Psixosomatik tibbiyot

Psixosomatika (qadimgi yunoncha: ψυχή — ruh va σῶμα — tana), psixosomatik tibbiyot — tibbiy psixologiyadagi psixologik omillarning somatik (tana) kasalliklarining paydo boʻlishi, kechishi, natijalariga taʼsirini oʻrganadigan yoʻnalish ; psixosomatik muammoni intizomiy tadqiqotlar sohasi — psixika va tananing oʻzaro taʼsirini oʻrganishga qaratilgan tadqiqotlar.

Psixosomatikani fan sifatida oʻrganish predmeti kasalliklarning paydo boʻlishi va kechishining psixologik omillaridir. Psixosomatik tibbiyot vakillarining fikriga koʻra, XXI asrda kasalliklarning taxminan yarmi psixogen xarakterga ega. Ruhiy omillar nafaqat ayrim kasalliklarni qoʻzgʻatadi, balki koʻplab kasalliklarning kechishiga ham taʼsir qiladi va keltirib chiqaradi ham.

Jamiyatda insonning barcha kasalliklari insonning ruhida, fikrlarida yuzaga keladigan psixologik buzilishlar tufayli paydo boʻladi, degan keng tarqalgan notoʻgʻri fikr mavjud.

hunchadir.

Psixogen omillar taʼsirida yuzaga keladigan somatik kasalliklar „psixosomatik kasalliklar“ deb ataladi.

somatik kasalliklarning psixikaga taʼsiri ham oʻrganilmoqda. Psixosomatik kasalliklar ostida dalillarga asoslangan tibbiyot mutaxassislari s.ss fonida paydo boʻlgan yoki kuchaygan kasalliklarni anglatadi.

Tarixi

Oʻrta asrlarda musulmon tabibi Abu Zayd al-Balxiy kasalliklarning rivojlanishida biologik va psixologik omillarning oʻzaro taʼsiri nazariyasini yaratdi.

"Psixosomatika" atamasi birinchi boʻlib 1818-yilda nemis shifokori Iogann-Kristian Geynrot tomonidan kiritilgan. 1822-yilda Nemis psixiatri Karl Yakobi "somatopsixik" tushunchasini kiritdi, bu "psixosomatik" munosabatga qarama-qarshi va ayni paytda to'ldiruvchidir. Biroq, faqat bir asr o'tgach, bu atama asosan psixoanalitik psixologlar tufayli tibbiy amaliyotda umumiy qabul qilindi; bu davrda psixosomatik terapiya ba'zan "tibbiyotda amaliy psixoanaliz" deb ataladi.

Xususan, Zigmund Freyd, Jozef Breyer bilan birgalikda, bostirilgan his-tuyg'ular va ruhiy travma, " konversiya " deb nomlangan himoya mexanizmi orqali o'zini somatik alomatlar shaklida namoyon qilishi mumkinligini taʼkidlab oʻtdi. Freyd ta'kidlaganidek, buning uchun "somatik tayyorgarlik" — "kasallik o'zini namoyon qiladigan organni tanlash" uchun muhim bo'lgan jismoniy omil talab qilinadi.

Хелен Дойч, 40-yillarda Qo'shma Shtatlarga hijrat qilgan Xelen Dunbar va Frans Aleksandr psixoanalitiklar, psixosomatik muammolarni o'rganishga e'tibor qaratdi. 1950-yillarning oxiriga kelib, Amerika ilmiy adabiyotlarida psixologlar nuqtai nazaridan somatik tibbiyot haqida 5000 ga yaqin maqolalar nashr etildi. Bu sohada Alfred Adler va Leopold Szondi kabi taniqli tahlilchilar ham ishlagan. Rossiyada I.P.Pavlov maktabi olimlari eksperimental nevroz usulini ishlab chiqish munosabati bilan shu yoʻnalishda ishladilar.

Psixosomatik muammo

Psixosomatik muammo psixika va tana o'rtasidagi munosabatlar fanning asosiy muammosi bo'lib, uning markazida insonning biopsixosostial tabiati masalasi yotadi. Psixosomatik nazariyaning ko'p qismi so'roq ostida va ishonchli dalillar manbai yo'q.

Psixosomatik muammo, tibbiyotning katta bir yuksalishi boʻlib, keyingi rivojlanishi uchun strategik ahamiyatga egadir va u ruhiy omillarning somatik kasalliklarning paydo bo'lishi va kechishiga ta'sirini anglash bilan bog'liq tibbiy muammolar majmuasini aks ettiradi.

