Dayr uz-Zavr
Dayr uz-Zavr | |
|---|---|
 | |
| 35°20′0″N 40°9′0″E / 35.33333°N 40.15000°E | |
| Mamlakat | Suriya |
|
| |
Dayr uz-Zavr (arabcha: دير الزور) — Suriya Arab Respublikasi sharqidagi shahar. Dayr uz-Zavr muhofazasining maʼmuriy markazi. Furot daryosining oʻng sohilida, Halabdan Iroqqa boruvchi avtomobil yoʻli ustida. Aholisi 133 ming kishi (1994). Savdotransport punkti. Paxtachilik rayonining markazi. Aeroport, issiqlik elektr styasi va shakarqand zdi bor.
Iqtisodiyoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shahar va uning atrofidagi qishloqlar unumdor va obod dehqonchilik hududi boʻlib, chorvachilik (avassi qoʻylari), donli va paxta ekinlari yetishtiriladi. U yerda koʻplab agrobiznes institutlari ham ishlaydi.
Suriya choʻlida yengil xom neft topilganidan beri u mamlakatning neft qazib olish sanoati markaziga aylandi[1]. Shuningdek, u sayyohlik uchun kichik markaz boʻlib, koʻplab sayyohlik obyektlari, masalan, fransuzcha uslubdagi daryo qirgʻogʻidagi restoranlar, 5 yulduzli mehmonxonalar, trans-choʻl sayohatlari uchun markaz va Al-Jafra chekkasidagi aeroport (IATA kodi: DEZ) mavjud. Yaqin atrofdagi konlardan tuz qazib olinadi.
Madaniyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Dayrlarning (Dayr uz-Zavrlik) aksariyati arab musulmonlari boʻlib, oz sonli arman va ossuriy/suryoniy oilalar bor.
Dayr uz-Zavr armanlarni deportatsiya qilish karvonlarini yoʻq qilinadigan Dayr uz-Zavr lagerlari uchun oxirgi toʻplanish joyi edi. Omon qolgan oʻn minglab erkaklar, ayollar va bolalar Furot daryosi boʻyida muntazam ravishda oʻldirilgan. Arman genotsidi memorial cherkovi hayotini yoʻqotgan genotsid qurbonlari xotirasini yodga oldi, ammo u 2014-yil 21-sentyabrda IShID tomonidan yoʻq qilindi.
Atrofdagi qishloqlar va viloyatlardan kelgan yangi koʻchmanchilarning ketma-ket toʻlqinlari 1950-yillarning oxiri va 1990-yillardagi kuchli qurgʻoqchilik bilan bogʻliq edi, ularning aksariyati oddiy ish izlab, dehqonchilik va chorvachilik turmush tarzidan voz kechdi. Shaharda Mesopotamiya arabchasi ishlatiladi, Halab shevasining ozgina taʼsirini ham sezish mumkin. Sunniy musulmonlar hukmronlik qiladigan Dayr uz-Zavrdagi nasroniylik havoriylar davriga borib taqaladi, bir nechta faol cherkovlar va ibodatxonalar turli jamoatlarga tegishli.
Shahar, shuningdek, Furot daryosini kesib oʻtgan va 2013-yilda fuqarolar urushi paytida vayron boʻlgan Dayr uz-Zavr osma koʻprigi (arabcha: الجسر المعلق) bilan ham mashhur edi[2]. Dayr uz-Zavr muzeyida Shimoliy Mesopotamiyadagi yaqin atrofdagi arxeologik joylardan toʻplangan minglab qadimiy ashyolar saqlanadi.
Al-Furot universiteti va Aljazira universitetining asosiy kampuslari ham shu yerda joylashgan[3]. Shaharda koʻplab boshqa politexnika maktablari va kasb-hunar institutlari oliy taʼlim beradi.
Mahalliy Al Furat kundalik gazetasi va boshqa bir nechta nashrlar shu yerda nashr etiladi va qoʻshni Al-Hasaka va Raqqa muhofazalariga tarqatiladi.
Xalqaro munosabatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Dayr uz-Zavrda Suriyadagi uchinchi arman diplomatik missiyasi joylashgan. 2010-yil 11-fevralda Armanistonning Faxriy konsulligi ochildi[4].
Dayr uz-Zavr aeroporti aeroporti rivojlanmagan mahalliy va xalqaro terminalga ega va asosan Damashq va Fors koʻrfazi mintaqasidagi yoʻnalishlar bilan bogʻlangan muhim markaz sanaladi.
Qardosh shaharlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ International Energy Agency. World Energy Outlook. Petroleum Economist. Institute for the Study of War. Oil infrastructure across Syria and Iraq (map). in BBC News. (18 May 2015). „Battle for Iraq and Syria in maps“. Retrieved 18 May 2015. BBC News website
- ↑ „Syrian Ministry of Tourism (in Arabic)“. 2020-yil 27-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 10-may.
- ↑ Al Jazeera University (Wayback Machine saytida 2 November 2016 sanasida arxivlangan). Jude.edu.sy. Retrieved on 29 October 2013.
- ↑ Thawra news (in Arabic)
- ↑ Al-Baath news (in Arabic) (Wayback Machine saytida 3 September 2011 sanasida arxivlangan)
Adabiyot
[tahrir | manbasini tahrirlash]- OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash] |
Vikiomborda Dayr uz-Zavr haqida turkum mavjud |
