Kontent qismiga oʻtish

Melinda Gates

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Melinda French Gates (tugʻilgan: Melinda Enn French; talaffuzi: Melinda French Geyts; 1964-yil 15-avgust) — amerikalik xayriyachi, sobiq kompyuter olimi va Microsoft kompaniyasining bosh menejeri. French Gates doimiy ravishda Forbes talqini boʻyicha dunyodagi eng kuchli ayollardan biri sifatida qayd etilgan[1].

Melinda French Gates (Melinda Enn French)

Melinda Gates London sammitida nutq soʻzlamoqda (2012-yil)
Tavalludi 15-avgust 1964-yil (1964-08-15) (60 yosh)
Dallas, Texas, Amerika Qoʻshma Shtatlari
Fuqaroligi Amerika Qoʻshma Shtatlari
Millati amerikalik
Sohasi menejment
Ish joylari Microsoft, Expedia, Dyuk Universiteti, Graham Holdings, Drugstore.com
Institutlar Dyuk Universiteti
Mashhur ishlari Bill va Melinda Gates fondi asoschisi, Pivotal Ventures hamraisi va asoschisi
Mukofotlari  Prezidentning "Ozodlik" medali (2016), Fransiya faxriy legioni ordeni, "Aztek burguti" ordeni, Asturiya shaxzodasi mukofoti, Britaniya Imperiyasi ordeni, Padma Bhushan mukofoti, Otto Hahn tinchlik medali, UCSF medali
Turmush oʻrtogʻi Bill Gates (1994-2021)
Dini katolik
Veb-sayt Profil

2000-yilda u oʻsha paytdagi turmush oʻrtogʻi Bill Gates bilan birgalikda 2015-yil holatiga koʻra, dunyodagi eng yirik xususiy xayriya tashkiloti boʻlgan Bill va Melinda Gates jamgʻarmasiga asos solgan[2] va u sobiq eri bilan birgalikda AQSh Prezidentining „Ozodlik“ medali va Fransiya faxriy legioni ordeni bilan taqdirlangan. 2021-yil may oyi boshida Bill va Melinda Gates ajrashayotganliklarini eʼlon qilishdi, ammo baribir ular jamgʻarmaning hamraislari boʻlib qolishadi[3].

Yoshligi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Melinda Ann French 1964-yil 15-avgustda Dallasda (Texas) tugʻilgan[4]. U aerokosmik muhandis Jr. Raymond Joseph French va uy bekasi Elaine Agnes Amerlandning toʻrt farzandidan ikkinchisi. Uning katta opasi va ikkita ukasi bor[5]. Katolik dinida boʻlgan French Sent-Monika katolik maktabida oʻqigan, u sinfdagi eng yaxshi oʻquvchi boʻlgan[6]. 14 yoshida otasi tomonidan Frenchga Apple II (8-bitli uy kompyuteri) tanishtirilgan, shu bilan birga uning oʻqituvchisi Bauer xonim oʻquvchi qizlar maktabida informatika fanidan dars berishni yoqlagan[7]. Aynan shu tajribadan keyin u kompyuter oʻyinlari va BASIC dasturlash tiliga qiziqishini oshirdi.

French 1982-yilda Dallasdagi Ursulin akademiyasini valediktor sifatida tamomlagan[8]. U 1986-yilda Dyuk Universitetida kompyuter fanlari va iqtisod boʻyicha bakalavr darajasini va 1987-yilda Dyukning Fuqua biznes maktabida MBA (biznes boshqaruvi magistri) darajasini olgan[9]. Dyukda French Kappa Alpha Theta nomli ayollar birodarligi tashkiloti aʼzosi boʻlgan[10].

Faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Melinda French Gates 2014-yil

French Gatesning birinchi ishi bolalarga matematika va kompyuter dasturlash boʻyicha repetitorlik qilish boʻlgan[11]. Oʻqishni tamomlagandan soʻng, u Microsoft kompaniyasida multimedia mahsulotlarini ishlab chiqish uchun mas’ul boʻlgan marketing menejeri boʻlib ishlay boshlagan[12]. Bu mahsulotlar orasida Cinemania, Encarta, Publisher, Microsoft Bob, Money, Works (Macintosh) va Word bor edi. U sayohatni bron qilish uchun eng mashhur veb-saytlardan biriga aylangan Expedia da ishlagan. 1990-yillar boshida French Gates Axborot mahsulotlari boʻyicha bosh menejer etib tayinlandi, u bu lavozimda 1996-yilgacha ishlagan[13]. Oʻsha yili u oila qurishga eʼtibor qaratish uchun Microsoft kompaniyasini tark etgan[14]. French Gates 1996-yildan 2003-yilgacha Dyuk Universitetining Vasiylik kengashi aʼzosi boʻlib ishlagan[15]. U Bilderberg guruhining yillik konferensiyasida qatnashadi va 2004-yildan beri Graham Holdings (sobiq The Washington Post kompaniyasi) direktorlar kengashi aʼzosi hisoblanadi[16]. U, shuningdek, Drugstore.com direktorlar kengashi aʼzosi edi, lekin 2006-yilning avgustida xayriya loyihalariga eʼtibor qaratish uchun tashkilotdan ketgan[17]. 2000-yildan beri French Gates jamoatchilik eʼtiborida faol boʻlib, „Men tarixning kuchli ayollari haqida oʻylar ekanman, ular qandaydir tarzda bu yoʻldan chiqib ketganiga amin boʻldim“ dedi. Bu Bill va Melinda Gates jamgʻarmasining maqsadlarini shakllantirish va amalga oshirishda uning ishi tan olinishiga yordam berdi. 2014-yilga kelib Bill va Melinda oʻzlarining shaxsiy boyliklaridan 28 milliard AQSh dollarini Fondga xayriya qilishgan[18]. 2015-yilda French Gates AQSh ayollari va oilalariga taalluqli muammolarga innovatsion yechimlarni aniqlash, ishlab chiqish va amalga oshirish uchun alohida, mustaqil tashkilot sifatida Pivotal Venturesga asos solgan[19].

Kitobi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2019-yilda French Gates „Koʻtarilish lahzasi: Ayollarga kuch berish dunyoni qanday oʻzgartiradi?“ kitobi bilan muallif sifatida debyut qildi. Sobiq prezident Barack Obama uni targʻib qilish maqsadida komediya sketchida rol oʻynagan[20]. Kitob feminist iqtisodchi Dame Marilyn Waringning „Agar ayollar hisobga olinsa“ kitobiga asoslanib, ayollarning toʻlanmagan mehnati tan olinmasligini taʼkidlaydi[21].

Shaxsiy hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Melinda Microsoft bosh direktori Bill Gates bilan 1987-yilda Nyu-Yorkdagi savdo yarmarkasida tanishganidan soʻng uchrashishni boshladi[22]. 1994-yilda u Gavayi orollaridagi Lanai shahrida boʻlib oʻtgan shaxsiy marosimda Gatesga turmushga chiqdi. Ularning uchta farzandi bor: Jennifer, Rory va Phoebe Gates. Oila Vashingtonning Medina shahrida, Vashington koʻliga qaragan, tuproqli qasrda istiqomat qiladi[23]. Oila shuningdek, Kaliforniyaning Del Mar shahrida okean sohilida joylashgan qarorgohga ham ega[24].

2021-yilning may oyida French Gates va uning turmush oʻrtogʻi ijtimoiy tarmoqlardagi qoʻshma bayonotida ajralish toʻgʻrisida qaror qabul qilib, 27 yillik nikoh va 34 yillik er-xotinlik munosabatlarini tugatganliklarini eʼlon qilishdi[25]. Wall Street Journal maʼlumotlariga koʻra , French Gates kamida 2019-yil oktyabr oyidan beri erining Jeffrey Epstein bilan biznes aloqalari ommaga oshkor boʻlganidan keyin ajrashish boʻyicha advokatlar bilan uchrashgan, biroq u erini 2013-yildayoq bu munosabat haqida ogohlantirgan[26][27]. Garchi er-xotin nikohdan oldingi kelishuvga ega boʻlmasa-da, French Gates (murojaat qilgan) turmush oʻrtogʻini qoʻllab-quvvatlamagan; eri 2 milliard dollardan ortiq aksiya va ulushlarni uning nomiga oʻtkazdi[28]. Ajralish 2021-yil 2-avgustda yakunlandi[29].

