Kontent qismiga oʻtish

Bolpur

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Bolpur Hindistonning Gʻarbiy Bengaliya shtatida joylashgan Birbhum tumanidagi shahar va munisipalitetdir. Bu Bolpur boʻlinmasining shtab-kvartirasi.Bolpur munitsipal hududiga Santiniketan, Sriniketan va Prantik kiradi. Shahar Gʻarbiy Bengaliyaning madaniy va taʼlim markazi sifatida tanilgan.Shahar Bolpur va Santiniketan politsiyasining yurisdiktsiyasi ostida.Bolpur–Birbhum tumanidagi eng katta va aholi gavjum shahar. Ajay daryosi va Kopay (Sal) daryosi qirgʻogʻida joylashgan.Bolpur asosiy aholi turar joyi boʻlgan. Bu 150 km shimolda Kalkutta va Visva Bharati bilan mashhur boʻlib, Nobel mukofoti laureati shoir Rabindranat Tagor tomonidan tashkil etilgan universitet.

Etimologiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Supur Raja Suratning poytaxti boʻlganligi haqida afsonaviy hikoya bor.Bu afsonada aytilishicha, u boshqa hududlarni zabt etish uchun ketganida shohligini yoʻqotdi,lekin maʼbuda Bhavanining marhamati bilan yana xuddi shu narsaga erishdi. Raja Surat minnatdorchilik ibodatida bir million echkini qurbonlik qildi. Natijada qurbonlik qilinadigan joyning nomi„Bolipur“ boʻlib,vaqt oʻtishi bilan Bolpur nomiga aylangan[1].

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taxminan 150-yil oldin Bolpur Supur Porgana ostidagi kichik bir qishloq edi.Bolpurning maʼlum joyi Kalikapur oʻtmishda odatiy qishloqning kelib chiqishi boʻlgan.Temir yoʻllar,rivojlangan yoʻllar yoʻq edi. Qishloq atrofida sholizorlar koʻrinar edi."Lalmati" (qizil tuproq) hamma joyda topilgan.Sian,Dixipara, Xoskadampur,Paruldanga,Goalpara,Ballavpur, Bandhgara,Surul,Supur,Rajpur nomli koʻplab qishloqlar Bolpur atrofidagi chegara chizigʻida joylashgan edi.

Sharqiy Hindiston kompaniyasi birinchi temir yoʻl liniyasini 1859-yilda, Sahebganj halqa liniyasi Ajay daryosidan tashqariga choʻzilganida oʻrnatdi. Bolpur temir yoʻl stantsiyasi 1860-yilda tashkil etilgan. Shu bilan birga eski Bolpurda sud, militsiya boʻlimi, roʻyxatga olish idorasi va boshqa organlarni tashkil etilgan.Keyin odamlar bu yerda yashay boshladilar.Xristian missionerlari keldi; ular Missiya majmuasi deb nomlanuvchi cherkovga asos solgan.Bolpur temir yoʻl vokzalining sharqiy tomonida paddy ombori,statsionar doʻkonlar,oziq-ovqat doʻkonlari,kiyim-kechak doʻkonlari va boshqalar bor edi Oʻsha paytda bu yerda 19 ga yaqin qobiq mashinasi bor edi.

Maharshi Debendranat Tagor Bolpurda diniy vositachilik markazini tashkil qildi. Rabindranat Tagor 1921-yilda Visva Bharati Viswavidyalaya asos solgan. Bular Bolpurning kengayishi, rivojlanishi va mashhurligining asosiy sabablari edi.

Viloyat nomlari Bolpurning asta-sekin rivojlanishini isbotladi. Kachharipatti sud binosi yonida, Trishulapatti-paddy savdo markazitashkil etilgan.Kalibaroarytala baʼzi tashabbuskor odamlar tomonidan tashkil etilgan Bolpurdagi xizmat koʻrsatish joyi edi.Bolpurda Netaji konferentsiya oʻtkazdi. Bu yerda Xarisava „Bramhopasana“ga qarshi turishdi.Har hafta bu ikki konferentsiya Bolpurda boʻlib oʻtar edi. Bijaykrishna Ghosvami, Shivnath Shastri,Shasibhusan Basu va boshqalar diniy maslahatlar bergan. Bundan tashqari, ibodat komissiyasi tuzildi.

Iqlimi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shantiniketan iqlimi oʻrtacha issiq, yozda harorat 35-42°C darajada, qishda esa 6-15°C darajani tashkil etaredi. Yoz uch oy, mart, aprel va may oylarida seziladi. Dekabr, yanvar va fevral-qish oylari. Iyun, iyul, avgust va sentyabr oylarida kuchli yogʻingarchilik kuzatiladi, bu toʻrt oy quruq nam bilan musson (yomgʻirli mavsum) deb nomlanadi. Shantiniketanda eng yuqori harorat 47,0°C ga ko'tarildi 1966-yil 10-iyunda. Hozirgacha qayd etilgan eng past harorat 5,0 °C,2003-yil 15-yanvarda kuzatilgan. Yillik oʻrtacha harorat 26,2 °C.darajani tashkil etgan. Yiliga taxminan 1480 mm yomgʻir yogʻadi,76 kun davomida yomgʻir yogʻadi. Hudud Köppen iqlim tasnifi boʻyicha „Aw“yaʼni (tropik savanna iqlimi) sifatida tasniflanadi.

