Kontent qismiga oʻtish

Tompo

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Tompo
Tavsif
Uzunligi 570
Suv sarfi 158,6 m³/s
Davlat Rossiya
Tompo

Tompo (ruscha: Томпо; saxa.: Томпо) — Rossiya hududidagi Saxa Respublikasi (Yakutiya)da joylashgan daryo. U Aldanning oʻng irmogʻi, Lena havzasining bir qismi hisoblanadi. Uning uzunligi 570 kilometr (350 mi) ni tashkil etadi. Daryoning drenaj havzasi maydoni 42,700 square kilometre (16,500 kv mi) ga teng[1].

Tompo daryosi oʻz nomini Tompo tumaniga ham bergan. Topolinoye daryoning uzoq masofali oqimi boʻyida joylashgan yagona aholi punkti boʻlib, daryo asosan kimsasiz hududlar boʻylab oqadi[2]. Tomponing doimiy harakatlanish yoʻli aniq emas[3].

Harakatlanishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tompo Elgi platosining janubiy yonbagʻirlaridan boshlanadi[4]. Taxminan 400 km (250 mi) lik daryoning asosiy qismi, tik yon bagʻirlar bilan bogʻlangan chuqur va tor vodiy ichida oqadigan odatiy togʻ daryosining xususiyatlarini oʻzida aks ettiradi.

Tompo oʻzining eng yuqori oqimida Suntar-Xayata togʻlarining shimoliy tomoni boʻylab taxminan shimolga oʻtadi. Soʻngra 80 km (50 mi) dan keyin taxminan 200 km (120 mi) lik masofaga buriladi va odatda gʻarbiy yoʻnalishda Elgi platosining janubiy qismi orqali harakatlanadi[3][5].

Tomponing asosiy irmoqlari – 189 km (117 mi) uzunlikka ega Xunxada va 357 km (222 mi) lik oʻng irmoq Delinya, shuningdek 225 km (140 mi) uzunlikka ega Menkule va 186 km (116 mi) lik chap irmoq Tomporuk ham oʻz suvini Tompo daryosiga quyadi. Tompo havzasida umumiy maydoni 43.9 km2 (16.9 kv mi) ga teng boʻlgan 1662 ta koʻl mavjud[4].