2022-yil mart oyida Melinda Bill bilan „doʻstona“ munosabatda ekanligini, ammo „doʻst emas“ligini aytdi[30].

Mukofotlar va eʼtirof

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2002-yilda Melinda va Bill Gates har yili Jefferson mukofotlar jamgʻarmasi tomonidan beriladigan Kaʼm taʼminlanganlar foydasiga eng buyuk davlat xizmati uchun mukofotni qoʻlga kiritishdi[31].

2005-yil dekabr oyida Melinda va Bill Gates Bono bilan birga Time tomonidan „Yil odami“ deb topildi[32]. Melinda va Bill Gates 2006-yil 4-mayda xalqaro hamkorlik uchun Ispaniyaning Asturiya shahzodasi mukofotiga sazovor boʻldi, bu ularning xayriya orqali dunyoga taʼsirini eʼtirof etishdir[33].

2006-yil noyabr oyida French Gates butun dunyo boʻylab sogʻliqni saqlash va taʼlim sohalarida, ayniqsa Meksika, xususan „Un país de lectores“ dasturida xayriya ishlari uchun Bill bilan bir qatorda „Aztek burguti“ ordeni bilan taqdirlandi[34].

Sietldagi Bill va Melinda Gates fondining old binosi

2006-yil may oyida mahalliy va butun dunyo boʻylab bolalar hayotini yaxshilashga qaratilgan faoliyati sharafiga Sietl bolalar kasalxonasi (sobiq bolalar shifoxonasi va mintaqaviy tibbiyot markazi) Melinda French Gates ambulatoriya yordami binosini uning nomiga bagʻishladi[35]. U kasalxona obyektlarni kengaytirish, toʻliq toʻlanmagan va kompensatsiyalanmagan yordamni moliyalashtirish, davolash va davolash usullarini topish, shifoxonaning tadqiqot dasturini kengaytirish uchun 300 million dollar mablagʻ yigʻish kompaniyasini boshqargan[36].

2007-yilda French Gates Shvetsiyaning Stokgolm shahridagi Karolinska institutida tibbiyot boʻyicha faxriy doktor unvoniga sazovor boʻldi[37]. 2009-yilda u va uning eri Kembrij Universitetining faxriy unvonlarini oldilar. Ularning 2000-yilda 210 million dollar xayriya qilishlari natijasida Buyuk Britaniyadan tashqaridagi aspirantura olimlarini universitetda oʻqish uchun moliyalashtiradigan Gates Cambridge Trust(Gates stipendiyasi) joriy etildi[38]. Nihoyat, u xayriyaga sadoqati uchun 2013-yilda Dyuk Universiteti tomonidan insonparvarlik maktublari boʻyicha faxriy doktor unvoniga sazovor boʻldi.

Melinda 2013, 2014, 2015 va 2017-yillarda Forbes „100 ta eng kuchli ayol roʻyxati“da 3-oʻrinni egallagan[39], 2012 va 2016-yillarda 4-oʻrin, 2020-yilda 5-oʻrin va 2011, 2018 va 2019-yillarda 6-oʻrinni egallagan.

U 2013-yilda UCSF medali bilan taqdirlangan[40]. French Gates 2013-yilda xayriya va xalqaro taraqqiyotdagi xizmatlari uchun Britaniya Imperiyasi ordeni (DBE) bilan taqdirlangan va faxriy Dame qoʻmondoni etib tayinlangan[41]. Jamgʻarmaning Hindistondagi xayriya faoliyatini eʼtirof etgan holda, Bill va Melinda 2015-yilda Hindistonning uchinchi eng yuqori fuqarolik mukofoti Padma Bhushanni qoʻlga kiritdilar. 2016-yilda Prezident Barack Obama French Gates va uning turmush oʻrtogʻini xayriya saʼy-harakatlari uchun „Ozodlik“ Prezident medali bilan taqdirladi[42]. 2017-yilda prezident François Hollande French Gates va uning turmush oʻrtogʻini xayriya saʼy-harakatlari uchun, yaʼni Faxriy Legion ordeni qoʻmondoni sifatida Fransiyaning eng oliy milliy mukofoti bilan taqdirladi[43].

