Bibigul Toʻlegenova

Bibigul Toʻlegenova
Tavalludi	qozoqcha: Бибігүл Төлегенова 16-dekabr 1929
Janrlar	Opera
Kasbi	xonanda, opera xonandasi, aktrisa, musiqa o'qituvchisi
Fuqaroligi	SSSR, Qozogʻiston

 

Bibigul Axmetovna Toʻlegenova (1929-yil 16-dekabrda tugʻilgan, Semey shahri) — qozoq qoʻshiqchisi (lirik-koloratura soprano), SSSR xalq artisti (1967).

Biografiyasi

Oʻrta juz nayman qabilasining Bura urugʻining Iragʻaqti boʻlimidan chiqqan.

1954-yili Qozoq konservatoriyasin (N.Samishinaning qoʻshiq sinfi boʻyicha) tugatgan. Qoʻshiq aytishni sanʼatkorlar davrasidan boshladi. B.To‘legenovaning qo‘shiqchilik isteʼdodini tan olgan, uning saʼat yoʻiga kirishiga va ilk dars bergan sovet yozuvchisi G. I. Serebryakova (oʻsha paytda Semeyda yashagan) boʻldi.

B.Toʻlegenova mehnat faoliyatin 1946-yili Semeyning go‘sht kombinatida ishchidan boshladi. Bir muddat qozoqning opera va balet teatrida ishladi.

1965-1971-yillarda qozoq filarmoniyasining qoʻshiqchi-solisti boʻldi.

1971-yildan Qozoqning opera va balet teatrida mehnat qiladi.

B.To‘legenova sanʼati respublika, ittifoq ichidagina emas, butun dunyo yuziga taniqli boʻldi. Gastrol safar bilan Hindiston, Jazoir, Misr, Suriya, Vetnam, Polsha, Chexoslovakiya, Kanada, Shvetsiya, Fransiya va Italiyada boʻlib, saʼnatin koʻrsatdi.

Qoʻshiqlar

B.To‘legenovaning betakror ijrochilik sanʼatining manbayi, avvalo, qozoqning xalq qo‘shiqlariga mosdir. Xonandaning repertuarinda qozoqning xalq qoʻshiqlari („Gavhar tosh“, „Yigirma besh“), Qozogʻiston kompozitorlarining asarlari (Hamidiyning „Bulbuli“, Brusilovskiyning „Qoʻsh qaldirgʻochi“, Toʻlebayevning „Eska olish“, Raxmadievning „Tarantellasi“, " Muhammadjanovning „Bahor valsi“, Tilendievning „Kel erkam, Olatovimga“), shuningdek P. P. Chaykovskiy va S. V. Raxmaninovning romanslari, N. A. Rimskiy-Korsakov operalaridan ariyalar va Gʻarbiy Yevropa kompozitorlari (Donizetti) asarlari., Grig, Shubert). B. To‘legenova o‘zining kontsert-spektakl sanʼatini yuksak mahoratga ko‘tarib, klassik darajaga olib chiqdi. Shu maʼnoda uni „Qozoq bulbuli“ deb atashgan. Bayseyitovaning ijro mahorati davom etmoqda. Tolegenova Jibek (Brusilovskiyning „QizJibek“ida), Gulbarshin (Rahmadiyevning „Alpamis“ida), Enlik (Jubanovning „Enlik-kebeg“ida), Gilda, Violetta (Verdining „Qiz shoyi“sida) o‘ynab, opera sanʼatiga katta hissa qo‘shgan. Rigoletto" va „Traviata“) va boshqalar. b. partiyalar oʻtkazdi.

Filmografiyasi

• 1954 — Doch stepey — Karashash
• 1955 — Bu Shugʻilda boʻlgan edi — Mayra
• 1957 — Bizning sevimli shifokor - qoʻshiqchi
• 1968 — Doʻppili farishta — epizod
• 2005 — Vokalli Parallellar — Epizod
• 2011 — Aldar koʻse — Aldara buvim
• 2011 — Bolaliq shagʻimning aspani — Sultona buvim
• 2016 — Doʻppili farishta-2 — qism

Mukofotlari

SSSR Davlat mukofotining (1970) va Qozogʻiston SSR Davlat mukofotining (1960) laureati.

1957, 1958-yillari Moskvada oʻtkazilgan qoʻshiq tanlovi laureati boʻlgan.

VӀӀ-ӀX — Qozog‘iston SSR Oliy Kengashining saylangan deputati.

Lenin ordeni va yana Mehnat Qizil Bayroq ordeni bilan, medallar bilan mukofotlangan.

Qozogʻiston Respublikasi Prezidentining shaxsiy oltin nishoni bilan taqdirlangan (1999).

SSSR va Qozogʻiston Respublikasi Davlat mukofotlarining, „Tarlan“ mustaqil mukofotining laureati (2001).

„Yil odami“ unvonini oldi (2001).

Qozogʻistonda Yulduzlar xiyobonida shaxsiy yulduzga ega (2002).

„Oʻroq va Bolgʻa“ medalining va Lening ordenining tashabbusi bilan qoʻshganda Sotsialistik Mehnat Qahramoni (1991).

Ostona va Sharqiy Qozogʻiston viloyatining faxriy fuqarosi.

Shaxsiy hayoti

Sevimli oʻqiydigan adabiyoti — sheʼrdir.

Sevimli mashgʻuloti taniqli rassomlar va siyosatchilarning monografiyalarini yigʻish.

Qizlari — Guzel, Maryamgul; oʻgʻil — Toʻlegen. Nevaralari — Adil, Qayrat, Bagʻdad. Chevaralari — Damira, Eskandir.

Adabiyotlar

• Irina Serkebaeva. „Bibigul Tolegenova: sevgi, ishonch va umid“, Olmaota, „ Atamura“, 2012 .

Havolalar

• „Men bunga qoʻshilmayman, qoʻllab-quvvatlamayman“ (Wayback Machine saytida 2016-03-05 sanasida arxivlangan) 2016-yil 5-mart.
• Sizdan ketdim, Bibigul xola! (Wayback Machine saytida 2016-03-05 sanasida arxivlangan) 2016-yil 5-mart.