Allayar Dosnazarov

Allayar Korazovich Dosnazarov (1896, Sirdaryo viloyati Chimboy tumanidagi 10-son qishloqda (hozirgi Qoraqalpogʻistonning Qoraoʻzak tumanida tugʻilgan) — 1937-yil 8-dekabr, Leningrad shahri) — partiya aʼzosi va Qoraqalpogʻiston davlat arbobi boʻlgan.

Hayoti

Allayar Dosnazarov Qoraqalpoq yurtida kambagʻal dehqon oilasida tugʻilgan. Choʻpon boʻlib ishlagan. Keyinchalik 13 yoshidan boshlab Xivadagi paxta tozalash zavodida ishchi boʻlib ishlagan. 1914—1917-yillarda shahardagi bir qator korxonalarda stoker ishchi boʻlgan.

1918-yil dekabrdan VKP aʼzosi bolgan. Fuqarolar urushi qatnashchisi. 1918-1921 yillarda Qizil Armiya 1- Turkiston armiyasining 3 va 4-polklarida xizmat qilgan. Sharqiy frontda, keyin bosmachilar bilan jang qilgan. 1919-1920 yillarda polkning nazorat komissiyasi raisi etib saylandi.

1921-yil avgustdan 1922-yilgacha Moskvadagi I. V. Stalin nomidagi Sharq mehnatkashlarining kommunistik universitetida taʼlim olgan. U mas’ul lavozimlarda ishlab, mahalliy millat vakillaridan kadrlar tayyorlashga alohida eʼtibor qaratgan.

1922-1924 yillarda — Bolsheviklar Butunittifoq Kommunistik partiyasi Qoʻngʻirot okrugi qoʻmitasining birinchi kotibi boʻlib ish yuritgan.

1924-yilda — Turkiston Kompartiyasi Amudaryo viloyat qoʻmitasi nazorat komissiyasi raisi sifatida faoliyat yuritgan.

1924-yilda Oʻrta Osiyo milliy-davlat chegaralarini belgilash komissiya aʼzosi boʻlgan. 1924-1925 yillarda — Qoraqalpogʻiston Muxtor viloyatini tashkil etish boʻyicha tashkiliy byuro va Qoraqalpogʻiston Kompartiyasi viloyat qoʻmitasi raisi sifatida ish yuritgan.

Davlat faoliyati A.Dosnazarov „Qosshi“ tashkilotidan ish boshladi, keyin xalq xo‘jaligi uchun kadrlar tayyorlash uchun qisqa muddatli kurslar ochdi.

1925-yilda Qoraqalpogʻiston Kommunistik Avtonom Viloyati qoʻmitasining masʼul (birinchi) kotibi boʻlgan edi. 1925-yilda yangi alifbo yaratish va maktablarda bolalarni o‘qitish uchun eski kadrlarni jalb etishda faol ishtirok etgan. Maktablar uchun yangi darsliklarni yaratish tashabbusi bilan chiqqan. Yoshlar orasidan iqtidorli o‘g‘il-qizlarni Toshkent va Moskvaga o‘qishga yuborgan. 1925-yilda uning faol ishtiroki bilan Toʻrtkoʻl shahrida pedagogika va qishloq xoʻjaliklari boiycha texnikumlari tashkil etgan.

1925-1926 yillarda — Qoraqalpoq avtonom okrugi NKVD politsiya boshqarmasi siyosiy komissari sifatida ish yuritgan.

1926-1930 yillarda — Toshkentdagi Oʻrta Osiyodagi Kommunistik universiteti talabasi edi va soʻngra yana — Moskva KUTV 1930-yilda tugatgan.

1930-1931 yillarda — Boshqird ASSR ishchi va dehqon inspektsiyasi Markaziy nazorat komissiyasi — Xalq komissarligi hay’ati aʼzosi boʻlib ish yuritgan.

1931-yildan — „Metallostroy“ tresti boshligʻining oʻrinbosari, Moskva. Moskva.

1935-yil yanvarda hibsga olingan. 1935-yil 8-aprelda SSSR Oliy sudi Harbiy kollegiyasi tomonidan u Taxtakopir qozgʻolonida ishtirok etganlik ayblovi boʻyicha sudlangan. RSFSR Jinoyat kodeksining 58-8-moddalari 10 yil qamoq jazosiga hukm qilingan. Jazoni Solovetskiy qamoqxonasida oʻtagan. 1937-yil 10-noyabrda UNKVD LOning maxsus uchligi Sanʼat boʻyicha hukm qilindi. Art. RSFSR Jinoyat kodeksining 58-8-11 oʻlim jazosiga hukm etilgan.

1937-yil 8-dekabrda otilgan.

Havolalar

• Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898—1991