Kontent qismiga oʻtish

Abbos Vaez-Tabasiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Abbos Vaez Tabasiy (forscha: عباس واعظ طبسی 1935-yil 25-iyun — 2016-yil 4-mart) turli muassasalarda aʼzolik qilgan nufuzli eronlik ulamo edi. U 1979-yildan to 2016-yilda vafotigacha Astana Quds Razaviy boshqaruvi raisi boʻlgan.

Vaez Tabasiy asli Mashhadiy oilasidan. 1935-yil 25-iyunda tugʻilgan. U 12 yoshida turli seminariyalarda oʻqishni boshlagan.

Vaez Tabasiy Islom Respublika partiyasi markaziy kengashi, Maqsadlilikni aniqlash kengashi va Eron Islom Respublikasi Ekspertlar Assambleyasi aʼzosi edi. U, shuningdek, Oston Quds Razaviy rahbari boʻlgan.

Uning 2006-yilda u ekspertlar assambleyasiga saylanishi[1] baʼzi kuzatuvchilarni hayratda qoldirdi. Biroq, u 2016-yilgi saylovlarda qatnashishdan bosh tortganidan keyin nafaqaga chiqdi.

Vaez Tabasiyning qizi oliy rahbar Xomanaiyning oʻgʻli Sayyid Hasan bilan turmush qurgan[2].

2015-yil 2-noyabrda uning saraton kasalligidan aziyat chekayotgani maʼlum boʻldi. 2016-yil 27-fevralda nafas olish tizimidagi asoratlar tufayli kasalxonaga yotqizilgan. Kasalxonaga yotqizilgandan bir necha kun oʻtib, 4-mart kuni vafot etdi[3]. U vafot etganda 80 yoshida edi. Uning vafotidan keyin Xuroson viloyatida uch kunlik motam eʼlon qilindi.  Uning dafn marosimida Ali Xomanaiy va prezident Hasan Ruhoniy kabi boshqa rasmiylar ishtirok etdi. Vaez Tabasiy Imom Rizo ziyoratgohida dafn etilgan.

Inqilobiy faoliyat

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vaez Tabassiy, Ali Xomanaiy va Sayid Abdul Karim Hoshimiy Nejodlar Mashhaddagi imom Rizoning atrofida aylanib yurgan inqilobiy faoliyatidagi ulamolarning oʻzagi edi. U 1952—1955-yillarda Pahlaviy rejimining kuchayishiga qarshi chiqishlarida Navvob Safaviyning kuchli taʼsirida boʻlgan. 1955-yilda nutq yana taʼqiqlangan. Abbos Vaez Tabasiy ilk marta 1952-yilda hibsga olingan va SAVAK qamoqxonasiga tashlanadi. Abbos Vaez Tabasiy 1955-yilda Rafsanjonda Muhammad-Javod Bahonarni kutib olish marosimida nutq soʻzlash uchun taklif qilindi. Bahonar yigʻilish yakuniga yetmay turib, nutqda koʻtarilgan muammolar haqida gaplashdi. Bundan soʻng Vaez Tabasiyga nutq soʻzlash taqiqlandi[4].

  1. Suspended
  2. Bar. „Iranian Defense Doctrine and Decision Making“. Institute for Policy and Strategy (2004). 2012-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-iyul 2013-yil.
  3. „Major Iranian Cleric Ayatollah Vaez Tabasi Passes Away“ (4-mart 2016-yil).
  4. al-monitor. Iran names head of country's wealthiest foundation.