Xalam (guruh)
Xalam 1969 yilda bir guruh do'stlardan tashkil topgan Senegal musiqiy guruhining nomi. [1] Guruh dastlab Afrika Xalam orkestri deb nomlangan.
Guruh o'z nomini Xalam asbobidan oldi. Xalam zamonaviy jazz kuylarini, shuningdek, afrikalik mbalax asl nusxalaridan odatda, ko'p tarqalgan mahalliy til bo'lgan Wolof tilida kuylangan; [1] Garchi etakchi rassomlarning hammasi Serer yokiToucouleur bo'lsa ham. Guruh tarkibiga sax,baraban, afrika perkussiyasi, bas va elektrogitara kirdi.
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]Boshlanishlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Xalam rok, salsa, bossa, ritm va blyuz kabi raqs musiqalarini chalishni boshladi. Guruh Senegal hamda Afrikaning boshqa mamlakatlarida chiqish qilgan.Guruhda ko'plab musiqachilar kuylagan va ularning hamkorligi hamda iqtidori sababli ham mashhur bo'lgan.
1975 yilda ular Hugh Masekela hamda Miriam Makeba bilan Afrika gastrollariga borishdi. [1] Keyinchalik, guruh o'zining musiqiy o'rnini topish vaqti keldi deb qaror qildi.Va an'anaviy xalq musiqasidan ilhomlanib uni zamonaviy musiqa bilan aralashtirish uchun to'rt yil davomida sahnani tark etdi.
1979-yilda Xalam Horizonte - Festival der Weltkulturen der Berliner Festspiele festivalida mehmon bo'lib ishtirok etdi. [2] Yevropaga birinchi safari ularga Adeni yozish imkoniyatini berdi.
1980-yillar
[tahrir | manbasini tahrirlash]1981-yilda Xalam AQShdagi Epcot saytida foydalanish uchun Dakardagi Epcot African Pavilion videotasmasigasaundtreki uchun Disney korporatsiyasiga musiqa yozdi. Ular, shuningdek, Dakar Jazz festivalida chiqish qilishdi. Dizzy Gillespie, Stan Getz, Sonny Rollins va boshqalar bilan birga sahnaga chiqishdi. 1980-yillarning boshlarida guruh Fransiyaning Parij shahriga ko'chib o'tdi va u yerda mahalliy musiqa sahnasining doimiy ishtirokchisiga aylandi. Prosper 1980-yillarning o'rtalarida vafot etdi, uning o'rniga Amsterdamga ko'chib kelgan Senemali guruhining barabanchisining kenja ukasi keldi.
1982-yil iyun oyida guruh Parij Afrika festivalida fransuz jamoatchiligiga oshkor qilindi. Keyin guruh Londonda LP, Gorée ni yozdi.Bu shu qadar ta'sirli ediki, The Rolling Stones perkussiyachilarni navbatdagi "Undercover of the Night" albomida chiqishga taklif qildi. [1]
1983-yilda Yevropa chiqishlaridan so'ng Xalam Parijdagi Crosby, Stills va Nash uchun ochildi (Ippodrome d'Auteuil). [1] LP Gorée ning chiqarilishi bilan albom besh oy davomida Le Monde -da chop etilgan Top 5 talikka (Afrika, Reggi va Folk albomlari) ga kirdi.
1984-yilda guruh franssuz "Marche à l'Ombre" filmga[3] (5 000 000 dan ortiq tomoshabin) musiqa yozish bilan shug'ullanadi, keyin Shveysariyada boshlanib, Parijda tugaydigan 150 ta kontsertlar uyushtiradi.
1986-yilda ular Cirque d'Hiverda uchta kontsert qo'yishadi, so'ngra aparteidning ozod qilinishini qo'llab-quvvatlash uchun yuzdan ortiq kontsertdan iborat xalqaro shouni tashkil qiladi, shu jumladan La Rochelle Frankofoliyasi, Gvadelupadagi Festag va uzoq qishki gastrol Afrikada bo'lib o'tadi.
1987-yilda Monreal, Toronto va Kvebekni o'z ichiga olgan Kanada safari bo'lib o'tadi.Xalam Fransiyadagi Printemps de Bourgesda ham chiqish qildi va keyin Parijda LP Xaritni yozdi.
1988-yilda ular Senegaldagi N,Dem qishlog'i uchun "Yordam qo'li" tashkilotiga yordam berish uchun "The Wiz" da Parij kontserti, Parij Afrika festivalida, keyin Jenevada, Shveysariyadagi shouda (30 000 kishi oldida) chiqishadi. LP Xarit tugallanib chiqarildi, keyin Avstriya, Tunis (Karfagen festivali) va Yaponiya (Osaka, Sapporo, Tokio va Ngoya) gastrollari bo'ldi. Keyin ular kechada Apartheidga qarshi chiqish qilishdi. Parijdagi "Hommage à Nelson Mandela", Champ de Marsda (25 000 kishi oldida) va Montreuxda ham shou berishdi.
