Shida Kartli
|
| ||
| Mamlakat | Gruziya | |
|---|---|---|
| Yirik shaharlari |
| |
| Aholi (2018) | 2 259 251 | |
| Millatlar tarkibi | gruzinlar (94,7 %), ozarbayjonlar (2,1 %), osetinlar (1,8 %), armanlar (0,8 %) | |
| Dinlar tarkibi |
pravoslavlar 95,87 % musulmonlar 2,15 % | |
| Maydoni | 5696,44 km² | |
| Kod ISO 3166-2 | GE-SK | |
| Xaritada | ||
| 41°58′54.07″N 44°6′44.70″E / 41.9816861°N 44.1124167°E | ||
Shida Kartli (gruzincha: შიდა ქართლი, maʼnosi „ichki Kartli“; Yuqori Kartaliniya[1][2]) — mintaqa (mxare), Gruziyadagi maʼmuriy-hududiy birlik, Kartli tarixiy viloyati tarkibiga kiradi. Gruziyaning markaziy qismida joylashgan va Imereti, Mtsxeta-Mtianeti, Samtsxe-Javaxeti, Kvemo-Kartli mxarelariga, shuningdek, Tbilisining alohida maʼmuriy birligiga tutashgan. Ayni paytda mintaqaning katta qismi qisman davlat sifatida tan olingan Janubiy Osetiya tomonidan nazorat qilinadi.
Maʼmuriy markazi — Gori shahri.
Maʼmuriy-hududiy boʻlinishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Maʼmuriy jihatdan, mintaqa toʻrtta munitsipalitetdan iborat (2006-yilgacha — tumanlar):
| Munitsipalitet | maydon,km² | 2002-yilgi aholini roʻyxatga olish boʻyicha[3] | 2014-yilgi aholini roʻyxatga olish boʻyicha[4] | 2019-yilgi aholini roʻyxatga olish boʻyicha[5] | markazi |
|---|---|---|---|---|---|
| Gori | 1352 | 148 686 | 125 692 | 123 233 | Gori sh. |
| Java (Hududining 100 % qismi Janubiy Osetiya de-faktosi ostida) | 1503 | 8 870 | 6 600 | 7 650 | Java sh. t. pos. |
| Kareli | 688 | 50 422 | 41 316 | 41 145 | Kareli sh. |
| Kaspi | 803 | 52 217 | 43 771 | 42 753 | Kaspi sh. |
| Xashuri | 585 | 62 714 | 52 603 | 52 120 | Xashuri sh. |
| oʻlka, umumiy | 314 039 | 263 382 | 259 251 | Gori sh. |
Gruziya qonunchiligiga koʻra, Shida Kartli mintaqasi, shuningdek, qisman tan olingan Janubiy Osetiya Respublikasining Java tumanining bir qismida joylashgan 5- Yava munitsipalitetini (markazi Yava qishlogʻida) ham oʻz ichiga oladi. Gruziya hukumati tomonidan nazorat qilinmaydi. Gori munitsipaliteti Tsxinvali shahri toʻliq Janubiy Osetiya Respublikasi hukumati tomonidan nazorat qilinadi va respublikaning poytaxti hisoblanadi.
- Aholi punktlari
Shaharlar : Gori (48 143 kishi, 2014-yil aholini roʻyxatga olish boʻyicha), Xashuri (26 135 kishi), Kaspi (13 423 kishi), Kareli (6654 kishi).
Shahar tipidagi aholi punktlari : Xashuri munitsipalitetidagi Surami (7492 kishi, 2014-yilgi aholi roʻyxati); Kareli munitsipalitetidagi Agara (3364 kishi).
Aholisi
[tahrir | manbasini tahrirlash]2018-yil 1-yanvar holatiga mintaqa aholisi 259 251 kishini[6], 2014-yil 1-yanvar holatiga koʻra esa — 313 800 kishini[7] (Janubiy Osetiyaning Tsxinvali tumanidan tashqari) tashkil etdi.
2002-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, mintaqaning nazorat ostidagi qismida 314 039 aholining koʻpchiligi gruzinlar edi (91,8% yoki 288 382 kishi). Osetinlar — 4,3% (13383 kishi), ozarbayjonlar — 1,8% (5768 kishi), armanlar — 1,1% (3521 kishi), ruslar — 0,6% (1946 kishi) ni tashkil etadi[8].
