Kontent qismiga oʻtish

Harku

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Harku
qishloq
Mamlakat Turkiya
Rasmiy til(lar)i turk
Vaqt mintaqasi UTCTRT (UTC+3)

 

Harkat-ul-Mujohidin- al-Islomiy (urdu: حرکت المجاہدین الاسلامی ' Islomiy jihodchilar tashkiloti ' ; abbreviated HUM) asosan Kashmirda faoliyat yurituvchi Pokistonda joylashgan islomiy jihodchi guruhdirIndictment of John Walker Lindh American Rhetoric February, 2002</ref>. Guruh Usama bin Lodin va Mulla Umar bilan aloqador hisoblanadiGutman, Roy. How We Missed the Story: Osama Bin Laden, the Taliban, and the Hijacking of ... – Roy Gutman – Google Books, 18 January 2020. ISBN 9781601270245. </ref>. Guruh Bahrayn, Birlashgan Millatlar Tashkiloti, Buyuk Britaniya va Qoʻshma Shtatlar tomonidan terrorchi tashkilot deb topilgan. Bunga javoban tashkilot oʻz nomini Harkat-ul-Mujohidin deb oʻzgartirdiIndictment of John Walker Lindh American Rhetoric February, 2002</ref>[1]„Harkat-ul-Mujahideen“. South Asia Terrorism Portal. Qaraldi: 2011-yil 24-iyun.</ref>. Guruh 1980-yilda Afgʻonistonda sovet harbiylariga qarshi kurashish uchun tuzilgan Pokistonning Harkat-ul-Jihod-al-Islomiy (HuJI) guruhidan ajralib chiqdi. Hindiston hukumati HuMni jihod tashkiloti deb eʼlon qildi va taqiqladi„List of Banned Organisations“. Ministry of Home Affairs, GoI. Government of India. 2018-yil 3-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 3-may.</ref>.

Sovet-Afgʻon urushidan keyin

[tahrir | manbasini tahrirlash]

„Harkat-ul-mujohidin“ dastlab 1985-yilda „Harkat-ul-jihod al-islomiy“ning boʻlinib ketgan guruhi sifatida tuzilgan„Harkat-ul-Mujahideen“. South Asia Terrorism Portal. Qaraldi: 2011-yil 24-iyun.„Harkat-ul-Mujahideen“. </ref>. 1989-yilda, Sovet-Afgʻon urushi tugagach, guruh Sajjod Afgʻoniy va Muzaffar Ahmad Baba Alias Muxtor boshchiligidagi jangarilar yordamida Kashmir siyosatiga kirdi. 1993-yilda guruh Harkat-ul-Jahad-al-Islomiy bilan birlashib, Harkat-ul-Ansorni tashkil qildi.

Birlashgandan soʻng, Hindiston uchta yuqori martabali aʼzoni hibsga oldi: 1993-yil noyabrida sobiq Harkat-ul Mujohidlarning boshligʻi Nasrulloh Mansur Langaryal ; Maulana Mas’ud Azhar, 1994-yil fevral oyida Bosh kotib va Sajjad Afgʻoniy (Sajjad Sajid) oʻsha oyda Srinagarda . Muzaffar Ahmad Baba 1994-yil yanvar oyida Pandan Nohattada BSF bilan toʻqnashuvda oʻldirilgan. 

Bunga javoban, guruh oʻz rahbarlarini ozod qilish maqsadida bir nechta odam oʻgʻirlashni amalga oshirdi, ammo barchasi muvaffaqiyatsizlikka uchradi. Bu 1995-yil iyul oyida Kashmirda besh gʻarblik sayyohni oʻgʻirlab ketgan kashmirlik al-Faran guruhiga aloqador edi; biri, Hans Kristian Ostro 1995-yilning avgustida, qolgan toʻrt nafari esa oʻsha yilning dekabrida oʻldirilgan.

1997-yilda Qoʻshma Shtatlar „Harkat-ul-Ansor“ni terrorchi tashkilot deb tan oldi va bunga javoban oʻzini „Harkat-ul-Mujohidin“ deb oʻzgartirdi„Harkat-ul-Mujahideen“. South Asia Terrorism Portal. Qaraldi: 2011-yil 24-iyun.„Harkat-ul-Mujahideen“. </ref>.

