Jiliqoʻy (tuman)

Jiliqoʻy tumani
Жылыой ауданы

tuman
Tarkibida	Atirov viloyati
Maʼmuriy markazi	Qulsari shahri
Asos solingan sanasi	1928-yil
Akim	Nugʻmanov Raxmetolla Tanatovich
Rasmiy tillar	qozoq, rus
Aholi (2010)	72 503 (1-oʻrin)
Zichligi	2,4 kishi./km²
Dinlar tarkibi	musulmonlar, xristianlar
Maydoni	29 400 km²
Vaqt mintaqasi	UTC+5
Telefon kodi	+7 71237
Pochta indeksi	060100-060111
Avtomobil raqami kodi	E, 06
Xaritada

Jiliqoʻy tumani- Atirov viloyatining sharqiy qismida joylashgan. 1928-yili tashkil topgan. Hududi 29,4 ming km². Aholisi 70 ming kishi, oʻrtacha zichligi 1 km²-ga 2,4 kishidan toʻgʻri keladi (2008). Avvallari Yembi tumani, 1993-yildan buyon Jiliqoʻy tumani deb nomlanmoqda.

Geografiyasi

Shimoli-sharqida Maqat tumani bilan, gʻarbida Atirov shahri bilan, sharqida Aqtoʻbe viloyatining Baygʻanin tumani bilan, janubida Mangʻistov viloyatining Beynev tumani bilan chegaradosh. Tumanning maʼmuriy markazi — Qulsari shahri. Janubiy qismida tumanning eng baland yeri — Jeltau (221 m) togʻi joylashgan. Tuman yerining dengiz sathidan balandligi sharqdan gʻarbga tomon 221 m-dan −26 m-gacha aralashadi.

Hududiy boʻlinishi

Tumanda bitta shahar (Qulsari shahri), bitta poselke (Yangi Qoratoʻn), beshta qishloq (Qosshagʻil, Jem, Qora-arna, Oqkigiztogʻay, Maykoʻmgen) mavjud. Tumanning maʼmuriy markazi sanlamish Qulsari poselkesiga 2001-yili 22-sentyabrda shahar maqomi berildi. Qulsari shahri viloyat markazi sanalmish Atirov sharidan 230 km masofada joylashgan.

Jiliqoʻy tumanining qisqacha tarixi

Jiliqoʻy tumani 1928-yili 6-mayda Qozoq Markaziy Ijroiya Qoʻmitasining farmoni bilan tashkil topgan. Hududi 29,3 ming km²-ni tashkil qiladi. 2009-yilgi sanoq boʻyicha tuman aholisi 72938 kishi boʻlsa, uning 51720 nafari shaharda, 21218 nafari qishloqlarda istiqomat qilishadi.

Iqlimi

Tumanning iqlimi kontinentli, qish oylari iliq keladi, yoz oylari issiq. Yanvar oyining yillik oʻrtacha harorati −8,8 °C, iyulniki 25,8 °C. Yogʻingarchilikning yillik miqdori 140 – 150 mm. Bu hududda shamol esib turadi.

Ijtimoiy soha

Hozirgi kunda tumanda 20 ta maktab, 5 ta bolabogʻcha, № 9 kasbiy litsey, Qulsari gumanitar-texnika kollejdi, 2 ta bolalar va yoshoʻspirinlar maktabi, 1 hunar, 2 soz maktabi, 1 yosh texniklar stansiyasi, 3 kasalxona, 2 shifoxona, 1 tuman jamiyat muzeyi, markaziy kutubxona va 16 ta filiali, „Mereke“ kinoteatri, 2 neftchiilar klubi mavjud .

Havolalar

Jiliqoʻy tumani (Wayback Machine saytida 2013-06-25 sanasida arxivlangan)