Kojevnikov g‘ingpashshasi
| Kojevnikov g‘ingpashshasi | |
|---|---|
Ilmiy tasniflash | |
| Olam: | Hayvonlar |
| Tip: | Boʻgʻimoyoqlilar |
| Sinf: | Hasharotlar |
| Oila: | Syrphidae |
| Urugʻ: | Chrysotoxum |
| Turlari: | Kojevnikov g‘ingpashshasi |
| Xalqaro ilmiy nomi | |
| Chrysotoxum kozhevnikovi Smirnov, 1925 | |
Kojevnikov g‘ingpashshasi ( lat. Chrysotoxum kozhevnikovi ) — g‘ingpashalar (Syrphidae) oilasiga mansub Chrysotoxum kamyob turi. O‘zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan.
Tarqalishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Tojikiston, Oʻzbekiston . O‘zbekistondagi yashash joylari: Chimyon, Chotqol qo‘riqxonasi (Chotqol tizmasi), Oqtosh (Karjantau tizmasi), Xayot (Nurotov tizmasi).
Tavsif
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bunday g‘ingpashshalarning kichik turi qorin bo‘shlig‘ida yorqin sariq va qora chiziqlar bilan ifodalangan (tashqi tomondan mayda arilarga o‘xshaydi). Mo‘ylovlari odatda boshidan uzunroq, Flagellomer sezilarli darajada kengligidan ancha uzun. Qorin orqa tomondan qattiq qavariq, aniq chegaralangan, odatda tergitlarning orqa burchaklari chiqib turadi.
Yashash joyi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1500–2000 m balandlikdagi tekislikdagi keng bargli o‘rmonlar va o‘tloq-dasht yon bag‘irlari bo‘lgan tog‘ vodiylarida yashaydi.
Hayot tarzi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yiliga bir necha marta nasl beradi. Ilk uchishi va tuxum qo‘yishi maydan–sentyabrgacha, soyabonguldoshlar (Apiaceae) va labguldoshlar (Lamiaceae) gullarida oziqlanadi, lichinkalari daraxtlar sharbati bilan oziqlanadi.
Soni
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ilgari bu tur ko‘p uchrar edi, ammo so‘nggi o‘n yilliklarda uning soni keskin kamayib ketdi.
Cheklovchi omillar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Daraxt va butalarni kesib tashlash, pichan tayyorlash, chorvachilikda yaylovdan haddan tashqari ko‘p foydalanish.
Adabiyot
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Красная книга Республики Узбекистан. — Т. II — Животные. Ташкент: Chinor ENK, 2009.
- Виолович Н. А. «Сирфиды Сибири» (Diptera, Syrphidae). Определитель. — Новосибирск, Наука, 1983. — 241 с.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- O‘zbekiston Respublikasining Qizil Kitobi (Wayback Machine saytida 2022-08-19 sanasida arxivlangan)
- Chrysotoxum kozhevnikovi eol.org saytida(ingl.) )
- Chrysotoxum kozhevnikovi. (Wayback Machine saytida 2022-05-28 sanasida arxivlangan)