1999-yilda Sajjod hibsga olish paytida oʻldirilgan, bu guruh tomonidan dekabr oyida Hindiston havo yoʻllari 814-reysini oʻgʻirlab ketishiga olib keldi, bu Maulana Mas’ud Azhar, Ahmad Umar Said Shayx va Mushtaq Ahmad Zargarning Hindiston hukumati tomonidan ozod qilinishiga olib keldi. Biroq, Azhar XUMga qaytmadi va 2000-yil boshida HUMga qaraganda radikalroq yoʻnalishni ifodalovchi raqib jangarilar guruhi Jaish-e-Muhammedni (JEM) tuzishni tanladi.

11 sentyabr hujumlaridan keyin

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Guruh 11-sentabr hujumlardan keyin yana AQShning eʼtiboriga tushdi va prezident Jorj Bushni 2001-yil 25-sentabrda „Harkat-ul-Mujohid“ nomi ostida guruhni taqiqlashiga olib keldi„Harkat-ul-Mujahideen“. South Asia Terrorism Portal. Qaraldi: 2011-yil 24-iyun.„Harkat-ul-Mujahideen“. </ref>.

Guruhning uzoq yillik rahbari Fazlur Rahmon Xalil 2000-yil fevral oyi oʻrtalarida HUM amirligi lavozimini tark etib, jilovni mashhur Kashmir qoʻmondoni va uning ikkinchi qoʻmondoni Faruk Kashmiriyga topshirdi. Xalil XUM bosh kotibi lavozimini egalladi.

HUMning bir necha ming qurolli tarafdorlari Pokiston Kashmiri hamda Hindistonning janubiy Kashmir va Doda viloyatlarida joylashgani. Unda yengil va og‘ir pulemyotlar, avtomatlar, minomyotlar, portlovchi moddalar va raketalardan foydalanildi. HUM Jaish-e-Muhammedga qoʻshilib ketganligi sababli oʻz aʼzolarining bir qismini yoʻqotdi.

Guruh Pokiston va Afgʻonistonning Muzaffarobod, Ravalpindi va boshqa bir qancha shaharlarida joylashgan, biroq aʼzolar asosan Kashmirda isyonchi va terrorchilik faoliyatini olib bordi.

Guruhning hozirgi rahbari Fazlur Rahmon Xalil Islomobod chekkasidagi Golra Sharifd da yashaydi. U Usama bin Lodin bilan aloqasi borligini rad etdi[2].

The New York Times gazetasining yozishicha, Usama Bin Lodinning qo‘lga olingan mobil telefonlari Harkat-ul-Mujohidning Usama Bin Lodin va uning bazalari va jangarilari Afg‘onistondagi urushdan keyingi yillar davomida Tolibon bilan aloqada bo‘lganini tasdiqlaydiCarlotta Gall; Pir Zubair Shah; Eric Schmitt. „Seized Cellphone Offers Clues To Bin Laden's Pakistani Links“. The New York Times (2011-yil 24-iyun). Qaraldi: 2011-yil 24-iyun.</ref>.

Terrorchi tashkilot sifatida belgilanishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quyidagi mamlakatlar va tashkilotlar „Harkat-ul-mujohidin“ (HuM)ni rasman terrorchi tashkilotlar ro‘yxatiga kiritgan.

Mamlakat Sana Maʼlumotnomalar
Bahrayn bayrogʻi Bahrayn</img>Bahrayn bayrogʻi Bahrayn [3]
 Canada</img> Canada 2002 yil 27 noyabr [4]
 India</img> India [5]
 United Kingdom</img> United Kingdom 2005 yil 14 oktyabr [6]
 United States</img> United States [7]

Harkat ul-ansor

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Harkat ul-Ansor (HuA) — 1993-yilda Abdulqodir Moxtariy tomonidan asos solingan islomiy terrorchi tashkilot. Bu „Harkat-ul-mujohidin“ va „Harkat-ul-jihod-al-islomiy“ (HuJI) oʻrtasida qoʻshilish natijasi edi. Uning koʻplab operatsiyalari Jammu va Kashmirda oʻtkazildi„Harkat ul-Ansar“. South Asia Terrorism Portal (2001). Qaraldi: 2009-yil 4-fevral.</ref>Sahni, Sati. „Who are the Harkat-ul-Ansar?“. Rediff (1999). Qaraldi: 2009-yil 4-fevral.</ref>.