Integral tibbiyotda psixosomatik kasalliklar muammosi patologik va sanogenetik jarayonlarda ishtirok etadigan funktsional tizimlarning "ekstrakorporeal" tarkibiy qismi sifatida shakllantiriladi, ruhiy kasalliklar esa tanadagi nomutanosibliklarning kompensatsiyasi sifatida tushuniladi, bu ularni izlash yo'nalishini ko'rsatadi. munosabatlar. Ushbu yondashuvning asosiy muammosi psixiatrik va organik kasalliklarni tavsiflashda ishlatiladigan kontseptual apparatlar o'rtasidagi nomuvofiqlikda yotadi.

Psixosomatik birlik

Psixosomatik birlik — bu ong va tananing o'zaro bog'liqligidan kelib chiqadigan inson tanasining birligidir. Psixosomatik birlik kontseptsiyasi, inson mavjudligining yaxlitligi haqidagi yanada murakkab kontseptsiyaning tarkibiy qismidir..

Bugungi kunda psixosomatik birlikni tushunish uchun ^] 3 yondashuv mavjud [ norasmiy manba?  :

1. Inson-mashina (La Mettrie) — insonning mohiyati uning jismoniy (tanaviy) borligidir;
2. Insonning ikki tomonlama mohiyati (R. Dekart) — tana va ruh boshqa tabiatga ega, lekin ayni paytda bir-biri bilan o'zaro ta'sir qilishadi;
3. Inson tanasi ruhning quroli sifatida (N. LEKIN. Berdyaev) — tana ruhga bo'ysunadi va uning organi hisoblanadi.

Psixosomatik kasalliklar

Psixosomatik kasalliklar — bu ichki organlar kasalliklariga o'xshash belgilar bilan bemorning asab tizimidagi nosozliklar natijasida yuzaga keladigan kasalliklar guruhidi. Bular funktsional oshqozon dispepsiyasi, irritabiy ichak sindromi va boshqa oshqozon-ichak kasalliklari, fibromiyaljiya, giperventiliya sindromi va boshqalar.

Gipoxondriya, dismorfofobiya (o'z tanasini rad etish), psixogen qichishish, psixogen bel og'rig'i, psixogen bosh og'rig'i, diareyaning ayrim shakllari, kekirık, tez-tez siyish va boshqa ba'zi kasalliklar ICD-10 tasnifiga ko'ra somatoform kasalliklarga tegishlidir. Bunday kassaliklarda instrumental tekshiruvlsr tananing ishidagi buzilishlarni tashxis qila olmaydi.

Psixosomatik reaksiyalarning sabablari

Psixologlar Cheek va Lecorn 1968-yilda psixosomatik kasallikning mumkin bo'lgan sabablarining quyidagi ro'yxatini taklif qilishdi :

1. Konflikt — shaxsning turli qismlari o'rtasidagi ichki ziddiyat psixosomatik simptomning shakllanishiga olib kelishini mumkin.
2. Tana tili xabari — Alomat hal etilmagan psixologik muammo haqidagi metaforik xabardir (masalan: "Men buni hazm qila olmayman").
3. Kasallikdan foyda olish — bu toifaga o'z egasiga yoki unga yaqin kishiga qandaydir shartli foyda keltiradigan sog'liq muammolari kiradi.
4. Yara — kasallikning sababi tro'tmishdagi travmatik tajriba (xiyonat, rad etish, tashlab ketish, tahqirlash, adolatsizlik) bo'lishi mumkin.
5. Identifikatsiya — jismoniy alomat shaxsga o'xshash bo'lishni xohlaydigan shaxs (qahramon, ota-ona, murabbiy) bilan identifikatsiya qilish natijasida shakllanishi mumkin (lekin ba'zida aksincha, ongli darajada o'xshash bo'lishni istamaslik kuchli.). Ko'pincha bu odam allaqachon vafot etgan va keyin u bilan identifikatsiya qilish bu raqam bilan munosabatlarni saqlab qolishga imkon beradi.
6. O'z -o'zini jazolash — ba'zi hollarda psixosomatik simptom haqiqiy yoki xayoliy ayb uchun ongsiz ravishda o'zini o'zi jazolash rolini o'ynaydi. Bundan tashqari, ongsiz ravishda boshqa odamni azob-uqubatlari bilan jazolashga urinish, uni aybdor his qilishiga olib kelishi mumkin.
7. Taklif — Alomatlar obro'li shaxs (masalan, ota-ona, doktor, professor) tomonidan salbiy e'tiqod taklifi bilan qo'zg'alishi mumkin.

