Paralimpiya oʻyinlari mezbon shaharlar roʻyxati
Paralimpiada o‘yinlari |
---|
Asosiy mavzular |
O‘yinlar |
Hududiy o‘yinlar |
1960-yildan beri 17 ta turli shaharlarda 16 ta Yozgi Paralimpiada oʻyinlari va 14 ta shaharda 14 ta Qishki Paralimpiada oʻyinlari oʻtkazildi. Xalqaro Olimpiya qoʻmitasi (XOQ) va Xalqaro Paralimpiya qoʻmitasi (XPQ) kelgusi Paralimpiya oʻyinlarini oʻtkazish uchun beshta shaharni tanlab oldi: 2026-yilgi Qishki Paralimpiada oʻyinlari uchun Milan-Kortina-dʼampetsso, 2028-yilgi Yozgi Paralimpiada oʻyinlari uchun Los-Anjeles, 2030-yilgi Qishki Paralimpiada oʻyinlari uchun Nice Alp togʻlari, 2032-yilgi Yozgi Paralimpiada oʻyinlari uchun Brisben va 2034-yilgi Qishki Paralimpiada oʻyinlari uchun Salt Lake City.
Toʻrtta shaharda bir martadan ortiq Paralimpiada oʻyinlari oʻtkazilgan yoki oʻtkazilishi rejalashtirilgan; Insbruk 1984 va 1988-yillarda, Pekin 2008-yilda (yozgi oʻyinlar) va 2022-yilda (qishki oʻyinlar), Tokio 1964 va 2020-yillarda, Salt Lake City 2002 va 2034-yillarda.
Amerika Qo‘shma Shtatlarida uch marotaba oʻyinlarga mezbonlik qilgan boʻlsa (ulardan biri qisman Buyuk Britaniyada oʻtkazildi), Yaponiyada 2020-yilda uchinchi oʻyinlar oʻtkazildi. Avstriya, Norvegiya, Italiya, Buyuk Britaniya, Kanada va Xitoyning har biri ikkita Paralimpiada oʻyinlariga mezbonlik qilgan.
Paralimpiada oʻyinlari asosan Yevropa qitʼasida oʻtkazildi (15 ta oʻyin). Osiyoda sakkizta, Shimoliy Amerikada beshta, Okeaniya mintaqasida bitta oʻyin oʻtkazilgan. 2016-yilda ilk bor Janubiy Amerikada Paralimpiya oʻyinlari oʻtkazildi. Afrika va Antarktida qitʼalarida Paralimpiada oʻyinlari oʻtkazilmagan.
Mezbon shaharlar Xalqaro Olimpiya qoʻmitasi (XOQ) va Xalqaro Paralimpiya qoʻmitasi (XPQ) tomonidan tanlanadi. Hozirda ular yetti yil oldin tanlanadi[1]. Tanlash jarayoni ikki yil davom etadi. Tanlov jarayonining birinchi bosqichida dunyoning istalgan shahri mezbon shahar boʻlish uchun ariza berishi mumkin. Oʻn oydan soʻng XOQ Ijroiya kengashi arizalarni koʻrib chiquvchi ishchi guruhning tavsiyasiga asosan ushbu ariza beruvchi shaharlardan qaysi biri nomzod shaharlar boʻlishiga qaror qiladi. Ikkinchi bosqichda nomzod shaharlar Baholash komissiyasi tomonidan batafsil oʻrganiladi, soʻngra tanlov uchun koʻrib chiqilishi kerak boʻlgan shaharlarning yakuniy qisqa roʻyxatini taqdim etadi. Keyin mezbon shahar XOQ sessiyasi, XOQ aʼzolarining umumiy yigʻilishi ovozi bilan tanlanadi[2].
Paralimpiya oʻyinlari mezbon shaharlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yil | Shahar | Davlat | Qitʼa | Yozgi | Qishki | Boshlanish | Tugash | Manba |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1960 | Rim | Italiya | Yevropa | I | 18-sentyabr | 25-sentyabr | ||
1964 | Tokio | Yaponiya | Yevropa | II | 3-noyabr | 12-noyabr | ||
1968 | Tel Aviv | Isroil | III | 4-noyabr | 13-noyabr | |||
1972 | Heidelberg | GFR | Yevropa | IV | 2-avgust | 11-avgust | ||
1976 | Örnsköldsvik | Shvetsiya | I | 21-fevral | 28-fevral | |||
1976 | Toronto | Kanada | Shimoliy Amerika | V | 3-avgust | 11-avgust | ||
1980 | Geilo | Norvegiya | Yevropa | II | 1-fevral | 7-fevral | ||
1980 | Arnhem | Niderlandiya | VI | 21-iyun | 30-iyun | |||
1984 | Insbruk | Avstriya | III | 14-yanvar | 20-yanvar | |||
1984 | New York Stoke Mandeville |
Amerika Qo‘shma Shtatlari, Buyuk Britaniya |
Shimoliy Amerika, Yevropa |
VII | 17-iyun 22-iyul |
30-iyul 1-avgust |
||
1988 | Insbruk | Avstriya | Yevropa | IV | 17-yanvar | 25-yanvar | ||
1988 | Seul | Janubiy Koreya | Osiyo | VIII | 15-oktyabr | 24-oktyabr | ||
1992 | Tignes-Albertville | France | Yevropa | V | 25-mart | 1-aprel | ||