1990-yillar
[tahrir | manbasini tahrirlash]1989 va1992-yillar orasida Xalam turli kontsertlar va sahnalarda qo'shiq kuyladi.Jumladan Kanndagi The Midem: Hotel Martinezdagi kontsert, New Morning va Parijdagi La Cigaleda ikkita konsert; 1990-yilda Afrika bo'ylab gastrol safari, keyin Parijdagi Auditorium des Hallesda ikkita konsert; 1991-yilda Shveysariya va Germaniya bo'ylab gastrol safari va keyingi LP Wam Sabindamni yozishdan oldin Shveysariyaga mahsus kontsert uchun qaytib keldi.
1993-yilgi fransuz gastroli sentyabr oyida Vam Sabindamning chiqarilishi uchun jamoatchilikni qizdirdi, keyinchalik Shveysariya gastrollari (Arturning klubi, Emmenthaler Toun, Le Lokl, Chapiteau Sambaille) va 1994-yil bahorida boshqa (Case à Chocs, Albani, Avtobus bekati, Mad, Kantonsschule, Mühle Hunziken) gastrol o'tkazdilar.Ular o'sha yozda AQShga jo'nab ketishdi va 25-yillik Vudstok festivalida (500 000 dan ortiq odam oldida) chiqish qilishdi va ingliz gastroli, jumladan Xitrou festivalida qatnashishdi.1995-yilda bir nechta shoulardan so'ng (ya'ni, Senegalda RFI (Radio France; Fransiya madaniyat markazi) bilan festival) guruh tanaffus oldi.
Xalam 1999-yilda Shveysariyada Le Locle Jazz festivalida sahnaga chiqishdi. 2001-yilda Parijda klub safari (Baiser Salé, Petit Journal Montparnasse va boshqalar); 2002-yilgi Yevropa sayohati (Belgiya, Shveysariya, Fransiya)ga ; 2003 yilda Fransiyada festival safari; va 2004 yilda Fransiya va Ispaniya bo'ylab gastrol safari.
2000-yillardan hozirgi kungacha
[tahrir | manbasini tahrirlash]Xalam guruhi yana tanaffusga chiqdi, ba'zi a'zolar turli xil yakkaxon loyihalarni amalga oshirish uchun ketishdi guruhdan chiqib ketishdi.(ya'ni, Taffa Sisse Jan-Lyuk Ponti bilan teatr asarlari va klinikalarda kompozitsiya yaratish va o'ynash uchun Brams Manu Chao bilan, Cheyx mahalliy musiqachilar bilan prodyuserlik, bastakorlik va aranjirovka qilish uchun, Dakar; Anri Sent-Luisdagi (Senegal) Quai des Artsni ishlab chiqarish va tartibga solish, shuningdek, boshqarish,Baye Fransiyaning Sent-Jermen en-Laye shahridagi musiqa markazida jazz triosi bilan o‘ynab, tadbirlarni rejalashtirish bilan shug‘ullana boshladi. Souleymane muvaffaqiyatli ijrochi Dakardagi yakkaxon ijrosi bilan mashhur bo'di.
2008-yil oxiri va 2009-yil boshida guruh Dakar, Senegal (Just4You, Sent-Luis Jazz Festivali, Iba Mar Diop Stadium) va Burkina-Fasoda kabi kontsertlar bilan qaytdi. Uchrashuv gastrollari Aparteidning kompakt diskda qayta chiqarildi. Va ularning jonli ijrosini birinchi marta 1991-yilda Montreux Jazz festivali ( Live à Montreux ) CDda chiqqan. Va eng yaxshi ikki diskli 2A@Z to'plamini chop etdi. Unda barcha treklar butunlay remaster qilingan edi. Xalam yangi studiya diski va 2009-yil 29-aprelda Iba Mar Diop stadionida bo'lib o'tgan shouning DVD diski ustida ishlayotgan edi. Ular 2009-yil sentabr-oktyabr oylarida Livan va Yoxannesburg, Janubiy Afrika va Dakarda yangi kontsert sanalari va loyihalari ustida ishlagan holda gastrollarini davom ettirdilar. 2010-yil aprel oyida Senegal Mustaqilligining 50 yilligi Dakar, Sent-Luis, Janubiy Afrika va Zimbabveda Xalam uchun maxsus kontsertlar gala kechalari bilan nishonlandi.
Ular 2013-yilda Quai Branly va Baiser Salé-da ba'zi namoyishlar sababli Parijga qaytishdi.
Shundan beri Xalam guruhi Afrikada gastrol shoularini o'ynashni davom ettirdi va nihoyat 2015-yilda yangi Waxati diskini chiqarishga muvaffaq bo'ldi.
Diskografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Albomlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Daida (1975)
- Ade (1979)
- Goree (1983)
- Afrika (1984) (Senegalda faqat kassetali nashr)
- Aparteid (1986)
- Ndiguël (1987) (Senegalda faqat kassetali nashr)
- Xarit (1988)
- Gëstú] (1990)
- Vam Sabindam (1993)
- Montreux jonli (2008)
- 2A@Z (2009) (ikkita diskli Best of, remastered)
- Waxati (2015)