A. K. Hangal
Avtar Kishan Hangal (hindcha: अवतार किशन हंगल, ruscha: Автар Кишан Хангал, 1914-yil 1-fevral — 2012-yil 26-avgust)[1] — 1929―1947-yillarda hind ozodligi kurashchisi[2], shuningdek, 1936―1965-yillarda sahna aktyori boʻlgan va keyinchalik 1966―2005-yillarda hind tilidagi filmlarda rollar ijro etgan[3][4]. Uning eng koʻzga koʻringan rollari: „Aina“ filmidagi Ram Shastri (1977), Shaukin filmidagi Inder Sen, „Namak Haram“ filmidagi Bipinlal Pandey, Sholay filmidagi Imom Saʼb, „Manzil“ filmidagi Anoxelal va „Prem Bandxan“ filmidagi antagonist rolini Rajesh Khanna bilan ijro qilgan[5]. U 1966-yildan 2005-yilgacha boʻlgan faoliyatida 225 ga yaqin hind filmlarida rol ijro etgan[6].
Yoshligi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Avtar Kishan Hangal Britaniya Hindistonining Panjob viloyatidagi Sialkot shahrida (hozirgi Panjob, Pokiston) kashmirlik pandit oilasida tug‘ilgan[7] u bolaligi va yoshligini Peshovarda, Shimoli-G‘arbiy chegara provinsiyasida o‘tkazgan, u yerda teatrda faoliyat olib borgan. Uning oilaviy uyi oʻzining xotiralarida aytib oʻtilganidek, Reti Gate ichida edi. Uning otasining ismi Pandit Hari Kishan Hangal. Onasining ismi Ragia Hundoo edi. Uning ikkita singlisi bor edi, Bishan va Kishan. U Agra shahridan Manorma Dar bilan turmush qurgan[8]. Biroq, uning hayotining dastlabki davridagi asosiy kasbi tikuvchilik edi[9]. 1929—1947-yillarda Hindiston ozodlik kurashining faol ishtirokchisi boʻlgan. U 1936-yilda Peshovardagi Shri Sangeet Priya Mandal nomli teatr guruhiga qoʻshildi va 1946-yilgacha Hindistonda koʻplab spektakllarda rol ijro etib davom ettirdi[10]. Otasi nafaqaga chiqqandan soʻng, oila Peshovardan Karachiga koʻchib oʻtdi. 1949-yilda Hindiston boʻlinganidan keyin Pokistondagi 3 yillik qamoqxonadan soʻng Bombeyga koʻchib oʻtgan. U IPTA teatr guruhida Balraj Sahni va Kaifi Azmi bilan birga ishlagan, ikkalasi ham marksistik yoʻnalishga ega edi. U 1947-yildan 1949-yilgacha ikki yil davomida Karachida kommunist[11] boʻlgani uchun qamoqqa tashlangan va ozod boʻlganidan keyin Hindistonga kelib, Mumbayga joylashdi[12]. Keyinchalik u 1949-yildan 1965-yilgacha Hindistondagi teatrlarda koʻplab spektakllarda rol ijro etgan.
Hind kino faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]U hind kinosidagi faoliyatini 52 yoshida 1966-yilda Basu Bhattacharyaning Teesri Kasam va Shagird filmlari bilan boshlagan va filmlarda etakchi erkak/ayollarning ekrandagi otasi yoki amakisi rolini ijro etgan. 1970-yil, 1980-yil va 1990-yillarda yoki baʼzan oʻziga xos yumshoq va mazlum chol sifatida. Uning Chetan Anandning Heer Raanjha, Namak Xaraam, Shaukeen (1981), Sholay, Aaina (1977), Avtaar, Arjun, Aandhi, Tapasya, Kora Kagaz, Bavarchi, Chhupa Rustam, Chitchhudi kabi filmlardagi asosiy rollari. va Naram Garam uning eng yaxshilaridan hisoblanadi. U personaj aktyori sifatida Rajesh Khanna bosh qahramon sifatida 16 ta filmning bir qismi boʻlgan, masalan, Aap Ki Kasam, Amar Deep, Naukri, Prem Bandhan, Thodisi Bevafai, Phir Vohi Raat, Kudrat, Aaj Ka MLA Ram Avtar, Bevafai Sautelagacha, Bhai 1996-yilda[13]. Uning keyingi yillaridagi eng yaxshi oʻyinlari „Shararat“ (2002), „Tere Mere Sapne“ (1997) va „Lagaan“ filmlaridagi qahramon rollari boʻlgan. Filmlarda u juda koʻp sonli qahramon rollarini ijro etgan, asosan ijobiy, kamdan-kam holatlar bundan mustasno, uning salbiy rollari mashhur boʻlgan Manzil va Prem Bandxan kabi. U shuningdek, 2001-yilda Gul Bahar Singx rejissyori boʻlgan NFDC filmida, DATTAK (Qabul qilinganlar) filmida rol ijro etgan. 2011-yil 8-fevralda Hangal Mumbaydagi yozgi liniyalari uchun dizayner Riyoz Ganji uchun nogironlar aravachasida rampadan „yurdi“[14].
Mukofotlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hindiston hukumati uni 2006-yilda hind kinosiga qoʻshgan hissasi uchun Padma Bhushan bilan taqdirladi[15][16].
Ozodlik kurashchisi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hangal talabalik davrida Shimoliy-G‘arbiy chegara provinsiyasida Jallianvala Baghdagi qirg‘inga qarshi norozilik namoyishlarida qatnashganida Hindiston ozodlik harakatida qatnashgan[17]. Keyinchalik u Karachiga koʻchib oʻtdi va u yerda Britaniya hukmronligiga qarshi norozilik bildirgani uchun uch yil qamoqda olindi[18]. U shuningdek, Hindistonning birinchi Bosh vaziri Pt. Javohar Lal Neru. Javoharning rafiqasi Kamla Neru AK Hangalning onasining birinchi amakivachchasi edi.
Oʻlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hangal 2012-yil 16-avgustda[19][20][21] hammomida yiqilib tushib, son suyagini sindirib olganidan uch kun o‘tib , Mumbayning Santa-Kruz shahridagi Asha Parek kasalxonasiga yotqizilgan. O‘g‘lining aytishicha, u kasalxonaga belidan jarohat olgani va jarrohlik amaliyotini o‘tashiga to‘g‘ri kelgani uchun borgan. Ammo bu amalga oshmadi, chunki keyinchalik uning koʻkrak qafasi va nafas olishida muammolar borligi aniqlandi. 26-avgust kuni u hayotni qoʻllab — quvvatlash tizimiga oʻtkazildi. Kasalxonaning ortoped jarrohi doktor Vinod Khanna shunday dedi: „U hayotni qoʻllab-quvvatlash tizimida. Uning bir o‘pkasi ishlamayapti. Nafas olish tizimi bilan bog‘liq muammolar ham bor“. Ammo uning ahvoli ogʻirlashib, oʻsha kuni, 98 yoshida vafot etdi. Uning krematsiyasi ertasi kuni tushdan keyin Pavan Xans krematoriyasida boʻlib oʻtdi. Shabana Azmi o‘limiga munosabat bildirgan holda Twitter’da shunday yozdi: „Bir davr tugaydi. Teatr va kino u bilan boyib ketdi“[22] Hindiston Kommunistik partiyasi Hangalni Shiv Sena hujumiga dosh bergan sodiq ijtimoiy va siyosiy faol sifatida taʼrifladi[23]. BJP LK Advani va Nitin Gadkari ham uning vafoti munosabati bilan hamdardlik bildirdi[24].
Filmografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Filmlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yil | Sarlavha | Rol | Izohlar |
---|---|---|---|
1966 | Teesri Kasam | Raj Kapoor's elder brother | |
1967 | Shagird | Kedarnath Badri Narayan | |
1968 | Bambai Raat Ki Bahon Mein[25] | Sonadas Doleria | |
1969 | Saat Hindustani | Doctor | |
1969 | Sara Akash | Mr. Thakur | |
1969 | Dharti Kahe Pukarke | ||
1970 | Heer Raanjha | Court Maulvi | |
1971 | Guddi | Guddi’s father | |
1971 | Nadaan | Seemaʼs father | |
1971 | Anubhav | Hari | |
1971 | Mere Apne | College Principal | |
1972 | Bawarchi | Ramnath Sharma (Munna) | |
1972 | Jawani Diwani | College Principal | |
1972 | Parichay | Ravi’s maternal uncle | |
1973 | Daag: A Poem of Love | Prosecuting Attorney / Judge | |
1973 | Chhupa Rustam | Professor Harbanslal | |
1973 | Rocky Mera Naam | Reetaʼs Father | |
1973 | Abhimaan | Sadanand | |
1973 | Joshila | Lala Gulzarilal | |
1973 | Namak Haraam | Bipinlal Pandey | |
1973 | Sweekar | Dr. Verma | |
1973 | Heera Panna | Diwan Karan Singh | |
1973 | Anamika | Shiv Prasad | |
1973 | Garm Hava | Ajmani Sahab, A Sindhi trader | |
1974 | Nirmaan | Advocate | |
1974 | Aap Ki Kasam | Kamal’s Father | |
1974 | Do Nambar Ke Amir | Devakinandan Sharma | |
1974 | Kora Kagaz | Principal Gupta | |
1974 | Doosri Sita | Masterji — Babulal Wagle | |
1974 | Trimurti | Jagannath | |
1974 | Bidaai | Ramsharan | |
1974 | Us Paar | Mohanʼs father | |
1974 | Ishq Ishq Ishq | Guruji | |
1974 | Garm Hava | ||
1975 | Deewaar | Chander’s Father | |
1975 | Aandhi | Brinda kaka | |
1975 | Anokha | Hridaynath | |
1975 | Sholay | Imaam Saheb / Rahim Chacha | |
1975 | Salaakhen | Ram Lal, Seemaʼs father | |
1976 | Zid | ||
1976 | Sankoch | Gurucharan | |
1976 | Balika Badhu | Masterji | |
1976 | Zindagi | Doctor | |
1976 | Tapasya | Chandranath Sinha | |
1976 | Raees | ||
1976 | Mera Jiwan | Medical college dean | |
1976 | Jeevan Jyoti | Raja Kamlakar | |
1976 | Chitchor | Pitamber Choudhry | |
1976 | Aaj Ka Ye Ghar | Dinanath | |
1977 | Immaan Dharam | Masterji, Shyamleeʼs Father | |
1977 | Aaina | Ram Shastri | |
1977 | Alaap | Pandit Jamuna Prasad | |
1977 | Mukti | Colonel | |
1977 | Chala Murari Hero Banne | Murari’s Father | |
1977 | Paheli | Masterji | |
1977 | Kalabaaz | Poojary | |
1977 | Aafat | ||
1978 | Jogi | ||
1978 | Badalte Rishtey | Professor | |
1978 | Satyam Shivam Sundaram: Love Sublime | Bansi, Rupaʼs uncle | |
1978 | Besharam | Ramchandra | |
1978 | Naukri | Ranjitʼs Father | |
1978 | Des Pardes | Pujari | |
1978 | Tumhare Liye | Bhavani | |
1978 | Swarg Narak | Geetaʼs Father | |
1978 | Chakravyuha | Nanditaʼs Father | |
1979 | Prem Bandhan | ||
1979 | Inspector Eagle | Anthony Pinto | |
1979 | Jurmana | Pandit Prabhakar Chaturvedi / Nandlal’s Mamaji | |
1979 | Meera | Saint Raidas | |
1979 | Khandaan | Masterji, Ushaʼs father | |
1979 | Manzil | Anokhelal | |
1979 | Ladke Baap Se Badke | Principal, St. Andrew’s High School | |
1979 | Zulm Ki Pukar | ||
1979 | Ratnadeep | ||
1979 | Amar Deep | Ramu kaka | |
1980 | Kali Ghata | Deewaan | |
1980 | Kashish | Ramesh’s father | |
1980 | Thodisi Bewafaii | Arvind Kumar Choudhary | |
1980 | Phir Wohi Raat | Vishwanath | |
1980 | Neeyat | Dinanath | |
1980 | Humkadam | Raghunath Gupta | |
1980 | Hum Paanch | Pandit | |
1980 | Judaai | Narayan Singh, Gauri’s father | |
1981 | Krodhi | Masterji, Kumar’s father | |
1981 | Naram Garam | Vishnuprasad / Masterji | |
1981 | Kalyug | Bhisham Chand | |
1981 | Kudrat | Billi Ram | |
1981 | Baseraa | Shardaʼs father | |
1981 | Kahani Ek Chor Ki | ||
1981 | Nai Imarat | Pyarelal | |
1981 | Kal Hamara Hai | ||
1981 | Bhaaya | ||
1982 | Saath Saath | Professor Chaudhary | |
1982 | Shriman Shrimati | Vishwanath Gupta | |
1982 | Bemisal | Dr. Ramnarayan Goyal | |
