Kontent qismiga oʻtish

Yevgeniy Primakov

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Yevgeniy Maksimovich Primakov
Примаков Евгений Максимович

1997-yilda
 Rossiya Bosh vaziri
Mansab davri
1998-yil 11-sentyabrdan – 1999-yil 12-maygacha
Prezident Boris Yeltsin
Oʻtmishdoshi Sergey Kiriyenko,
Viktor Chernomirdin (v. b.)
Vorisi Sergey Stepashin
 Rossiya tashqi ishlar vaziri
Mansab davri
1996-yil 9-yanvardan – 1998-yil 11-sentyabrgacha
Hukumat boshligʻi Viktor Chernomirdin
Sergey Kiriyenko,
Viktor Chernomirdin (v. b.)
Prezident Boris Yeltsin
Oʻtmishdoshi Andrey Kozirev
Vorisi Igor Ivanov
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 29-oktyabr 1929-yil
Moskva
Vafoti 26-iyun 2015-yil(2015-06-26)
(85 yoshda)
Mukofotlari Xalqlar doʻstligi ordeni«Mehnatda jasorat ko’rsatgani uchun (Harbiy jasorati uchun) yubiley medali. Vladimir Ilich Lenin tavalludining 100 yilligi munosabati bilan ta’sis etilgan»1-darajali Knyaz Yaroslav Mudriy ordeniDanaker ordeniI darajali muqaddas sadoqatli Knyaz Daniil Moskovskiy ordeni

Yevgeniy Maksimovich Primakov (29-oktyabr 1929 — 26-iyun 2015, Moskva) — SSSR va Rossiya davlat arbobi, hukumat raisi (1998—1999), tashqi ishlar vaziri (1996—1998), razvedka markazi direktori (1991—1996), SSRI Oliy Soveti Raisi (1989—1990)[1][2][3][4][5][6][7][8].

Biografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Moskva sharqshunoslik institutining arab bo'limini (1953) va Moskva davlat universitetining Iqtisodiy fakultetini (1956) bitiruvchisi[9].

1956-yilda Primakov SSSR fanlar akademiyasi jahon iqtisodiyoti va xalqaro munosabatlar instituti (IMEMO) ilmiy xodimi[10].

1956-1962-yillarda SSSR davlat televideniye va radio agentligi Arab mamlakatlari bo’limida bosh muharrir o'rinbosari[11].

1962-yila — IMEMO katta ilmiy xodimi[12].

1962-yilda "Pravda" gazetasi Osiyo va Afrika mamlakatlari bo'limida ishlagan[13].

1965-yilda "Pravda Vostoka" gazetasi bosh muharriri o'rinbosari[14].

1969-yilda Iroq prezidenti Saddom Husayn bilan tanishgan[15].

1969-yil "Misrning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi" mavzuida nomzodlik ishini himoya qildi[16].

1970-1977-yillarda — IMEMO direktori o'rinbosari[17].

1977-1985-yillarda — SSSR FA Sharqshunoslik instituti direktori[18].

1979-yilda — shu bilan bir vaqtda Tashqi ishlar vazirligi Diplomatik Akademiyasi kafedra mudiri[19].

1985-1989 — SSSR Fanlar Akademiyasi IMEMO direktori[20].

1988-1989 - SSSR Oliy soveti raisi o'rinbosari[21].

1989-1991 SSSR Oliy Soveti Ittifoq Kengashi raisi[22].

1990—1991 — SSSR Prezidenti Mixail Gorbachyovning Kengashi a’zosi[23].

1991-1991 - SSSR xavfsizlik kengashi a’zosi[24].

1991-yilda — SSSR KGB Birinchi bosh boshqarmasi rahbari[25].

1991-yilda — SSSR Markaziy razvedka xizmati rahbari.

1991-yildan 1996-yilgacha Rossiya tashqi razvedka xizmati direktori.

1996-yil 9-yanvarda Primakov Rossiya Federatsiyasi Tashqi ishlar vaziri etib tayinlandi.

1998-yil 10-sentabrda Bosh Vazir etib tayinlandi.

1999-yil 24-mart kuni Vashingtonga AQSH Vitse-prezidenti Al Gore bilan muzokaralarga rasmiy tashrif bilan uchayotgan payti, Atlantika okeani ustida telefon orqali NATO tomonidan Yugoslaviyaga urush e’lon qilinganini eshitib, samolyotni darhol orqaga qaytaradi.