Tashkil etilganidan koʻp oʻtmay, uning rahbariyatining bir qancha aʼzolari Hindiston xavfsizlik kuchlari tomonidan hibsga olindi. 1993-yilning noyabrida HuMning sobiq rahbari Nasrulloh Mansur Langrayal hibsga olingan. 1994-yilning fevralida HuA bosh kotibi Mavlana Masud Azhar va bosh qoʻmondon Sajjod Afgʻoniy Anantnag tumanining Chattargul hududida qoʻlga olindiSahni, Sati. „Who are the Harkat-ul-Ansar?“. Rediff (1999). Qaraldi: 2009-yil 4-fevral.Sahni, Sati (1999). </ref>.

U 1997-yilda Saudiya Arabistoni terrorchisi Usama bin Lodin bilan aloqalari tufayli Qoʻshma Shtatlar tomonidan terrorchilik tashkiloti deb tan olingan edi„Harkat ul-Ansar“. South Asia Terrorism Portal (2001). Qaraldi: 2009-yil 4-fevral.„Harkat ul-Ansar“. </ref>[8]. Taqiq guruhni moliyalashtirishni keskin cheklab qoʻydi va natijada HuA reenkarnatsiya qilingan Harkat-ul-Mujohid sifatida qayta tashkil etildi. Oʻshanda Azhar guruhdan ajralib, „Jaish-e-Muhammed“ni tashkil qilgan„Recast Harkat-ul-Ansar stoking anti-India sentiments in Kashmir“. Times of India. Qaraldi: 2013-yil 26-may.</ref>. 1998-yilda AQSh Markaziy razvedka boshqarmasi (CIA) oʻz hisobotida shunday dedi: „HuA, Pokiston Kashmirdagi Hindiston kuchlariga qarshi proksi urushida qoʻllab-quvvatlaydigan islomiy terrorchilik tashkiloti gʻarbliklarga qarshi terroristik taktikalarni va tinch aholiga tasodifiy hujumlarni koʻproq qoʻllaydi. Gʻarbliklar oʻzining panislomiy dasturini targʻib qilish uchun.“ Markaziy razvedka boshqarmasi, shuningdek, Xua kamida 13 kishini oʻgʻirlaganligini, ulardan 12 nafari 1994-yildan 1998-yilgacha boʻlgan davrda gʻarbiy mamlakatlardan boʻlganini aytdi„India fortifying case to put Jaish on ban list“ (en-IN). The Hindu (2019-yil 4-mart). Qaraldi: 2019-yil 14-mart.</ref>„Afridi's cousin killed in J&K: BSF“. rediff.com (2003-yil 12-sentyabr). Qaraldi: 2019-yil 14-mart.</ref>.

Yana qarang

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Deobandi tashkilotlari roʻyxati
  • 1995 yil Kashmirda gʻarbiy sayyohlarning oʻgʻirlanishi
  • Ansor al-Mujohidlar
  • Harkat-ul-jihod-al-islomiy
  • Jaish-e-Muhammad

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „United States State Department“. 2001-2009.state.gov. Qaraldi: 2020-yil 24-iyul.
  2. ↑ Terror leader lives freely near Pakistani capital, Dawn (newspaper), 16 June 2011
  3. ↑ „Bahrain Terrorist List (individuals – entities)“. Mofa.gov.bh (2014-yil 13-fevral). Qaraldi: 2020-yil 24-iyul.
  4. ↑ „About the listing process“. Public Safety Canada. Qaraldi: 2018-yil 11-mart.
  5. ↑ „NIA :: Banned Terrorist Organisations“. 2016-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 1-aprel.
  6. ↑ „Terrorism Act 2000“, Schedule 2, Act No. 11 of 2000. 
  7. ↑ „Country Reports on Terrorism 2011 Chapter 6. Foreign Terrorist Organizations“. U.S. Department of State. Qaraldi: 2015-yil 1-aprel.
  8. ↑ „US puts Harakat and its affiliates on terror list“. Dawn news. Qaraldi: 2014-yil 8-avgust.

Andoza:Kashmir separatist movementAndoza:Terror outfits

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Harku&oldid=3667312" dan olindi