Kontent qismiga oʻtish

Shiv Nadar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Shiv Nadar
Tavalludi 14-iyul 1945-yil (1945-07-14) (79 yosh)[1]
Fuqaroligi Hindiston, Britaniya Hindistoni va Hindiston ittifoqi
Turmush oʻrtogʻi Kiran Nadar
Bolalari Roshni Nadar Malhotra
Mukofotlari

Shiv Nadar (1945-yil 14-iyulda tugʻilgan) – hindistonlik milliarder sanoatchi va xayriyachi[2]. HCL Technologies va Shiv Nadar fondining asoschisi hamda faxriy raisi. Nadar 1970-yillarning oʻrtalarida HCLga asos solgan va keyingi oʻttiz yil ichida IT-kompaniyasini IT gigantiga aylantirgan[3]. 2008-yilda Nadar IT-sanoatdagi saʼy-harakatlari uchun Padma Bhushan bilan taqdirlangan[4]. Doʻstlari tomonidan „Magus“ (qadimgi forscha sehrgar) laqabini olgan Nadar 1990-yillarning oʻrtalaridan boshlab oʻz saʼy-harakatlarini Shiv Nadar jamgʻarmasi orqali Hindiston taʼlim tizimini rivojlantirishga qaratdi[5][6]. Forbes maʼlumotlariga koʻra, Hindistonning 3-eng boy odami va 2023-yil dekabr holatiga koʻra 35 milliard AQSh dollari miqdoridagi sof boyligi bilan dunyodagi 40-eng boy odamdir[7].

Nadar Madras shtatining Moolaipozji qishlogʻida (hozirgi Thoothukudi tumani, Tamilnadu) tamil hindu oilasida tugʻilgan[8]. Uning ota-onasi Sivasubramaniya Nadar va Vamasundari Devi edi. Uning onasi Vamasundari Devi Dina Tanti gazetasi asoschisi S. P. Adithanarning singlisi.

Nadar oʻz faoliyatini 1967-yilda Walchand guruhining Pune shahridagi Cooper Engineering Ltd. kompaniyasida boshlagan. Tez orada bir nechta doʻstlari va hamkasblari bilan hamkorlikda oʻz tashabbusini boshlash uchun ishdan voz kechdi[9][10]. Bu hamkorlar Ajai Chowdhry (HCL sobiq raisi), Arjun Malhotra (Headstrong bosh direktor va raisi), Subhash Arora, Yogesh Vaidya, S. Raman, Mahendra Pratap va D. S. Puri edi[11].

Nadar va uning hamkorlari boshlagan dastlabki korxona Hindiston bozorida teleraqamli kalkulyatorlarni sotishga qaratilgan Microcomp kompaniyasi edi[12][13]. HCL 1976-yilda 187000 rupiya sarmoya bilan tashkil etilgan[14].

1980-yilda HCL IT-uskunalar sotish uchun Singapurda Far East Computers kompaniyasining ochilishi bilan xalqaro bozorga chiqdi. Korxona birinchi yilda 1 million rupiy daromad olgani haqida xabar berdi. Nadar hech qanday boshqaruv nazoratini saqlab qolmasdan, eng yirik aktsiyador boʻlib qoldi[15].

2020-yil iyul oyida Nadar boshqaruvni oʻzining qizi Roshni Nadarga topshirdi, u rasman Hindistondagi yirik IT kompaniyasining birinchi ayol raisi boʻldi[16]. 2021-yil iyul oyida Nadar HCL Technologies boshqaruvchi direktori lavozimini ham tark etdi va uning oʻrniga HCL Tech bosh direktori C. Vijayakumar besh yillik muddatga tayinlandi[17].

