Kontent qismiga oʻtish

Juha Sipilä

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Juha Sipilä
Finlandiya Bosh vaziri
Mansab davri
2015-yil 29-maydan – 2019-yil 29-maygacha
Prezident Sauli Niinistö
Oʻtmishdoshi Alexander Stubb
Vorisi Antti Rinne
Finlandiya Parlamenti spikeri
Mansab davri
2015-yil 28-apreldan – 2015-yil 29-maygacha
Oʻtmishdoshi Eero Heinäluoma
Vorisi Maria Lohela
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 25-aprel 1961-yil (1961-04-25) (63 yosh)
Veteli
Siyosiy partiyasi markaz
Bolalari 5
Mansubligi  Finland
Qoʻshin turi Fin armiyasi
Unvoni Kapitan[1][2][3]

Juha Petri Sipila (1961-yil 25-aprelda tugʻilgan) – Finlyandiya siyosatchisi, 2015—2019-yillarda Finlyandiya Bosh vaziri lavozimida ishlagan[4]. Siyosatga yangi kelgan, biznesda muvaffaqiyatli tajribaga ega[5]. 2012-2019-yillarda Markaz partiyasi yetakchisi boʻlgan[6]. 2015-yilgi umumiy saylovda Markaz partiyasini gʻalaba qozonganidan soʻng, Sipila oʻng markaz koalitsiyasini tuzdi va 2015-yil 29-mayda Finlyandiya parlamenti tomonidan Bosh vazir etib tayinlandi[7]. 2019-yil 8-mart kuni Sipilya Finlyandiya sogʻliqni saqlash tizimini isloh qilishdagi qiyinchiliklarni aytib[8], Bosh vazir lavozimidan isteʼfoga chiqish niyatini bildirdi[9]. Prezident Sauli Niinisto undan 2019-yil 6-iyun kuni yangi hukumat koalitsiyasi tayinlanmaguncha va oxir-oqibat Antti Rinne oʻrniga kelguniga qadar muvaqqat hukumat faoliyatini davom ettirishni soʻradi[10][11].

Biografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Biznes

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sipilya Puolanka lukio (Finlyandiyadagi universitetga tayyorgarlik koʻruvchi oʻrta maktab)ni 1980-yilda yuqori baholar bilan tugatgan[12]. 1986-yilda Sipilya Oulu universitetida fan (texnologiya) boʻyicha magistrlik darajasini oldi.

Sipilya Finlyandiya mudofaa kuchlari zaxirasida kapitan unvoniga ega[1].

Sipilaning karyerasi Lauri Kuokkanen Ltd.da dastlab loyihachi, keyinroq mahsulotni ishlab chiqish boʻyicha menejer sifatida boshlangan. Ish joyini oʻzgartirib, Solitra Oy kompaniyasining hamkori va keyinchalik bosh direktori boʻldi. 1998-yilda Sipilä oʻzining „Fortel Invest Oy“ biznesini boshladi. 2002–2005-yillarda „Elektrobit Oy“ MChJ bosh direktori lavozimida ishlagan, keyin esa oʻz biznesiga qaytgan.

Sipilä 1992-yilda Solitra kompaniyasining boshqaruvchi direktori boʻlgan va 1994-yilda asosiy egasiga aylangan. Sipila 1996-yilda Solitraʼni Amerikaning „ADC Telecommunications“ kompaniyasiga sotdi va daromaddan multimillionerga aylandi. „Business ADC Mersum Oy“ shirkati esa 2001-yilda „Remec“ kompaniyasiga qayta sotilgan[13][14].

1996-yilda Sipilaning daromadi Finlyandiyada eng yuqori koʻrsatkich edi. Ilta-Sanomat maʼlumotlariga koʻra, u 120 ta kompaniyaning direktorlar kengashi aʼzosi boʻlgan[15].

Siyosat

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Talabalik davrida Sipila Finlyandiya yoshlar markazida qisqa vaqt ishlagan, ammo 2011-yilda Finlyandiya parlamentiga saylanishidan oldin partiyasiz edi[16][3].

2012-yil aprel oyida Sipila yozgi partiya qurultoyida raislik lavozimiga nomzodligini eʼlon qildi. 2012-yil 9-iyunda partiya qurultoyida uni rais etib sayladi. Ikkinchi turda Tuomo Puumalani 1251 va 872 delegat ovozi bilan magʻlub etdi[17]. Sipila partiyasi 2015-yilgi saylovda gʻalaba qozondi, bu yerda Markaz partiyasi oldingi saylovga nisbatan 14 oʻringa ega boʻldi. 30758 ovoz bilan saylovda eng mashhur nomzod boʻldi[18]. Saylovdan keyin unga hukumat koalitsiyasini tuzish topshirildi va Markaz partiyasi rahbari sifatida finlar partiyasi, milliy koalitsiya partiyasi bilan rasmiy muzokaralarni boshladi va uch partiyadan iborat koʻpchilik koalitsiyasini tuzdi[19].

