Kontent qismiga oʻtish

Kamin

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
odatiy kamin

Kamin ( lotincha: caminus — ochiq oʻchoq) Keng ochiq olov qutisi boʻlgan xona pechkasi (oʻchoq)- oʻchoq- issiqlik generatorlarining bir turi. Ularda energiyaning asosiy turidan issiqlik hosil bo'lishi (yoqilg'ining kimyoviy energiyasi) toʻgʻridan-toʻgʻri issiqlik ishlab chiqarish zonasi bilan aralashgan texnologik zonada sodir boʻladi. Oʻchoqning olov qutisi ochiqligi atrofdagi makonni konveksiya va issiqlik oʻtkazuvchanligi bilan isitishni cheklaydi va asosan issiqlik nurlanishi bilan isitadi.

Tarixan kaminlar uylarni isitish, ovqat pishirish va kir yuvish va maishiy ehtiyojlar uchun suvni isitish uchun ishlatilgan. Hozirgi vaqtda kaminlar uyni isitish va iliq muhit yaratish uchun ishlatiladi [1] .

AQSh atrof-muhitni muhofaza qilish agentligi va Vashington atrof-muhit departamenti kabi tashkilotlar, turli tadqiqotlarga koʻra, kaminlar salomatlik uchun jiddiy xavf tugʻdirishi mumkinligi haqida ogohlantirgan [2][3] . Agentlik shunday deb yozadi: „Tutin yoqimli hidga ega boʻlishi mumkin, ammo bu siz uchun xavfli“ [2] .

Kamin 4 asosiy qismdan iborat:

  • Portal — dekor bilan bezatilgan old qismi. Koʻpincha P shaklida.
  • Pech — bu yoqilgʻi (koʻmir, oʻtin, gaz va boshqalar) uchun yonish kamerasi.
  • Tutun yigʻgich — gazlarning quvurga silliq oʻtishi uchun xizmat qiladigan olov qutisi ustidagi yopiq kamera; faqat ochiq oʻchoqli kaminlar uchun zarur. Bu murakkab quvurli katta oʻlchamdagi kamin yasashga imkon beradi.
  • Moʻrikon — yonish mahsulotlarini olib tashlash va tortishni taʼminlash uchun vertikal quvur .

Journal of Environmental Toxicology and Health jurnalida chop etilgan adabiyotlar tahlili shuni koʻrsatadiki, turar-joylarda yogʻochni yoqish sogʻliq uchun turli xil xavflar bilan bogʻliq. Unda shunday deyilgan:

Kaminning issiqlik taʼsiri asosan nurlanish orqali isitish bilan bogʻliq boʻlib, nurlanishdan kamin atrofidagi narsalar isitiladi va bu issiqlikning bir qismi havoga uzatiladidi. Kamin uyni isitish uchun etarli issiqlik hosil qilmaydi, degan notoʻgʻri tushuncha mavjud. Ochiq kamin kam issiqlik beradi. Oʻrnatilgan yopiq olov qutisi boʻlgan kaminlar butun uyni isitish imkonini beruvchi issiqlikni taʼminlaydi. Baʼzi kamenlarda, issiqlikning bir qismini konveksiya orqali havoga oʻtkazishni kuchaytirish uchun moʻljallangan ventilyator mavjud, natijada xona bir xilisitilishi taminlanadi.

Dizayn xususiyatlari boʻyicha

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Joyga oʻrnatilgan (ingliz yoki yopiq)
  • Rumford kamini
  • Ochiq (shuningdek, „Shveysariya“ yoki „Alp togʻlari“ deb ataladi), xonaning oʻrtasida, har tomondan ochiq olov qutisi bilan.
  • Yarim ochiq, devorga biriktirilgan va devor tuzilishiga ulanmagan
  • Oʻrnatilgan kaminlar