1982 | Shaukeen | Inder Sen / Anderson | |
1982 | Dil… Akhir Dil Hai | Ashok Mehta | |
1982 | Khud-Daar | Rahim Chacha | |
1982 | Star | Mr. Verma | |
1982 | Swami Dada | Swami Satyanand | |
1983 | Suzanne | ||
1983 | Avtaar | Rashid Ahmed | |
1983 | Naukar Biwi Ka | Sharma, Sheelaʼs father | |
1984 | Sardaar | Baba | |
1984 | Aaj Ka M.L.A. Ram Avtar | Tripathi | |
1984 | Sharaabi | Meenaʼs Blind Father | |
1984 | Alcoholic | Meenaʼs Blind Father | |
1984 | Yaadon Ki Zanjeer | ShambhuNath | |
1984 | Kamla | Kakasaab, Saritaʼs uncle | |
1984 | Kahan Tak Aasmaan Hai | ||
1984 | Bandh Honth | ||
1985 | Saaheb | Doctor | |
1985 | Pighalta Aasman | Masterji, Anuradhaʼs father | |
1985 | Arjun | Mr. Malvankar | |
1985 | Bewafai | Harihar Nath | |
1985 | Ram Teri Ganga Maili | Brij Kishore | |
1985 | Surkhiyaan (The Headlines) | Sheraʼs father | |
1985 | Saagar | Baba | |
1985 | Meri Jung | Advocate Gupta | |
1986 | Ek Chadar Maili Si | Hazur Singh, Trilok’s father | |
1986 | Waapsi | ||
1986 | New Delhi Times | Vikas' father | |
1987 | Su-Raaj | ||
1987 | Jalwa | Jojoʻs father | |
1987 | Dacait | Bighu chacha | |
1987 | Satyamev Jayate | Mr. Shastri | |
1987 | Sindoor | Pandit | |
1987 | Jaan Hatheli Pe | ||
1987 | Mera Yaar Mera Dushman | ||
1987 | Jaago Hua Savera | ||
1988 | Khoon Bhari Maang | Ramu kaka | |
1988 | Aakhri Adaalat | Retired Judge Kapoor | |
1989 | Apne Begaane | ||
1989 | Ilaaka | School master, Vidyaʼs father | |
1989 | Abhimanyu | Shyam Lal | |
1989 | Mamata Ki Chhaon Mein | Acharya | |
1990 | Police Public | Ram Swarup | |
1991 | Farishtay | Abdul | |
1991 | Dushman Devta | Suraj’s Father | |
1992 | Meera Ka Mohan | Pujari | |
1992 | Apradhi | Vishembar Nath | |
1992 | Laat Saab | Dinanath / D’Mello | |
1993 | Roop Ki Rani Choron Ka Raja | ||
1993 | Khalnayak | Shaukat Bhai | |
1993 | Jaagruti | Raghunath | |
1994 | Dilwale | Inmate | |
1995 | Ghar Ka Kanoon | ||
1995 | Live Today | ||
1995 | Kismat | Nanaji | |
1996 | Sautela Bhai | Bindiyaʼs maternal grandfather | |
1996 | Tere Mere Sapne | Dattabhau | |
1998 | Zor: Never Underestimate the Force | ||
1998 | Main Solah Baras Ki | ||
1998 | Yeh Aashiqui Meri | Mr. Joshi | |
1999 | Thakshak | Homeless teacher | |
2001 | Lagaan: Once Upon a Time in India | Shambu kaka | |
2001 | Dattak The Adopted | Babu ji | |
2002 | Shararat | Gajanan Desai | |
2003 | Kahan Ho Tum | Ghanshyamji, Jai’s grandfather | |
2004 | Hari Om | Old Man | |
2004 | Dil Maange More | Himself | |
2005 | Sab Kuch Hai Kuch Bhi Nahin | Narayan Prasad | |
2005 | Paheli | Jeevraj | |
2005 | Mr Prime Minister | ||
2008 | Humsey Hai Jahaan | ||
2012 | Krishna Aur Kans | Ugrasen |
Teleseriallari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yil | Sarlavha | Rol | Izohlar |
---|---|---|---|
1986 | Zulmat | Televizion mini-serial | |
1986 | Masterpiece teatri: Lord Mauntbatten — Oxirgi Viceroy | Vallabhbhai Patel | Televizion mini-serial |
1988 | Jeevan Rekha | TV seriallar | |
1993—1994 | Zabaan Sambhalke | Bir epizodda kameo | |
1995—2001 | Aahat | Oʻlim | 120-121-qism Jeevan Mrityu (1998) oʻlim sifatida |
1996 | Chandrakanta | Parichand | Keksa odam roli |
1997 | Betaal Pachisi | Bobo | |
1997 | Bombay koʻk | Sarasvami Giri | Mini-serial, № 1.3-qism (1997) Sarasvami Giri rolida |
2004—2005 | Kingston mehmonxonasi — yulduzli | Ikki epizodda kameo | Avval mehmonxonada tunash uchun kelgan, keyin esa Kingston mehmonxonasini bankrot boʻlishiga moliyaviy yordam bergan |
2012 | Madhubala — Ek Ishq Ek Junoon | AK Hangal | (Maxsus koʻrinish) |
Ishlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- AK Hangalning hayoti va davri (1999) (Avtobiografiya)
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Two legends, many tributes“. Hindustan Times (2012-yil 26-avgust). 2013-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 28-avgust.
