Si (nota)

Si (lotincha: si) — diatonik tovushqatorning yettinchi tovushi va uning belgisi^[1].

Lotincha „H“ harfi bilan belgilanadi. Bir qator mamlakatlarda, xususan, Angliya, Gollandiya, AQSHda lotincha „B“ harfi qoʻllanadi; bunda klassik musiqa nazariyasida „B“ belgisi si-bemol notaga mos kelishini yodda tutish kerak^[2]. Si-diez — His. Si la dan butun ton va do dan yarim ton pastda. Birinchi oktavada tovush chastotasi (teng temperament qatori): 494 gerts.

Nomining kelib chiqishi

Notaning nomi (SI) suvga choʻmdiruvchi Yahyoga bagʻishlangan madhiyaning oxirgi qatoridagi soʻzlarning birinchi harflari bilan berilgan "Ut queant laxis" — S ancte I ohannes. Qolgan notalarning nomlaridan kechroq paydo boʻldi^[3], chunki qolgan notalarning nomlarini ixtirochisi Gvido Aretinskiy dastlab olti bosqichli shkaladan foydalangan.

Nota yozuvida

Birinchi oktavada:
Kichik oktavada:
Katta oktavada:

Si-diyez

Asosiy maqola: Dо (nota)

Si-diyez notasi „his“ harfiy koʻrsatkichi bilan ifodalanadi^[4]^[5].

Oktava	Chastota (Gs)	Nota yozuvida
Subsubkontr oktava	8.176	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "bass_15" bis,,,,4}}$
Sunkontr oktava	16.352	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "bass_15" bis,,,4}}$
Kontr oktava	32.703	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "bass_8" bis,,4}}$
Katta oktava	65.406	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef bass bis,4}}$
Kichik oktava	130.813	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef bass bis4}}$
Birinchi oktava	261.626	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef treble bis'4}}$
Ikkinchi oktava	523.251	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef treble bis''4}}$
Uchinchi oktava	1046.502	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef treble bis'''4}}$
Toʻrtinchi oktava	2093.005	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "treble^8" bis''''4}}$
Beshinchi oktava	4186.009	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "treble^15" bis'''''4}}$
Oltinchi oktava	8372.018	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "treble^15" bis''''''4}}$
Yettinchi oktava	16744.036	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "treble^15" bis'''''''4}}$

Si-bemol

Si-bemol notasi „B“ (lotincha: be) harfiy koʻrsatkichi bilan ifodalanadi^[4]^[5].

Oktava	Chastota (Gs)	Nota yozuvida
Subsubkontr oktava	14.568	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "bass_15" bes,,,,4}}$
Sunkontr oktava	29.135	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "bass_15" bes,,,4}}$
Kontr oktava	58.27	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "bass_8" bes,,4}}$
Katta oktava	116.541	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef bass bes,4}}$
Kichik oktava	233.082	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef bass bes4}}$
Birinchi oktava	466.164	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef treble bes'4}}$
Ikkinchi oktava	932.328	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef treble bes''4}}$
Uchinchi oktava	1864.655	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef treble bes'''4}}$
Toʻrtinchi oktava	3729.31	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "treble^8" bes''''4}}$
Beshinchi oktava	7458.62	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "treble^15" bes'''''4}}$
Oltinchi oktava	14917.24	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "treble^15" bes''''''4}}$
Yettinchi oktava	29834.481	${ \new Staff \with { \remove "Time_signature_engraver"} {\clef "treble^15" bes'''''''4}}$

Manbalar

↑ O‘zbek tilining izohli lug‘ati. Toshkent: G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2023 — 964-bet. ISBN 978-9943-8834-4-4.
↑ Kruntyaeva T. S. i dr. Slovar inostrannix muzikalnix terminov. — L.: Muzika, 1985. — 143 s. — S. 17.
↑ „Происхождение названий нот и история нотации“ (ru). muz-teoretik.ru. Qaraldi: 2018-yil 11-fevral.
↑ ^4,0 ^4,1 I. A. Akbarov. Музика луғати. Toshkent: Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyoti, 1987.
↑ ^5,0 ^5,1 I. A. Akbarov. Мусиқа луғати. Toshkent: Oʻqituvchi nashriyoti, 1997 — 384-bet. ISBN 5-645-02422-2.

Havolalar

Solovyov N. F. Eslatmalar / / Brokxaus va Efronning entsiklopedik lugʻati : 86 tonnada (82 tonna va 4 ta qoʻshimcha). — Sankt-Peterburg., 1890-1907.
Onlayn musiqa nazariyasi: shtatlar, kalitlar va ovoz balandligi(Inglizcha) ).


C	D	E	F	G	A	H (B)

do	re	mi	fa	sol	lya	si

[1] O‘zbek tilining izohli lug‘ati. Toshkent: G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2023 — 964-bet. ISBN 978-9943-8834-4-4.

[2] Kruntyaeva T. S. i dr. Slovar inostrannix muzikalnix terminov. — L.: Muzika, 1985. — 143 s. — S. 17.

[3] „Происхождение названий нот и история нотации“ (ru). muz-teoretik.ru. Qaraldi: 2018-yil 11-fevral.

[:0-4] 4,0 ^4,1 I. A. Akbarov. Музика луғати. Toshkent: Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyoti, 1987.

[:1-5] 5,0 ^5,1 I. A. Akbarov. Мусиқа луғати. Toshkent: Oʻqituvchi nashriyoti, 1997 — 384-bet. ISBN 5-645-02422-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]