Arjuna mukofoti
| Arjuna mukofoti | |
| Mukofot sohasi | Sportga qo'shgan ulkan hissasi uchun fuqarolik mukofoti (individual/jamoa) |
| Tashkilotchi | Hindiston hukumati |
| Mamlakat |  Hindiston
|
| Birinchi berilgan yili | 1961 |
| Oxirgi berilgan yili | 2020 |
Arjuna mukofoti rasmiy ravishda sport oʻyinlardagi eng yaxshi faoliyati uchun beriladi. Arjuna mukofoti Hindistonning ikkinchi eng yuqori sport mukofoti boʻlib, undan yuqorisi Khel Ratna mukofotidir. Mukofot qadimgi Hindistonning sanskrit eposi boʻlmish Mahabharata qahramonlaridan biri Arjuna sharafiga nomlangan. U dostonning bosh qahramonidir. U qadimgi Hindistonning qahramonlari Rama va Parshuramadan keyingi eng buyuk jangchilaridan biri sanaladi.[1] Hinduizmda u mehnatsevarlik, fidoyilik va diqqatni jamlash ramzi sifatida koʻrilgan[2]. Mukofot egalari har yili Yoshlar ishlari va sport vazirligi tomonidan taqdirlanadi. 1991-1992-yillargacha yaʼni Khel Ratna mukofoti taqdim etilishidan oldin Arjuna mukofoti Hindistonning eng yuqori sport mukofoti edi.[3] Mukofot uchun nomzodlar barcha hukumat tomonidan tan olingan Milliy sport federatsiyalari, Hindiston Olimpiya assotsiatsiyasi, Hindiston sport boshqarmasi (SAI), Sportni ommalashtirish va nazorat qilish kengashlari, shtat va ittifoq hududi hukumatlari tomonidan tavsiya etiladi. Gʻoliblar xalqaro miqyosda toʻrt yil davomida sport sohasida yaxshi natijalarga erishganligi, sport mahorati va intizom hissini namoyon etgani uchun taqdirlanadi. Ular vazirlik tomonidan tuzilgan qoʻmita tomonidan tanlab olinadi.
1961-yilda mamlakatning taniqli sport arboblarini taqdirlash maqsadida taʼsis etilgan bu mukofotga yillar davomida bir qator oʻzgartirishlar kiritilgan, koʻrib chiqilgan va ratsionalizatsiya qilingan.[4] Mukofot 1977-yilda barcha tan olingan sohalarni qamrab olish uchun kengaytirildi, masalan, 1995-yilda mahalliy oʻyinlar va jismoniy nogironlar toifalari ham joriy etildi. Shuningdek, shu yili umri davomida qoʻshgan hissalari uchun toifasi ham joriy etildi, bu esa 2002-yilda ushbu mukofotdan alohida tarzda beriladigan Dhyan Chand mukofotini yaratishga olib keldi.[5][6] 2018-yildagi soʻnggi tahrirda mukofot faqat Olimpiada oʻyinlari, Paralimpiya oʻyinlari, Osiyo o'yinlari, Hamdo'stlik o'yinlari, Jahon chempionati va Jahon kubogi, shuningdek, kriket, mahalliy oʻyinlar va parasport kabi sport musobaqalarida gʻolib boʻlgan sportchilarga berilishi nazarda tutildi.
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]2001-yildan beri mukofot faqat quyidagi toifalarga kiruvchi gʻoliblarga beriladi:
- Olimpiya oʻyinlari / Osiyo oʻyinlari / Hamdoʻstlik oʻyinlari / Jahon kubogi / Jahon chempionati va kriket musobaqalari gʻoliblari
- Mahalliy oʻyinlar gʻoliblari
- Jismoniy imkoniyati cheklanganlarning sportdagi yutuqlari uchun
Qabul qiluvchilar roʻyxati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yil boʻyicha
[tahrir | manbasini tahrirlash]Izohlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Pul mukofoti 1977-1978-yillarda 2 yil davomida oyiga 200 ₹ (2,60 AQSH dollari) stipendiya sifatida joriy qilingan.[7] U 1986-yilda bir martalik pul mukofoti 5 000 ₹ (66 AQSH dollari),[8] 1987-yilda 20 000 ₹ (260 AQSH dollari) ga,[9] 1993-yilda ₹ 50 000 (660 AQSH dollari) ga qayta koʻrib chiqildi.[10] 1998-yilda 1,5 lak (2 000 AQSH dollari),[11] 2001-yilda 3 lakh (3 900 AQSH dollari),[12] 2009-yilda 5 lakh (6 600 AQSH dollari)ga[13] va 2020-yilda 15 lakh (02 yilda 02 AQSH dollari) gacha oshirildi.[14]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Davis, Richard H.. The Bhagavad Gita (en), 26-oktabr 2014-yil. ISBN 978-0-691-13996-8.
- ↑ Press Information Bureau, India (2009-yil 26-avgust). „Sports Ministry unveils new look Sports Awards“. Press-reliz.
- ↑ Press Information Bureau, India (1992-yil 18-avgust). „Vishwanathan Anand gets Rajiv Gandhi Khel Ratna Award“. Press-reliz.
- ↑ Bhardwaj, D. K. „India in Sports: Some Fabulous Achievements“. Press Information Bureau, India. 13-avgust 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-fevral 2017-yil.
- ↑ Press Information Bureau, India (1977-yil 12-oktyabr). „Cash awards for Arjuna winners“. Press-reliz.
- ↑ Press Information Bureau, India (1995-yil 24-may). „Arjuna Awards further expanded“. Press-reliz.
- ↑ Press Information Bureau, India (1978-yil 27-oktyabr). „Two years Scholarship for winners“. Press-reliz.
- ↑ Press Information Bureau, India (1988-yil 12-yanvar). „Arjuna Award for 1986 to 13 Sports persons“. Press-reliz.
- ↑ Press Information Bureau, India (1989-yil 30-may). „Value of cash prize enhanced“. Press-reliz.
- ↑ Press Information Bureau, India (1993-yil 22-iyul). „Arjuna awards, Dronachrya awards for 1998 Presented“. Press-reliz.
- ↑ Press Information Bureau, India (1998-yil 1-sentyabr). „Value of cash prize enhanced“. Press-reliz.
- ↑ Press Information Bureau, India (2002-yil 3-aprel). „Arjuna Awards scheme Revised“. Press-reliz.
- ↑ Press Information Bureau, India (2009-yil 22-dekabr). „Several initiatives undertaken for transformation of sports“. Press-reliz.
- ↑ „Enhancement of cash amount of Sports Awards 2020“. Ministry of Youth Affairs and Sports (India) (27-avgust 2020-yil). 29-dekabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-sentabr 2020-yil.