Kontent qismiga oʻtish

Sepa banki

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Sepa banki
بانک سپه
Asosiy maʼlumotlar
Turi davlat banki
Asos solingan 1925 (99 yil avval) (1925)
Boyligi
Aktivlari 500,319,226 IRR (2014)[1]
Sof foydasi 490,892 IRR (2014)*[1]
Xodimlari 18 277
Rahbariyat Oyatullo Ibrohimiy
(Boshqaruv raisi)
Shoʻba tashkilotlari Bank Sepah International plc
Sayti https://www.banksepah.ir/default-1077.aspx www.banksepah.ir
Sepa banki

Sepa banki (forscha: بانک سپه, Bānke Sepah), Eronning birinchi banki, 1925-yilda tashkil etilgan (eroniy taqvimda 1304-yilga toʻgʻri keladi). Uning birinchi filiali oʻsha yili Tehronda ochilgan. Bankning Frankfurt, Parij va Rimda filiallari hamda Londonda Bank Sepah International plc shoʻba korxonasi mavjud[2]. Sepa banki yaqinda Eronning yana 4 ta banki va 1 ta kredit muassasasini birlashtirdi: Ansor Bank, Mehr Eqtesad Bank, Eron Hikmat banki, Gʻavamin Bank va Kosar kredit muassasasi[manba kerak]. Omid Bank ilovasi Sepa bankning mahsuloti sanaladi[3][4].

Sepa banki rasman 1925-yil 4-mayda tashkil etilgan boʻlib, birinchi filiali Tehronning Sepa koʻchasida joylashgan. Dastlab 3 883 950 rial miqdorida armiya pensiya jamgʻarmasi tomonidan sarmoya kiritilgan va bank faqat harbiy xizmatchilarni moliyaviy yordam, xususan kreditlar bilan taʼminlashi kerak boʻlgan. Xizmat koʻrsatish sohasining yanada kengayishi natijasida bankning bosh ofisi Humoyun koʻchasidagi kattaroq binoga koʻchiriladi. 1926-yil 15-martdan boshlab Reshtda yana bir boʻlim ochilishi bilan Sepa banki nafaqat harbiy xizmatchilarga, balki ishbilarmonlar kabi keng jamoatchilikka ham xizmat koʻrsata boshladi[5]. Sepa asosiy bank yechimlari taqdim etishga oʻtdi[6][7].

AQSh, BMT sanksiyalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2007-yilning 9-yanvarida Eronning yadroviy qurol dasturida ishitiroki tufayli AQSh tomonidan Sepa bankka nisbatan sanksiyalar joriy etildi[8]. Qoʻshma Shtatlar bank Eronga yadroviy qurol olib oʻtadigan raketalarni yaratishda yordam berganini daʼvo qildi. Bankning Italiya, Buyuk Britaniya, Fransiya va Germaniyadagi barcha filiallari va shoʻba korxonalari[9] Eronning yadroviy qurol yaratishiga yoʻl qoʻymaslik uchun u yerdagi aktivlari Qoʻshma Shtatlar tomonidan muzlatib qoʻyiladi. Amerika rezolyutsiyasiga munosabat bildirilgan bankning rasmiy saytidagi xabarda[10] „siyosiy sabablarga koʻra uydirilgan, sof faraziy bahonalarga asoslangan bayonotlar“ va bank „avvalgidek ichki va xalqaro qonunchilikka rioya qilgan holda samarali faoliyatini davom ettirishi“ vaʼda berilgan.

Xuddi shu asosda, Birlashgan Millatlar Tashkiloti 2007-yil 29-martdagi 1747-sonli rezolyutsiya orqali Eron hukumati tomonidan Britaniya armiyasining ayrim xodimlarining Fors koʻrfazida hibsga olinishi bilan bir vaqtda qoʻshimcha sanksiyalar joriy etdi.

2016-yil boshida Eronning yadroviy dasturi boʻyicha Eron bilan P5+1 muzokaralari va natijada qabul qilingan Qoʻshma keng qamrovli harakatlar rejasidan soʻng Sepa bankka nisbatan qoʻllangan sanksiyalar bekor qilindi.

Sepa bank numizmatika muzeyi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sepa bank numizmatika muzeyi 1963-yilda tashkil etilgan boʻlib, Eron tarixining 2500 yildan ortiqroq davrlarini aks ettiruvchi kolleksiyaga ega. Vaqt oʻtishi bilan Eronni boshqargan elitalarning koʻp millatliligi inobatga olinsa, muzey xalqaro ahamiyatga ega.

  1. 1,0 1,1 Bank Sepah Financial Statements (Wayback Machine saytida 2015-04-02 sanasida arxivlangan), Bank Sepah, 24-mart 2014
  2. Financial Services Forecast, Economist Intelligence Unit, August 18, 2008
  3. https://omidboom.ir/services/omidbank/[sayt ishlamaydi]
  4. https://way2pay.ir/359107/
  5. „سالروز تاسیس نخستین بانک ایرانی“. donya-e-eqtesad.com. 2020-yil 16-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 16-iyul.
  6. „مهاجرت بانک سپه به کربنکینگ داتین آغاز شد - پیوست“. 2020-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 24-may.
  7. „بهره برداری از راهکار جامع بانکی داتین در بانک سپه آغاز شد“. 2021-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 24-may.
  8. „BBC NEWS - World - Middle East - US blacklists Iranian state bank“. news.bbc.co.uk (2007-yil 9-yanvar). 2020-yil 27-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 10-yanvar.
  9. „Bank Sepah - Branchs“. 2006-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 10-yanvar.
  10. „بانک سپه“. 2007-yil 6-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 4-may.