Oʻsha yili u Germaniya Birlashgan Millatlar Tashkilotining (DGVN), Berlin-Brandenburg, tarixiy Berlin shahar zalida tinchlik va xalqaro hamjihatlik yoʻlidagi ajoyib xizmatlari uchun 2016-yilgi Otto Hahn Tinchlik medali bilan taqdirlandi[44]. Oʻsha yili French Gates Buyuk Britaniyada joylashgan Richtopia kompaniyasi tomonidan dunyo boʻylab 200 ta eng nufuzli xayriyachi va ijtimoiy tadbirkorlar roʻyxatida 12-oʻrinda edi[45][46].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Dunyodagi eng qudratli ayollar“. Forbes.
  2. ↑ Mathiesen, Karl (2015-yil 16-mart). „Bill va Melinda Gates fondi nima?“. The Guardian.
  3. ↑ „Gates jamgʻarmasi ajralishdan keyingi 2 yillik hokimiyatni taqsimlash sinovini oʻrnatadi“. ABC News.
  4. ↑ „Melinda Gatesning tarjimai holi“. Biography.com. A&E televizion tarmoqlari. 2018-yil 15-mart.
  5. ↑ „Melinda Gates ommaga yuzlandi (2-bet)“. Wayback Machine sayti, cnn.com, 2008-yil 7-yanvar.
  6. ↑ MakGrou-Xill. 1999. „Rim-katolik boʻlib oʻsgan va qizlar katolik oʻrta maktabida, Dallasdagi Ursaline Akademiyasida tahsil olgan Melinda fanga boʻlgan muhabbatini davom ettirishga undagan“. Biznes haftaligi, 3649-3652-soni.
  7. ↑ Gates, Melinda, (2021-yil 12-yanvar). „Koʻtarilish lahzasi: Ayollarga kuch berish dunyoni qanday oʻzgartiradi?“.
  8. ↑ „Ursulin qoʻshimcha 2 million dollarlik grant oldi; fan, matematika, texnologiya boʻyicha ishchi guruhi tuzildi“. Bill va Melinda Gates jamgʻarmasi. 2017-yil 23-sentabrda olindi.
  9. ↑ Meri Zeiss Stanj; Kerol K. Oyster; Jeyn E. Sloan (2013-yil 9-yanvar). Bugungi dunyoda ayollarning multimedia ensiklopediyasi. SAGE nashrlari. 386-bet.
  10. ↑ „Melinda Gatesning aql bovar qilmaydigan hayoti — dunyodagi eng boy va kuchli ayollardan biri“. 2017-yil 1-noyabr.
  11. ↑ „Melinda Gates texnologiyani qanday diversifikatsiya qilmoqda“. Fast company. 2019-yil 18-dekabr.
  12. ↑ Cathleen, Small (2017). „Melinda Gates: xayriyachi va taʼlim himoyachisi“. Nyu-York; Cavendish Square MChJ nashriyoti.
  13. ↑ „Melinda Gates“. gatesfoundation.org. Gates fondi. Asl nusxadan arxivlangan, 2021-yil 15-mart.
  14. ↑ „Ofis romantikasi: Bill Melinda bilan qanday uchrashdi“. The Independent. 2008. 
  15. ↑ „Gates Vasiylik aʼzolariga qoʻshildi“. (Archive.is saytida 2012-08-02 sanasida arxivlangan) Fuqua.duke.edu; 2013-yil 29-iyunda olingan.
  16. ↑ „Melinda French Gates The Washington Post kompaniyasi direktori etib saylandi“. Graham Holdings kompaniyasi.
  17. ↑ „Ofitserlar va direktorlar“. Drugstore.com. 2005.
  18. ↑ Bill Geytsning xayriya profili. 2017-yil 20-avgust, Forbes.com saytidan Wayback Machine saytida arxivlangan; 2016-yil 23-aprelda olingan.
  19. ↑ „Pivotal Ventures-Biz kimmiz?“. 2020-yil 18-aprel, Wayback Machine, pivotalventures.org saytida arxivlangan; 2020-yil 17-aprelda olingan.
  20. ↑ Darrisaw, Michelle (10-may, 2019-yil). „Barack Obama — Melinda Gates uchun tayyorlangan videodagi eng kulgili yigit“. Opra jurnali. 2019-yil 13-may.
  21. ↑ "Kitobdan parcha: Melinda Gatesning „Koʻtarilish lahzasi: Ayollarga kuch berish dunyoni qanday oʻzgartiradi?“. ABC News. 2019-yil 23-aprel.
