Rossiya — Fransiya munosabatlari

Fransiya va Rossiya oʻrtasidagi xavfsizlik va mudofaa sohasidagi munosabatlar - Fransiya Respublikasi va Rossiya Federatsiyasi oʻrtasidagi ikki tomonlama munosabatlar majmuasidir.

Munosabatlar tarixi

Rossiya-Fransiya munosabatlari uzoq tarixga ega hisoblanadi. XI asrning oʻrtalarida Yaroslav Donishmandning qizi Anna Yaroslavna Genrix I ga turmushga chiqib, Fransiya qirolichasi boʻldi (1051). 1060-yilda vafotidan soʻng uning oʻgʻli Fransiya qiroli Filipp I qirol boʻldi.

Hozirgi holat

1992-yil 7-fevralda Fransiya Rossiya Federatsiyasini SSSRning vorisi sifatida tan oldi. Rossiya va Fransiya oʻrtasidagi munosabatlarni belgilovchi asosiy hujjat 1992-yil 7-fevraldagi shartnomasidir. U ikki davlatning “ishonch, hamjihatlik va hamkorlikka asoslangan yangi kelishuv munosabatlarini” rivojlantirish istagini tasdiqlaydi. Oʻshandan beri Rossiya-Fransiya munosabatlarining shartnomaviy-huquqiy asoslari sezilarli darajada kengaydi – ikki tomonlama hamkorlikning turli yoʻnalishlari boʻyicha yigirmadan ortiq shartnomalar tuzildi.

Mudofaa sohasidagi hamkorlik ustuvor yoʻnalishlardan biri boʻlib, u quyidagi hujjatlar bilan tartibga solinadi.

Xavfsizlik sohasida hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim (1994 -yil 4-fevral);
Fransiya-Rossiya Bosh vazirlari komissiyasini tuzish toʻgʻrisidagi deklaratsiya (1996-yil 15-fevral);
Yadro qurolidan tinch maqsadlarda foydalanish toʻgʻrisidagi Fransiya-Rossiya-Germaniya kelishuvi (1998-yil 2-iyun);
Xavfsizlik boʻyicha Rossiya-Fransiya kengashini tuzish toʻgʻrisidagi bitim (2002-yil 8-iyul);
Harbiy va texnik hamkorlik doirasida intellektual mulk huquqlarini himoya qilish toʻgʻrisidagi shartnoma (2006-yil 14-fevral);
Kimyoviy qurollarni yoʻq qilish sohasidagi hamkorlik toʻgʻrisidagi hukumatlararo bitim (2006-yil 14-fevral).

2010-yil - Fransiyada Rossiya yili va Rossiyada Fransiya yili deb eʼlon qilingan.

Fransiya va Rossiya Federatsiyasi oʻrtasidagi munosabatlarning umumiy mazmuni

SSSR mavjud boʻlgan davrda ham Fransiya Gʻarb dunyosida alohida oʻrin egallagan, NATO va Varshava shartnomasi oʻrtasidagi qarama-qarshiliklarni bartaraf etishga harakat qilgan va Moskva bilan turli sohalarda hamkorlikni rivojlantirgan.

Savdo-iqtisodiy aloqalar

Fransiya savdo aylanmasi boʻyicha Yevropa davlatlari orasida sakkizinchi oʻrinda turadi. Bundan tashqari, ikki davlat oʻrtasidagi savdo aloqalarida sezilarli ijobiy tendentsiya kuzatilmoqda: Masalan, 2001-2008 yillarda ikki davlat oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 5 barobardan oshgan.

Masalan, 2008-yilda Rossiya va Fransiya oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 22 milliard 250,2 million dollarni, jumladan, Rossiya eksporti 12 milliard 193,2 million dollarni, import 10 milliard 057,0 million dollarni tashkil etdi.

2009-yilda Rossiya va Fransiya oʻrtasidagi savdo aylanmasi global inqiroz tufayli 2008-yilga nisbatan qisqardi va 17,148 milliard dollarga yetdi, jumladan, Rossiya eksporti 8 milliard 723 million dollar, importi esa 8 milliard 425 million dollarni tashkil etdi.

Fransiyaga Rossiya eksport mahsulotlaridan mineral yoqilgʻi, neft va mahsulotlar; kimyo sanoati mahsulotlari; metallar, ulardan tayyorlangan buyumlar; yogʻoch va sellyuloza-qogʻoz mahsulotlari; mashinalar, uskunalar, transport vositalari yetkazib beradi.

Fransiya Rosiyaga eksport mahsulotlari asosan 3 ta guruhga boʻlinadi: mashina va uskunalar, transport vositalari; kimyo sanoati mahsulotlari, shu jumladan farmatsevtika va parfyumeriya; oziq-ovqat mahsulotlari va qishloq xoʻjaligi xom ashyosi kabilarni tashkil etadi.

Shuningdek

Посольство Франции в Москве
Чрезвычайный и Полномочный Посол Франции в России

Adabiyotlar

Akimov Yu. G., Kostyuk R. V., Chernov, I. DA. XXI asr boshlarida jahon tartibidagi Fransiya / Sankt-Peterburg: Sankt-Peterburg nashriyoti. un-ta, 2007. - 198, ISBN 978-5-288-04367-3 bilan
Erik Dureau, Iskra Shvarts, Vladimir Shishkin. Ittifoqchilarni qidirishda: Genrix II Valoisning Ivan IV Vasilyevichga xabari // Quaestio Rossica. T. 7. 2019 y., 3-son. S. 871-900. https://qr.urfu.ru/ojs/index.php/qr/article/view/qr.413/3147
Shishkin V. DA. ... Fransiya qiroli Rabbimizga boʻlgan sevgi haqida yozgan : Genrix III va Muskovi imperatorlari // Quaestio Rossica. T. 8 (3). Ekaterinburg: Ural Federal universiteti. 2019. C. 939-962. https://qr.urfu.ru/ojs/index.php/qr/article/view/qr.505

Manbalar

Elts E.E. Rossiya va Fransiya oʻrtasidagi davlat arxivlari sohasidagi hamkorlikning dolzarb muammolari // Rossiyaning zamonaviy tarixi. - 2012. - No 3 (5). - S. 100
Elts E.E. Rossiya va Fransiya oʻrtasidagi davlat arxivlari sohasidagi hamkorlikning dolzarb muammolari // Rossiyaning zamonaviy tarixi. - 2012. - No 3 (5). - S. 98

Havolalar