2005-yilda psixolog Dransart quyidagi mumkin bo'lgan sabablarni ham qo'shdi :

1. Norozilik — alomat biror narsa yoki kimgadir rozi bo'lishdan bosh tortishni bildiradi.
2. Bostirilgan tuyg'u (qo'rquv, qayg'u, g'azab).
3. Amalga oshirilmagan istak yoki inson o'z qadriyatlar tizimiga muvofiq yashay olmaydigan vaziyat.
4. Xavfsiz bog'lanish hissi yo'qligi.
5. Haqiqiy yoki xayoliy xavfdan psixologik himoya.

Davolash

Psixosomatik kasalliklarni davolash — psixoterapiya hisoblanadi.

Gipnoz, " ijobiy fikrlash ", " istak marafoni " va shunga o'xshash usullar psixosomstik kasalliklar uchun davo hissoblanmaydi.

Yana qarang

• aleksitimiya
• Psixodermatologiya
• Onkopsixologiya
• Psixoendokrinologiya
• Psixosomatikada simptom shakllanishining gomeostatik nazariyalari
• Psixonyroimmunologiya
• Nocebo
• Tibbiyot talabalari sindromi

Adabiyotlar

• Александер Ф.. Психосоматическая медицина. Принципы и практическое применение. М.: Эксмо-Пресс, 2002. ISBN 5-04-009099-4. 
• Белялов Ф. И. Психосоматика. 8-е изд. Москва: ГЭОТАР-Медиа, 2019. 360 с.
• Бройтигам В., Кристиан П., Рад М.. Психосоматическая медицина, Пер. с нем, М.: ГЭОТАР Медицина, 1999. ISBN 5-88816-056-3. 
• Гусев В. А.. Средство от болезней. АСТ, 2007. ISBN 978-5-17-045416-7, ISBN 978-5-271-17460-5. 
• Клиническая психология, Учебник для вузов. СПб.: Питер, 2010. ISBN 978-5-49807-557-0. 
• Сарно Дж. Е.. Как вылечить боли в спине. Люди должны знать правду!. София, 2010. ISBN 978-5-399-00148-7. 
• Малкина-Пых И. Г.. Психосоматика. Справочник практического психолога. М.: Эксмо, 2005. 
• Deuraseh Nurdeen, Abu Talib Mansor (2005). „Mental health in Islamic medical tradition“. The International Medical Journal. 4-jild, № 2. 76–79-bet.
• Uexküll, Thure von (ed.), 1997. Psychosomatic Medicine. München: Urban & Schwarzenberg.
• Разд. 4. Психосоматика в системе междисциплинарных связей // Введение в клиническую психологию : учебн. пособ. / Разработчик: И. П. Крохин (доцент, канд. психол. наук); Московский государственный медико-стоматологический университет им. А. И. Евдокимова, Факультет клинической психологии, Кафедра клинической психологии. — М. : Изд-во МГМСУ, 2012. — С. 32–34. — 83 с.
• Основы психосоматики : электрон. изд. : [арх. 19 октября 2016] : учебн.-метод. пособ. / Сост.: К. С. Карташова; Министерство образования и науки Российской Федерации, Сибирский федеральный ун-т. — Красноярск : Сиб. федер. ун-т, 2012. — 29 с.

Havolalar

• Психосоматика — статья из Большой советской энциклопедии. 
• Психосоматика // Библиотека. — Институт психотерапии и клинической психологии.
• Психосоматическая медицина. — Универсальная научно-популярная энциклопедия Кругосвет.
• Поздняков В. А. Заболевания человека и их психологические предпосылки. / Василий Александрович Поздняков. — Психология любви. Сайт психолога об искусстве любви.
• Соколова, Т. Правда ли, что психосоматики не существует? : [арх. 14 апреля 2022] // Проверено. — 2022. — 14 апреля.
• Плужников, И. 4 главных мифа о психосоматике : [арх. 6 июля 2021] // Постнаука. — 2021. — 6 июля.