1992 | Barcelona-Madrid | Ispaniya | IX | 3-sentyabr | 14-sentyabr | |||
1994 | Lillehammer | Norvegiya | VI | 10-mart | 19-mart | |||
1996 | Atlanta | Amerika Qo‘shma Shtatlari | Shimoliy Amerika | X | 16-avgust | 25-avgust | ||
1998 | Nagano | Yaponiya | Yevropa | VII | 5-mart | 14-mart | ||
2000 | Sidney | Avstraliya | Okeaniya | XI | 18-oktyabr | 29-oktyabr | ||
2002 | Salt Lake City | Amerika Qo‘shma Shtatlari | Shimoliy Amerika | VIII | 7-mart | 16-mart | ||
2004 | Afina | Gretsiya | Yevropa | XII | 17-sentyabr | 28-sentyabr | ||
2006 | Turin | Italiya | IX | 10 March | 19 March | |||
2008 | Pekin[b] | Xitoy | Osiyo | XIII | 6-sentyabr | 17-sentyabr | ||
2010 | Vankuver | Kanada | Shimoliy Amerika | X | 12-mart | 21-mart | ||
2012 | London | Buyuk Britaniya | Yevropa | XIV | 29-avgust | 9-sentyabr | ||
2014 | Sochi | Rossiya | XI | 7-mart | 16-mart | |||
2016 | Rio de Janeiro | Braziliya | Janubiy Amerika | XV | 7-sentyabr | 18-sentyabr | ||
2018 | Pyeongchang | Janubiy Koreya | Osiyo | XII | 9-mart | 18-mart | ||
2020 | Tokio | Yaponiya | XVI | 25-avgust 2021 | 6-sentyabr 2021 [c] | |||
2022 | Pekin | Xitoy | XIII | 4-mart | 13-mart | |||
2024 | Parij | Fransiya | Yevropa | XVII | 28-avgust | 8-sentyabr | ||
2026 | Milan-Kortina-dʼampetsso | Italiya | XIV | 6-mart | 15-mart | |||
2028 | Los Angeles | Amerika Qo‘shma Shtatlari | Shimoliy Amerika | XVIII | 15-avgust | 27-avgust | ||
2030 | Nice-French Alps | Fransiya | Yevropa | XV | 1-mart | 10-mart | ||
2032 | Brisben | Avstraliya | Okeaniya | XIX | 24-avgust | 5-sentyabr | ||
2034 | Salt Lake City | Amerika Qo‘shma Shtatlari | Shimoliy Amerika | XVI | 10-mart | 19-mart |
Statistika
[tahrir | manbasini tahrirlash]Reyting | Shahar | Mamlakat | Qitʼa | Yozgi Paralimpiyadalar oʻtkazilgan | Qishki Paralimpiyadalar oʻtkazilgan | Jami Paralimpiyadalar |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Insbruk | Avstriya | Yevropa | 0 | 2 (1984, 1988) | 2 |
1 | Tokiо | Yaponiya | Osiyo | 2 (1964, 2020) | 0 | 2 |
1 | Pekin | Xitoy | Osiyo | 1 (2008) | 1 (2022) | 2 |
1 | Salt Lake City | AQSh | Amerika | 0 | 2 (2002, 2034) | 2 |
Mamlakatlar boʻyicha Paralimpiada oʻyinlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Rang | Davlat | Qitʼa | Yozgi Paralimpiada oʻyinlari oʻtkazilgan yillar | Qishki Paralimpiada oʻyinlari oʻtkazilgan yillar | Jami Paralimpiyadalar |
---|---|---|---|---|---|
1 | Amerika Qoʻshma Shtatlari | Amerika | 3 (1984, 1996, 2028) | 2 (2002, 2034) | 5 |
2 | Yaponiya | Osiyo | 2 (1964, 2020) | 1 (1998) | 3 |
2 | Italiya | Yevropa | 1 (1960) | 2 (2006, 2026) | 3 |
2 | Frantsiya | Yevropa | 1 (2024) | 2 (1992, 2030) | 3 |
5 | Avstriya | Yevropa | 0 | 2 (1984, 1988) | 2 |
5 | Norvegiya | Yevropa | 0 | 2 (1980, 1994) | 2 |
5 | Kanada | Amerika | 1 (1976) | 1 (2010) | 2 |
5 | Buyuk Britaniya | Yevropa | 2 (1984, 2012) | 0 | 2 |
5 | Janubiy Koreya | Osiyo | 1 (1988) | 1 (2018) | 2 |
5 | Xitoy | Osiyo | 1 (2008) | 1 (2022) | 2 |
5 | Avstraliya | Okeaniya | 2 (2000, 2032) | 0 | 2 |
12 | Isroil | Osiyo | 1 (1968) | 0 | 1 |
12 | Gʻarbiy Germaniya | Yevropa | 1 (1972) | 0 | 1 |
12 | Shvetsiya | Yevropa | 0 | 1 (1976) | 1 |
12 | Niderlandiya | Yevropa | 1 (1980) | 0 | 1 |
12 | Ispaniya | Yevropa | 1 (1992) | 0 | 1 |
12 | Gretsiya | Yevropa | 1 (2004) | 0 | 1 |
12 | Rossiya | Yevropa | 0 | 1 (2014) | 1 |
12 | Braziliya | Amerika | 1 (2016) | 0 | 1 |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ The Europa World Yearbook. Taylor and Francis Group, 2003 — 247-bet. ISBN 978-1-85743-227-5.
- ↑ „Choice of the Host City“. Olympic.org. International Olympic Committee. Qaraldi: 2009-yil 4-iyun.