Katta Eron
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Greater_Iran_Map.png/300px-Greater_Iran_Map.png)
Katta Eron yoki Buyuk Eron (fors. ایران بزرگ - Iran-e bozorg; fors. ایرانزمین - Iranzamin) — tarixiy, madaniy, diniy va siyosiy oʻlka. «Katta» yoki «Buyuk» oʻlkasi quyidagi hududlarni oʻz ichiga oladi: hozirgi Eronning hududi, gʻarbiy va shimoliy Iroq, shimoli-sharqiy Suriya, janubi-sharqiy Turkiya, Armaniston, Ozarbayjon, sharqiy, shimoliy va janubiy Gurjiston, Afgʻoniston, gʻarbiy, janubi-gʻarbiy va shimoliy Pokiston, Tojikiston, janubiy va gʻarbiy Qirgʻiziston, janubi-gʻarbiy va janubiy Qozogʻiston, Oʻzbekiston, Turkmaniston, Xitoyning Shinjon-Uygʻur muxtor tumani janubi va gʻarbi, Rossiyaning Dogʻiston, Checheniston, Ingushiya va Shimoliy Osetiya hududlari.
ХIХ asrdan to hozirgacha eronshunosligida ham «Katta Eron» ham «Eron» atamalari ishlatilib kelinadi. Shuningdek «Buyuk Eron» va «Eron madaniy oʻlkasi» kabi atamalar ham uchrab turadi. «Katta Eron» oʻlkasi hozirgi siyosiy jabhadan tubdan farq qilib, faqat tarixiy, madaniy va diniy birlikka ishora qiladi. «Katta Eron» oʻlkasi tarixi Sosoniylarning ushbu oʻlkaga kiruvchi hududlarini bosib olib Sosoniylar davlatiga asos solinganida boshlangan va boshqa sulolalar tomonidan davom ettirilgan. Forslar ushbu hududlarni egallab olishgani bilan ular oʻz dini, tili va madaniyatini mahalliy xalqlarga singdirishgan. Asrlar osha ushbu xalqlar va hududlar juda qalin hamkorlikda boʻlishgan.
Oʻlkaga kiruvchi hududlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qadimda
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Movarounnahr
- Xorazm
- Samarqand
- Buxoro
- Soʻgʻd
- Choch
- Toshkent
- Fargʻona vodiysi
- Xuroson
- Baqtriya
- Balx
- Badaxshon
- Marv
- Xutalon
- Hirot
- Qobul
- Kichik Xuroson
- Balujiston
- Siston
- Yazd
- Kerman
- Isfahon
- Hamadon
- Ozarbayjon
- Armaniston
- Qurdiston
Hozirgi paytda
[tahrir | manbasini tahrirlash]Eron — butunlay
Armaniston — butunlay
Ozarbayjon — butunlay
Gurjiston — janubiy, shimoliy va sharqiy qismi
Turkiya — janubi-sharqiy qismi
Iroq — gʻarbiy va shimoliy qismi
Suriya — shimoli-sharqiy qismi
Afgʻoniston — butunlay
Pokiston — janubi-gʻarbiy, gʻarbiy va shimoliy qismi
Tojikiston — butunlay
Qirgʻiziston — janubiy va gʻarbiy qismi
Qozogʻiston — janubi-gʻarbiy va janubiy qismi
Oʻzbekiston — butunlay
Turkmaniston — butunlay
Xitoy — Shinjon-Uygʻur muxtor tumani janubiy va gʻarbiy qismi
Rossiya — Dogʻiston, Checheniston, Ingushiya va Shimoliy Osetiya hududlari
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Iran continent
- Columbia College Today on «Iranian Cultural Continent» (Wayback Machine saytida 2006-05-09 sanasida arxivlangan)