2016-yilda Sipiläning yaqin qarindoshlari bankrot boʻlgan „Talvivaara“ togʻ-kon kompaniyasining qisman egalari ekanligi maʼlum boʻldi. Keyinchalik uning nomi oʻzgartirildi va Finlyandiya hukumatidan katta mablagʻ olgan „Terrafame“ kompaniyasiga qayta tashkil etildi[20][21]. Keyinroq Sipila olingan bitim boʻyicha manfaatlar toʻqnashuviga duch kelmasligiga qaror qildi[22][23][24].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 http://www.iltasanomat.fi/kotimaa/art-1288474136351.html (Wayback Machine saytida 2015-09-24 sanasida arxivlangan) (Wayback Machine saytida 2015-09-24 sanasida arxivlangan) Ilta-Sanomat: Keskustan Juha Sipilä ylennettiin kapteeniksi (4-iyun]] 2012) Andoza:Fi icon Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "military" defined multiple times with different content
  2. ↑ Juha Sipilä (Wayback Machine saytida 2014-02-28 sanasida arxivlangan) accessed 9-iyun]] 2012
  3. ↑ 3,0 3,1 Miska Rantanen. „PROFILE: Juha Sipilä“. Helsingin Sanomat (2012). Qaraldi: 28-iyun]] 2012. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "Miska Rantanen 2012" defined multiple times with different content
  4. ↑ Schaart, Eline. „Finland's government collapses over failed health care reform - PM Juha Sipilä resigns.“. Politico SPRL. Politico (2019-yil 8-mart). Qaraldi: 2019-yil 8-mart.
  5. ↑ Kearney. „Opposition leader Juha Sipila wins elections in Finland“. euronews (2015-yil 19-aprel). Qaraldi: 2020-yil 17-iyul.
  6. ↑ http://www.euronews.com/2015/04/19/opposition-leader-juha-sipila-wins-elections-in-finland/
  7. ↑ „MPs vote Sipilä in as prime minister- result not unanimous“. YLE News (2015-yil 28-may).
  8. ↑ Mika Koskinen. „Näin Juha Sipilä on muuttunut – katso lukio-, hää- ja lapsuuskuvat“. Iltasanomat (31-mart 2015-yil). 2015-yil 18-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: -avgust]] 4, 2015. „arxiv nusxasi“. 2015-yil 18-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 24-iyun.
  9. ↑ http://yle.fi/uutiset/mps_vote_sipila_in_as_prime_minister__result_not_unanimous/8025742 YLE News: MPs vote Sipilä in as prime minister- result not unanimous. 28-may]] 2015
  10. ↑ Yritysuutiset8.1.2004[sayt ishlamaydi][sayt ishlamaydi][sayt ishlamaydi]
  11. ↑ Yrityskaupan hyväksyminen; Remec, Inc. / ADC Mersum Oy 26.10.2001
  12. ↑ Mika Koskinen. „Näin Juha Sipilä on muuttunut – katso lukio-, hää- ja lapsuuskuvat“. Iltasanomat (2015-yil 31-mart). 2015-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-avgust.
  13. ↑ Yritysuutiset8.1.2004[sayt ishlamaydi]
  14. ↑ Yrityskaupan hyväksyminen; Remec, Inc. / ADC Mersum Oy 26.10.2001
  15. ↑ Vaatimaton miljonääri Ilta-Sanomat 12.6.2012 s.6-7
  16. ↑ Juha Sipilä Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh. accessed 9 June 2012
  17. ↑ Uusivaara. „Juha Sipilä appointed chairman of the center“. yle. Qaraldi: 2020-yil 2-avgust.
  18. ↑ „Valitut ehdokkaat Koko maa“. Ministry of Justice (2015-yil 22-aprel). 2016-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 9-may.
  19. ↑ „Kolmen ässän humppa – seuraa hallitusohjelmavääntöä Smolnassa hetki hetkeltä“. Yle (2015-yil 8-may). Qaraldi: 2015-yil 9-may.
  20. ↑ Firm owned by PM’s relatives gets half-million euro order from Terrafame 25.11.2016 YLE
  21. ↑ Pääministerin sukulaisten omistamalla yrityksellä noin puolen miljoonan euron tilaus Terrafamesta 25.11.2016 YLE
  22. ↑ Antaisitko 150 euroa Talvivaaran kaivokselle?
  23. ↑ Parliamentary Ombudsman to decide whether PM faced conflict of interest over mine deal 28.11.2016
  24. ↑ „Oikeusasiamies: Pääministeri ei ollut esteellinen Terrafame-asiassa“. Yle Uutiset. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Juha_Sipilä&oldid=4099383" dan olindi