Dini

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hindistonning 2011-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Bolpurda hinduizm ustunlik qiladi va aholining 89,77% hinduizm dinga eʼtiqod qiladi. Undan keyingi oʻrinda aholi eʼtiqod qiladigan dinlarni 9,68% islom,xristianlik, jaynizm,sikxizm va buddizm kabilarga eʼtiqod qilgan. Boshqa dinlarga aholining 1% dan kamrogʻi eʼtiqod qiladi[2].

Fuqarolik boshqaruvi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bolpur munitsipaliteti maʼmuriyjihatdan 22 ta tumanga boʻlingan.2010-yilgacha unda Hindiston Milliy Kongressi hokimiyat tepasida edi. Keyinchalik, toʻqqiz nafar maslahatchidan iborat Trinamool Kongressi sakkiz nafar Kongress maslahatchisining koʻmagini olib, boshqaruv kengashini tuzdi. Ushbu kengash oʻz vakolatlarini rasman 2020-yilda tugatdi, ammo COVID-19 pandemiyasi tufayli ushbu munitsipalitet uchun munitsipalitet saylovlari toʻxtatildi. Muvaqqat maʼmuriy kengash Bolpur munitsipalitetiga rahbarlik qiladi,Parna Ghosh munitsipal boshqaruvning hozirgi raisi[3]hisoblanadi. Loksabxaning sobiq spikeri Late Somnath Chatterji 1985-yildan 2009-yilgacha Bolpur saylov okrugidan saylangan parlament aʼzosi boʻlgan. Undan oldin Hindiston Kommunistik partiyasidan (marksist) yana bir faxriy parlamentariy marhum Saradish Roy bor edi.

Davlat hukumati oʻrta maktablari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Bolpur oʻrta maktabi[4]
  • Bolpur qizlar litseyi[5]
  • Bandhgora Kalikrishna Vidyapith[6]
  • Srinanda oʻrta maktabi[7]
  • Bolpur NNB oʻrta maktabi[8]
  • Bolpur Vivekananda Vidyapith[9]
  • Shaylabala qizlar oʻrta maktabi[10]
  • Bolpur Tarashankar Vidyapith

Sogʻliqni saqlash

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bolpur boʻlinma kasalxonasi 125 oʻringa ega[11]. Bolpur Sriniketan jamiyatini rivojlantirish blokiga xizmat koʻrsatadigan Bolpurdagi Bolpur Blok birlamchi sogʻliqni saqlash markazi 60 oʻringa ega[12].

Yovvoyi tabiat qoʻriqxonasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

• Ballabhpur yovvoyi tabiat qoʻriqxonasi va kiyik bogʻi(Santiniketan)

Manbalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Ghosh, Binoy, Paschim Banger Sanskriti, (Bengali), part I, 1976 edition, page 298, Prakash Bhaban, Kolkata
  2. ↑ „C-1 Population By Religious Community - Bolpur“. census.gov.in. Qaraldi: 2020-yil 24-avgust.
  3. ↑ „বোলপুর পুরসভার প্রশাসক পদে রদবদল, সুশান্তের জায়গায় আনা হল পর্ণাকে“ (bn). www.anandabazar.com. Qaraldi: 2021-yil 17-may.
  4. ↑ „List of Schools“. aim.gov.in. Qaraldi: 2022-yil 13-mart.
  5. ↑ Chakraborty, Snehamoy. „Bolpur Girls' High School students agitate for exam delay“. The Telegraph (2021-yil 9-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 13-mart.
  6. ↑ „WBBSE :: Affiliated Schools Birbhum“. wbbse.org. 2021-yil 31-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-mart.
  7. ↑ PTI. „Newly-Married Couple Found Dead On Campus Of Visva-Bharati University“. NDTV (2019-yil 5-may). Qaraldi: 2022-yil 13-mart.
  8. ↑ „Education First“. school.banglarshiksha.gov.in. Qaraldi: 2022-yil 13-mart.
  9. ↑ „Education First“. school.banglarshiksha.gov.in. Qaraldi: 2022-yil 13-mart.
  10. ↑ „Education First“. school.banglarshiksha.gov.in. Qaraldi: 2022-yil 13-mart.
  11. ↑ „Health & Family Welfare Department“. Health Statistics - Hospitals. Government of West Bengal. 2020-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-fevral.
  12. ↑ „Health & Family Welfare Department“. Health Statistics – Block Primary Health Centres. Government of West Bengal. 2020-yil 16-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 26-yanvar.

Tashqi havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Bolpur&oldid=3997217" dan olindi