- ↑ „An actor, artiste and activist“. Mid-day.com. Qaraldi: 2012-yil 27-avgust.
- ↑ „Bollywood Actor A. K. Hangal Funeral Pictures“. Careermasti.com (1917-yil 15-avgust). Qaraldi: 2012-yil 27-avgust.
- ↑ „A.K. Hangal cremated; Bollywood biggies miss funeral“. Zeenews.india.com. Qaraldi: 2012-yil 27-avgust.
- ↑ „The Biography of A K Hangal, legendary Actor and Freedom Fighter“. The Biharprabha News.
- ↑ Rahi Gaikwad.. „News / National : A.K. Hangal of iconic film Sholay passes away“. The Hindu (2012-yil 26-avgust). Qaraldi: 2012-yil 27-avgust.
- ↑ „Two legends, many tributes“. Hindustan Times (2012-yil 26-avgust). 2013-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 28-avgust.
- ↑ „Unknown facts about Veteran actor, AK Hangal, who dies at 98 in Mumbai“. Post.jagran.com. 2012-yil 29-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 27-avgust.
- ↑ „AK Hangal, Bollywood's favourite character actor“. NDTV.com. 2012-yil 26-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 27-avgust.
- ↑ A. K. Hangal. Life and Times of A.K. Hangal. Sterling Publishers Pvt. Ltd, 1999 — 6-bet. ISBN 978-81-207-2163-0.
- ↑ „A.K. Hangal cremated; Bollywood biggies miss funeral“. Zeenews.india.com. Qaraldi: 2012-yil 27-avgust.
- ↑ „AK Hangal desired to bake his last cake before death!“. Daily Bhaskar. Qaraldi: 2012-yil 25-sentyabr.
- ↑ „The Biography of A K Hangal, legendary Actor and Freedom Fighter“. The Biharprabha News.
- ↑ „A. K. Hangal on the ramp“. Hindustantimes.com (2011-yil 8-fevral). 2011-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Ziya Us Salam. „News / National : The curious case of A.K. Hangal“. The Hindu (2012-yil 26-avgust). Qaraldi: 2012-yil 27-avgust.
- ↑ „Veteran actor A.K. Hangal dead | Reuters“. In.reuters.com (2012-yil 26-avgust). 2016-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 27-avgust.
- ↑ „AK Hangal withstood Shiv Sena's 'onslaught': CPI – India – DNA“. Dnaindia.com. Qaraldi: 2012-yil 27-avgust.
- ↑ „Bollywood's 'grand old man' AK Hangal dies“. Thenews.com.pk (2012-yil 20-avgust). Qaraldi: 2012-yil 27-avgust.
- ↑ „Veteran actor AK Hangal passes away in Mumbai“. BengalNewz. 2023-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-avgust.
- ↑ „PIX: Friends, son bid A K Hangal final goodbye – Rediff.com Movies“. Rediff.com. Qaraldi: 2012-yil 27-avgust.
- ↑ „AK Hangal passes away in Mumbai“. The Times of India (2012-yil 26-avgust). 2012-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 26-avgust.
- ↑ „Actor AK Hangal dies at 95“. Movies.ndtv.com. 2013-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 28-avgust.
- ↑ „AK Hangal withstood Shiv Sena's 'onslaught': CPI – India – DNA“. Dnaindia.com. Qaraldi: 2012-yil 28-avgust.
- ↑ Business Standard. „Advani, Gadkari condole demise of A K Hangal“. Business Standard (2012-yil 15-iyul). Qaraldi: 2012-yil 28-avgust.
- ↑ Kohli, Suresh. „Bambai Raat Ki Bahon Mein (1968)“. The Hindu (2012-yil 8-aprel). Qaraldi: 2013-yil 2-may.