Zamzam

Zamzam Obi zamzam - Makka shahridagi „Al-Masjid al-Harom“ sahnidagi muqaddas buloq. Kaʻba yonida boʻlib, hoz. vaqtda pastda - alohida va maxsus joyga oʻtkazilgan suv joʻmraklari orqali ichiladi. Buloq suvi kengligi bir qarichdan ortiqroq poʻlat quvur orqali chiqadi, oynavand xonada xizmatchilar uni Masjidning birinchi, ikkinchi va uchinchi qavati (tomi)ga tarqalishini nazorat qilib turadilar. Suv tarqatgich uskunalar kecha-yu kunduz betoʻxtov ishlaydi. Zamzam tarixi uzoq. Rivoyatlarga koʻra, buloqning paydo boʻlishi Ibrohim (as)ning oʻgʻli Ismoilning tavalludi bilan bogʻlanadi: choʻlda qoldirib ketilgan bibi Hojar chaqalogʻi (Ismoil) dunyoga kelgach, yuvinish va chanqog‘ini bosish maqsadida suv axtarib shu yaqindagi Safo va Marva tepaliklari orasida yetti marotaba yelib-yuguradi. Suv topolmay obdan toliqqan ona chaqalogʻi yoniga qaytsa, uning oyoqlari ostidan suv chiqayotganligini koʻradi. Nima qilarini bilmay shoshib qolgan bibi Hojar „zam, zam“ (yaʼni „toʻxta, toʻxta!“) deydi. Boshqa bir rivoyatda onaning mushkul ahvolidan boxabar boʻlgan Jabroil (a.s.) yerni siypalab suv chiqarib bergan deyiladi. Lekin oradan koʻp asrlar oʻtib buloq koʻzi yopilib qoladi. Vaqti kelib Muhammad (sav)ning buvalari Abdulmuttalib buloq koʻzini qayta ochgan. Zamzam Qurʼoni karimda tilga olingan. Zamzam suviga yuz-qoʻllarni yuvish, undan ichish haj va umra amallarini bajarishning belgisi va savobli ish hisoblanadi. Ziyoratchilar qaytishda oʻzlari bilan suvdan olib ketib, koʻpchilikka tarqatadilar. Hozirgi Makkada suvni turli hajmlardagi idishlarga quyadigan moslama ishga tushirilgan. Zamzam suvi oʻziga xos xususiyatga ega. Tarkibi kishi tanasi uchun foydali maʼdanlarga boyligi, oshqozon-ichak, qon tomiri va b. baʼzi kasalliklarga davo ekani aniqlangan. Shu bois Zamzam suvi salomat kishi uchun taom, kasalmandlar uchun shifobaxshdir" deyilgan hadisi sharifda.

Manbalar

zam zam qudugʻining chuqurligi 33 metr