Kontent qismiga oʻtish

Ғ (kirill)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Ғdan yoʻnaltirildi)
Kirill alifbosi harfi Ғ
Kirill yozuvi
А Б В Г Ґ Д Ђ
Ѓ Е (Ѐ) Ё Є Ж З
Ѕ И (Ѝ) І Ї Й Ј
К Л Љ М Н Њ О
П Р С Т Ћ Ќ У
Ў Ф Х Ц Ч Џ Ш
Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я
Tarixiy harflar
(Ҁ) (Ѹ) Ѡ (Ѿ) (Ѻ) Ѣ
Ѥ ІѢ Ѧ Ѫ Ѩ Ѭ Ѯ
Ѱ Ѳ Ѵ (Ѷ) Ын
Noslavyan tillari harflari
Ӑ Ӓ Ә Ӛ Ӕ Ԝ Ғ
Ӻ Ӷ Ҕ Ԁ Ԃ Ӗ Ҽ
Ҿ Ӂ Җ Ӝ Ԅ Ҙ Ӟ
Ԑ Ӡ Ԇ Ӥ Ӣ Ӏ Ҋ
Қ Ҟ Ҡ Ӄ Ҝ Ԟ Ԛ
Ӆ Ԓ Ԡ Ԉ Ԕ Ӎ Ҥ
Ԣ Ԋ Ң Ӊ Ӈ Ӧ Ө
Ӫ Ҩ Ҧ Ԥ Ҏ Ԗ Ҫ
Ԍ Ҭ Ԏ Ӳ Ӱ Ӯ Ү
Ұ Ҳ Ӽ Ӿ Һ Ҵ Ӵ
Ҷ Ӌ Ҹ Ӹ Ҍ Ӭ Ԙ
Eslatma. Qavs ichidagi belgilar (mustaqil) harf maqomiga ega emas.

Ғ — oʻzbek kirill alifbosining oʻttiz toʻrtinchi harfi. Chuqur til orqa, shovqinli, sirgʻaluvchi, jarangsiz undosh tovushni ifodalaydi. Qoʻllanishiga koʻra uncha faol emas, lekin har qanday undosh va unli bilan yonma-yon keladi. Soʻzning boshi (gʻalaba, gʻarb, gʻuncha), oʻrtasi (ogʻiz, tugʻma, toʻgʻri) va oxirida (dimogʻ, yorugʻ, ulugʻ) qoʻllanishi mumkin. Baʼzan oxiri gʻ bilan tugagan soʻzlarga g bilan boshlanadigan affikslar qoʻshilganda, har ikki tovush assimilyatsiyaga uchrab, q tarzida talaffuz etiladi va shunday yoziladi: togʻ+ga>toqqa, tugʻ+gan>tuqqan, togʻ+gacha>toqqacha. Turkiy xalqlar, jumladan, oʻzbek xalqi uchun umumiy boʻlgan deyarli barcha yozuvlarda oʻziga xos belgishakllarga ega.

Ғ, ғ — Oʻzbek kirill yozuvi harfi. [ɣ] jarangli til orti sirgʻaluvchi tovushini anglatadi (janubiy rus shevalari va belorus tilidagi "г"ga oʻxshash), [ʁ] chuqur-til orti sirgʻaluvchi tovushi (fransuzcha r ga oʻxshash), yoki uvulyar portlovchi [ɢ]. Hozirgi oʻzbek lotin alifbosida unga harfi mos keladi. Bu harf lotin alifbosida okina (ʻ) belgisi bilan yoziladi.

Quyidagi alifbolarda qoʻllanadi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Alifbo Tartib № MFA
oʻzbek 34 ɣ
qozoq 6 ɣ
boshqird 5 ɣ
tojik 5 ɣ~ʁ
ozarbayjon 5 ɣ