Abdusalom Chatgamiy
| Abdus Salom Chatgamiy | |
|---|---|
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
1943 Naldia, Chittagong, Bengal prezidentligi |
| Vafoti |
8-sentyabr 2021-yil (78 yoshda) Bangladesh |
| Fuqaroligi |
|
| Alma mater | Jamia Uloom-ul-Islamia |
Abdus Salom Chatgamiy (bengalcha: আব্দুস সালাম চাটগামী , urdu: عبد السلام چاٹگامی; 1943 — 2021-yil 8-sentyabr) – bangladeshlik islom olimi, pedagog, yozuvchi va tadqiqotchi. O‘z tadqiqot ishlari uchun Janubiy Osiyoning ko‘zga ko‘ringan islom ulamolaridan biri hisoblangan. Chatgamiy Pokiston va Bangladeshda bosh muftiy boʻlib ishlagan[1][2].
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Abdus Salom Chatgamiy 1943-yilda Bengaliya prezidentligining Chittagong shahridagi Anvara upazilasida joylashgan Naldiya qishlog‘ida dindor Bengal musulmon oilasida tug‘ilgan. Nasabnomasi quyidagicha: Shayx Abdus Salom, Shayx Xalilur Rahmon o‘g‘li, Shayx Abdulxoliq o‘g‘li, Shayx Raushon Ali o‘g‘li[3].
Taʼlim
[tahrir | manbasini tahrirlash]Taʼlimni dastlab Nadiadagi uyida boshlagan. Hijriy 1367-yilda (milodiy 1947-1948) qishlog‘idagi Al-Madrasa al-Aziziya al-Qosimiya madrasasiga o‘qishga kirdi. Madrasada uch yil tahsil oldi. Keyin otasi Xalilur Rahmondan saboq oldi. Hijriy 1375-yilda (milodiy 1955-1956) Boaliya qishlogʻidagi Ihyoul Ulum al-Husayniyaga oʻqishga kirdi. Bu madrasada ham uch yil taʼlim oldi. Chatgami taʼlimni Al-Jamiatul Islamiah Azizul Ulum Babunagarda davom ettirib, u yerda toʻrt yil oʻqidi[3]. 1967-yilda Jamiya Islomiya Jirida davra-e hadis darajasini tugatdi. Chatgamining Bengaliyadagi ustozlari orasida Abdul Vadud Sandvipi, muftiy Nurul Haq Chatgami, Bosh muftiy Ahmadul Haq, Horun Babunagariy, Muhammad Yunus, Ali Ahmad Boalvi, Nurul Islom al-Jadid, Burumchxaralik Ahmad Husayn, Naldiyalik Muhammad Ismoil, Mavlono Abdus Subxon, Mavlono Muhammad Ali, Mavlono Ahmad Hasan, Mavlono Abdul Gʻani, Mavlono Farruh Ahmad, Qori Ahmadulloh, Shayx Abduljabbor, Kabir Ahmad Rauzoniy va Shayx Solih Ahmad Chatgami va boshqalar bor edi[3].
1967-yilda Karachiga koʻchib oʻtdi va Jomiyya Ulum-ul-Islomiyaga qabul qilinib, Muhammad Yusuf Banuriydan ikki yil tahsil oldi. Bu yerda yana hadis ilmini, keyin esa fiqhni oʻrgandi[4]. Karachidagi ustozlari qatorida Alloma Sayid Hamid Miyon, Alloma Idris Miratiy, Alloma Fazl Muhammad Svatiy, Shayx Badiuzzamon, Shayx Muhammad Is’hoq Sandelviy va Shayx Sayid Masabihulloh Hazarviy bor edi. Chatgami Hadisda Rasul Xon Hazarviy, Muhammad Zakariyo al-Kandlaviy, Muhammad Tayyib Qosmiy, Shamsul Haq Afg'oniy, Muhammad Idris Qandlaviy va Abdul Haqqoniydan ijozat olgan[3].
Faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Jomiyya ulum-ul-islomiyadagi taʼlimni tugatgandan soʻng ushbu seminariyaga muftiy etib tayinlandi. Keyinchalik muftiy o‘rinbosari, muftiy vazifasini bajaruvchi lavozimlariga ko‘tarildi. Muftiy Vali Hasan Tonki vafotidan keyin bosh muftiy boʻldi. Muftiylik vazifasidan tashqari, Ahmad Usmoniy Jome masjidida hadisshunoslik mudarrisligi va xatibi ham bo‘lgan. 2000-yilda Bangladeshga qaytib, Hathazari madrasasiga ishga kirdi[4]. Shoh Ahmad Shofiy qoʻlidaAbdulqodir Raypuriyga, oʻlimidan soʻng esa Sulton Ahmad Nanupuriyga bayʼat berdi[3].
Asarlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Uning kitoblariga quyidagilar kiradi[4]:
- Zawahirul Fatwa
- Makalat-e Chatgami
- COVID-19 pandemiyasi davridagi muammolar va uning shariat qoidalari
- Yurakni isituvchi Malfuzat aromatidagi Boalvi Rah
- Vitr namozlari va rakatlari soni
- Qurbonlik qoidalari va shoshilinch masalalar
- Ahkamda tavhid va risola
- Aapka Suwal Aur Unka Jawab Ahadish Ki Roushani Mein
- Islomiy Mayshatning asosiy tamoyillari
- Islom va zamonaviy tibbiyot ilmi nazarida inson organlarini sotib olish va sotish
- Rahmat Alamning maqbul duosi (Sa. )
- Murawaza islom bankir
- Hayate Shaykhul Kul
- Tajkera-e Muxlis
Vafoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Chatgamiy 2021-yil 8-sentyabrda vafot etdi. Shu kuni Hathazari madrasasining navbatdagi bosh direktorini tayinlash boʻyicha qoʻmita yigʻilishi boʻlib oʻtdi. Oʻlimidan oldin qoʻmita uni keyingi bosh direktor boʻlishiga qaror qilgan edi[5].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „পাকিস্তানেও 'প্রধান মুফতি' ছিলেন হাটহাজারীর মুফতি আব্দুস সালাম“. Jugantor (2021-yil 8-sentyabr).
- ↑ Hossain, Khalid. নিভে যাওয়া দীপশিখা (bn). Chittagong: Akabib Studies and Publishing House, 2022 — 259–265-bet. ISBN 9789849591405.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 al-Kumillai, Muhammad Hifzur Rahman. كتاب البدور المضية في تراجم الحنفية (ar). Cairo, Egypt: Dar al-Salih, 2018.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Hedayatullah, Muhammad. „মুফতি আবদুস সালাম চাটগামীর বর্ণাঢ্য জীবন“. Kaler Kantho (2021-yil 8-sentyabr).
- ↑ „Abdus Salam dies after made DG of Hathazari madrasa“. The Daily Star (2021-yil 9-sentyabr).