Yoqilgʻi turi boʻyicha

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Yogʻoch, koʻmir
  • Gaz — tabiiy gaz, suyuq propan va boshqalarda ishlaydi. Qoʻshma Shtatlarning baʼzi shtatlari va okruglarida bu turdagi kaminlarni cheklovchi qonunlar mavjud boʻlib, ular isitish maydoni uchun toʻgʻri sozlanishi kerak [4] . Kislorod va uglerod oksidi sensorlari gaz kaminlari uchun muhim xavfsizlik elementlari hisoblanadi.
  • Bioyoqilgʻi
  • Elektr (elektr kaminlari)
  • Pellet

arxitektura uslublari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Klassik uslubdagi dekorativ kamin portali
  • Klassik — P shaklidagi portal kaminda aksariyat hollarda ochiq olov qutisi mavjud boʻlgan. Endi yuqori samaradorlikka ega yopiq turdagi yongʻin qutilari tobora koʻproq foydalanilmoqda. Bunga oʻchoqqa havo oqimini nazorat qilish orqali erishiladi. Pech ichidagi havo oqimi cheklangan boʻlsa, isitiladigan gazlarni moʻrikonga chiqarish tezligi ham pasayadi, bu oʻz navbatida pechning kamin atrofidagi boʻshliqqa tarqaladigan issiqlik miqdorini oshiradi. Klassik uslubdagi kamin portallari marmar yoki boshqa tabiiy toshdan foydalanish bilan tavsiflanadi, vaqti-vaqti bilan choʻyan yoki hatto yogʻoch ishlatilgan.
  • Rustik — Koʻpincha „mamlakat“ deb ham ataladi. Bu kichik va oʻrta kattalikdagi D shaklidagi kaminlar. Devor yoki burchak versiyalarida mavjud. Portal arzon materiallardan tayyorlangan: tabiiy — qumtosh, qobiqli tosh yoki sunʼiy, masalan, edelrock. Bu turdagi kaminlarda har doim oʻtinni saqlash uchun alohida joy beradi.
  • Modernizm va Hi -Tech — zamonaviy kamin uslublari. Ular nisbatan yaqinda, 20-asrning ikkinchi yarmida paydo boʻlgan. Ushbu uslublarga xos boʻlgan minimalizmga qaramay, bu kaminlarning shakllari hayratlanarli. Yuqori texnologiyali uslubdagi kaminlarning alohida modellari faqat bitta nusxada tayyorlanadi. Misol uchun, OmegaFocus deb nomlangan Focus kaminlari portalning jabhasi boʻlib xizmat qiladigan metall plastinkada original boʻshliqqa ega va metall boʻshliq namunasi har bir ishlab chiqarilgan nusxada noyobdir.
  • Bionika — bu uslub 20-asr oxiri, 21-asr boshlarida paydo boʻlgan. Ushbu uslub uchun ilhom manbai tabiatdir. Minimal burchaklar va toʻgʻri chiziqlar, doimiy harakat hissi bionikaning oʻziga xos xususiyatlari hisoblanadi. Ushbu uslubdagi kaminlar hozirda eksklyuziv sanʼat asarlaridir.
  • Plitkali — asosan rus ishlab chiqaruvchilari tomonidan ishlab chiqarilgan. Ular oʻz nomlarini oʻzlarining qoplamalarida ishlatiladigan material turidan olganlar — plitkalar (bezatish yoki devor qoplamasining keramik elementlari yoki devorga yopishish uchun orqa tomonida quti shaklidagi protrusionga ega pechlar).
Elektr kamin

Elektr kaminlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boshqa turdagi kaminlardan farqli oʻlaroq, elektr kamin tabiatan tubdan farq qiladigan qurilmadir. Koʻpincha, elektr kaminli xonani isitish kuchsiz ventilyator yoki infraqizil isitgich bilan amalga oshiriladi Biroq, klassik kamin kabi, elektr kamin ham tabiiy olovni vizual taqlid qilish va portalning anʼanaviy yoki zamonaviy dizayni tufayli dekorativ funktsiyani bajarishga qodir. Ishlab chiqarishning dastlabki bosqichida va bugungi eng arzon modellarda olovni taqlid qilish uchun havo oqimlari bilan harakatga keltiriladigan majoziy maʼnoda kesilgan mato qismlari ishlatiladi. Hozirgi vaqtda oʻrta va eng yuqori narx toifasidagi ishlab chiqarilgan modellarda turli xil texnologiyalarning video ekranlari ishlatiladi, LCD gacha. Elektr kaminlarini derazalar, lampalar va boshqalar oldida joylashtirish tavsiya etilmaydi. P. Yoʻnaltirilgan yorugʻlik nurlari vizual effektning yorqinligini pasaytiradi. Yonish effekti ham tez-tez uchrab turadi: oʻtinning plastik nusxalarida turli xil intensivlikdagi yorugʻlik manbalari fokusli joylashgan. Isitish funktsiyasi tez-tez oʻchiriladi, shuning uchun estetik maqsadlarda elektr kaminni ishga tushirish issiq mavsumda ham qulay boʻladi.