1999-yil 12-mayda Primakov hukumat raisi lavozimidan ketdi.

2001-2011 yy. — Rossiya Federatsiyasi Savdo-sanoat palatasi raisi.

Mukofotlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1975-yil – Mehnat Qizil Bayroq ordeni.

1979-yil – Xalqlar doʻstligi ordeni.

1980-yil – SSSR Davlat mukofoti laureati.

1982-yil – Tbilisining faxriy fuqarosi.

1985-yil – „Hurmat Belgisi“ ordeni.

1995-yil – 3-darajali „Vatanga xizmatlari uchun“ ordeni.

1998-yil – 2-darajali „Vatanga xizmatlari uchun“ ordeni – davlat oldidagi xizmatlari va Rossiya tashqi siyosatini olib borishga qoʻshgan katta hissasi uchun[26].

2001-yil – Rossiya Federatsiyasi Prezidentining Dnestryanı maqomi boʻyicha muzokaralar jarayonini oʻrnatish bilan bogʻliq vazifalarni muvaffaqiyatli va sifatli amalga oshirganliklari uchun minnatdorchiliklari[27].

2004-yil – Rossiya Federatsiyasi hukumatining Faxriy yorligʻi – davlat oldidagi xizmatlari, koʻp yillik samarali mehnati va tavalludining 75 yilligi munosabati bilan[28].

2004-yil – Moskva Viloyat Dumasining Faxriy yorligʻi – Moskva viloyatining davlat hokimiyati organlari tomonidan ijtimoiy-iqtisodiy siyosatni ilgari surishdagi xizmatlari uchun va tavalludining 75 yilligi munosabati bilan[29].

2004-yil – „Shon-sharaf“ ordeni – Rossiya Federatsiyasining ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishiga qoʻshgan ulkan hissasi va koʻp yillik vijdonli mehnati uchun[30][31].

2009-yil – 1-darajali „Vatanga xizmatlari uchun“ ordeni - xalqaro hamkorlikni rivojlantirish, Rossiya Federatsiyasining tashqi iqtisodiy aloqalarini mustahkamlashda davlat oldidagi ulkan xizmatlari va koʻp yillik samarali ilmiy faoliyati uchun[32].

2014-yil – Rossiya Federatsiyasi Davlat mukofoti laureati – 2013-yilda gumanitar faoliyat sohasidagi ulkan yutuqlari uchun[33].

2014-yil – Aleksandr Nevskiy ordeni – mehnatdagi yutuqlari, koʻp yillik vijdonli mehnati va faol ijtimoiy faoliyati uchun[34].

Doʻstlik ordeni (Tojikiston, 1999)

5-darajali Knyaz Yaroslav Donishmand ordeni (Ukraina, 2004 yil 27 oktyabr) – Ukraina-Rossiya iqtisodiy va siyosiy munosabatlarini rivojlantirishga qoʻshgan ulkan shaxsiy hissasi uchun va tavalludining 75 yilligi munosabati bilan

Xalqlar doʻstligi ordeni (Belarus, 2005-yil 22-mart) – Belarus-Rossiya munosabatlarini rivojlantirish va mustahkamlashga qoʻshgan katta shaxsiy hissasi uchun

„Danaker“ ordeni (Qirgʻiziston, 2005-yil 22-dekabr) – Qirgʻiziston Respublikasi va Rossiya Federatsiyasi oʻrtasidagi doʻstlik va hamkorlikni mustahkamlash, savdo-iqtisodiy munosabatlarni rivojlantirishga qoʻshgan katta hissasi uchun

1-darajali „Doʻstlik“ ordeni (Qozogʻiston, 2007)

„Avstriya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun“ lentali yirik oltin faxriy orden (Avstriya, 2007)

Respublika ordeni (Dnestrboʻyi Moldova Respublikasi, 2009)

Bernardo O'Higgins ordeni (Chili, 2009)

Birdamlik ordeni (Kuba, 2010)

„Qozogʻiston Respublikasi mustaqilligiga 20 yil“ yubiley medali (2012)

Quddus yulduzi ordeni (Falastin milliy maʼmuriyati, 2014).

Asarlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • «Страны Аравии и колониализм» (1956);
  • «Международные конфликты шестидесятых и семидесятых» (1972);
  • «Египет: время Насера» (1974, 1981);
  • «Ближний Восток: пять путей к миру» (1974);
  • «Энергетический кризис: подход советских учёных» (1974);
  • «Энергетический кризис в капиталистическом мире» (1975);
  • «Анатомия ближневосточного конфликта» (1978);
  • «Новые явления в энергетике капиталистического мира» (1979);
  • «Восток после краха колониальной системы» (1982);
  • «Восток: рубеж 80-х» (1983);
  • «История одного сговора: ближневосточная политика США в 70-е — нач. 80-х» (1985);
  • «Очерки истории российской внешней разведки» (1996);
  • «Годы в большой политике» (1999);
  • «Восемь месяцев плюс…» (2001);
  • «Мир после 11 сентября» (2002);
  • «Конфиденциально: Ближний Восток на сцене и за кулисами» (2006, 2-е изд. 2012);
  • «Минное поле политики» (2006);
  • «Мир без России? К чему ведёт политическая близорукость» (2009);
  • «Мысли вслух». М.: Российская газета, 2011. 207 с., 15 000 экз., ISBN 978-5-905308-03-1;
  • «Россия. Надежды и тревоги». М.: Центрполиграф, 2015., ISBN 978-5-227-05735-8;
  • «Встречи на перекрёстках». М.: Центрполиграф, 2015. 607 с., ISBN 978-5-227-05739-6;
  • «Ближний Восток на сцене и за кулисами. Конфиденциально». М.: Центрполиграф, 2016., ISBN 978-5-227-05792-1.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ журнал 05.2001 Выступление И. С. Иванова
  2. ↑ УКАЗ Prezidentа РФ от 12.05.1999 N 580 «О ПРЕДСЕДАТЕЛЕ ПРАВИТЕЛЬСТВА РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ», 2015-06-27da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2018-02-19
  3. ↑ «Соединивший две эпохи»: какой след оставил Примаков в истории страны
  4. ↑ КРИЗИС РОССИЙСКОЙ ВЛАСТИ. НЕСОСТОЯВШИЙСЯ ИМПИЧМЕНТ ЕЛЬЦИНА — ФИНАЛ ОЧЕРЕДНОГО ЭТАПА ЭЛИТНОЙ БОРЬБЫ И КОНСТАТАЦИЯ БЕЗУСЛОВНОЙ ТАКТИЧЕСКОЙ ПОБЕДЫ PREZIDENTА
  5. ↑ По данным осведомленного британского еженеделника The Economist, на Ближнем Востоке Примаков занимался «чем угодно, только не журналистикой». Формально находясь в кадрах КГБ СССР (агентурный псевдоним «Максим»), поставлял информацию напрямую высшему руководству КПСС («Obituary: Yevgeny Primakov. Steel and shadows», The Economist, Jul 18th 2015).
  6. ↑ «Соединивший две эпохи»: какой след оставил Примаков в истории страны. Разворот над Атлантикой
  7. ↑ РИА «Новости», Разворот над Атлантикой
  8. ↑ Vesti.ru Развернувший самолет над Атлантикой
  9. ↑ Указ Prezidentа СССР от 13-mart 1991 г. № УП-1620 (Wayback Machine saytida 2015-06-27 sanasida arxivlangan), согласие на назначение дано постановлением Верховного Совета СССР от 7-mart 1991 г. № 2010-I
  10. ↑ РАЗВОРОТ ПРИМАКОВА
  11. ↑ РАЗВОРОТ ПРИМАКОВА
  12. ↑ Фёдор Бурлацкий. „Годы в политике“. Независимая газета (9-dekabr 1999). 2013-yil 14-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 10-yanvar.
  13. ↑ Постановление Съезда народных депутатов СССР от 26-dekabr 1990 г. N 1866-I «О сложении полномочий членов Верховного Совета СССР, обратившихся с личными заявлениями о выходе из его состава»
  14. ↑ Указ Prezidentа СССР от 23-mart 1990 г. № 20, 2015-06-27da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2018-02-19
  15. ↑ Алфавитный список народных депутатов СССР. 26-mart 1989 — 26-dekabr 1991
  16. ↑ Читать книгу Встречи на перекрестках Евгения Примакова : онлайн чтение — страница 1