  22. ↑ „Bill Gatesning profili“. BBC News. 2004-yil 26-yanvar.
  23. ↑ „Bill Gatesning 124 million dollarlik uyi“. The Economic Times. 2016-yil 16-dekabr.
  24. ↑ Molnar, Filipp (24-aprel, 2020-yil). „Hisobot: Bill va Melinda Gates Del Marda 43 million dollarlik uy sotib olishdi“. Los Angeles Times.
  25. ↑ Stelloh, Tim (2021-yil 3-may). „Bill va Melinda Gates ajrashishmoqda, jamgʻarmaning kelajagi soʻroq ostida“. NBC News. NBC Universal.
  26. ↑ Kartrayt, Laklan; Briquelet, Kate (2021-yil 7-may). „Melinda Gates Bill Gatesni Jeffrey Epstein haqida ogohlantirgan“. The Daily Beast.
  27. ↑ Glazer, Emily; Safdar, Khadeeja (9-may, 2021-yil). „Melinda Gates 2019-yildan beri Bill Gates bilan nikohini tugatish uchun ajralish boʻyicha advokatlar bilan uchrashgan“. Wall Street Journal.
  28. ↑ Miranda, Gabriela (7-may, 2021-yil). „Bill Gatesning aksiyalarini oʻtkazgandan soʻng, Melinda Gates milliarderga aylandi“. USA Today. Gannett Satellite Information Network, MChJ.
  29. ↑ Novet, Jordan (2021-yil 2-avgust). „Bill va Melinda French Gates 27 yillik nikohdan keyin rasman ajrashishdi“. CNBC.
  30. ↑ Yang, Mayya (2022-yil 3-mart). "Melinda French Gates „doʻstona“ munosabatda, lekin Bill Gates bilan doʻst emasligini aytadi". The Guardian.
  31. ↑ „Jefferson mukofotlari veb-sayti.“. 2010-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-iyul.
  32. ↑ „2005-yil odamlari — TIME“.
  33. ↑ „„2012-yil laureatlari — Asturiya shahzodasi mukofoti“.“. 2013-yil 23-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-iyul.
  34. ↑ „Biz haqimizda gapiring: Melinda Gates“.[sayt ishlamaydi]
  35. ↑ „Bizning nomimiz qanday rivojlangan?“. Seattlechildrens.org; 2013-yil 29-iyunda olingan.
  36. ↑ „„Sietl bolalar kasalxonasi 300 million dollarlik kapital kompaniyasini eʼlon qildi — 200 million dollar allaqachon yegʻilgan“.“. 2013-yil 3-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-iyul.
  37. ↑ „Melinda Gates Karolinska institutining faxriy doktori“.
  38. ↑ „Gates Cambridge Trust“. Nyu-York universiteti.
  39. ↑ „Dunyoning 100 ta eng kuchli ayollari 2013“. Forbes.
  40. ↑ „UCSF medali“. Kansler idorasi.
  41. ↑ „Angela Ahrendts va Melinda Gates Britaniya imperiyasining (faxriy) qizlari“.
  42. ↑ „Prezident Obama Prezidentning Ozodlik medali sohiblari nomini aytdi“. whitehouse.gov. 2016-yil 16-noyabr.
  43. ↑ „Bill va Melinda Gates: Sof yurak uchun medal“. Parij oʻyini (fransuz tilida).
  44. ↑ „Otto Hahn Tinchlik medali va Melinda Gates“. Birlashgan Millatlar Tashkiloti Germaniya Assotsiatsiyasi, LV Berlin-Brandenburg (DGVN). 26-may, 2017-yil.
  45. ↑ „Filantroplar va ijtimoiy tadbirkorlarning eng yaxshi 200 taligi: Elon Muskdan Melinda Gatesgacha, bular dunyodagi eng nufuzli xayriyachilardir“. Richtopia. 2017-yil 30-mart.
  46. ↑ „Eng yaxshi 200 ta global xayriyachilar, ijtimoiy tadbirkorlar“. This Day Live. 2017-yil 1-aprel. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Melinda_Gates&oldid=5198805" dan olindi