Cazuela
 Ekvador Cazuelasi | |
| Turi | shoʻrva |
|---|---|
| Asosiy komponentlari | goʻsht va sabzavotlar |
Cazuela (ispancha talaffuzi: [kaˈθwela] yoki ispancha talaffuzi: [kaˈswela]) - bu asosan Janubiy Amerikada tayyorlanadigan turli xil taomlarga beriladigan umumiy nom. U o‘z nomini ispancha "cazuela" (qozon) so‘zidan olgan bo‘lib, bu an’anaviy ravishda ovqat pishirish uchun ishlatiladigan, ko‘pincha sayoz va sirlanmagan sopol idishni anglatadi[1][2]. Masalliqlar va tayyorlash usuli mintaqadan mintaqaga farq qiladi, lekin bu odatda bir necha xil go‘sht va sabzavotlarni birga pishirib tayyorlangan o‘rta qalinlikdagi xushta’m shoʻrva hisoblanadi.
Chili cazuelalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Cazuela chilidan tayyorlanadigan odatiy taomlardan biri hisoblanadi. Eng keng tarqalgan turlari tovuq yoki mol go‘shtidan tayyorlanadi, shuningdek cazuelaning cho‘chqa go‘shti, qo‘zichoq va qo‘y go‘shti hamda kurka go‘shtidan tayyorlangan boshqa turlari ham mavjud.
Chili cazuelasi haqidagi eng muhim faktlardan biri shundaki, avvaliga uning barcha tarkibiy mahsulotlari alohida pishirib olinadi va likopchaga tortishda ularni birlashtirish orqali tayyorlanadi. Chili cazuelasining odatiy taomi go‘shtni (odatda mol go‘shti yoki tovuq go‘shti) maydalangan piyoz va sabzi bilan qaynatish orqali tayyorlanadi. Qolgan barcha masalliqlar alohida qozonda qaynatiladi, ammo go‘shtdan tayyorlangan sho‘rva sabzavotlarning qaynatilishidan olingan suyuqlik bilan boyitiladi. Taom likopchaga quyidagilar bilan birga tortiladi: bir bo‘lak qovoq yoki ispan tilida "zapallo camote" deb ataladigan qovoq, bitta katta yoki ikkita kichik kartoshka, ko‘k loviya, oldindan pishirilgan guruch va bir bo‘lak shirin makkajo‘xori. Odatda uning ustiga bir oz yangi kashnich, petrushka yoki ají verde (yashil achchiq qalampir sousi) sepib qo‘yiladi.
Cazuela odatda avval suyuq qismini ichib, keyin go‘sht va yirik sabzavotlarni (masalan, kartoshka, katta bo‘lak qovoq yoki sabzi) yeyish orqali iste’mol qilinadi. Biroq, go‘sht va yirik sabzavotlarni suyuq qismiga maydalab solib, hammasi birga ham yeyilishi mumkin. Odatda ortib qolgan mahsulotlar to‘g‘ralib, yashil no‘xat bilan aralashtiriladi va "karbonada" deb ataladigan boshqa turdagi sho‘rvaga aylantiriladi.
Chili cazuelasi ildizlarini "korrü" deb nomlangan Mapuche aktivi bilan baham ko‘radi[3].
Peru cazuelasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Cazuela - Perudagi Amazonas mintaqasining odatiy taomidir. Taom Amazonasning har bir provinsiyasi yoki tumanida turlicha tayyorlanadi va pishiriladi. Chachapoyasda (Peru) ziravor bir bo‘lak tovuq go‘shti va qo‘y go‘shtini qaynatish orqali tayyorlanadi. Biroz yovvoyi karam, guruch, sabzi, shirin bodroq va oq sharob qo‘shiladi. Sous idishni olovdan olishdan bir necha daqiqa oldin ular biroz sut va vermishelli lagʻmon (vermicelli noodles shuningdek, cabello de ángel noodle deb ham ataladi) qo‘shadilar. Cazuela sho‘rva sifatida tortilishi qilish uchun yetarli darajada sho‘rva yoki suyuqlikka ega bo‘lishi kerak.
Kolumbiya cazuelasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Cazuela - Kolumbiyadagi Karib dengizi mintaqasi va Antioquia departamenti mintaqasining odatiy taomidir. Ushbu taom Kolumbiyaning har bir viloyatida turlicha tayyorlanadi.Umuman olganda, Kolumbiya cazuelasi uchun retseptlar loviya, piyoz, sarimsoqpiyoz, pomidor, avokado, sous, chicharron (qovurilgan choʻchqa, tovuq, qoʻy yoki mol goʻshtidan iborat taom), tosino (bekon), yashil va sariq chinor, iste’mol tuzi va zaytun moyi yoki sabzavot moyini o‘z ichiga oladi.
Puerto-Riko cazuelasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Puerto-Rikoda "cazuela" odatda Rojdestvo mavsumida banan barglarida pishirilgan an’anaviy qobiqsiz pirog. U qovoq pirogiga o‘xshaydi, lekin batata (shirin kartoshka turi), kolbasa (Karib dengizi qovoqchasi), mayiz, zanjabil, ziravorlar, kokos suti, tuxum, sariyog‘ va non, un yoki guruch unidan foydalanadi. Shirin chinor, pishgan non mevasi, taro yoki nonvoychilik kukuni va qovun qo‘shilgan retseptlari mavjud[4].
Boshqa turlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Janubiy Arizonada cazuela (ba’zan "casuela" deb yoziladi) odatda kartoshka, sarimsoq, yashil chili va o‘tlar bilan carne seca yoki machaca (quritilgan mol go‘shtining ikki navi) bilan tayyorlanadi[5].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „cazuela“. dle.rae.es. Qaraldi: 2023-yil 8-avgust.
- ↑ Caro Bellido, Antonio. Diccionario de términos cerámicos y de alfarería. Cádiz: Agrija Ediciones, 2008 — 69-bet. ISBN 978-84-96191-07-5.
- ↑ Sonia Montecino Aguirre. „Cocinas mestizas de Chile. La olla deleitosa.“. Museo Chileno de Arte Precolombino. 2011-yil 26-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Puerto Rican Cazuela“.[sayt ishlamaydi]
- ↑ Tom Stauffer. „Sopa season“. tucsoncitizen.com. 2016-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 20-yanvar.