Life hack
.jpg)
Life hack (yoki life hacking, toʻgʻridan toʻgʻri maʼnosi:hayotni buzish) — bu hayotning barcha jabhalarida mahsuldorlik va samaradorlikni oshiradigan har qanday hiyla, yorliq, mahorat yoki yangi usuldir. Bu atama, asosan, maʼlumotlarning haddan tashqari yuklanishidan aziyat chekadigan yoki ish jarayonini dasturlashdan boshqa usullar bilan tezlashtirishga qiziquvchan kompyuter mutaxassislari tomonidan ishlatilgan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]"Hack" atamasining asl taʼrifi „qoʻpol yoki ogʻir zarbalar bilan kesish“ dir. Zamonaviy xalq tilida u tez-tez va iflos qobiq skriptlari, elektron pochta hamda RSS kabi maʼlumotlar oqimlarini filtrlaydigan, oʻzgartiradigan va qayta ishlovchi boshqa buyruq qatori yordam dasturlari kabi maʼlum bir hisoblash muammosining noaniq, ammo samarali yechimini tasvirlash uchun ishlatiladi[1]. Keyinchalik bu atama dasturchining kundalik hayotida yuzaga kelishi mumkin boʻlgan kompyuterlar bilan bogʻliq boʻlmagan muammoning yechimiga ishora qilib, „life hack“ ga ham kengaytirilgan. Ushbu turdagi hayotiy xakerliklarga misollar fayllarni sinxronlashtirish, vazifalarni kuzatish, voqealarni eslatish yoki elektron pochtani filtrlash uchun yordamchi dasturlarni oʻz ichiga olishi mumkin[2][3].
Ommalashish
[tahrir | manbasini tahrirlash]Life hack atamasi 2004-yilda Kaliforniyaning San Diego shahrida boʻlib oʻtgan OʻReilly Rivojlanayotgan Texnologiyalar Konferentsiyasida texnologiya jurnalisti Denni OʻBrien tomonidan IT-mutaxassislari oʻz ishlarini bajarish uchun ishlatadigan „uyatli“ skriptlar va yorliqlarni tasvirlash uchun kiritilgan[4].
Keyinchalik OʻBrien va blogger Merlin Mann 2005-yilda OʻReilly Rivojlanayotgan Texnologiyalar konferentsiyasida „Life Hacks Live“ deb nomlangan sessiyani taqdim etishdi. Ikkalasi, shuningdek, 2005-yil fevralida debyut qilgan OʻReilly’s Make jurnali uchun „Life Hacks“ nomli ruknining hammuallifidir[5].
Amerika dialekt jamiyati podkast ortidagi „2005-yilning eng foydali so‘zi“ uchun ikkinchi o‘rinni egallagan lifehack (bir so‘z) ga ovoz bergan. Bu soʻz 2011-yil iyun oyida Oksford Dictionaries Onlinega ham qoʻshilgan[6].
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Hacker
- Kitchen hack
- Jugaad — shunga oʻxshash tushuncha
- Kludge — shunga oʻxshash tushuncha
- Urawaza — shunga oʻxshash tushuncha
- FlyLady — uy xoʻjaligi metodologiyasi
- Oʻz-oʻziga yordam — oʻz-oʻzini boshqarish — iqtisodiy, intellektual yoki hissiy jihatdan — koʻpincha jiddiy psixologik asosga ega
- Tim Ferriss — muallif
- Getting Things Done — kitob va vaqtni boshqarish usuli
Badiiy adabiyotda
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Makgiverizmlar
- Rube Goldberg — karikaturachi
Texnikalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 43 Folders — vaqt va fayllarni boshqarish tizimi
- Hipster PDA — qogʻozga asoslangan shaxsiy tashkilotchi
- Qo'shimcha o'qish — oʻqish va oʻrganish usuli
- Pomodoro texnikasi — vaqtni boshqarish usuli
- Intervalli takrorlash — uzoq muddatli yodlash printsipi
- Vaqtni blokirovka qilish — vaqtni boshqarish usuli
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „"Interview: father of "life hacks" Danny O'Brien“ (lifehacker.com. 2005-03-17. retrieved 2010-03-11.). 2011-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 12-fevral.
- ↑ https://www.craphound.com/lifehacksetcon04.txt
- ↑ "Words of the Year 2005.pdf".
- ↑ „"O'Reilly Emerging Technology Conference 2004“ (2007-yil 18-sentyabr). 2011-yil 5-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 11-mart.
- ↑ „"'NSFW,' 'ZOMG,' and 'Twittersphere' added to dictionary"“. Qaraldi: 2015-yil 22-oktyabr.
- ↑ „"O'Reilly Emerging Technology Conference 2005"“ (2007-yil 10-sentyabr). 2011-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 11-mart.