Biokamin — issiqlik ishlab chiqarish va texnologik jarayonning kombinatsiyalangan zonalari boʻlgan issiqlik generatorli pechlarning bir turi. Biokaminning ish maydoni atrofdagi makondan oʻrnatilgan yondirgichlar (bio pechlar) bilan maxsus portal bilan ajratilgan boʻlib, unda issiqlik hosil qilish jarayonlari bioyoqilgʻi (biologik kamin uchun suyuqlik, koʻpincha bioetanol) yonishi tufayli sodir boʻladi. Biofireplace elektr kaminlaridan farqli oʻlaroq, olovga taqlid emas, balki „jonli“ olov (olov) beradi. Biokamin elektr tarmogʻiga ulanishni talab qilmaydi, avtomatik biokaminlar bundan mustasno, bu yerda maxsus isitish elementi yoki akkor element mavjud). Uni oʻrnatish xonaning deyarli har qanday qismida hech qanday muhandislik tarmoqlariga, masalan, moʻrikon yoki egzoz qopqogʻiga bogʻlanmasdan mumkin, chunki bioetanol yoqilganda tutun chiqarmaydi. Va shunga qaramay, ochiq olov bilan ishlov berishni hisobga olgan holda, biokamin operatsiya xonasida xizmat koʻrsatadigan oʻt oʻchirgichni oʻrnatish tavsiya etiladi.

Sogʻlikka taʼsiri

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Journal of Environmental Toxicology and Health jurnalida chop etilgan adabiyotlar tahlili shuni koʻrsatadiki, turar-joylarda yogʻochni yoqish sogʻliq uchun turli xil xavflar bilan bogʻliq. Unda shunday deyilgan:

Yogʻoch tutinidan doimiy nafas olish surunkali bronxitga olib keladi.

Vashington atrof-muhit departamenti, shuningdek, yogʻoch tutuni nima uchun xavfli boʻlishi mumkinligini tushuntiruvchi risola chop etdi. U buni inson oʻpkasi va nafas olish tizimi oʻpkaga chuqur kirib boradigan yogʻochning yonishi paytida ajralib chiqadigan zarralarni filtrlay olmasligi bilan izohlaydi. Koʻp oylar davomida kanserogen kimyoviy moddalar nafas olish tizimidagi oʻzgarishlar va tizimli shikastlanishlarga olib kelishi mumkin. Yosh bolalar, qariyalar, homilador ayollar, chekuvchilar va nafas olish muammolari boʻlgan odamlar odamlarning eng zaif toifalaridir. Yogʻoch tutuni bolalarda kasallik vahatto o'limga olib kelishi mumkin, chunki u pastki nafas yo'llarining infektsiyalari bilan bog'liq [3] . Uy kaminlari halokatli uglerod II oksidi bilan zaharlanishga olib keldi [5] .

  1. American Institute of Architects, Dennis J. Hall, Nina M. Giglio. Architectural Graphic Standards. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 9781118909508. 
  2. 2,0 2,1 „Health Effects - Burn Wise - US EPA“. epa.gov. 2015-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-oktyabr.
  3. 3,0 3,1 „Washington’s Department of Ecology, «Health Effects of Wood Smoke», 1997, Retrieved February 3 2012“. 2012-yil 10-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-oktyabr.
  4. „Best Ventless Fireplace Logs Review“. Ventless Fireplace Review (2015-yil 6-noyabr). 2016-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.
  5. „Derek Kehler and Helena Curic identified as young couple killed in Kurrajong cabin“. The Sydney Morning Herald. 2016-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-oktyabr.