Hurulniso begim
| Hurulniso Begim | |
|---|---|
| Temuriyzoda malika | |
| Tugʻilishi | Akbarobod, Boburiylar imperiyasi |
| Vafoti | Ajmer, Boburiylar imperiyasi |
| Dafn etilgan joy | Ajmer, Boburiylar imperiyasi |
| Uy | Temuriylar sulolasi |
| Otasi | Shoh Jahon |
| Onasi | Mumtoz Mahal begim |
| Dini | Sunni Islom |
Hurulniso begim (1613-yil 30-mart – 1616-yil 5-iyun) – temuriyzoda malika, Boburiylar imperatori Shoh Jahon va uning turmush oʻrtogʻi Mumtoz Mahalning birinchi qizi.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hurulniso begim 1613-yil 30-martda Akbarobodda tugʻilgan, otasi tomonidan bobosi imperator Jahongir uni oʻz qizi sifatida qabul qilgan va Huruniso Begim ismini bergan. U shahzoda Xurram va uning rafiqasi Arjumandbonuning oʻn toʻrt farzandi orasida eng kattasi boʻlgan. Hurulnisoning ona tomonidan bobosi Osafxon IV otasi hukmronligi davrida bosh vazir boʻlgan.
Vafoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]1616-yil 21-mayda Hurulniso begim chechakka chalingan va 5-iyunda „uning ruhi qushi bu mangu qafasdan qanot olib, jannat bogʻlariga uchib ketgan“. Unga qattiq bogʻlanib qolgan Jahongir nevarasining oʻlimidan qattiq qaygʻuga botadi va uni dafn etishga oʻzida kuch topolmay, Mirzo Gʻiyos begimdan bu marosimni oʻtkazishni iltimos qiladi. Jahongir nabirasi oʻlimidan keyingi dastlabki ikki kun xizmatkorlarining hech birinixonasiga kiritmaydi va xonasini devor bilan oʻrashga buyruq beradi. Uchinchi kuni gʻamga chiday olmay, shahzoda Xurramning uyiga borib, bir necha kun qolib ketadi. Shahzodaning uyiga ketayotib, podshoh „samoviy farzand“ni oʻylab, bir necha bor xoʻrsinadi. Keyin u oʻzini band qilish uchun Osafxon IV xonadoniga boradi. U nabirasini eslatuvchi jamiki narsalarni koʻrib battar gʻamga botadi[1].
Nevarasi chorshanba kuni olamdan oʻtgani uchun Jahongir bu kunni „Gumshamba“ yoki „Yoʻqotilgan kun“ deb atashni buyuradi
U Ajmerdagi Muiniddin Chishti qabri yoniga dafn etilgan[2].
Ajdodlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]| 8. Jaloliddin Muhammad Akbar, Temuriy-Boburiy imperator[5] | ||||||||||||||||
| 4. Nuriddin Muhammad Jahongir, Temuriy-Boburiy[4] | ||||||||||||||||
| 9. Maryam-uz-Zamoni[5] | ||||||||||||||||
| 2. Shahab-ud-din Muhammad Shoh Jahon I, Temuriy-Boburiy imperator[3] | ||||||||||||||||
| 10. Udai Singh, Marwar Rojasi[6] | ||||||||||||||||
| 5. Jagat Husain[4] | ||||||||||||||||
| 11. Manrang Devi [6] | ||||||||||||||||
| 1. Hurulniso Begim | ||||||||||||||||
| 12. Mirzo G'iyos Beg[8] | ||||||||||||||||
| 6. Abu'l-Hasan Osaf Xon[7] | ||||||||||||||||
| 13. Asmat Begam[9] | ||||||||||||||||
| 3. Mumtoz Mahal[3] | ||||||||||||||||
| 14. Ghiyas ud-din 'Ali Osaf Xan[10] | ||||||||||||||||
| 7. Divanji Begim[7] | ||||||||||||||||
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Emperor, Jahangir. The Jahangirnama: memoirs of Jahangir, Emperor of India. Washington D. C; New York: Freer Gallery of Art, Arthur M. Sackler Gallery, Smithsonian Institution; Oxford University Press, 1999 — 194-bet.
- ↑ Sarkar, Kobita. Shah Jahan and His Paradise on Earth. Agra, India: K.P. Bagchi & Company, 2007 — 187-bet.
- ↑ 3,0 3,1 Kobita Sarker, Shah Jahan and his paradise on earth: the story of Shah Jahan's creations in Agra and Shahjahanabad in the golden days of the Mughals (2007), p. 187
- ↑ 4,0 4,1 Mehta, Jl. Advanced Study in the History of Medieval India, 1986 — 418-bet.
- ↑ 5,0 5,1 Mehta (1986, s. 374)
- ↑ 6,0 6,1 Soma Mukherjee, Royal Mughal Ladies and Their Contributions (2001), p. 128
- ↑ 7,0 7,1 Frank W. Thackeray, John E. Findling, Events That Formed the Modern World (2012), p. 254
- ↑ Subhash Parihar, Some Aspects of Indo-Islamic Architecture (1999), p. 149
- ↑ Shujauddin, Mohammad; Shujauddin, Razia. The Life and Times of Noor Jahan (en). Caravan Book House, 1967 — 1-bet.
- ↑ Ahmad, Moin-ud-din. The Taj and Its Environments: With 8 Illus. from Photos., 1 Map, and 4 Plans (en). R. G. Bansal, 1924 — 101-bet.