manager of the year“. Sky Sports. Sky UK (14 may 2021). Qaraldi: 14 may 2021.
  267. „The full list of LMA Annual Awards Winners 2020/21“. LMA. League Managers Association (24 may 2021). 2021-05-24da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-avgust.
  268. Pilcher. „Rangers boss Steven Gerrard scoops yet another award after LMA recognise unbeaten season“. Glasgow Live. MGN Limited (24 may 2021). Qaraldi: 24 may 2021.
  269. „Rangers pair Steven Gerrard and Scott Arfield honoured after four wins from four in April“. Sky Sports. 2020-yil 31-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 31-yanvar.
  270. „Rangers 'deserve' to be top of Premiership, says manager of month Steven Gerrard“. BBC Sport. BBC Sport (18 october 2019). 19 october 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30 january 2020.
  271. Hasanyan. „Steven Gerrard collects his Premiership Manager of the Month award in Dubai“. Goal.com (8 january 2020). 30 january 2020da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30 january 2020.
  272. „Gerard voted manager of the month“. 25 october 2020da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3 december 2020.
  273. „Awards double for Rangers“. SPFL (6 november 2020). Qaraldi: 7 november 2020.
  274. „November double for Rangers“. SPFL (4 december 2020). 2020-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5 december 2020.
  275. „Steven Gerrard Named Manager Of The Month“. Rangers.co.uk. Rangers Football Club (5 march 2020). Qaraldi: 5 march 2020.
  276. „Queen gives Gerrard top award“ (21 march 2007). 1 september 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1 september 2019.