Kontent qismiga oʻtish

Şehitlik masjidi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Şehitlik masjidi — Germaniyaning Berlin shahridagi sunniy masjid boʻlib, Ditib tomonidan boshqariladi[1][2].

2005-yilda qurib bitkazilgan masjid binosi Hilmi Şenalp tomonidan Usmonli tiklanish uslubida loyihalashtirilgan. Toʻrt qavatli binoga jami 1500 namozxon sigʻishi mumkin. Majmua, shuningdek, madaniyat markazi, axborot va uchrashuv markazini ham oʻz ichiga oladi.

Qabristonda Cemal Azmi va Bahattin Şakir qabrlari

Masjid oʻz nomini 1866-yilda diplomatik qabriston sifatida tashkil etilgan turk qabristonidan olgan. Faxriy qabrlar orasida arman genotsidi aybdorlari Cemal Azmi va Bahattin Shakirga bagʻishlangan qabrlar ham bor, ular kurd-german siyosatchisi Giyasettin Sayan tomonidan 2005-yilda tanqid qilingan[3].

Binoning poydevori 1999-yilda oʻrnatilgan, masjid 2005-yilda qurib bitkazilgan. Uning loyihasi Hilmi Şenalp tomonidan ishlab chiqilgan[4].

Masjid 2010-yilda toʻrtta oʻt qoʻyish hujumining nishoniga aylangan. 2011-yilda jinoyatchi qoʻlga olinib, ikki yilu toʻqqiz oyga ozodlikdan mahrum etilgan[5].

Arxitekturasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Masjidning ichki qismi; Mehrob va minbar ko‘rinishi.

Masjid 16-17-asrlarda Usmonli meʼmorchiligining namunasi boʻlgan. Masjidning balandligi 37,1 m boʻlgan ikkita minorasi hamda balandligi 21,3 m boʻlgan bosh gumbazi mavjud.

  1. „Şehitlik Mosque and the Islamic Cemetery at Columbiadamm: Islam in Public Space. Studia Religiologica, 2019, 52(1) 63-77.“ (inglizcha). ResearchGate. Qaraldi: 30-yanvar 2021-yil.
  2. Mengelkoch. „Moscheen in Neukölln und ihre Angebote“. Bezirksamt Neukölln von Berlin. 2021-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  3. Hofmann, Tessa (2020). „A Hundred Years Ago: The Assassination of Mehmet Talaat (15 March 1921) and the Berlin Criminal Proceedings against Soghomon Tehlirian (2/3 June 1921): Background, Context, Effect“ (PDF). International Journal of Armenian Genocide Studies. 5-jild, № 1. 67–90-bet. doi:10.51442/ijags.0009. ISSN 1829-4405.
  4. „Masjid Sehitlik Tertua di Jerman“ (indonezcha). Republika Online (19-dekabr 2017-yil). Qaraldi: 30-yanvar 2021-yil.
  5. Berlin. „Berliner Moscheen-Brandstifter muss ins Gefängnis“ (de-DE). www.morgenpost.de (6-iyul 2011-yil). Qaraldi: 30-yanvar 2021-yil.
  • Rochus Wiedemer: Die Şehitlik-Moschee Berlin-Neukölln. Neoosmanische Pastiche und bauliches Zeugnis einer lokalen Geschichte des Islam . In: INSITU 2018/2, S. 317-328.