Kontent qismiga oʻtish

Vengriya demografiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
1715-yildan 2008-yilgacha Vengriyada aholining rivojlanishi.

Aholining yosh tarkibi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gʻarbning boshqa sanoati rivojlangan mamlakatlari singari, Vengriya aholisi ham asta-sekin qarib bormoqda. Aholining 15,9 foizini 15 yoshgacha, 68,6 foizini 15–65 yoshlilar, 15,5 foizini 65 yoshdan oshganlar tashkil etadi. Tugʻilishning umumiy koeffitsienti (bolalarning kutilayotgan soni) juda past, har bir ayolga 1,3 bola toʻgʻri keladi. 2005-yilda oʻrtacha umr koʻrish Vengriya erkaklari uchun 68,3 yosh va ayollar uchun 76,5 yoshni tashkil etdi.

Vengriya aholisining asosiy qismini vengerlar tashkil qiladi (89%). Boshqa millatlarga loʻlilar (5%), nemislar (2,6%), ruminlar (2%), serblar (1%), slovaklar (1%), rutenlar (0,9%) va yenislar (0,5%) kiradi.

Vengriyadagi aholining taqsimlanishi 1920–1980

millati 1920 1930 1941 1949 1960 1970 1980
venger 7 155 973
89,6 %
8 000 335
92,1 %
11 881 455
80,9 %
9 076 041
98,6 %
9 786 038
98,2 %
10 166 237
98,5 %
10 638 974
99,3 %
nemis 550 062
6,9 %
477 153
5,5, %
533 045
3,6 %
22 455
0,2 %
50 765
0,5 %
35 594
0,4 %
11 310
0,1 %
slovak 141 877
1,8 %
104 786
1,2 %
175 550
1,2 %
25 988
0,3 %
30 630
0,3 %
21 176
0,2 %
9 101
0,1 %
rumin 23 695
0,3 %
16 221
0,2 %
1 051 026
7,2 %
14 713
0,2 %
15 787
0,2 %
12 624
0,1 %
8 874
0,1 %
ruteniy - - 547 770
3,7 %
- - - -
xorvat 58 931
0,7 %
47 337
0,5 %
12 346
0,1 %
20 423
0,2 %
33 014
0,3 %
17 609
0,2 %
13 895
0,1 %
serb 17 132
0,2 %
7 031
0,1 %
213 585
1,5 %
5 158
0,1 %
4 583
0,1 %
12 235
0,1 %
2 805
0,0%
sloven 6 087
0,1 %
5 464
0,1 %
20 336
0,1 %
4 473
0,1 %
hisoblangan

xorvatlar guruh

4 205
0,0 %
1 731
0,0 %
loʻlilar 6 989
0,1 %
7 841
0,1 %
76 209
0,5 %
21 387
0,2 %
25 633
0,3 %
34 957
0,3 %
6 404
0,1 %
boshqa 26 123
0,3 %
18 946
0,2 %
29 210
0,2 %
14 161
0,1 %
14 534
0,1 %
17 462
0,2 %
16 369
0,2 %
yahudiy - - 139 041
0,9 %
- - - -
jami 7 986 875 8 685 109 14 679 573 9 204 799 9 961 044 10 322 099 10 709 463
Esztergomin basilika

Vengriya aholisining asosiy qismi (54,5%) katolik cherkoviga mansub; ularning baʼzilari Rim katoliklari, baʼzilari Sharqiy katoliklardir. Aholining 15,9% kalvinistlar, 3% lyuteranlar. Hozir Vengriyada 80 000 yahudiy istiqomat qiladi, Holokostgacha bu raqam 800 000 edi.1989-yilgacha kommunistik rejimning dinga qarshi munosabati natijasida aholining 14,5% dinsizlardir.

Venger tili fin-ugr tillarining ugr boʻlimiga mansub va Markaziy Yevropada keng tarqalgan yagona hind-evropa tili boʻlmagan tildir. Kreditlar nuqtai nazaridan Vengriyaga ayniqsa turk tillari, slavyan tillari va Germaniya taʼsir koʻrsatdi. Vengriyada soʻzlashadigan venger dialektlari juda kam farq qiladi.

Rivojlanish maqsadlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2007-yilda Vengriya BMTning Mingyillik rivojlanish maqsadlaridan beshtasini amalga oshirishi mumkinligi taxmin qilingan edi. Buning oʻrniga, ochlik va qashshoqlikni kamaytirish maqsadini qoʻldan boy berishi mumkin[1]

  1. „Progress by Goal“ (en). Millennium Goal Monitor (2010-yil 17-aprel). 2011-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-yanvar.