  17. ↑ „В Москве скончался Евгений Примаков“. РБК (26-iyun 2015). Qaraldi: 2015-yil 26-iyun.
  18. ↑ arxiv nusxasi, 2015-09-24da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2021-12-28
  19. ↑ Примаков Евгений Максимович, 2015-03-17da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2018-02-19
  20. ↑ Леонид Млечин «История внешней разведки». Глава «Академик спас разведку»
  21. ↑ Леонид Млечин «История внешней разведки»
  22. ↑ фильм «Я твердо все решил. Евгений Примаков» на телеканале «Россия 1», 2018-02-19da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2018-02-19
  23. ↑ «Obituary: Yevgeny Primakov. Steel and shadows», The Economist, Jul 18th 2015
  24. ↑ Разворот Примакова
  25. ↑ ФАН. Разворот Примакова над Атлантикой — предтеча путинской политики, 2017-12-07da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2018-02-19
  26. ↑ Ukaz Prezidenta Rossiyskoy Federatsii B. Yelsina ot 12 maya 1998 goda № 551.[sayt ishlamaydi]Andoza:Недоступная ссылка // graph.document.kremlin.ru
  27. ↑ Rasporyajenie Prezidenta Rossiyskoy Federatsii V. Putina ot 6 sentyabrya 2001 goda № 491-rp „O pooщrenii Primakova Ye. M.“.[sayt ishlamaydi] // bestpravo.com
  28. ↑ Rasporyajenie Pravitelstva Rossiyskoy Federatsii ot 21 oktyabrya 2004 goda № 1353-r „O nagrajdenii Pochyotnoy gramotoy Pravitelstva Rossiyskoy Federatsii Primakova Ye. M.“.[sayt ishlamaydi] // bestpravo.com
  29. ↑ Reshenie Moskovskoy oblastnoy dumi ot 27 oktyabrya 2004 goda № 8/114 „O nagrajdenii Pochyotnoy gramotoy Moskovskoy oblastnoy dumi“.[sayt ishlamaydi] // alppp.ru
  30. ↑ Ukaz Prezidenta Rossiyskoy Federatsii V. Putina ot 29 oktyabrya 2004 goda № 1373 „O nagrajdenii ordenom Pochyota Primakova Ye. M.“. (Wayback Machine saytida 2022-12-01 sanasida arxivlangan) // pravo.levonevsky.org
  31. ↑ V. Putin nagradil Ye. Primakova ordenom Pochyota. (Wayback Machine saytida 2022-09-12 sanasida arxivlangan) // allmedia.ru (29 oktyabrya 2004 goda)
  32. ↑ .Ukaz Prezidenta Rossiyskoy Federatsii D. Medvedeva ot 29 oktyabrya 2009 goda № 1220 "O nagrajdenii ordenom „Za zaslugi pered Otechestvom“ I stepeni Primakova Ye. M.".[sayt ishlamaydi]Andoza:Недоступная ссылка // graph.document.kremlin.ru
  33. ↑ Obʼyavleni laureati Gosudarstvennoy premii Rossiyskoy Federatsii 2013 goda. (Wayback Machine saytida 2014-07-23 sanasida arxivlangan) // kremlin.ru
  34. ↑ Ukaz Prezidenta Rossiyskoy Federatsii V. Putina ot 25 oktyabrya 2014 goda № 680 „O nagrajdenii gosudarstvennimi nagradami Rossiyskoy Federatsii“. (Wayback Machine saytida 2014-12-21 sanasida arxivlangan) // news.kremlin.ru

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oʻtmishdoshi:
Leonid Shebarshin
(v.b.) 		KGB 1-boshqarmasi boshlig’i

22-sentabr — 6-noyabr 1991-yil 		Vorisi:
lavozim bekor qilingan
Oʻtmishdoshi:
lavozim taʻsis etilgan 		Markaziy razvedka xizmati direktori

6-noyabr — 26-dekabr 1991-yil 		Vorisi:
lavozim bekor qilingan
Oʻtmishdoshi:
lavozim taʻsis etilgan 		Tashqi razvedka xizmati direktori

26-dekabr 1991-yil — 9-yanvar 1996-yilа 		Vorisi:
Vyacheslav Trubnikov
Oʻtmishdoshi:
Andrey Kozirev 		Tashqi ishlar vaziri

9-yanvar 1996-yil — 11-sentabr 1998-yil 		Vorisi:
Igor Ivanov
Oʻtmishdoshi:
Sergey Kiriyenko,
Viktor Chernomirdin (v.b.) 		Rossiya Bosh vaziri

11-sentabr 1998-yil — 12-may 1999-yil 		Vorisi:
Sergey Stepashin 


"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Yevgeniy_Primakov&oldid=5131734" dan olindi