Kontent qismiga oʻtish

Roch Marc Christian Kaboré

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Roch Marc Christian Kaboré
Burkina Faso Prezidenti
Mansab davri
2015-yil 29-dekabrdan – 2022-yil 24-yanvargacha
Hukumat boshligʻi Paul Kaba Thieba
Oʻtmishdoshi Michel Kafando
Vorisi Paul-Henri Sandaogo Damiba v.b.
Burkina Faso Bosh vaziri
Mansab davri
1994-yil 22-martdan – 1996-yil 6-fevralgacha
Prezident Blaise Compaoré
Oʻtmishdoshi Youssouf Ouédraogo
Vorisi Kadré Désiré Ouedraogo
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 25-aprel 1957-yil (1957-04-25) (67 yosh)
Uagadugu, Burkina Faso
Siyosiy partiyasi Xalq birlashmasi

Roch Marc Christian Kaboré (25-aprel 1957-yil) – Burkinabelik bankir va siyosatchi, 2015-yildan 2022-yilgacha Burkina-Faso prezidenti boʻlib ishlagan[1]. 19941996-yillarda Burkina-Faso Bosh vaziri[2], 2002-2012-yillarda esa Burkina-Faso Milliy Assambleyasi Prezidenti boʻlgan[3]. Kabore, shuningdek, 2014-yilda partiyadan ketgunga qadar Demokratiya va Taraqqiyot Kongressi (CDP) prezidenti boʻlgan[4]. Oʻsha yili „Taraqqiyot uchun xalq harakati“ partiyasini tuzdi[5].

Kabore 2015-yil noyabrida boʻlib oʻtgan umumiy saylovda birinchi turda koʻpchilik ovozni qoʻlga kiritib, prezident etib saylangan edi. Ishga kirishgach, 49 yil ichida harbiylar bilan hech qanday aloqasi boʻlmagan birinchi muvaqqat boʻlmagan prezident boʻldi. Kabore siyosiy karerasidan oldin bankir boʻlib ishlagan.

2022-yil 24-yanvarda davlat toʻntarishi paytida Kabore mansabidan chetlatildi va harbiylar tomonidan hibsga olindi[6]. Harbiylar parlament, hukumat va konstitutsiya tarqatib yuborilganini eʼlon qildi[7].

Biografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kabore Burkina-Faso poytaxti, oʻsha paytda Yuqori Volta deb nomlangan Uagadugu shahrida tugʻilgan. Hukumat vaziri va Gʻarbiy Afrika Davlatlari Markaziy banki (BCEAO) raisining oʻrinbosari boʻlib ishlagan Charlz Bila Kaborening oʻgʻli. 1962-yildan 1968-yilgacha boshlangʻich maktabda oʻqigan. Uagadugudagi selektiv maktab boʻlgan Sent-Jan-Baptiste de la Salle kollejida 1968-yildan 1975-yilgacha oʻqidi. Dijon universitetida iqtisod boʻyicha oʻqishni davom ettirib, 1979-yilda bakalavriat va 1980-yilda magistraturani tamomlagan[8].

Kabore oʻzining boʻlajak rafiqasi Sika Bella Kabore bilan Fransiyada oʻqiyotganda tanishgan[9]. Er-xotin 1982-yilda turmush qurishgan va uch farzandi bor[9].

Otasi Charlz Bila Kabore kabi bankir boʻlib ishlagan[10]. Tomas Sankara prezidentligi davrida Burkina-Fasoning eng yirik banki rahbari lavozimiga koʻtarildi[10]. 1984-yilda 27 yoshida markaziy bank bosh direktori etib tayinlangan[11].

U hukumatda vazir va prezidentning maxsus maslahatchisi boʻlib ishlagan va Milliy majlisda deputat boʻlgan[12]. 1994-yilda Bosh vazir boʻldi. 1996-yil fevral oyi boshida Demokratiya va taraqqiyot uchun Kongress tuzilganida, Kabore Bosh vazir lavozimidan isteʼfoga chiqdi va yangi hukmron partiyaning Birinchi vitse-prezidenti, shuningdek, Prezidentning maslahatchisi boʻldi[13].

2002-yil 6-iyunda Burkina-Faso Milliy Assambleyasi Prezidenti etib saylandi[14].

2007-yil may oyida boʻlib oʻtgan parlament saylovlarida Kabore CDP milliy roʻyxatidagi birinchi nomzod sifatida Milliy Assambleyaga qayta saylandi[15].

2015-yil 4-5-iyul kunlari Uagadugu saroyida boʻlib oʻtgan MPP qurultoyida Kabore 2015-yil 29-noyabrda boʻlib oʻtadigan prezidentlik saylovlarida MPP nomzodi sifatida rasman tasdiqlandi[16][17].

2015-yil 29-noyabrdagi saylovda Kabore ovoz berishning birinchi bosqichida gʻalaba qozondi va ikkinchi oʻringa nomzod Zefirin Diabrega qarshi 29,7 foizga qarshi 53,5 foiz ovoz oldi[18][19]. 2015-yil 29-dekabrda prezident sifatida qasamyod qildi. 2016-yilning 7-yanvarida iqtisodchi Paul Kaba Tibani Bosh vazir etib tayinladi[20][21]. Yoshlar vaziri boʻlgan Jan-Klod Bouda 2017-yil 20-fevralda Kaboredan Mudofaa vaziri lavozimiga tayinlangan edi[22][23].

