Volga-Ural tatarlari
Volga-Ural tatarlari (tatarcha: татарлар) — tatarlarning etnografik guruhi , Volgaboʻyi hududida tashkil topgan. Volga-Ural tatarlari soni bo'yicha asosiy va eng yirik etnoterritorial guruhdir.
Volga-Ural tatarlari - Tataristonning asosiy aholisi, shuningdek, Boshqirdiston, Udmurtiya, Mordoviya, Mari El, Sibir va Rossiya Federatsiyasining boshqa hududlarida yashaydi; Rossiyadan tashqarida - Qozog'iston, O'zbekiston, Qirg'iziston, Turkmaniston, Ukraina, Litva, Latviya va Estoniyada. Rossiyadagi raqam - 2 million kishi[1], shundan Tatariston Respublikasida - 1765 ming. odamlar[2].
Volga-Ural tatarlarining bir qismi sifatida etnik guruhlar ajralib turadi: Qozon tatarlari, Qosimov tatarlari, misharlar, teptyarlar[2] va kryashenlar[3].
Dindorlar asosan sunniy musulmonlar, Kryashenlar bundan mustasno.
Tili - tatar (ba'zan uni Qrim-tatar tilidan ajratish uchun Volga-tatar deb ham ataladi)[4].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Guruh nihoyat Qozon xonligidagi Volga-Ural tatarlari xalqi sifatida shakllandi[5].
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Татары“. 2020-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-iyun.
- ↑ 2,0 2,1 Татары
- ↑ „Татары // Энциклопедия «Пермский край»“. 2020-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-iyun.
- ↑ Универсальная научно-популярная энциклопедия Кругосвет
- ↑ Институт Татарской Энциклопедии –> Статьи энциклопедии
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Каариайнен К. (фин.), Фурман Д. Е. Татары и русские — верующие и неверующие, старые и молодые (рус.) // Вопросы философии. — 1999. — № 11. — С. 68—80.
- Татары, Народы и культуры. М.: Наука, 2001.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Tatar ensiklopedik lug'atidan: TATARS
- Buyuk rus entsiklopediyasi (Wayback Machine saytida 2020-12-02 sanasida arxivlangan)
- Volga-Ural tatarlari (Wayback Machine saytida 2020-10-18 sanasida arxivlangan)
- 18-asrda Volga-Ural tatarlarining o'ziga xosligi haqida
- Millatlar ishlari bo'yicha federal agentlik (Wayback Machine saytida 2021-09-23 sanasida arxivlangan)
- Chingiz avlodlari (Wayback Machine saytida 2022-10-07 sanasida arxivlangan)