1996 yilda Nadar otasi Sivasubramaniya Nadar nomi bilan Tamil Nadu shtatining Chennay shahrida SSN muhandislik kollejini tashkil etdi. Nadar kollej faoliyatida faol ishtirok etdi[18]. 2006-yilda Nadar kollej talabalarga xorijiy universitetlar bilan bogʻlanish va ilmiy tadqiqotni rivojlantirishini eʼlon qildi[19]. Nadar 2005-yilda Hindiston biznes maktabi ijroiya kengashiga qoʻshildi. 2008-yil mart oyida Nadarning SSN Trust kompaniyasi Uttar-Pradeshda qishloq oʻquvchilari uchun ikkita Vidyagyan maktabi tashkil etilishini eʼlon qildi. Ularda shtatning 50 tumanidan 200 nafar oʻquvchi uchun bepul stipendiya mavjud. 2011-yilning fevral oyida shahar oliy oʻrta maktabiga tashrif buyurdi va 80 million rupiylik kompyuterlarni sovgʻa qildi. 2014-yilgacha Xaragpur Texnologiya Instituti kengashi raisi boʻlib ishlagan[20].

  1. Sharma, Vishwamitra. Famous Indians of the 20th century. New Delhi: Pustak Mahal, 2003 — 220-bet. ISBN 81-223-0829-5. 
  2. „Shiv Nadar's Path To Philanthropy“ (en). Fortune India. Qaraldi: 2023-yil 22-fevral.
  3. „Shiv Nadar steps down as HCL Tech MD, C Vijayakumar to take over“ (en). mint (2021-yil 19-iyul). Qaraldi: 2021-yil 19-iyul.
  4. „Padma Awards“. Ministry of Home Affairs, Government of India (2015). 2015-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-iyul.
  5. Arvind Padmanabham. „Shiv Nadar completes 25 years of success“. Rediff. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  6. Vijay. „Shiv Nadar Foundation forays into elementary education“. Business Standard India. Machinist.in (2011-yil 15-sentyabr). Qaraldi: 2011-yil 6-dekabr.
  7. „Shiv Nadar“ (en). Forbes. Qaraldi: 2022-yil 12-yanvar.
  8. Vikas Pota. India Inc: how India's top ten entrepreneurs are winning globally. Nicholas Brealey Publishing, 2009, 7 January 2010 — 179-bet. ISBN 978-1-85788-524-8. 
  9. „Shiv Nadar – Unknown Facts about the HCL Man“. The Hans India. Qaraldi: 2021-yil 13-iyul.
  10. Harish Damodharan. India's New Capitalists: Caste, Business, and Industry in a Modern Nation. Palgrave Macmillan, 16 September 2008 — 191-bet. ISBN 978-0-230-20507-9. 
  11. „Wanna be a CEO? Join HCL“. Indiatimes (2005-yil 15-aprel). 2008-yil 16-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 3-aprel.
  12. „The amazing story of the birth of HCL“. Moneycontrol (2007-yil 9-iyun). Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  13. „HCL Group: The M&A Year“. DQ Group (2002-yil 25-iyul). 2008-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  14. „HCL GROUP – The Change Agents“. DQ India. 2008-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  15. „The dark horse of the technology sector“. Moneycontrol (2007-yil 7-may). Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  16. „Roshni Nadar Malhotra becomes HCL Tech chairperson. Who is she? | India News – Times of India“ (en). The Times of India (2020-yil 18-iyul). Qaraldi: 2021-yil 19-iyul.
  17. „Shiv Nadar steps down as HCL Tech MD, C Vijayakumar to take over“ (en). mint (2021-yil 19-iyul). Qaraldi: 2021-yil 19-iyul.
  18. „Shiv Nadar gifts HCL Tech shares to Chennai Trust“. The Hindu (2001-yil 25-iyul). 2003-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  19. „SSN engineering college to step up high-end research“. The Hindu (2006-yil 1-mart). 2006-yil 23-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 26-mart.
  20. News, NDTV. „HCL founder Shiv Nadar to head IIT-Kharagpur's board“. NDTV News (2011-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 15-may.