2014-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, mintaqaning nazorat ostidagi qismida 263 382 aholining koʻpchiligi gruzinlar edi (94,72% yoki 249 479 kishi). Ozarbayjonlar 2,09%, osetinlar atigi 1,77%, armanlar — 0,79%, ruslar — 0,29% ni tashkil etdi[9].
| Aholi soni | % | |
|---|---|---|
| Jami | 263 382 | 100.00% |
| gruzinlar | 249 479 | 94,72% |
| ozarbayjonlar | 5501 | 2.09% |
| osetinlar (de-fakto Janubiy Osetiya hududidan tashqarida) | 4668 | 1.97% |
| armanlar | 2072 | 0,79% |
| ruslar | 758 | 0,29% |
| ukrainlar | 208 | 0,08% |
| yunonlar | 163 | 0,06% |
| yahudiylar | 122 | 0,05% |
| ossuriyaliklar | 34 | 0,01% |
| boshqa | 377 | 0,14% |
Osetinlar Shida-Kartli janubida, xususan, Gori (2014-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra 1736 kishi yoki 1,38%) va Kareli munitsipalitetlarida (2014 yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra 931 kishi yoki 2,25%) — shu jumladan Trialeti tizmasining etaklarida, yana Kaspi (2014-yilgi aholini roʻyxatga olish boʻyicha 1745 kishi yoki 3,99%) va Xashuri munitsipalitetlarida (2014-yilgi aholini roʻyxatga olish boʻyicha 256 kishi yoki 0,49%) yashaydi[10].
Shida-Kartli munitsipalitetlarining etnik tarkibi (2014-yil aholi roʻyxati)[11] (Janubiy Osetiya tomonidan nazorat qilinadigan hududlar bundan mustasno)
| munitsipalitet | Jami | gruzinlar | % | ozarbayjonlar | % | osetinlar | % | armanlar | % | ruslar | % | ukrainlar | % | greklar | % | yahudiylar | % | boshqalar | % |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gori | 125 692 | 121 204 | 96.43% | 525 | 0,42% | 1736 | 1.38% | 1321 | 1.05% | 438 | 0,35% | 126 | 0,10% | 85 | 0,07% | 100 | 0,08% | 157 | 0,12% |
| Kareli | 41 316 | 38 684 | 93.63% | 1124 | 2.72% | 931 | 2.25% | 311 | 0,75% | 81 | 0,20% | 25 | 0,06% | 28 | 0,07% | 7 | 0,02% | 125 | 0,30% |
| Kaspi | 43 771 | 37 877 | 86.53% | 3846 | 8.79% | 1745 | 3.99% | 104 | 0,24% | 101 | 0,23% | 39 | 0,09% | 19 | 0,04% | 0 | 0,00% | 40 | 0,09% |
| Xashuri | 52 603 | 51 714 | 98.31% | 6 | 0,01% | 256 | 0,49% | 336 | 0,64% | 138 | 0,26% | 18 | 0,03% | 31 | 0,06% | 15 | 0,03% | 89 | 0,17% |
| Shida-Kartli, jami | 263 382 | 249 479 | 94,72% | 5501 | 2.09% | 4668 | 1.77% | 2072 | 0,79% | 758 | 0,29% | 208 | 0,08% | 163 | 0,06% | 122 | 0,05% | 411 | 0,16% |
Dinlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mintaqa aholisining asosiy qismi (Gruziya nazorati ostidagi qismi) pravoslavlar (96,3%), ozchilik musulmonlar (1,8%) va boshqalar.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Грузия“, Энциклопедия Кольера. Открытое общество, 2000.
- ↑ Gruziya // Ensiklopediya „Vokrug sveta“
- ↑ Этнический состав Грузии по переписи 2002 года (ingl.)
- ↑ „Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)“. 2014 GENERAL POPULATION CENSUS RESULTS (en) (deadlink). Национальная статистическая служба Грузии. 2016-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-aprel.
- ↑ „Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.“ (en) (deadlink). Национальная статистическая служба Грузии. 2018-yil 23-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr.
- ↑ „Численность населения краёв и муниципалитетов Грузии на начало года в 1994—2018 гг.“ (en). Национальная статистическая служба Грузии. 2018-yil 23-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 29-oktyabr.
- ↑ „Оценка населения Грузии на 2004—2014 гг. по муниципалитетам по данным Департамента статистики Грузии“ (en). 2014-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Etnicheskiy sostav Gruzii po perepisi 2002 goda (ingl.)
- ↑ „Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)“ (en). Национальная статистическая служба Грузии. 2016-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-aprel.
- ↑ „Национальный состав по краям Грузии (Total population by regions and ethnicity)“ (en). Национальная статистическая служба Грузии. 2016-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 13-oktyabr.
- ↑ Etnicheskiy sostav Gruzii po perepisi 2002 goda (ingl.)
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash] |
Vikiomborda Shida Kartli haqida turkum mavjud |