Feniks
| Jins | erkak |
|---|
Feniks yoki Foyniks (qadimgi yunoncha: Φοῖνιξ) — qadimgi yunon mifologiyasining qahramoni[1], Amintorning o‘g‘li, Peleyning sodiq do‘sti[2].
Kalidon ovining ishtirokchisi[3]. Gomerning so‘zlariga ko‘ra, otasining kanizi Klitiyani[4] shaydo qilib otasining laʼnatiga uchragan va bepusht bo‘lib qolgan. Boshqa bir hikoyaga ko‘ra, otasining kanizagi Ftiya uni yolg‘ondan tegachog‘lik qilishda ayblaydi va otasi uni ko‘r qiladi[5]. Qutulish uchun, Feniks otasidan Peleyga qochib ketdi.
Kentavr Xiron Feniksning koʻrish qobiliyatini tikladi[6], Peley uni Doloplar shohi qiladi[7].
Dolops Troyaga qarshi yurishda qatnashdi[8]. Versiyaga ko‘ra, Feniks Troya ostiga 50 ta kema olib kelgan[9]. Feniks (Foyniks, Fenik) -
1. Axillga notiqlik va harbiy ishlarni o‘rgatgan Fessaliya oqsoqoli. Axill va Agamemnon o‘rtasidagi janjal paytida (qarang. Troyan urushi), Feniks Axillni urushni davom ettirishga ko‘ndirishga harakat qilgan Axey elchilaridan biri edi.
2. Agenorning o‘g‘li, Kadm va Yevropaning ukasi, Finikiyaliklarning eponimi. Atamalar lug‘ati blokida qarang.
Gomerning „Iliadasi“da Mirmidonlar[10] yetakchilaridan biri Axill boshchiligida Odissey va Ayaks bilan birgalikda Axillni Troyadagi jangni davom ettirishga undagan[11].
Axilldagi[12] elchixonada, shuningdek, Neoptolem[13] uchun Likomeddagi elchixonada qatnashgan. U Troya qulagandan so‘ng, Molosslar tomon yo‘lda vafot etgan va Neoptolem[14] tomonidan dafn etilgan.
Feniksning qabri Feniks daryosida, Asopning Fessaliyadagi irmog‘ida[15], shuningdek, Strimon[16] yaqinidagi Eyonda ko‘rsatilgan.
Esxilning „Mirmidonlar“ (fr.132v Radt) tragediyasi, Sofoklning „Feniks“ (fr.718-720 Radt), „Ftiya aholisi“ (fr.694-696 Radt, „Xarakterlar tragediyasi“[17]), Yevripidning „Feniks“[18], Ion Xiosning ikkita „Feniks“ pyesalari, Kichik Astidamant va Enniyning „Feniks“ tragediyalarining bosh qahramoni.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Mifi narodov mira. M., 1991-92. V 2 t. T.2. S.560-561; Sm. Gomer. Iliada IX 447—461.
- ↑ Gigin. Mifi 257
- ↑ Ovidiy. Metamorfozi VIII 307; Gigin. Mifi 173
- ↑ Gomer. Iliada IX 454
- ↑ Likofron. Aleksandra 422; Ovidiy. Ibis 259—260
- ↑ Propersiy. Elegii II 1, 60
- ↑ Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka III 13, 8
- ↑ Strabon. Geografiya IX 5, 5 (str.431), so ssilkoy na Pindara, fr.183
- ↑ Gigin. Mifi 97
- ↑ Gomer. Iliada XVI 196
- ↑ Kun, Nikolay Albertovich. Легенды и мифы Древней Греции / A. Kun.-5-e izd.-Rostov n/D: Feniks, 2005.-480s.-ISBN 5-222-06263-5:77.90
- ↑ Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka IV 3
- ↑ Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka V 11
- ↑ Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka E VI 12
- ↑ Strabon. Geografiya IX 4, 14 (str.428)
- ↑ Likofron. Aleksandra 417
- ↑ Aristotel. Poetika 18
- ↑ Aristofan. Axarnyane 421, upomyanuta slepota geroya
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- На Викискладе есть медиафайлы по теме Феникс
- Феникс в библиотеке Максима Мошкова