Oscar
Oscar mukofoti Academy Awards | |
Akademiya(Oscar) mukofotining statuetkasi | |
Mukofot sohasi | Kino sohasidagi yutuqlar uchun |
Tashkilotchi | Amerika kino akademiyasi |
Mamlakat | AQSh |
Birinchi berilgan yili | 1929 |
Rasmiy vebsayti |
---|
Oscar (talaffuzi: Oskar) — Amerikaning kinomatografiya akademiyasining har yili taqdim etiladigan mukofoti. Bu AQShning eng nufuzli kinematografistik sovrinidir. Taqdimot marosimi oʻnlab mamlakatlarda toʻgʻridan-toʻgʻri efirda koʻrsatiladi. Koʻpgina kinofestivallardan farqli ravishda „Oscarlar“ hakamlar aniqloviga koʻra emas, balki Akademiya aʼzolarining umumiy ovoz berishiga koʻra taqdim etiladi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]AQShda birinchi kino akademiyasini tashkil etish gʻoyasi 1926-yil noyabrda Metro-Goldwyn-Mayerning kuchli rahbari Luis B. Mayerdan kelib chiqqan. Akademiyaning tashkil etilishining asosiy sababi butun Amerika kino sanoatining birlashishi boʻlib, unda mamlakatning toʻqqizta kino kompaniyalari va beshta kasaba uyushma „Kinostudiyalarning asosiy kelishuvi“ ni imzoladilar. Biroq, ushbu shartnoma faqat texnik xodimlarga taalluqlidir va ijodiy guruhlar, rejissorlar, yozuvchilar va aktyorlar hali ham standart shartnomalar shartlariga rioya qilishadi.
Redaktorlar, bastakorlar, produserlar va boshqa kinoijodkorlar oʻzlarining gildiyalarini tashkil qilishlaridan bir oz oldin, Mayer kirishga qaror qildi va 1926-yil dekabr oyida uchta sanoat rahbarlari bilan uchrashdi: aktyor Konrad Nigel, rejissor Fred Niblo va AQSh kino produserlari uyushmasining rahbari Fred Beatson.Ularning barchasi Hayesning ekrandagi bahsli tarkibni boshqarishda yordami bilan turli xil mehnat nizolarida vositachi boʻlib, dunyodagi Hollywoodning obroʻsini oshiradigan tashkilotni yaratishni rejalashtirdilar.
Hamkasblarning koʻmagi bilan Mayer oʻzini boʻlajak tashkilot aʼzolarini tanlash boʻyicha qoʻmitaning rahbari etib tayinladi.1927-yil 11-Yanvar kuni u mehmonxonada rasmiy uchrashuvda 36 sanoati rahbarlari taklif etdi. Mayer akademiyaga „Xalqaro“ nomini berishni va faqat kino sanʼati va faniga ulkan hissa qoʻshganlarni tasdiqlashni taklif qildi. Biroq, uning advokatlari assotsiatsiya nomidan „Xalqaro“ soʻzini olib tashlashni maslahat berishdi. 1927-yil 4-mayda Akademiya yuridik korporatsiyaga aylandi.Bu Kaliforniya shtati hukumati unga notijorat maqomi berilganida sodir boʻldi. Shu bilan birga, uning oʻttiz olti aʼzosi birinchi mansabdor shaxslarni sayladilar: aktyor Duglas Feyerbank prezident boʻldi, ssenariy muallifi Frank Vuds esa kotib sifatida tayinlandi. Mayer Baltimoreda 300 kishilik ziyofat uyushtirdi.Unda nutq soʻzlagan Feyrbank, uzoq davom etgan nutq davomida u kino ekrani va barcha tomoshabinlar ulkan va bezovta qiluvchi tsenzura va nafrat ostida ekanligini taʼkidladilar.
1927-yilda oʻttiz oltita aʼzo tomonidan tasdiqlangan akademiyaning asosiy maqsadlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Akademiya kino bilan bogʻliq adolatsiz xatti-harakatlarga qarshi mitinglarda faol ravishda qatnashadi.
- Akademiya oʻz xodimlari va boshqa sohalar oʻrtasida uygʻunlik va birdamlikni qoʻllab-quvvatlaydi.
- Akademiya mavjud yoki paydo boʻlgan ichki kelishmovchiliklarni yarashtirishga harakat qiladi.
- Akademiya kino kasblarining yanada obodligi, obroʻsi va obroʻ-eʼtiboriga mos keladigan usul va vositalardan foydalanadi.
- Akademiya konstruktiv gʻoyalar almashish va maxsus mukofotlarni topshirish orqali kino kasblarida sanʼat va fanlarni takomillashtirish va rivojlantirishni ragʻbatlantirmoqchi.
- Akademiya kino ekranining ulkan kuchi va taʼsirini rivojlantirish uchun choralar koʻradi.
Oscar mukofotining nominatsiyalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hozirgi kunda Oscar mukofoti 24 asosiy nominatsiya boʻyicha taqdim etiladi:
Qarang: Oscar mukofotining eng yaxshi film nominatsiyasi nomzodlari va sovrindorlari
- Eng yaxshi erkaklar roli — 1928-yildan
- Eng yaxshi ayollar roli — 1928-yildan
- Eng yaxshi ikkinchi darajali erkaklar roli — 1936-yildan
- Eng yaxshi ikkinchi darajali ayollar roli — 1936-yildan
- Eng yaxshi animatsion toʻliq metrajli film — 2001-yildan
- Eng yaxshi rassom-postanovkachi/dekorator ishi — 1928-yildan
- Eng yaxshi operator ishi — 1928-yildan
- Eng yaxshi liboslar dizayni — 1948-yildan
- Eng yaxshi rejissura — 1928-yildan
- Eng yaxshi hujjatli toʻliq metrajli film
- Eng yaxshi hujjatli qisqa metrajli film
- Eng yaxshi montaj — 1935-yildan
- Chet tilidagi eng yaxshi film — 1947-yildan
- Eng yaxshi grim — 1981-yildan
- Eng yaxshi musiqa — 1934-yildan
- Eng yaxshi qoʻshiq — 1934-yildan
- Eng yaxshi animatsion qisqa metrajli film — 1931-yildan
- Eng yaxshi badiiy qisqa metrajli film
- Eng yaxshi ovoz — 1930-yildan (3-dan to 41-gacha boʻlgan taqdimot marosimlarida 1930—1968 mukofot studiyalarga taqdim etilgan, 1969-yildan ovoz yozuvchi aniq kishilarga berila boshlagan.)
- Eng yaxshi ovoz montaji — 1963-yildan
- Eng yaxshi vizual effektlar — 1939-yildan
- Eng yaxshi ssenariy-adaptatsiya — 1928-yildan
- Eng yaxshi original ssenariy — 1940-yildan
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Wikimedia Commonsda Oscar mavzusiga oid fayllar bor. |
Andoza:Oscar kinomukofotining eng yaxshi rejissor nominatsiyasi gʻoliblari