Pavlovskiy koliyasi
| Pavlovskiy koliyasi | |
|---|---|
Ilmiy tasniflash | |
| Olam: | Hayvonlar |
| Tip: | Boʻgʻimoyoqlilar |
| Sinf: | Hasharotlar |
| Oila: | Crabronidae |
| Urugʻ: | Kohlia |
| Turlari: | Pavlovskiy koliyasi |
| Xalqaro ilmiy nomi | |
| Kohlia pavlowskii (Gussakovskij, 1952) | |
Pavlovskiy koliyasi (lat. Kohlia pavlowskii ) — Yerkovlov(Crabronidae) arilar oilasiga mansub qum arining noyob choʻl turi. Oʻzbekiston Qizil kitobiga kiritilgan.
Tarqalishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Markaziy Osiyo: Qozogʻiston, Tojikiston, Oʻzbekiston. Qumli va tuproqli joylarda yashaydi. Oʻzbekistonda Qizilqumning janubiy qismlarida, Tolimarjon qishlogʻi yaqinida, Qarshi dashtidagi Olovuddin tepaliklarida qayd etilgan.
Tavsif
[tahrir | manbasini tahrirlash]Oʻrtacha kattalikdagi (taxminan 1 sm) bunday arilarning qorni asosan sargʻish (birinchi tergiti odatda qora) boʻladi. Klipeusi oldinga chiqqan. Old qanotlarida uchta yopiq kubital hujayradan iborat. Urgʻochilari sikadalarni (Cicadinea) ovlaydilar, ular falaj boʻlgandan soʻng, ular tuxum qoʻyadigan iniga sudrab ketadilar. Yiliga bir marta nasl beradi. Ilk uchishi va tuxum qoʻyishi iyun-avgust oylariga toʻgʻri keladi.
Bu tur ilk marta 1952-yilda sovet gimenopterologi Vsevolod Vladimirovich Gussakovskiy (1904-1948; Moskva davlat universiteti zoologiya muzeyi, Moskva) tomonidan Stizobembex pavlovskii nomi bilan qayd etilgan. Arilarning soni hamma joyda kam. Yakka nusxasi uchraydi. Turlarning yashash joylarida xoʻjalik maqsadlarida choʻl zonasidagi qoʻriqlarning oʻzlashtirilishi, xususan, haydash, chorvachilikda yaylovdan haddan tashqari koʻp foydalanish sababli bu tur kamayib bormoqda.
Muhofaza choralari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yashash joylari va sonini mukammal oʻrganish, yashash joylarida muhofazasini tashkil qilish lozim.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Красная книга Республики Узбекистан. — Т. II — Животные. Ташкент: Chinor ENK, 2009.
- Немков П. Г. 1990. Роющие осы трибы Gorytini (Hymenoptera, Sphecidae) фауны СССР. Роды Gorytes Latreille, Pseudoplisus Ashmead, Kohlia Handlirsch. — Энтомологическое обозрение. 69 (3): 675-690.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Kohlia eol.org saytida(ingl.) )
- Kaliforniya Fanlar Akademiyasida Kohlia turlarining izohli katalogi.