Qohira universiteti
Qohira universiteti ( arabcha: جامعة القاهرة al-Qāhirah ; ilgari Misr universiteti va Fuad universiteti ) Misrdagi eng qadimgi Yevropa uslubidagi universitet, Giza . Arab dunyosidagi eng qadimgi dunyoviy universitetlardan biri [1] ; O'sha Qohirada joylashgan al-Azhar universitetidan keyin mamlakatning ikkinchi oliy o'quv yurti.
26 ta fakultetni oʻz ichiga oladi. 200 mingga yaqin talaba, 12 mingdan ortiq oʻqituvchilar. O'qitish arab tilida, tabiiy-texnika fakultetlarida ingliz va fransuz tillarida olib boriladi .
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]
U 1908-yil 21-dekabrda xususiy mablagʻlar bilan Misr milliy olimlari saʼy-harakatlari bilan Yevropa uslubidagi universitetlar [1] namunasida tashkil etilgan. Maʼlumki, Buyuk Britaniya uning ochilishiga toʻsqinlik qilgan [1] . Universitet Yevropa uslubidagi universitetlar namunasi boʻlib, diniy taʼlim muassasalari (xususan, Qohirada Al-Azhar universiteti faoliyat koʻrsatgan) hukmron boʻlgan arab dunyosidagi ushbu turdagi birinchi oliy taʼlim muassasalaridan biriga aylandi. Uning birinchi rektori misrlik ziyoli va mustamlakachilikka qarshi harakat faoli Ahmad Lutfiy El-Sayid (1925 yildan). 1925-yilda davlatga aylantirilib, Xalq taʼlimi vazirligiga boʻysundirildi [2]. U qirol Fuad I sharafiga nomlangan va 1952 yil iyul inqilobidan keyin u hozirgi nomini oldi.
Filiallar
[tahrir | manbasini tahrirlash]1938 yilda Iskandariyada universitetning filiali ochildi, 1942 yilda mustaqil Iskandariya universitetiga aylantirildi. 1955 yilda Xartumda (Sudan), 1962 yilda Al-Mansura shahrida filial ochildi .
Taniqli bitiruvchilar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Yosir Arofat - FLO, PNA va Fath yetakchisi,
</img> 1994 yil Nobel tinchlik mukofoti (muhandislik bo'limi) - Muhammad Atta - 2001-yil 11-sentabr xurujlarini sodir etganlardan biri (arxitekturada oʻqigan)
- Muhammad al-Baradey - 1997-2009 yillarda MAGATE bosh direktori,</img> 2005 yil Nobel tinchlik mukofoti (huquq bo'limi)
- Butros Butros-Ghali - 1992-96 yillarda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Bosh kotibi
- Ayman az-Zavohiriy - Al-Qoida yetakchilaridan biri (Tib fakulteti)
- Asma Mahfuz - siyosiy faol, 2011 yil Saxarov mukofoti laureati
- Nagib Mahfuz - yozuvchi</img> 1988 yil adabiyot bo'yicha Nobel mukofoti (falsafa bo'limi)
- Ahmad Nazif - 2004-11 yillarda Misr Bosh vaziri (muhandislik bo'limi)
- Abdul Quddus, Ehson — yozuvchi va jurnalist
- Muhammad Ibrohim Selim harbiy va davlat arbobi.
- Hasan Fathi - me'mor (arxitektura)
- Taha Husayn - yozuvchi
- Umar Sharif - aktyor (fan bo'limi)
- Shenouda III - 1971 yildan beri OOK patriarxi (tarix)
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Архивированная копия“. 2016-yil 18-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 12-may.
- ↑ Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedкнэ
- Qohira universiteti veb-sayti Архивная копия(ingl.) )
«Казахстан. Национальная энциклопедия» (1998—2007)