2022-yil 24-yanvarda Kabore harbiylar tomonidan hokimiyatdan agʻdarildi[24][25]. Keyinroq Kabore harbiy kazarmada hibsga olingani xabar qilingan[26]. 2022-yilning fevraliga kelib u uy qamogʻiga oʻtkazildi[27][28]. ECOWAS harbiy rejimga Kaboréni ozod qilish uchun bosim oʻtkazdi va u 2022-yil aprel oyida uy qamogʻidan ozod qilindi[29].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Burkina Faso President Roch Kabore has resigned -sources“ (en). Reuters (2022-yil 24-yanvar). 2022-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-yanvar.
  2. ↑ „Roch Marc C. Kaboré | West Africa Gateway | Portail de l’Afrique de l’Ouest“. www.west-africa-brief.org. 2022-yil 26-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-yanvar.
  3. ↑ An.bf (Wayback Machine saytida 28-iyun 2008, sanasida arxivlangan)
  4. ↑ Allafrica, com
  5. ↑ „Petiteacademie.gov.bf“ (deadlink). 28-sentyabr 2011da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-fevral 2018. (Wayback Machine saytida 2011-09-28 sanasida arxivlangan)
  6. ↑ „Burkina Faso army says it has deposed President Kabore“ (en). www.aljazeera.com. 2022-yil 24-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-yanvar.
  7. ↑ „Burkina Faso military says it has seized power“ (en-GB). BBC News (2022-yil 24-yanvar). 2022-yil 24-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-yanvar.
  8. ↑ An.bf Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh.
  9. ↑ 9,0 9,1 Roger, Benjamin. „Burkina : qui est Sika Bella Kaboré, la nouvelle première dame du Faso?“. Jeune Afrique (2015-yil 9-dekabr). 2018-yil 18-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 21-yanvar.
  10. ↑ 10,0 10,1 Allafrica, com Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh., Editorial:Burkina Faso: The „Peopleʼs Victory“ – President-Elect Kaboré and the Democratic Road Ahead for Burkina Faso, By Brian J. Peterson is Associate Professor of History, Union College, New York, 4 December 2015
  11. ↑ „Petiteacademie.gov.bf“. 2011-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-fevral.
  12. ↑ „Africatime.com“. 2007-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-fevral.
  13. ↑ "Feb 1996 – New government – Transformation of ruling party", Keesingʻs Record of World Events, volume 42, February 1996, Burkina, page 40,937.
  14. ↑ „RAPPORT DE LA MISSION D'OBSERVATION DE L'ÉLECTION PRÉSIDENTIELLE DU 13 NOVEMBRE 2005“ (fr). Democratie.francophonie.org. 2007-yil 22-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  15. ↑ List of candidates elected to the National Assembly in 2007, National Assembly website (fransuzcha).
  16. ↑ „Burkina: R. M. Christian Kaboré investi candidat pour la présidentielle“ Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh., Radio France Internationale, 6 July 2015 (fransuzcha).
  17. ↑ „Burkina Faso: Roch Marc Christian Kaboré, MPP’s presidential candidate for 2015 elections“ Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh., The Africa Report, 8 July 2015.
  18. ↑ Mathieu Bonkoungou and Nadoun Coulibaly, „Kabore wins Burkina Faso presidential election“ Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh., Reuters, 1 December 2015.
  19. ↑ „Burkina Faso swears in new president, capping transition“ Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh., Agence France-Presse, 29 December 2015.
  20. ↑ „Burkina Fasoʻs president names economist as prime minister“ Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh., Reuters, 7 January 2016.
  21. ↑ „Burkina Faso president takes defence portfolio in new cabinet“ Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh., Agence France-Presse, 13 January 2016.
  22. ↑ „Burkina Faso president steps down from defence portfolio“ Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh., Africanews, 21 February 2017.
  23. ↑ Nadoun Coulibaly, „Burkina : Roch Marc Christian Kaboré retouche son gouvernement“ Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh., Jeune Afrique, 21 February 2017 (fransuzcha).
  24. ↑ „Burkina Faso army says it has deposed President Kabore“ (en). www.aljazeera.com. 2022-yil 24-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-yanvar.
  25. ↑ Ndiaga, Anne Mimault And Thiam. „Burkina Faso crowd celebrates West Africa's latest coup“ (en). Reuters (2022-yil 25-yanvar). 2022-yil 26-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-yanvar.
  26. ↑ „Burkina Faso president reportedly detained by military“. BBC News (2022-yil 24-yanvar). 2022-yil 24-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 5-yanvar.
  27. ↑ „Former ruling party demands release of Kabore from house arrest“ (en). Africanews (2022-yil 24-fevral). Qaraldi: 2022-yil 24-fevral.
  28. ↑ „Burkina Faso restores constitution, names coup leader president“. Al Jazeera (2022-yil 31-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 5-fevral.
  29. ↑ Burkina Faso ex-President Roch Kabore allowed out of detention, Reuters (April 6, 2022). 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Roch_Marc_Christian_Kaboré&oldid=5135723" dan olindi